ART

 

.

Ο Τζον Χέρσελ, ήταν Άγγλος πολίτης, αστρονόμος και μαθηματικός (7 Μαρτίου 1792 – 11 Μαΐου 1871), γιος του εξίσου διάσημου αστρονόμου Ουίλιαμ Χέρσελ. Ο Τζον Χέρσελ εισήγαγε τη χρήση του συστήματος της Ιουλιανής ημέρας στην Αστρονομία και συνεισέφερε σημαντικά στη βελτίωση της Φωτογραφίας (κυανοτυπία). Δικοί του είναι οι φωτογραφικοί όροι «φωτογραφία», «αρνητικό» και «θετικό». Υπήρξε Α' Βαρονέτος Ιππότης του βασιλικού Γκελφικού Τάγματος του Ανόβερου και έταιρος της Βασιλικής Εταιρείας. Το πλήρες όνομά του ήταν Sir John Frederick William Herschel.

Photography

Τζον Χέρσελ, Julia Margaret Cameron

Τα πρώτα χρόνια
Description of a machine for resolving by inspection certain important forms, 1832

Ο Τζον Χέρσελ γεννήθηκε στο Slough του Μπέρκσαϊρ και σπούδασε στο Κολέγιο του Ήτον και το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ (St. John's College). Αποφοίτησε πρώτος στη μαθηματική εξέταση "tripos" ("senior wrangler") το 1813. Ως φοιτητής συνδέθηκε με φιλία με τους Τσαρλς Μπάμπατζ και Τζορτζ Πίκοκ. Ασχολήθηκε για πρώτη φορά με την Αστρονομία το 1816, όταν κατασκεύασε ένα κατοπτρικό τηλεσκόπιο διαμέτρου 18 ιντσών και εστιακής αποστάσεως 6,1 μέτρων. Ανάμεσα στο 1821 και το 1823 επανεξέτασε μαζί με τον James South τον κατάλογο διπλών αστέρων που είχε συντάξει ο πατέρας του. Για την εργασία αυτή τιμήθηκε το 1826 με το χρυσό μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας (το οποίο ξανακέρδισε το 1836).
Στη Νότιο Αφρική

Το 1833 ο Τζον Χέρσελ ταξίδεψε στη Νότιο Αφρική μαζί με το προαναφερθέν τηλεσκόπιο του, με σκοπό να συντάξει κατάλογο των αστέρων, των νεφελωμάτων και των άλλων ουράνιων σωμάτων του νότου, που είναι αόρατα από την Ευρώπη, ως συμπλήρωση και επέκταση της επισκοπήσεως του βόρειου ημισφαιρίου του ουρανού που είχε αναλάβει αρχικώς ο πατέρας του Ουίλιαμ και κατόπιν ο ίδιος ο Τζον. Κατέπλευσε στο Κέιπ Τάουν στις 15 Ιανουαρίου 1834. Ανάμεσα στις άλλες παρατηρήσεις του εκείνη την εποχή ήταν και η επιστροφή του Κομήτης του Χάλεϊ. Πέρα από το αστρονομικό του έργο, αυτό το μακρινό ταξίδι έδωσε στον Χέρσελ μια ανάσα από τις πιέσεις που δεχόταν στο Λονδίνο, όπου ήταν ένας από τους πλέον περιζήτητους επιστήμονες. Στη Νότιο Αφρική επιδόθηκε σε ποικιλία επιστημονικών ερευνών, ελεύθερος από μια αίσθηση υποχρεώσεων προς κάποια επιστημονικά προγράμματα, και θυμόταν αυτή την περίοδο ως την «ευτυχέστερη, πιθανότατα, της ζωής» του.

Με κίνητρο τις ιδέες του βαθμιαίου σχηματισμού της μορφής του τοπίου που διάβασε στις «Αρχές Γεωλογίας» του Τσαρλς Λάιελ, του έγραψε σχολιάζοντας και καλώντας για μια έρευνα των φυσικών αρχών που κρύβονται πίσω από το «μυστήριο των μυστηρίων», το πώς δηλαδή σχηματίσθηκαν τα διάφορα είδη ζωής. Υιοθετώντας μια άποψη για βαθμιαία ανάπτυξη, επιχειρηματολόγησε υπέρ της θεωρήσεως των ημερών της Βιβλικής Δημιουργίας ως εκτεινομένων σε «δισεκατομμύρια χρόνια». Το γράμμα αυτό κυκλοφόρησε ευρύτερα, και ο Μπάμπατζ ενσωμάτωσε αποσπάσματά του σε έργο του. Όταν το πλοίο Μπηγκλ έπιασε στο Κέιπ Τάουν, ο πλοίαρχος του Robert FitzRoy και ο νεαρός τότε φυσιοδίφης Κάρολος Δαρβίνος επισκέφθηκαν τον Τζον Χέρσελ, στις 3 Ιουνίου 1836. Αργότερα, ο Δαρβίνος θα επηρεαζόταν από τις απόψεις του αστρονόμου καθώς ανέπτυσσε τη Θεωρία της Εξέλιξης: Στις πρώτες κιόλας γραμμές του διασημότερου έργου του «Η καταγωγή των ειδών» γράφει πως η πρόθεσή του είναι να ρίξει «λίγο φως στην προέλευση των ειδών — αυτό το μυστήριο των μυστηρίων, όπως έχει αποκληθεί από ένα εκ των μεγίστων φιλοσόφων μας», αναφερόμενος στον Τζον Χέρσελ.
Επιστροφή στο Λονδίνο

Ο Χέρσελ επέστρεψε στην Αγγλία το 1838, χρίστηκε ευγενής (baronet) και εξέδωσε το "Results of Astronomical Observations made at the Cape of Good Hope" («Αποτελέσματα αστρονομικών παρατηρήσεων από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας» το 1847. Σε αυτό το έργο πρότεινε και τα ονόματα που έχουν σήμερα οι επτά δορυφόροι του Κρόνου που ήταν τότε γνωστοί: Μίμας, Εγκέλαδος, Τηθύς, Διώνη, Ρέα, Τιτάνας και Ιαπετός. Λίγα χρόνια αργότερα, το 1852, πρότεινε επίσης τα ονόματα που φέρουν σήμερα οι 4 μεγαλύτεροι δορυφόροι του Ουρανού, ερανιζόμενος από το έργο «Τρικυμία» του Σαίξπηρ: Άριελ, Ουμβριήλ, Τιτάνια και Όμπερον.

Ο Τζον Χέρσελ έγραψε και άλλα έργα, όπως το "Outlines of Astronomy" («Αστρονομίας περίγραμμα»,1849), "General Catalogue of 10,300 Multiple and Double Stars" («Γενικός κατάλογος 10.300 πολλαπλών και διπλών αστέρων», εκδόθηκε μεταθανατίως), «Οικείες διαλέξεις επί επιστημονικών θεμάτων» και "General Catalogue of Nebulae and Clusters" («Γενικός κατάλογος νεφελωμάτων και σμηνών»).

Ο Τζον Χέρσελ έγινε πατέρας τριών γιων, ο ένας από τους οποίους, ο Alexander Stewart Herschel, υπήρξε επίσης αστρονόμος, καθώς και εννέα θυγατέρων. Απεβίωσε στο Hawkhurst του Κεντ. Μετά την κηδεία του Τζον Χέρσελ, που έγινε με δημόσια δαπάνη, η σορός του τάφηκε στο Αββαείο του Ουεστμίνστερ. Εκτός από τα δύο χρυσά μετάλλια της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας, είχε τιμηθεί και με το Μετάλλιο Lalande του Γαλλικού Ινστιτούτου (1825) και με τον τίτλο του ιππότη (Σερ) από το 1831.

Το 1835 η εφημερίδα New York Sun έγραψε μία σειρά σατιρικών άρθρων που είναι σήμερα γνωστά ως η «Μεγάλη Απάτη της Σελήνης», με δηλώσεις ψευδώς αποδιδόμενες στον Τζον Χέρσελ σχετικώς με δήθεν ανακαλύψεις ζώων που ζούσαν στη Σελήνη και που περιελάμβαναν φτερωτά ανθρωποειδή παρόμοια με νυχτερίδες.

Ονομάσθηκαν προς τιμή του

Η Νήσος Χέρσελ του Αρκτικού Ωκεανού, βόρεια του Γιούκον
Ο κρατήρας J. Herschel της Σελήνης

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/~history/Mathematicians/Herschel.html
Biography: JRASC 74 (1980) 203

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License