Άγιος Στέφανος Λασιθίου

Ελλάδα

Σχέδιο Καποδίστριας

Περιφέρεια : Κρήτη
Νομός : Λασιθίου

Νομός Λασιθίου Δήμος Μακρύ Γιαλού

-- Δήμος Μακρύ Γιαλού --

Ο Άγιος Στέφανος (μέχρι το 1920 Γρας) είναι ορεινό χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του δήμου Ιεράπετρας[2] στην Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου της Κρήτης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 131 κατοίκους. Βρίσκεται στις νότιες πλαγιές των Ορέων Θρυπτής σε υψόμετρο 453 μέτρα.[3] Απέχει 30 χιλιόμετρα από την Ιεράπετρα όσο και από την Σητεία. Ανήκε στην Επαρχία Σητείας.

Ιστορικά στοιχεία

Στη θέση Καλαμοκανιά έχουν βρεθεί υστερομινωικά αγγεία.[4] Στον λόφο Κάστελλο ή Φορτέτσα έχουν βρεθεί ίχνη οχύρωσης της γεωμετρικής περιόδου.[5] Στη θέση Κάτω Βιγλί έχει βρεθεί επιτύμβια στήλη με ανάγλυφη μορφή γυναίκας.[6] Το χωριό ήταν γνωστό μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα με το όνομα Γρας. Ο Στέργιος Σπανάκης θεωρεί ότι το όνομα έχει αρχαιοελληνική προέλευση και πιθανόν σχετίζεται με το αρχαίο ήρωα Γρα, γιό του Εχέλαου.[6] Ο Νίκος Παπαδάκης θεωρεί ότι προέρχεται από βενετσιάνικο οικογενειακό επώνυμο. Το σημερινό όνομα του χωριού προέρχεται από τον ναό του Αγίου Στεφάνου.[5]

Το χωριό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Greas στην επαρχία Σητείας. Στην ενετική απογραφή του 1583 από τον Καστροφύλακα αναφέρεται ως Greas με 305 κατοίκους. Στην οθωμανική απογραφή του 1671 αναφέρεται ως Gryaz με 22 χαράτσια.[6] Στον λόφο Κάστελλο ή Φορτέτσα, πάνω από το χωριό σώζονται τα ερείπια ενετικού φρουρίου.[5] Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 ως Graees με 15 χριστιανικές και δύο μουσουλμανικές οικογένειες. Το 1881 είχε 420 χριστιανούς κατοίκους και 5 μουσουλμάνους και ανήκε στον δήμο Ρουκάκας Το 1900 υπαγόταν στον δήμο Ρουκάκας. Το 1920 ορίστηκε έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου.[6]

Πληθυσμός
Μόνιμος [7][8][9]
Έτος Πληθυσμός
1991 265 (717)
2001 192 (800)
2011 131 (891)
Πραγματικός (de facto) [6][10][11][12]
Έτος Πληθυσμός
1900 481
1920 536
1928 568
1940 641
1951 661
1961 701
1971 551 (626)
1981 383 (648)
1991 256 (723)
2001 190 (800)
2011 130 (876)

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)
Διοικητικά στοιχεία

Δείτε: Κοινότητα Αγίου Στεφάνου

Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 με το ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας.[13] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίηση του Κλεισθένης Ι, μαζί με τον παραθαλάσσιο οικισμό Μακρυγιαλός αποτελούν την κοινότητα Αγίου Στεφάνου[14] ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 131 κατοίκους.[15]

Παραπομπές

(Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 1. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 153.
admin (1 Ιουλίου 2013). «Γεωγραφικές πληροφορίες ανά Τοπική Κοινότητα. Χάρτης, αποστάσεις, συντεταγμένες κ.ά». Δήμος Ιεράπετρας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2022.
Πλάτων, Νικόλαος (1958). «Χρονικά: η αρχαιολογική κίνησις εν Κρήτη κατά το έτος 1958». Κρητικά Χρονικά IB: 482.
Παπαδάκης, Νίκος (1989). Σητεία (2η έκδοση). Σητεία: Δήμος Σητείας. σελ. 18.
Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 243.
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
ΠΛ 1:193-4
ΠΛΜ 1:465
https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
«ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2023.
«Νόμος 4555/2018 - ΦΕΚ 133/Α/19-7-2018 ( Άρθρα 1 - 151) (Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ) (Κωδικοποιημένος)». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2022.

«ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10877 (σελ. 403 του pdf)

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)

Δημοτική Ενότητα Μακρύ Γιαλού
Τοπική Κοινότητα Αγίου Στεφάνου
Άγιος Στέφανος, ο
Μακρυγιαλός, ο
Τοπική Κοινότητα Λιθινών
Αζάλιον, το
Λαγκάδα, η
Λιθίναι, αι
Τοπική Κοινότητα Ορεινού
Άγιος Παντελεήμων, ο
Ανδριανός, ο
Καλυβίτης, ο
Ορεινόν, το
Τοπική Κοινότητα Περιβολακίων
Επάνω Περιβολάκια, τα
Καλόν Νερόν, το
Μονή Καψά, η
Πεζούλας, ο
Περιβολάκια, τα
Τοπική Κοινότητα Πεύκων
Ανάληψις, η
Άσπρος Ποταμός, ο
Πεύκοι, οι
Πιλαλήματα, τα
Τοπική Κοινότητα Σταυροχωρίου
Κουτσουράς, ο
Λάπιθος, η
Σταυροχώρι, το
Τσικκαλαριά, τα
Τοπική Κοινότητα Σχινοκαψάλων
Αχλιά, τα
Γαλήνη, η
Μαύρος Κόλυμπος, ο
Σχινοκάψαλα, τα
Τοπική Κοινότητα Χρυσοπηγής
Μπέμπονας, ο
Χρυσοπηγή, η

-----

Νομός Λασιθίου : Δήμος, Κοινότητα

Βραχασίου

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Λασιθίου

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License