ART

 

Γεγονότα, Hμερολόγιο

Ανδρόνικος Δ' Παλαιολόγος

Ο Ανδρόνικος Δ΄ Παλαιολόγος (2 Απριλίου 1348 - 28 Ιουνίου 1385) ήταν Βυζαντινός αυτοκράτορας (1376-1379), πρωτότοκος υιός του Ιωάννη Ε' και της Ελένης Καντακουζηνής,[1] άνθρωπος με ακτινοβολούσα, λαοφιλή αλλά και κενόδοξη προσωπικότητα, που αδημονούσε για την αυτόνομη άσκηση της εξουσίας, μιας και ο πατέρας του ήταν μόλις 16 χρόνια μεγαλύτερός του. Είχε νυμφευθεί την κόρη του Βουλγάρου τσάρου Ιβάν Αλεξάνδρου των Σισμάν, κυρά Μαρία και διατηρούσε φιλικές σχέσεις με το διάσημο αστρολόγο Αβράμιο.

Πριν την ανταρσία

Ο Ανδρόνικος Δ΄ αρχικά επιχείρησε να εκμεταλλευτεί την απουσία του πατέρα του σε διπλωματική περιοδεία στο εξωτερικό έως το 1369. Οι αποτυχημένες διαπραγματεύσεις με τον Λουδοβίκο A΄ Καπέτων-Ανζού της Ουγγαρίας, η αισχρή για το λαό υποταγή του Ιωάννη Ε΄ στον πάπα Ουρβανό και η ένδεια του αυτοκράτορα κατά την επίσκεψή του στη Βενετία για διευθέτηση οφειλών, δημιουργούσαν στην πρωτεύουσα κλίμα απογοήτευσης και αγανάκτησης προς τον απροκάλυπτα δυτικόφιλο πατέρα του Ιωάννη Ε΄. Ο Ανδρόνικος Δ΄ δεν φανέρωσε έμπρακτα τις προθέσεις του. Όμως αδράνησε προκλητικά, όταν ουσιαστικά ο πατέρας του ήταν όμηρος των Βουλγάρων (Βίντιν, 1366) και χρειάστηκε η επέμβαση του Αμεδαίου ΣΤ΄ κόμη της Σαβοΐας (εξαδέλφου του Ιωάννη Ε΄) για να ελευθερωθεί, αλλά και όταν ο Ιωάννης Ε΄ ζήτησε οικονομική βοήθεια, ενώ βρισκόταν στη Βενετία, η συνδρομή του ευπειθούς Μανουήλ ήταν που τελικά έδωσε τη λύση. Επιπρόσθετα οι σχέσεις πατέρα και πρωτότοκου γιου ψυχράθηκαν περισσότερο, επειδή ο Ιωάννης Ε΄ συμφώνησε με τους Βενετούς την παραχώρηση της νήσου Τενέδου, μήλο της έριδας μεταξύ των μεγάλων ιταλικών ναυτικών δυνάμεων Βενετίας και Γένοβας, με την οποία Γένοβα συνεργαζόταν μυστικά ο Ανδρόνικος Δ΄.
Η σύγκρουση με την πατρική εξουσία

Η πρώτη ένοπλή του προσπάθεια να καταλάβει την εξουσία το 1373 απέτυχε. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να φυλακιστεί μαζί με το γιο του Ιωάννη, αφού τιμωρήθηκαν με τύφλωση. Η εκτέλεση της εντολής δεν επέφερε βέβαια πλήρη τύφλωση,[2] μια και σε διάστημα σχεδόν δύο χρόνων η όραση των κρατουμένων επανήλθε σε τέτοια επίπεδα, ώστε να διεκδικήσουν την εξουσία. Με τη βοήθεια λοιπόν των Γενουατών απέδρασε ο Ανδρόνικος και οργάνωσε πραξικόπημα που επέτυχε (Μάιος του 1376). Συνέλαβε και φυλάκισε τον Ιωάννη Ε' και τον αδελφό του Μανουήλ. Κάθισε στο θρόνο από το 1376 μέχρι το 1379, παρεμβάλλοντας τη βασιλεία του σε αυτή του πατέρα του. Το 1379 Ιωάννης Ε' και Μανουήλ απελευθερώθηκαν, πιθανόν από τους Τούρκους και τους Βενετούς, σταθερά εχθρούς του Ανδρόνικου, λόγω της φιλικής προς τους Γενουάτες πολιτικής του. Μετά από συμβιβασμό, στον Ανδρόνικο αποδόθηκε ο τίτλος του συναυτοκράτορα και του παραχωρήθηκε μια περιοχή στη Σηλυμβρία, καθώς και δικαίωμα διαδοχής στο βυζαντινό θρόνο από το γιο του Ιωάννη. Πέθανε το 1385 στις 28 Ιουνίου.
Οικογένεια

Ο Ανδρόνικος Δ' νυμφεύτηκε την Κυράτσα Μαρία (μετέπειτα μοναχή Μακαρία) των Σρατσιμίρ, κόρη του Ιβάν-Αλεξάνδρου ηγεμόνα των Βουλγάρων και είχε τέκνα:

Ιωάννης Ζ΄ Παλαιολόγος, 1370 - 1408, Αυτοκράτορας των Ρωμαίων (1390). Νυμφεύτηκε την Ευγενία (Ειρήνη) Γκαττιλούζιο, κόρη του Φραντσέσκο Β' ηγεμόνα της Λέσβου.
δύο κόρες.

Νομίσματα

Ο Ανδρόνικος Δ' έκοψε αργυρά 1/2 υπερπύρου, βασιλικά και τορνέζια χαλκά. Το ότι δεν έκοψε χρυσά (ολόκληρα) υπέρπυρα φανερώνει τη δύσκολη οικονομική κατάσταση. Στο 1/2 υπερπύρου εικονίζεται σε προτομή με γύρω την επιγραφή ANΔΡΟΝΙΚΟC ΔΕCΠΟΤΗC Ο ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟC / ΘV ΧΑΡΙΤΙ ΒΑCΙΛΕVC ΤΩΝ ΡΩΜΑΙΩΝ, ενώ στην άλλη όψη υπάρχει η προτομή του Χριστού.


Δείτε επίσης

Γενεαλογία Βυζαντινών Αυτοκρατόρων

Πρόγονοι

Πρόγονοι Ανδρόνικος Δ´ Παλαιολόγος
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
16. Ανδρόνικος Β' Παλαιολόγος
 
 
 
 
 
 
 
8. Μιχαήλ Θ' Παλαιολόγος
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
17. Άννα Άρπαντ
 
 
 
 
 
 
 
4. Ανδρόνικος Γ' Παλαιολόγος
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
18. Λέων Β' Χετουμιδών
βασιλιάς της Μικράς Αρμενίας
 
 
 
 
 
 
 
9. Ρίτα Χετουμιδών
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
19. κυρά Άννα (Keran) Χετουμιδών
 
 
 
 
 
 
 
2. Ιωάννης Ε' Παλαιολόγος
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
20. Θωμάς Β' κόμης της Σαβοΐας
 
 
 
 
 
 
 
10. Αμαδαίος Ε' κόμης της Σαβοΐας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
21. Beatrice Firschi
 
 
 
 
 
 
 
5. Τζιοβάνα (Άννα) Σαβοΐας
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
22. Ιωάννης Α' δούκας της Βραβάνδης
 
 
 
 
 
 
 
11. Μαρία Βραβάνδης
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
23. Margaret Hainaut Brabant
 
 
 
 
 
 
 
1. Ανδρόνικος Δ' Παλαιολόγος
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
24. Mανουήλ Καντακουζηνός
 
 
 
 
 
 
 
12. Μιχαήλ Καντακουζηνός
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6. Ιωάννης ΣΤ' Καντακουζηνός αυτ.Ρωμαίων
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
26. Χανδρηνός (στρατηγός)
 
 
 
 
 
 
 
13. Θεοδώρα Παλαιολογίνα Αγγελίνα
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
27. Θεοδότη Γλαβά Ταρχανειώτη
 
 
 
 
 
 
 
3. Ελένη Καντακουζηνή
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
28. Ιβάν Γ' Μίτσο-Ασέν
ηγεμώνας Βουλγάρων
 
 
 
 
 
 
 
14. Ανδρόνικος Μίτσο-Ασέν
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
29. Ειρήνη Παλαιολογίνα
(κόρη Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου)
 
 
 
 
 
 
 
7. Ειρήνη Μίτσο-Ασέν
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
30. Mιχαήλ Γλαβάς Ταρχανειώτης
 
 
 
 
 
 
 
15. Tαρχανειώτη
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
31. Μαρία Βρανά
 
 
 
 
 
 

Παραπομπές

κόρη του Ιωάννη Καντακουζηνού

μαρτυρείται ότι χρησιμοποιήθηκε καυτό ξύδι και μισοτυφλώθηκε.Donald Nicol, Βιογραφικό Λεξικό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας,μτφρ.Ευγένιος Πιερρής, εκδ.Ελληνική Ευρωεκοδοτική, Αθήνα, 1993, σελ.56

Πηγές

Donald Nicol, Βιογραφικό Λεξικό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας,μτφρ.Ευγένιος Πιερρής, εκδ.Ελληνική Ευρωεκοδοτική, Αθήνα, 1993, σελ.56-57

Βιβλιογραφία

Norwich, J.J. "Byzantium", Vol. III-The Decline and Fall
Vasiliev, A. "History of the Byzantine Empire, 324–1453"
Ostrogorsky, G. "History of the Byzantine State"
Π.Κατσώνη, "Μια επταετία κρίσιμων γεγονότων (1366-1373)"

Προηγούμενος Ιωάννης Ε' Παλαιολογος

Αυτοκράτορας του Βυζαντίου'

Επόμενος Ιωάννης Ε' Παλαιολογος

Βυζαντινοί Αυτοκράτορες

Κωνσταντίνος Α΄ | Κωνστάντιος Β΄ | Ιουλιανός | Ιοβιανός | Ουάλης | Θεοδόσιος Α΄ | Αρκάδιος | Θεοδόσιος Β΄ | Μαρκιανός | Λέων Α΄ | Λέων Β΄ | Ζήνων | Βασιλίσκος | Αναστάσιος Α΄ | Ιουστίνος Α΄ | Ιουστινιανός Α΄ | Ιουστίνος Β΄ | Τιβέριος Β΄ | Μαυρίκιος | Φωκάς | Ηράκλειος | Κωνσταντίνος Γ΄ | Ηρακλεωνάς | Κώνστας Β΄ | Κωνσταντίνος Δ΄ | Ιουστινιανός Β΄ | Λεόντιος | Τιβέριος Γ΄ | Φιλιππικός Βαρδάνης | Αναστάσιος Β΄ | Θεοδόσιος Γ΄ | Λέων Γ΄ | Κωνσταντίνος Ε΄ | Λέων Δ΄ | Κωνσταντίνος ΣΤ΄ | Ειρήνη | Νικηφόρος Α΄ | Σταυράκιος | Μιχαήλ Α΄ | Λέων Ε΄ | Μιχαήλ Β΄ | Θεόφιλος | Μιχαήλ Γ΄ | Βασίλειος Α΄ | Λέων ΣΤ΄ | Αλέξανδρος | Κωνσταντίνος Ζ΄ | Ρωμανός Α΄ | Ρωμανός Β΄ | Νικηφόρος Β΄ | Ιωάννης Α΄ | Βασίλειος Β΄ | Κωνσταντίνος Η΄ | Ζωή Α΄ | Ρωμανός Γ΄ | Μιχαήλ Δ΄ | Μιχαήλ Ε΄ | Κωνσταντίνος Θ΄ | Θεοδώρα | Μιχαήλ ΣΤ΄ | Ισαάκιος Α΄ | Κωνσταντίνος Ι΄ | Ρωμανός Δ΄ | Μιχαήλ Ζ΄ | Νικηφόρος Γ΄ | Αλέξιος Α΄ | Ιωάννης Β΄ | Μανουήλ Α΄ | Αλέξιος Β΄ | Ανδρόνικος Α΄ | Ισαάκιος Β΄ | Αλέξιος Γ΄ | Αλέξιος Δ΄ | Αλέξιος Ε΄ | †Βαλδουίνος Α΄ | †Ερρίκος | †Πέτρος ντε Κουρτεναί | †Γιολάνδη | †Ροβέρτος Β΄ ντε Κουρτεναί | †Βαλδουίνος Β΄ | *Θεόδωρος Α΄ | *Ιωάννης Γ΄ | *Θεόδωρος Β΄ | *Ιωάννης Δ΄ | Μιχαήλ Η΄ | Ανδρόνικος Β΄ | Μιχαήλ Θ΄ | Ανδρόνικος Γ΄ | Ιωάννης Ε΄ | Ιωάννης ΣΤ΄ | Ανδρόνικος Δ΄ | Ιωάννης Ζ΄ | Μανουήλ Β΄ | Ιωάννης Η΄ | Κωνσταντίνος ΙΑ΄

Για το διάστημα 1204 - 1261: †: Λατίνοι Αυτοκράτορες *: Αυτοκράτορες της Νίκαιας

Εγκυκλοπαίδεια Βυζαντινής Αυτοκρατορίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License

 HellenicaWorld News