Αγία Μαρίνα Λέρου

.

Περιφέρεια : Νοτίου Αιγαίου
Νομός : Νομός Δωδεκανήσου

Η Αγία Μαρίνα είναι κωμόπολη, πρωτεύουσα και κύριο λιμάνι της Λέρου. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Λέρου, της περιφερειακής ενότητας Καλύμνου, στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης.[1][2] Πριν το σχέδιο Καποδίστριας και το πρόγραμμα Καλλικράτης, ανήκε στην επαρχία Καλύμνου του νομού Δωδεκανήσου, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Νήσων Αιγαίου Πελάγους.[3][4]

Μαζί με τις συνοικίες Πλάτανο (διοικητικό κέντρο) και Παντέλι (παλαιό ψαροχώρι), η Αγία Μαρίνα αποτελεί ενιαίο οικιστικό σύνολο και είναι χαρακτηρισμένη ως παραδοσιακός οικισμός, από το 1978. Η περιοχή είναι γεμάτη από αρχαία, βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία.[4][5]

Γεωγραφία

Η Αγία Μαρίνα είναι παράλιος οικισμός στο ανατολικό τμήμα της Λέρου. Βρίσκεται στο νότιο μυχό του όρμου των Αλίνδων, ανάμεσα στα υψώματα Απιτύκι και Μεροβίγλι. Είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 10.[1][3][4][5][6][7]
Πληθυσμός
Μόνιμος [8][9][10]
Έτος Πληθυσμός
1991 2.493
2001 2.672
2011 2.323
2021 2.380
Πραγματικός (de facto) [1][3][4]
Έτος Πληθυσμός
1961 2.686
1971 2.451
1981 2.462
1991 2.597
2001 2.703
2011 2.372

[1]
Διοικητικές μεταβολές μέχρι τον «Καλλικράτη»

Η Αγία Μαρίνα ορίστηκε ως έδρα του δήμου Λέρου με το ΦΕΚ 248Α - 28/09/1948.[2]
Αξιοθέατα

Πρόσοψη του ναού (Πληροφορία για την φωτογραφία)

Ο Πλάτανος, παλαιά αυτόνομη συνοικία, όπου διατηρούνται πολλά παραδοσιακά δίπατα σπίτια. Ανάμεσά τους πολλά αρχοντικά, όπως του Κανδιέλλου και του Αντωνέλλου. Είναι πυκνοδομημένος, με στενά γραφικά σοκάκια και το Αυλάκι με τις κρύες βρύσες από το νερό της πηγής του Παληασκλούπη. Είναι το διοικητικό κέντρο της κωμόπολης και εδώ στεγάζονται το Δημαρχείο, η Βιβλιοθήκη και το Ιστορικό Αρχείο του νησιού. Κύριος ναός είναι η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, που υπήρξε άλλοτε μητρόπολη.
Το Κάστρο Παντελίου, σύμβολο της Λέρου με υπέροχη θέα. Είναι βυζαντινό, κτισμένο σε θέση όπου, πιθανόν, υπήρχε αρχαία ακρόπολη. Επί Ιπποτοκρατίας (15ος αιώνας), ενισχύθηκαν οι οχυρώσεις και οικοδομήθηκε ο εξωτερικός περίβολος, καθώς οι δύο εσωτερικοί περίβολοι ανάγονται στα Μεσοβυζαντινά χρόνια. Το κάστρο έχει μεγάλες υπόγειες αποθήκες και δεξαμενές νερού. Στη δυτική πλευρά του βρίσκεται η Παναγία του Κάστρου που οικοδομήθηκε στα τέλη του 17ου αιώνα, με χρυσοποίκιλτο τέμπλο και αξιόλογες αγιογραφίες. Εδώ βρίσκεται και το Εκκλησιαστικό Μουσείο, όπου εκτίθενται σπάνια χειρόγραφα και βιβλία, εικόνες, άμφια και άλλα εκκλησιαστικά αντικείμενα.
Το Φρούριο Μπούρτσι ή Μπούρτζι, ή Μπρούζι στο λιμάνι, βυζαντινό καστέλι σε οχυρή θέση. Εδώ έχουν αποκαλυφθεί ψηφιδωτά δάπεδα αρχαίου κτίσματος, το οποίο ήταν συνέχεια του του αρχαίου οικισμού στα θεμέλια της Αγίας Βαρβάρας. Έχει τέσσερα τοξοειδή ανοίγματα και το ίχνος ενός πέμπτου στη βόρεια πλευρά Στην αρχική τους μορφή αυτά τα τα ανοίγματα ήταν, προφανώς, καλυμμένοι εσωτερικοί θολωτοί χώροι άμυνας.
Στην Άλιντα, τα ερείπια και το ψηφιδωτό δάπεδο παλαιοχριστιανικού ναού και ο πύργος Μπελέκι, κτίσμα του 19ου αιώνα
Ο ναός της Αγίας Μαρίνας, οικοδομημένος το 1933 στη θέση παλαιότερης ομώνυμης εκκλησίας. Ο ναός είναι λιθόκτιστος και η πρόσοψη του ναού είναι επενδυμένη με σκαλιστές μαύρες πέτρες από το νησί Λέβιθα και με κόκκινες ψηφιδωτές προερχόμενες από τον όρμο του νησιού, Κρυφό. Ο ρυθμός είναι σταυροειδής με τρούλο. Ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη Λέρου Καλύμνου και Αστυπαλαίας. Ο ναός εορτάζει στις 17 Ιουλίου
Οι εκκλησίες των Τιμίου Σταυρού, Σωτήρα Χριστού και Προφήτη Ηλία
Ο φάρος της Αγίας Μαρίνας
Οι ανεμόμυλοι στο Απιτύκι
Ο αλευρόμυλος πάνω στη θάλασσα, χαρακτηριστικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής των αρχών του 20ού αιώνα

[4][5][11][12]
Παραπομπές

https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
https://www.eetaa.gr/metaboles/oikmet_details.php?id=22878
ΠΛ 1:131
ΠΛΜ 1:387
«Διακοπές», σ. 321
Εκδόσεις «Ελλάδα»
Δομή 1:146
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
https://www.gtp.gr/LocPage.asp?ID=11471&lng=1

https://www.kastra.eu/castlegr.php?kastro=burtzleros

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, εκδ. 1978, 2006
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963
Εγκυκλοπαίδεια Δομή, εκδ. 2002-4
Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010
Google Earth
eetaa.gr

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License