ART

 

.

Πτηνόν (Λατινικά: Apus, συντομογραφία: Aps) είναι αστερισμός που σημειώθηκε πρώτη φορά το 1603, από τους Keyser και Houtman στην Ουρανομετρία τους, και είναι ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Είναι νότιος αστερισμός, αόρατος από την Ελλάδα, και συνορεύει με τους εξής επτά αστερισμούς: Νότιον Τρίγωνον, Διαβήτης, Μυία, Χαμαιλέων, Οκτάς, Ταώς και Βωμός.

Η μορφή Apous, που βρίσκεται στον Καίσιο, είναι πιστότερη στο ελληνικό πρωτότυπο. Η λέξη εννοεί το είδος πουλιού «άπους» της Νέας Γουινέας, γνωστότερο ως Παραδείσιο πτηνό (το πουλί του Παραδείσου), το Paradisaeus Ales του Καισίου. Ο Bayer το αναφέρει ως Apis Indica (= Ινδική Μέλισσα) στην πλανισφαίρα του των νέων νότιων αστερισμών, όπου όμως απεικονίζεται ως πουλί. Στη συντομευμένη γερμανική έκδοση του έργου του Bayer (1720) εμφανίζεται ως Apus Indica και στα γερμανικά Indischer Vogel. Στο παρελθόν εμφανιζόταν και η ονομασία Avis Indica, που επίσης σημαίνει «Το Πτηνόν των Ινδιών».

Σε αγγλόφωνες πηγές, όπως στην πρώτη αγγλική έκδοση της «Λαϊκής Αστρονομίας» του Φλαμαριόν (19ος αι.), το Πτηνόν έχει αποδοθεί ως το οικιακό χελιδόνι, από το είδος Hirundo apus = το πετροχελίδονο.

Στην Κίνα το Πτηνόν εμφανίζεται ως E Cho, δηλαδή το «Περίεργο σπουργίτι», καθώς επίσης και ως το «Μικρό Πτηνό-Θαύμα». Αλλά ο Ιούλιος Σίλερ μετέβαλε εντελώς τον χαρακτήρα του αστερισμού ενώνοντάς τον με τον Χαμαιλέοντα και την Μυία, και σχηματίζοντας από το σύνολο τη βιβλική Εύα.
Οι φωτεινότεροι αστέρες

Ο Γκουλντ απέδιδε στον αστερισμό 67 αστέρες μέχρι έβδομου μεγέθους.

Ο α Πτηνού έχει φαινόμενο μέγεθος 3,83 και φασματικό τύπο K3 IIIa.
Ο β Πτηνού έχει φαινόμενο μέγεθος 4,24 και φασματικό τύπο K0 III.
Ο γ έχει φαιν.μέγεθος 3,89 και φασμ.τύπο G8-K0 III. Απέχει, όπως και ο β, περί τα 160 έτη φωτός από τη Γη.
Ο δ1 έχει φαιν.μέγεθος 4,68 και φασμ.τύπο M5 IIIb.
Ο ζ έχει φαιν.μέγεθος 4,78 και φασμ.τύπο K2 III.

Αξιοσημείωτα στον αστερισμό

- Το σφαιρωτό σμήνος NGC 6101 έχει φαιν.μέγεθος 9,3 και φαινόμενη διάμετρο 11΄.

- Το αμυδρότερο σφαιρωτό σμήνος IC 4499 έχει φαιν.μέγεθος 10,6 και φαινόμενη διάμετρο 8΄.

Αετός - Αιγόκερως - Αλώπηξ - Ανδρομέδα - Αντλία - Ασπίς - Βέλος - Βόρειος Στέφανος - Βοώτης - Βωμός - Γερανός - Γλύπτης - Γλυφείον - Γνώμων - Δελφίν - Διαβήτης - Δίδυμοι - Δίκτυον - Δοράς - Δράκων - Εξάς - Ζυγός - Ηνίοχος - Ηρακλής - Ηριδανός - Θηρευτικοί Κύνες - Ινδός - Ιππάριον - Ιπτάμενος Ιχθύς - Ιστία - Ιχθύες - Καμηλοπάρδαλις - Κάμινος - Καρκίνος - Κασσιόπη - Κένταυρος - Κήτος - Κηφεύς - Κόμη Βερενίκης - Κόραξ - Κρατήρ - Κριός - Κύκνος - Λαγωός - Λέων - Λυγξ - Λύκος - Λύρα - Μεγάλη Άρκτος - Μέγας Κύων - Μικρά Άρκτος - Μικρός Κύων - Μικρός Λέων - Μικροσκόπιον - Μονόκερως - Μυία - Νότιον Τρίγωνον - Νότιος Ιχθύς - Νότιος Σταυρός - Νότιος Στέφανος - Οκρίβας - Οκτάς - Οφιούχος - Όφις - Παρθένος - Περιστερά - Περσεύς - Πήγασος - Πρύμνα - Πτηνόν - Πυξίς - Σαύρα - Σκορπιός - Ταύρος - Ταώς - Τηλεσκόπιον - Τοξότης - Τουκάνα - Τράπεζα - Τρίγωνον - Τρόπις - Ύδρα - Ύδρος - Υδροχόος - Φοίνιξ - Χαμαιλέων - Ωρίων - Ωρολόγιον

Εγκυκλοπαίδεια Αστρονομίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License