Η Άνω Μεριά (ή Πάνω Μεριά) είναι χωριό της Φολεγάνδρου. Διοικητικά είναι έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, του δήμου Φολεγάνδρου, της περιφερειακής ενότητας Θήρας, στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης.[2][3] Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Θήρας (παλαιότερα στην επαρχία Μήλου) του νομού Κυκλάδων, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Νήσων Αιγαίου.[4][5]

View Larger Map

Γεωγραφικά στοιχεία

Η Άνω Μεριά είναι ημιορεινό χωριό της Φολεγάνδρου. Βρίσκεται στο δυτικοκεντρικό τμήμα του νησιού, πάνω στον κεντρικό δρόμο που καταλήγει στο λιμάνι του Καραβοστάση και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 265 μέτρα. Απέχει 5,5 χιλιόμετρα περίπου βορειοδυτικά της Χώρας Φολεγάνδρου.[4][5][6][7][8]
Τοπική κοινότητα

Η τοπική κοινότητα Άνω Μεριάς είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ημιορεινός οικισμός, με έκταση 13,666 χλμ² (2011). Περιλαμβάνει και τους οικισμούς Άγιος Γεώργιος και Αγκάλη.[2]
Πληθυσμός
Μόνιμος [9][10][11] Έτος Πληθυσμός
1991 294
2001 292 (294)
2011 243 (252)
Πραγματικός (de facto) [2][4][5] Έτος Πληθυσμός
1961 421
1971 386
1981 312
1991 296
2001 291 (293)
2011 248 (256)

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)
Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»

Ο οικισμός αναγνωρίστηκε το 1897 και προσαρτήθηκε στον δήμο Φολεγάνδρου. Το 1912 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης κοινότητας. Το 1941 εντάχθηκε στον νομό Χανίων και το 1942 στον, τέως, νομό Αττικής & Βοιωτίας. Το 1944 υπήχθη οριστικά στον νομο Κυκλάδων. Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997 αποσπάστηκε από την κοινότητα Άνω Μεριάς και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Φολεγάνδρου (η οποία έγινε δήμος το 2010).[3][12]
Γενικά στοιχεία

Το χωριό αποτελείται, κατ’ ουσίαν, από διάσπαρτες ξερολιθιές και συστάδες οικιών, μεταξύ των οποίων και παλαιές αγροικίες («θεμωνιές») με τα χαρακτηριστικά «δεντρόσπιτα», δηλαδή κυκλικά κτίσματα για την προστασία των δέντρων (κυρίως της λεμονιάς) από τους δυνατούς ανέμους που σφυροκοπάνε την κεντρική κόψη της Φολεγάνδρου.[6]
Αξιοθέατα
Εκκλησάκι και παλιός ανεμόμυλος στην Άνω Μεριά.

Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στο κέντρο του χωριού
Οι παλαιοί ανεμόμυλοι του χωριού
Το Λαογραφικό Μουσείο του χωριού, που εκθέτει την παραδοσιακή αγροικία του νησιού («θεμωνιά») με τις εγκαταστάσεις της (πηγάδι, φούρνο, περιβόλι, πατητήρι, κ.ο.κ.). Ιδρύθηκε το 1988 από τον πολιτιστικό σύλλογο «Η Φολέγανδρος»
Η παραλία «Αμπέλι», δυτικά του χωριού
Η παραλία «Λιβαδάκι», νοτιοδυτικά του χωριού
Τα πολλά εκκλησάκια που περιβάλλουν το χωριό (Σταυρός, Άγιος Ελεήμων, Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος, Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος, Ταξιάρχης, Άγιος Ανδρέας, Χρυσοπηγή, κ.α.)
Ο φάρος της Ασπροπούντας, νότια του χωριού, προσβάσιμος από μονοπάτι

[6][7]
Εκδηλώσεις

Τους καλοκαιρινούς μήνες, οργανώνονται ποιητικές και μουσικές βραδιές αλλά και θεατρικές παραστάσεις, από τον πολιτιστικό σύλλογο. Ακόμη, το πανηγύρι του Αγίου Παντελεήμονα και, τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, περιφορά της εικόνας της Παναγίας σε όλα τα σπίτια του χωριού.
Παραπομπές

(Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=12649
ΠΛ 9:969
ΠΛΜ 41:284
«Χάρτες «DEMO»
«Διακοπές», σ. 288-9
Google Earth
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf

https://www.eetaa.gr/metaboles/dkmet_details.php?id=768

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1996, 2006 (ΠΛΜ)
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1964 (ΠΛ)
Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010
Χάρτες «DEMO» (Φολέγανδρος 1:25.000)
Google Earth
eetaa.gr