Αγχίαλος Θεσσαλονίκης

.

Περιφέρεια : Κεντρική Μακεδονία
Νομός : Θεσσαλονίκης

- Δήμος Αγίου Αθανασίου --

Η Αγχίαλος είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, του Δήμου Χαλκηδόνος,[1] της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης και μέχρι την εφαρμογή του νόμου Καλλικράτης, διοικητικά υπαγόταν στον πρώην Δήμο Αγίου Αθανασίου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 η Αγχίαλος έχει 738 κατοίκους και διαθέτει Νηπιαγωγείο και Δημοτικό σχολείο. Βρίσκεται σε απόσταση 15 χιλιομέτρων από την πόλη της Θεσσαλονίκης.

Τοπική κοινότητα

Η τοπική κοινότητα Αγχιάλου είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 11,143 χμ² (2011).[2]
Πληθυσμός
Μόνιμος [3][4][5]
Έτος Πληθυσμός
1991 856
2001 947
2011 738
2021 727
Πραγματικός (de facto) [2][6][7] Έτος Πληθυσμός
1961 613
1971 568
1981 593
1991 852
2001 1.062
2011 738
Ιστορία

Ιστορικά οι κάτοικοι είναι πρόσφυγες που κατάγονται όλοι από την αμπελουργική Αγχίαλο της Ανατολικής Ρωμυλίας στα παράλια του Εύξεινου Πόντου. Μια πόλη γεμάτη από παλιά ξύλινα σπίτια που κάηκε μέσα σε λίγη ώρα από τους Βούλγαρους στις 30 Ιουλίου 1906.[8] Οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να αναζητήσουν νέα πατρίδα και εγκαταστάθηκαν στο χωριό το 1923. Η περιοχή μέχρι τότε ονομαζόταν Ίγγλις Τσιφλίκ και είχε πάρει το όνομά της από κάποιον Άγγλο, στον οποίο ανήκε το αγρόκτημα και είχε σκοτωθεί από τους Τούρκους.

Από την Αγχίαλο της Ανατολικής Ρωμυλίας οι κάτοικοι μετέφεραν ξύλινα βαρέλια και κληματόβεργες για να ξεκινήσουν τη νέα τους ζωή. Είναι το μοναδικό χωριό σε όλη τη Μακεδονία στο οποίο οι κάτοικοι πήραν αμπελουργικό κλήρο καθώς σε όλα τα άλλα έδιναν γεωργικό.

Η παράδοση του κρασιού ξεκινάει από την εποχή που οι πρώτοι 450 πρόσφυγες έφεραν μαζί τους εργαλεία, κληματόβεργες και τεχνογνωσία από την πατρίδα τους. Λαμβάνοντας αμπελουργικό κλήρο, που ήταν μικρότερος από τους γεωργικούς συνέχισαν τη μακραίωνη παράδοση. Μετά το πρώτο διάστημα, εγκαταστάθηκαν παράλληλα και νέες οικογένειες από τη Στενήμαχο, τον Πύργο και τη Σωζόπολη. Οι κάτοικοι μέχρι το 1928 και με τα λιγοστά μέσα που διέθεταν, κατάφεραν να φυτέψουν 7.500 στρέμματα αμπελιού με γαλλικές, βουλγάρικες και αμερικανικές ποικιλίες χρησιμοποιώντας τις κληματόβεργες που έφεραν από την πατρίδα τους. Όμως λόγω του ότι το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους ήταν αλκαλικό, περίπου 5.000 στρέμματα που βρίσκονταν στην μετέπειτα ονομασθείσα περιοχή «Σαλαμούρα» καταστράφηκαν και ένας αριθμός νέων κατοίκων εγκατέλειψαν την περιοχή.

Παρ' όλες τις αντιξοότητες, το 1928 χτίστηκε κοινοτικό κατάστημα και δημοτικό σχολείο ενώ παράλληλα άρχισε η ανέγερση του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου. Η οικονομική δραστηριότητα τότε, στηριζόταν κυρίως στην αμπελουργία και τα προϊόντα της.
Η Αγχίαλος σήμερα

Σήμερα, η Αγχίαλος έχει 200 σπίτια και 60 καζάνια παρασκευής τσίπουρου. Όλοι σχεδόν οι κάτοικοι ασχολούνται με την αμπελουργία και φτιάχνουν κρασί και τσίπουρο που είναι γνωστά για την ποιότητά τους, καλλιεργώντας 1.300 στρέμματα αμπελιών στην περιοχή «Περβόλια», με τις ποικιλίες: μοσχάτο Αμβούργου, ροδίτης, σενζώ, σαββατιανό, ζουμιάτικο, μαυρουλί, καμπερνέ, σεβινιόν, γκρενάζ, γιούνι-μπλάκ, γκράν νουάρ, νεμπιόλο και άλλες. Η οινοποίηση συνεχίζει να γίνεται παραδοσιακά και 1.500 τόνοι εκλεκτού κρασιού παράγονται και πωλούνται από τους ίδιους τους παραγωγούς. Στην περιοχή μάλιστα βρίσκεται το 80% των καλλιεργούμενων αμπελώνων της Θεσσαλονίκης. Επίσης, το χωριό αποτελεί σημαντικό σταθμό των δρόμων του κρασιού της Βορείου Ελλάδος.[9][10]
Τοπικές εορτές

Στην Αγχίαλο διοργανώνεται από το 1955, με κάποιες διακοπές, Γιορτή Κρασιού το πρώτο Παρασκευοσαββατοκύριακο του Σεπτεμβρίου.[9] Κορυφαίο έθιμο επίσης, που αναβιώνει ανήμερα του Αϊ-Γιάννη, είναι το «βρέξιμο του γαμπρού», ενώ με όλες τις τιμές εορτάζεται ο Άγιος Τρύφωνας, προστάτης των αμπελουργών, την 1η Φεβρουαρίου. Στον Άγιο Τρύφωνα, μάλιστα, ήταν αφιερωμένο το πρώτο εκκλησάκι που έχτισαν οι κάτοικοι μόλις εγκαταστάθηκαν στο χωριό.
Παραπομπές

«Αγχίαλος Θεσσαλονίκης». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 3 Φεβρουαρίου 2025.
https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
ΠΛ 1:292
ΠΛΜ 2:215
Μαυρομμάτης, Δράκος (1930). Η Αγχίαλος μες από τις φλόγες. Αθήνα.
Γιορτή Κρασιού Αγχιάλου - Ενθυμήσεις από το χθες... στο σήμερα.

«Αγχίαλος». dimos-chalkidonos.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 2018.

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License