O Φράνσις Άλμπερτ Σινάτρα (Francis Albert Sinatra, Χόμποκεν, 12 Δεκεμβρίου 1915 - Λος Άντζελες, 14 Μαΐου 1998), γνωστός ως Φρανκ Σινάτρα, ήταν δημοφιλής Αμερικανός τραγουδιστής και ηθοποιός. Στη διάρκεια μιας πολυετούς καριέρας, από τα τέλη της δεκαετίας του 1930 μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '90, υπήρξε ένας από τους πιο αγαπητούς εκτελεστές στους κύκλους της βιομηχανίας διασκέδασης.
Συχνά χαρακτηρίζεται ως ο σπουδαιότερος Αμερικανός τραγουδιστής του 20ού αιώνα, αλλά και συμβολική μορφή της αμερικανικής κουλτούρας.[1] Το μουσικό έργο του είναι ογκώδες, με περισσότερες από 1400 ηχογραφήσεις. Τιμήθηκε με το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας από τον Ρόναλντ Ρίγκαν το 1985 και με το Χρυσό Μετάλλιο του Κογκρέσου το 1997, ενώ του απονεμήθηκαν συνολικά έντεκα βραβεία Γκράμι, μεταξύ αυτών και το βραβείο για τη συνολική προσφορά του. Ως ηθοποιός απέσπασε το βραβείο Όσκαρ β' ανδρικού ρόλου για την ταινία Όσο υπάρχουν άνθρωποι (From Here to Eternity, 1953), ενώ ήταν υποψήφιος για το βραβείο καλύτερου α' ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του στο δραματικό έργο Ο άνθρωπος με το χρυσό χέρι (The Man with the Golden Arm, 1955). Η έντονη και περιπετειώδης προσωπική ζωή του τοποθετήθηκε συχνά στο προσκήνιο, ειδικότερα η διασύνδεσή του με προσωπικότητες της μαφίας και του οργανωμένου εγκλήματος.
Βιογραφία
Γεννημένος στο Χομπόκεν του Νιου Τζέρσεϊ, από γονείς Ιταλούς μετανάστες, έδειξε νωρίς την προτίμησή του στο μπελκάντο (ιταλ. bel canto) και ως έφηβος αποφάσισε να στραφεί επαγγελματικά στο τραγούδι επηρεασμένος από τις ηχογραφήσεις του Μπινγκ Κρόσμπι. Παρά την απουσία μουσικής παιδείας, κατάφερε γρήγορα να προκαλέσει την προσοχή του τρομπετίστα Χάρι Τζέιμς, ο οποίος τον προσέλαβε ως τραγουδιστή στην ορχήστρα του το 1939. Ακολούθησε η τριετής συνεργασία του με τον Τόμι Ντόρσεϊ, στη διάρκεια της οποίας η δημοφιλία του στο νεανικό ακροατήριο έφτασε σε πρωτόγνωρα επίπεδα, συγκρινόμενη μόνο με την αντίστοιχη αποδοχή που είχε πριν τον Σινάτρα ο Μπένι Γκούντμαν.[2] Από τα τέλη του 1942 ακολούθησε ατομική καριέρα και εξελίχθηκε σύντομα σε φαινόμενο της αμερικανικής κουλτούρας και ίνδαλμα για τις υπερενθουσιώδεις νεαρές θαυμάστριές του που έμειναν γνωστές στην ιστορία ως bobby soxers. Την ίδια περίπου περίοδο, του αποδόθηκαν τα παρωνύμια Frankieboy, The Sultan of Swoon [Σουλτάνος του συναισθήματος], και το δημοφιλέστερο The Voice [Η φωνή]. Στα τέλη του 1944 ξεκίνησε να ηχογραφεί με μεγάλη συχνότητα για τη δισκογραφική εταιρεία Columbia, σε συνεργασία με τον ενορχηστρωτή Άξελ Στόρνταλ (Axel Stordahl), ο οποίος καθόρισε τον ήχο εκείνων των ηχογραφήσεων. Από το 1947/8 η καριέρα του παρουσίασε εμφανή πτώση. Το γεγονός συνέπεσε χρονικά με τα πρώτα αρνητικά δημοσιεύματα του τύπου - που σχετίζονταν κυρίως με τις διασυνδέσεις του Σινάτρα με προσωπικότητες του οργανωμένου εγκλήματος, όπως ο Λάκι Λουτσιάνο - αλλά και το περιστατικό της επίθεσής του κατά του δημοσιογράφου Λη Μόρτιμερ που αργότερα αποδείχθηκε ότι συνεργάστηκε με το FBI για τη δυσφήμισή του.[1] Το 1952, ενδεικτικό της παρακμής της καριέρας του υπήρξε το γεγονός πως δεν διέθετε κανένα δισκογραφικό ή κινηματογραφικό συμβόλαιο ούτε καλλιτεχνικό πράκτορα.
Η επάνοδός του πραγματοποιήθηκε κυρίως με την ερμηνεία του στην κινηματογραφική ταινία, σκηνοθεσίας Φρεντ Τσίνεμαν, Όσο υπάρχουν άνθρωποι (From Here to Eternity, 1953), για την οποία απέσπασε βραβείο Όσκαρ β' ανδρικού ρόλου. Τη δεκαετία του '50 σημειώθηκε μια στροφή στον ήχο του, δίνοντας έμφαση περισσότερο στο είδος του σουίνγκ και λιγότερο στις μπαλάντες των προηγούμενων ετών. Το 1953 υπέγραψε συμβόλαιο με την Capitol Records και οι ηχογραφήσεις του εκείνης της εποχής συγκαταλέγονται στις κορυφαίες δημιουργίες του. Το άλμπουμ Come Dance with Me! (1959) τού εξασφάλισε το πρώτο του βραβείο Γκράμι. Σημαντικές θεωρούνται οι συνεργασίες του με ορισμένους από τους σπουδαιότερους ενορχηστρωτές, όπως ο Νέλσον Ριντλ, ο Γκόρντον Τζένκινς και ο Μπίλι Μέι.
Το 1960, ο Φρανκ Σινάτρα, ο Πίτερ Λόφορντ, ο Ντιν Μάρτιν, ο Σάμι Ντέιβις τζούνιορ και ο Τζόι Μπίσοπ πραγματοποίησαν κοινή εμφάνιση στο περίφημο ξενοδοχείο Σαντς του Λας Βέγκας. Η κοινή εμφάνιση των ιερών τεράτων της αμερικανικής "σόου μπίζνες" πραγματοποιήθηκε με αφορμή το κλείσιμο του ξενοδοχείου και οι θαυμαστές του "ρατ πακ", όπως ήταν γνωστοί, συνέρρευσαν από όλα τα σημεία του κόσμου για να τους ακούσουν[3].
Tην ίδια χρονιά, ο Σινάτρα ίδρυσε τη δισκογραφική εταιρεία Reprise Records στην οποία, μέχρι το 1962, ηχογραφούσε παράλληλα με την Capitol. Στη διάρκεια της δεκαετίας του '60, ηχογράφησε με μεγάλη συχνότητα, ολοκληρώνοντας άνισες κυκλοφορίες, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει η συνεργασία του με τον Αντόνιο Κάρλος Ζομπίμ στο Francis Albert Sinatra and Antonio Carlos Jobim (1967) και το September of My Years (1965). Στις μεγαλύτερες επιτυχίες του ανήκουν ακόμα τα τραγούδια Strangers in the Night (1966), That’s Life (1967) και My Way (1969).
Ως ηθοποιός εμφανίστηκε σε 58 ταινίες, τόσο σε μιούζικαλ όσο και σε καθαρά ερμηνευτικούς ρόλους χωρίς να τραγουδά. Κατά τη δεκαετία του '50 και του '60 υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλής πρωταγωνιστής και εν γένει ένας από τους λίγους που κατάφεραν να γίνουν εξίσου επιτυχημένοι στον κινηματογράφο και το τραγούδι. Ξεχωρίζουν τα μιούζικαλ με συμπρωταγωνιστή τον Τζιν Κέλι, ειδικότερα το Τρία κορίτσια και τρεις ναύτες (On the Town, 1949), η ερμηνεία του στην ταινία Ο άνθρωπος με το χρυσό χέρι (The Man with the Golden Arm, 1955) για την οποία ήταν υποψήφιος για το βραβείο Όσκαρ α' ανδρικού ρόλου, το Μάγκες και κούκλες (Guys And Dolls, 1955) στο πλευρό του Μάρλον Μπράντο, καθώς και το πολιτικό θρίλερ Ο άνθρωπος της Μαντζουρίας (The Manchurian Candidate, 1962).
Ο Σινάτρα ανακοίνωσε την αποχώρησή του από τα μουσικά δρώμενα το 1971, σε μια εποχή που η γενιά του Γούντστοκ κυριαρχούσε στη μουσική βιομηχανία. Δύο χρόνια αργότερα επέστρεψε με νέες ηχογραφήσεις και η ύστερη περίοδος της καριέρας του χαρακτηρίστηκε γενικά από προσεκτικές επιλογές και λιγοστές κυκλοφορίες, με σημαντικότερες αυτές των δίσκων Trilogy (1980), She Shot Me Down (1981) και L.A. Is My Lady (1984). Οι τελευταίοι δίσκοι που ηχογράφησε ήταν τα Duets (1993) και Duets II (1994), μετά από δεκαετή απουσία. Η τελευταία συναυλία του πραγματοποιήθηκε το 1995.
Είχε τρία παιδιά από την πρώτη του σύζυγο, Νάνσι Μπαρμπάτο. Έκανε τρεις επιπλέον γάμους με την Άβα Γκάρντνερ (1951-7), τη Μία Φάροου (1966-8) και τη Μπάρμπαρα Μαρξ (από το 1976 μέχρι το θάνατό του). Ο γάμος του με τη Μία Φάροου ήταν τόσο ξαφνικός που δεν μπόρεσε να παραστεί κανείς. Ούτε καν τα παιδιά και οι στενοί τους φίλοι. Οι δημοσιογράφοι αναστατώθηκαν. Έμαθαν την είδηση από τα ραδιόφωνα και ξεκίνησαν αμέσως για το Λας Βέγκας, αλλά η απεργία πέντε αεροπορικών εταιριών τούς καθήλωσε στα αεροδρόμια. Όταν, τελικά, έφθασαν, έμαθαν ότι οι νεόνυμφοι είχαν φύγει με το ιδιωτικό αεροπλάνο του Σινάτρα. Οι μοναδικές μαρτυρίες από το αστραπιαίο γεγονός είναι οι φωτογραφίες που τράβηξε η πολιτεία του Λας Βέγκας ύστερα από τον γάμο, στην κοπή της γαμήλιας τούρτας, παρουσία του ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου Σαντς[4].
Ο Φρανκ Σινάτρα πέθανε στο Λος Άντζελες, τον Μάιο του 1998, μετά από παρατεταμένη περίοδο προβλημάτων υγείας.
Παραπομπές
"Frank Sinatra." Encyclopædia Britannica. 2009. Encyclopædia Britannica Online. 06 Nov. 2009
Henry Pleasants. "Sinatra, Frank." Grove Music Online. Oxford Music Online. 2009
Κοινή εμφάνιση πέντε αστέρων, Ιστορικό Λεύκωμα 1960, Καθημερινή (1997)
Κεραυνοβόλοι έρωτες, διακριτικοί γάμοι, Ιστορικό Λεύκωμα 1966, σελ. 140, Καθημερινή (1997)
Βιβλιογραφία
Clarke, D. All or Nothing at All: a Life of Frank Sinatra (London, 1997)
Freedland, M. All the Way: a Biography of Frank Sinatra (London, 1997)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επίσημος ιστότοπος για τον Φρανκ Σινάτρα
Αρχεία του FBI για τον Σινάτρα
Holden, Stephen. Frank Sinatra Dies at 82; Matchless Stylist of Pop, New York Times, 16 Μαΐου 1998
Φρανκ Σινάτρα στην IMDb (Αγγλικά)
Βραβείο Όσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου
1936–1950
Γουόλτερ Μπρέναν (1936) Γιόζεφ Σιλντκράουτ (1937) Γουόλτερ Μπρέναν (1938) Τόμας Μίτσελ (1939) Γουόλτερ Μπρέναν (1940) Ντόναλντ Κρισπ (1941) Βαν Χέφλιν (1942) Τσαρλς Κόμπερν (1943) Μπάρι Φίτζεραλντ (1944) Τζέιμς Νταν (1945) Χάρολντ Ράσελ (1946) Έντμουντ Γκούεν (1947) Γουόλτερ Χιούστον (1948) Ντιν Τζάγκερ (1949) Τζορτζ Σάντερς (1950)
1951–1975
Καρλ Μάλντεν (1951) Άντονι Κουίν (1952) Φρανκ Σινάτρα (1953) Έντμοντ Ο'Μπράιεν (1954) Τζακ Λέμον (1955) Άντονι Κουίν (1956) Ρεντ Μπάτονς (1957) Μπερλ Άιβς (1958) Χιου Γκρίφιθ (1959) Πίτερ Ουστίνοφ (1960) Τζορτζ Τσακίρης (1961) Εντ Μπέκγλι (1962) Μέλβιν Ντάγκλας (1963) Πίτερ Ουστίνοφ (1964) Μάρτιν Μπάλσαμ (1965) Γουόλτερ Ματάου (1966) Τζορτζ Κένεντι (1967) Τζακ Άλεμπερτσον (1968) Γκιγκ Γιανγκ (1969) Τζον Μιλς (1970) Μπεν Τζόνσον (1971) Τζόελ Γκρέι (1972) Τζον Χάουσμαν (1973) Ρόμπερτ Ντε Νίρο (1974) Τζορτζ Μπερνς (1975)
1976–2000
Τζέισον Ρόμπαρντς (1976) Τζέισον Ρόμπαρντς (1977) Κρίστοφερ Γουόκεν (1978) Μέλβιν Ντάγκλας (1979) Τίμοθι Χάτον (1980) Τζον Γκίλγκουντ (1981) Λούις Γκόσετ Τζ. (1982) Τζακ Νίκολσον (1983) Χάινγκ Σ. Νγκορ (1984) Ντον Αμίσι (1985) Μάικλ Κέιν (1986) Σον Κόνερι (1987) Κέβιν Κλάιν (1988) Ντένζελ Ουάσινγκτον (1989) Τζο Πέσι (1990) Τζακ Πάλανς (1991) Τζιν Χάκμαν (1992) Τόμι Λι Τζόουνς (1993) Μάρτιν Λαντάου (1994) Κέβιν Σπέισι (1995) Κούμπα Γκούντινγκ Τζ. (1996) Ρόμπιν Ουίλιαμς (1997) Τζέιμς Κόμπερν (1998) Μάικλ Κέιν (1999) Μπενίσιο ντελ Τόρο (2000)
2001–present
Τζιμ Μπρόντμπεντ (2001) Κρις Κούπερ (2002) Τιμ Ρόμπινς (2003) Μόργκαν Φρίμαν (2004) Τζορτζ Κλούνεϊ (2005) Άλαν Άρκιν (2006) Χαβιέρ Μπαρδέμ (2007) Χιθ Λέτζερ (2008) Κρίστοφ Βαλτς (2009) Κρίστιαν Μπέιλ (2010) Κρίστοφερ Πλάμερ (2011) Κρίστοφ Βαλτς (2012) Τζάρεντ Λέτο (2013) Τζ. Κ. Σίμονς (2014) Μαρκ Ράιλανς (2015) Μαχερσάλα Αλί (2016) Σαμ Ρόκγουελ (2017)
Βραβείο Σέσιλ Ντε Μιλ (Cecil B. DeMille)
Σέσιλ Ντε Μιλ (1952) Ουώλτ Ντίσνεϊ (1953) Ντάριλ Ζάνουκ (1954) Τζιν Χέρσολτ (1955) Τζακ Γουόρνερ (1956) Μέρβιν Λι Ρόϊ (1957) Μπάντι Άντλερ (1958) Μορίς Σεβαλιέ (1959) Μπινγκ Κρόσμπυ (1960) Φρεντ Ασταίρ (1961) Τζούντι Γκάρλαντ (1962) Μπομπ Χόουπ (1963) Τζόσεφ Ε. Λιβάιν (1964) Τζέιμς Στιούαρτ (1965) Τζον Γουέιν (1966) Τσάρλτον Ίστον (1967) Κερκ Ντάγκλας (1968) Γκρέγκορι Πεκ (1969) Τζόαν Κρόφορντ (1970) Φρανκ Σινάτρα (1971) Άλφρεντ Χίτσκοκ (1972) Σάμιουελ Γκόλντουιν (1973) Μπέτι Ντέιβις (1974) Χαλ Μπ. Ουόλις (1975) Ουόλτερ Μίρις (1977) Ρεντ Σκέλτον (1978) Λουσίλ Μπολ (1979) Χένρι Φόντα (1980) Τζιν Κέλλυ (1981) Σίντνεϊ Πουατιέ (1982) Λόρενς Ολίβιε (1983) Πολ Νιούμαν (1984) Ελίζαμπεθ Τέιλορ (1985) Μπάρμπαρα Στάνγουικ (1986) Άντονι Κουίν (1987) Κλιντ Ίστγουντ (1988) Ντόρις Ντέι (1989) Όντρεϊ Χέπμπορν (1990) Τζακ Λέμμον (1991) Ρόμπερτ Μίτσαμ (1992) Λορίν Μπακόλ (1993) Ρόμπερτ Ρέντφορντ (1994) Σοφία Λόρεν (1995) Σον Κόνερι (1996) Ντάστιν Χόφμαν (1997) Σίρλεϊ Μακ Λέιν (1998) Τζακ Νίκολσον (1999) Μπάρμπαρα Στρέιζαντ (2000) Αλ Πατσίνο (2001) Χάρισον Φορντ (2002) Τζιν Χάκμαν (2003) Μάικλ Ντάγκλας (2004) Ρόμπιν Ουίλιαμς (2005) Άντονι Χόπκινς (2006) Γουόρεν Μπίτι (2007) Στίβεν Σπίλμπεργκ (2009) Μάρτιν Σκορτσέζε (2010) Ρόμπερτ Ντε Νίρο (2011) Μόργκαν Φρίμαν (2012) Τζόντι Φόστερ (2013) Γούντι Άλεν (2014) Τζορτζ Κλούνεϊ (2015) Ντένζελ Ουάσινγκτον (2016) Μέριλ Στριπ (2017) Όπρα Γουίνφρεϊ (2018)
Εγκυκλοπαίδεια Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
