ART

 

.

Μολδαβία

Η Δημοκρατία του Μόλδοβα ή Μολδαβία, όπως είναι επίσης γνωστή, είναι χώρα που βρίσκεται ανάμεσα στη Ρουμανία από τα δυτικά και την Ουκρανία από τα ανατολικά. Τα σύνορά της με τη Ρουμανία οριοθετούνται από το ρου των ποταμών Προύθου και κάτω Δούναβη. Υπήρξε μέλος της Σοβιετικής Ένωσης από το 1945 ως το 1991 ως Μολδαβική Σοσιαλιστική Σοβιετική Δημοκρατία. Κήρυξε την ανεξαρτησία της στις 27 Αυγούστου του 1991 Η συνολική της έκταση είναι 33.843 τετρ. χλμ. και ο πληθυσμός της, με βάση εκτιμήσεις του 2009, είναι 4.320.748 κάτοικοι[1].

Ιστορία

Στην αρχαιότητα η περιοχή της Μολδαβίας κατοικείται από την φυλή των Δάκων. Εξαιτίας της στρατηγικής της θέσης ως σταυροδρόμι μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, η Μολδαβία γνώρισε πολλούς εισβολείς, μεταξύ των οποίων τους Ρως του Κιέβου και τους Μογγόλους. Οι επιδρομές από Τατάρους συνεχίστηκαν και μετά την ίδρυση του πριγκηπάτου.
Οι τρεις Ηγεμονίες Τρανσυλβανίας, Μολδαβίας και Βλαχίας περί το 1600

Στον Μεσαίωνα το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής Δημοκρατίας της Μολδαβίας αποτελούσε το πριγκηπάτο της Μολδαβίας, που ιδρύθηκε το 1359[3]. Το πριγκηπάτο έγινε υποτελές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το 16ο αιώνα. Με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, το 1812, προσαρτήθηκε στη Ρωσία ως Βεσσαραβία. Το δυτικό μέρος της Μολδαβίας παρέμεινε αυτόνομο πριγκηπάτο και ενώθηκε με τη Βαλλαχία για να δημιουργήσει το 1859 το Βασίλειο της Ρουμανίας.

Στα τέλη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, η Βεσσαραβία κήρυξε την ανεξαρτησία της από τη Ρωσία το 1918 και ενώθηκε την ίδια χρονιά με το Βασίλειο της Ρουμανίας.[4][5][6][7][8] Με τη συμφωνία Μολότοφ-Ρίμπεντροπ μεταξύ Ρωσίας και Γερμανίας, οι Ρώσοι κατέλαβαν τη Βεσσαραβία τον Ιούνιο του 1940, διώχτηκαν ξανά το 1941 μέχρι τον Αύγουστο του 1944 οπότε η περιοχή ανακαταλήφθηκε από τα σοβιετικά στρατεύματα. Η χώρα μετονομάστηκε σε Μολδαβική Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία. Την περίοδο του Στάλιν αρκετοί Ρώσοι μεταφέρθηκαν στη χώρα κυρίως σε αστικές περιοχές, ενώ πολλοί Ρουμάνοι εξορίστηκαν στη Σιβηρία και το Καζακστάν.

Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης τον Αύγουστο του 1991, η Μολδαβία κήρυξε την ανεξαρτησία της και έγινε μέρος της μετα-Σοβιετικής Κοινοπολιτείας των Ανεξάρτητων Χωρών.

Το πρώτο διάστημα της ανεξαρτησίας αναπτύχθηκε κινητικότητα για την επανένωση με τη Ρουμανία, αλλά το δημοψήφισμα που διενεργήθηκε τον Μάρτιο του 1994 έδειξε πως η συντριπτική πλειονότητα των ψηφοφόρων επιθυμούσαν τη συνέχιση της ανεξαρτησίας. Στις εκλογές του 2001 το Κομμουνιστικό κόμμα κέρδισε την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο και διόρισε τον Κομμουνιστή πρόεδρο Βλαντιμίρ Βορόνιν. Στις εκλογές του 2005 ο Βορόνιν ανανέωσε τη θητεία του μετά τη δεύτερη νίκη του κόμματός του. Κατά τη διάρκεια των εκλογών αυτών η Ρωσία διεκδίκησε την παρουσία Ρώσων που θα επέβλεπαν τη διενέργεια των εκλογών αλλά η είσοδός τους στη χώρα δεν επετράπη. Στην πραγματικότητα οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών έχουν κατά πολύ εξασθενήσει και το έθνος της Μολδαβίας χωρίζεται ανάμεσα σε όσους θέλουν μεγαλύτερους δεσμούς με τη Ρουμανία και αυτούς που επιθυμούν σύσφιγξη σχέσεων με τη Ρωσία.
Διακυβέρνηση

Το Κοινοβούλιο της Δημοκρατίας της Μολδαβίας αποτελεί 101 έδρες και τα μέλη του εκλέγονται από τον λαό κάθε 4 χρόνια. Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, ο οποίος είναι και ο Αρχηγός του Κράτους, εκλέγεται κάθε φορά μετά την πραγματοποίηση των βουλευτικών εκλογών από τις πολιτικές δυνάμεις του καινούριου Κοινοβουλίου. Ο Πρωθυπουργός της Δημοκρατίας της Μολδαβίας, ο οποίος σχηματίζει την Κυβέρνηση του, διορίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Το πολυπληθέστερο κόμμα του Κοινοβουλίου της Δημοκρατίας της Μολδαβίας είναι σήμερα το Κομμουνιστικό Κόμμα της Δημοκρατίας της Μολδαβίας. Δικαίωμα ψήφου έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.
Εκλογές
Προεδρικές εκλογές 2009

Ο Πρόεδρος εκλέγεται από το Κοινοβούλιο. Στον πρώτο γύρο της εκλογής προέδρου, στις 20 Μαΐου του 2009, η αντιπολίτευση επιτυχώς δε συμμετείχε στην εκλογική διαδικασία. Έτσι, ένας επαναληπτικός γύρος ορίστηκε για τις 28 Μαΐου, όμως την ημέρα εκείνη αναβλήθηκε, με το αιτιολογικό ότι δεν θα έπρεπε να γίνει αυτό κατά τον εορτασμό της Ανάληψης του Χριστού στο ορθόδοξο εορτολόγιο του κράτους [9].

Στις 2 Ιουνίου του 2009 ο πρώην πρόεδρος της βουλής, Μαριάν Λούπου, που αναμενόταν να γίνει πρωθυπουργός, αυτομόλησε στην αντιπολίτευση, δηλώνοντας ότι είχε καταλάβει ότι το κόμμα PCRM ήταν αντιδημοκρατικό και δεν μπορούσε να αναμορφωθεί εκ των έσω.[10] Όπως αναμενόταν, απέτυχε η ψηφοφορία για εκλογή προέδρου και στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών. Καθώς και εκείνος ο γύρος για εκλογή προέδρου δεν τελεσφόρησε, με την υποψήφια Ζινάιντα Γκρετσεάνιι να λαμβάνει ξανά 60 ψήφους, ενώ απαιτούνταν τουλάχιστον 61, η χώρα οδηγήθηκε σε νέες βουλευτικές εκλογές μέσα στο 2009.[11]

Στις 10 Νοεμβρίου 2009 το κοινοβούλιο απέτυχε να εκλέξει νέο πρόεδρο. Ο Μαριάν Λούπου, ο οποίος ήταν και ο μοναδικός υποψήφιος, από το Δημοκρατικό Κόμμα, έλαβε 53 ψήφους. Για να εκλεγεί πρόεδρος απαιτούνται 61 ψήφοι. Κατά συνέπεια, νέα εκλογή προέδρου ορίστηκε σε διάστημα εντός 30 ημερών.[12] Η δεύτερη απόπειρα για εκλογή προέδρου απέτυχε ξανά στις 7 Δεκεμβρίου, με το ίδιο αποτέλεσμα.[13]
Βουλευτικές εκλογές 2009

Οι τελευταίες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 5 Απριλίου του 2009. Η ΕΕ κάλεσε τη χώρα να αλλάξει τον εκλογικό της νόμο, με βάση τον οποίο απαιτείται το εκλογικό όριο του 6% για την είσοδο ενός πολιτικού κόμματος στο Κοινοβούλιο. Ωστόσο, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Βορόνιν απέρριψε τις προτάσεις.[14] Σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα κέρδισε τις εκλογές[15] Το Κομμουνιστικό Κόμμα προηγείται με ποσοστό 46% ενώ οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες, το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, έχουν ποσοστό 14%[16].

Τα τρία κόμματα της αντιπολίτευσης ανακοίνωσαν ότι θα ψήφιζαν όλα εναντίον του υποψηφίου που θα διόριζε το Κομμουνιστικό Κόμμα PCRM για το αξίωμα του προέδρου, με 61 ψήφους έναντι 101 απαιτούνταν. Αν το PCRM κέρδιζε ξανά μόνο 60 έδρες και αν το Κοινοβούλιο τρεις φορές αποτύγχανε να εκλέξει έναν υποψήφιο, αυτό σήμαινε ότι θα διεξάγονταν ξανά εκλογές.[17][18] Ο πρόεδρος Βορόνιν αποχωρεί βάσει του Συντάγματος, καθώς έχει ήδη υπηρετήσει δύο θητείες στο ύπατο αξίωμα.[19]

Δύο ημέρες μετά τη διεξαγωγή των εκλογών, μία γυναίκα έχασε τη ζωή της στο Κισινάου κατά τη διάρκεια επεισοδίων σε αντικυβερνητική διαδήλωση. Οι διαδηλωτές αμφισβήτησαν την εκλογική νίκη των κομμουνιστών στις εκλογές και κατέλαβαν το προεδρικό γραφείο[20]. Στα βίαια επεισόδια περισσότεροι από 100 άνθρωποι τραυματίστηκαν και έγιναν 193 συλλήψεις.[21]. Οι διαδηλωτές εισέβαλαν στις 7 Απριλίου στο κτήριο του Κοινοβουλίου[22] και προέβησαν σε βανδαλισμούς και καταστροφές. Ο Βορόνιν κατηγόρησε τη Ρουμανία για τα επεισόδια και αποφάσισε στις 8 Απριλίου την απέλαση τού Ρουμάνου πρεσβευτή και την ανάκληση της Μολδαβής πρέσβειρας από το Βουκουρέστι. Παράλληλα αποφάσισε το κλείσιμο των συνόρων με τη Ρουμανία.[23]. Η Ρουμανία αρνήθηκε τις κατηγορίες. Στις 10 Απριλίου ο πρόεδρος Βορόνιν υποκύπτοντας σε πιέσεις από την αντιπολίτευση ζήτησε κι εκείνος από το Συνταγματικό Δικαστήριο να αποφασίσει υπέρ της ανακαταμέτρησης των ψήφων[24]. Από αυτήν ήταν απόντα τα τρία κόμματα της αντιπολίτευσης Το αποτέλεσμα των εκλογών δεν μεταβλήθηκε κατά τη διάρκεια της επαναληπτικής καταμέτρησης, καθώς κρίθηκε ότι δεν είχαν γίνει σοβαρά λάθη.[25] Η επίσημη ανακήρυξη του Κομμουνιστικού Κόμματος ως νικητή των εκλογών έγινε στις 21 Απριλίου.[26]
Εκλογές Ιουλίου 2009

Οι νέες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 29 Ιουλίου του 2009 με τη συμμετοχή 8 κομμάτων. Στις εκλογές εκείνες ηττήθηκαν οι Κομμουνιστές. Το Συνταγματικό Δικαστήριο επικύρωσε τα αποτελέσματα των εκλογών στις 14 Αυγούστου[27].


Κοινοβούλιο, 29 Ιουλίου 2009
Κόμματα και συνασπισμοί Ψήφοι % +/− Έδρες
PCRM (Κομμουνιστικό Κόμμα) 706.732 44,69 −4,79 48
Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα του Μόλδοβα 262.028 16,57 +4,14 17
Φιλελεύθερο Κόμμα 232.108 14,68 +1,55 15
Δημοκρατικό Κόμμα του Μόλδοβα 198.268 12,54 +9,57 13
Κομματική συμμαχία: Ο Μόλδοβάς μας 116.194 7,35 −2,42 8
Χριστιανοδημοκρατικό Λαϊκό Κόμμα 30.236 1,91 −1,79
Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα 29.434 1,86 −1,18
Κόμμα Οικολόγων "Πράσινη Συμμαχία" 6.517 0,41 +0,41
Σύνολο (συμμετοχή 58,8%)' 1.581.517 100,00 101
Πηγή: alegeri.md


Δημοψήφισμα Σεπτεμβρίου 2010

Το δημοψήφισμα που διεξήχθη στις 5 Σεπτεμβρίου 2010 με αντικείμενο την αλλαγή στην εκλογή προέδρου (να γίνεται από το λαό και όχι από το κοινοβούλιο) απέτυχε λόγω χαμηλής προσέλευσης (η συμμετοχή ήταν μόλις 30,29%). Το Κομμουνιστικό Κόμμα είχε καλέσει τους πολίτες να μην συμμετάσχουν στην ψηφοφορία.[28] To 97,99% ψήφισαν υπέρ της πρότασης, έναντι 12,17% που την απέρριψαν.[29]
Βουλευτικές εκλογές Νοεμβρίου 2010

Στις βουλευτικές εκλογές του Νοεμβρίου του 2010, κανένα κόμμα δεν εξασφάλισε τη πλειοψηφία, που απαιτείται για το σχηματισμό κυβέρνησης και την εκλογή Προέδρου. Το Κομμουνιστικό Κόμμα με αρχηγό τον πρώην Πρόεδρο Βλαντιμίρ Βορόνιν πήρε το 40,8% των ψήφων, ενώ το Φιλελεύθερο-Δημοκρατικό Κόμμα του πρωθυπουργού Βλαντ Φιλάτ το 28,4%, το Δημοκρατικό Κόμμα του Μαριάν Λούπου 13% και το Φιλελεύθερο του προσωρινού Προέδρου Μιχάι Γκίμπου λίγο παραπάνω από 9%.[30]


Κοινοβούλιο, 28 Νοεμβρίου 2010
Κόμματα και συνασπισμοί Ψήφοι % +/− Έδρες +/−
PCRM (Κομμουνιστικό Κόμμα) 676.291 39,29 −5,40 42 −6
Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα του Μόλδοβα 505.638 29,38 +12,81 32 +14
Δημοκρατικό Κόμμα του Μόλδοβα 218.861 12,72 +0,18 15 +2
Φιλελεύθερο Κόμμα 171.445 9,96 −4,72 12 −3
Κομματική συμμαχία: Ο Μόλδοβάς μας 35.240 2,05 −5,30 0 −7
Λοιποί και ανεξάρτητοι 113.682 6,61 0 0
Σύνολο (συμμετοχή 59,10%)' 1.721.157 100,00 101
Πηγή: alegeri.md cec.md


Γεωγραφία

Στα δυτικά τα σύνορα της Μολδαβίας οριοθετούνται από τον ποταμό Προύθο που ενώνεται με τον Δούναβη προτού χυθεί στη Μαύρη Θάλασσα. Στα βορειοανατολικά, ο Δνείστερος είναι ο βασικός ποταμός διασχίζοντας τη χώρα από βορρά προς νότο.

Η χώρα δεν βρέχεται από θάλασσα παρόλο που τα νότια σύνορά της φτάνουν πολύ κοντά στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Το βόρειο μέρος της χώρας κυριαρχείται από λόφους που δεν ξεπερνούν όμως τα 430 μέτρα σε ύψος. Το υψηλότερο σημείο της χώρας βρίσκεται στο Ντεαλούλ Μπαλανεστί (Dealul Bălăneşti).

Η Μολδαβία έχει ήπιο ηπειρωτικό κλίμα, με θερμά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες.

Οι κύριες πόλεις της χώρας είναι οι:

Κισινάου (Chişinău),στο κέντρο της χώρας
Τιράσπολη (Tiraspol), στην Υπερδνειστερία
Μπέλτσι (Bălţi)
Μπέντερ (Bender)

Οικονομία

Παρόλο το ευνοϊκό της κλίμα και την καλή αγροτική γη που διαθέτει, η Μολδαβία δεν έχει υδάτινα αποθέματα. Ως αποτέλεσμα, εξαρτάται οικονομικά κυρίως από την γεωργία, με την παραγωγή φρούτων, λαχανικών, κρασιού και καπνού.

Η Μολδαβία πρέπει να εισάγει όλες τις προμήθειές της σε πετρέλαιο, κάρβουνο και φυσικό αέριο, κυρίως από τη Ρωσία. Περικοπές στις ενεργειακές προμήθειες οδήγησαν σε παραγωγική παρακμή μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991. Τα τελευταία χρόνια, μετά από συμφωνία με την Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο), η Μολδαβία προχώρησε σε φιλελεύθερη οικονομική πολιτική, που περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, απελευθέρωση των τιμών και πολλές ιδιωτικοποιήσεις. Τελευταία γίνεται προσπάθεια από τη Μολδαβική κυβέρνηση για τον περιορισμό των ιδιωτικών επιχειρήσεων και την κολλεκτιβοποίηση της γης.

Η Μολδαβία παραμένει η φτωχότερη χώρα της Ευρώπης.
Δημογραφία

Εθνική σύνθεση (με βάση την απογραφή του 2004)

Μολδαβοι-ρουμανοί: 78,2%
Ουκρανοί: 8,4%
Ρώσοι: 5,8%
Γκαγκαούζ/Γκαγκαούζoι (τουρκόφωνoι ]): 4,4%
Βούλγαροι: 1,9%
Άλλοι: 1,3%

Θρησκείες (2000):

Ανατολικοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί : 98%
Εβραίοι: 1,5%
Βαπτιστές και άλλοι: 0,5%

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, πάνω από 600.000 Μολδαβοί είναι αυτή τη στιγμή εκτός της χώρας, προς αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό [31], ενώ το ένα τρίτο εκ των εντός της χώρας δηλώνουν πως θα έφευγαν, αν είχαν την ευκαιρία. Συνήθως εκτελούν χειρωνακτικές εργασίες σε Ρουμανικές φάρμες ή σε Ρωσικές οικοδομές.

Ένα σημαντικό πρόβλημα αποτελεί το δουλεμπόριο χιλιάδων γυναικών. Υπολογίζεται πως περισσότερες από 10.000 Μολδαβές γυναίκες είναι θύματα αυτού του απάνθρωπου σύγχρονου δουλεμπορίου.[32]

Το 2009 σύμφωνα με εκτιμήσεις το προσδόκιμο ζωής του συνολικού πληθυσμού ήταν τα 70,8 χρόνια (67,1 χρόνια για τους άνδρες και 74,71 χρόνια για τις γυναίκες)[1].
Μεταφορές

Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.

Αερομεταφορές γίνονται μέσω του διεθνές αεροδρομίου στο Κισινάου
Παραπομπές

↑ 1,0 1,1 1,2 Μολδαβία CIA World Factbook
↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 "World Economic Outlook Database". ΔΝΤ. Οκτώβριος 2009. Ανακτήθηκε την 18-10-2009.
↑ Soldier Khan, Mike Bennighof, Ph.D.
↑ (Ρουμανικά)prm.md:"Sfatul Tarii ... proclaimed the Moldavian Democratic Republic"
↑ Charles Upson Clark (1927). "24:The Decay of Russian Setiment". Bessarabia: Russia and Romania on the Black Sea - View Across Dniester From Hotin Castle. New York: Dodd, Mead & Company.
↑ Pelivan (Chronology)
↑ Cazacu (Moldova, pp. 240-245).
↑ Cristina Petrescu, "Contrasting/Conflicting Identities:Bessarabians, Romanians, Moldovans" in Nation-Building and Contested Identities, Polirom, 2001, pg. 156
↑ Deutsche Welle, Moldova election postponed until next month, 28 Μαΐου 2009.
↑ B92 - News - World - Defection throws Moldova political scene into turmoil
↑ The Associated Press: New elections set for deadlocked Moldova, abcnews.com, 3 Ιουνίου 2009
↑ Rulers.org, Νοέμβριος 2009.
↑ Moldova faces new early elections - South Eastern Europe - The Sofia Echo
↑ "Moldova Rejects EU Proposal To Change Election Law", Radio Free Europe/Radio Liberty, 3 Δεκεμβρίου 2008.
↑ Πρώτα αποτελέσματα των βουλευτικών εκλογών του 2009.
↑ Εξπρές, Μόλδοβας: Το Κομμουνιστικό Κόμμα προηγείται, με διαφορά, στις βουλευτικές εκλογές, 5 Απριλίου 2009.
↑ (video) PL, PLDM şi AMN: Alegerile au fost trucate. Suntem gata pentru alegeri repetate! | UNIMEDIA - portalul de ştiri nr. 1 din Moldova
↑ Moldova Communists win parliamentary election | International | Reuters
↑ BBC NEWS | Europe | Communists win Moldovan election
↑ Μία νεκρή στις διαδηλώσεις στον Μόλδοβα, Καθημερινή, 7 Απριλίου 2009.
↑ Στα «μαχαίρια» Μολδαβία - Ρουμανία, Πολίτης ON LINE, 9 Απριλίου 2009.
↑ Alpha TV Μολδαβία: Εισβολή διαδηλωτών στο κοινοβούλιο, 8 Απριλίου 2009.
↑ Ελεύθερος Τύπος, Διπλωματικός «πόλεμος» Μολδαβίας - Ρουμανίας, 8 Απριλίου 2009.
↑ Ελευθεροτυπία, Μολδαβία: Ναι στην ανακαταμέτρηση των ψήφων, 10 Απριλίου 2009.
↑ BBC NEWS | Europe | Moldova recount 'confirms result'
↑ Εξπρές, Μόλδοβας-Επιβεβαιώθηκε η νίκη των Κομμουνιστών στις βουλευτικές εκλογές,της 5-ης Απριλίου., 21 Απριλίου 2009.
↑ Ελευθεροτυπία, Μολδαβία: Επικυρώθηκε το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών, 14 Αυγούστου 2009.
↑ Αυγή, Μολδαβία: Η χαμηλή συμμετοχή ακυρώνει το δημοψήφισμα, 7-9-2010.
↑ http://www.e-democracy.md/en/elections/referendum/2010/
↑ Οι βουλευτικές εκλογές στη Μολδαβία – η χώρα και πάλι βρέθηκε σε αδιέξοδο, Η Φωνή της Ρωσίας, 29-11-2010.
↑ (migratie.md)
↑ (state.gov)

Χώρες της Ευρώπης

Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία

Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License