ART

 

EVENTS

To CERN διατηρώντας τη σύντμηση (ακρωνύμιο) της αρχικής ονομασίας του Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire, είναι το μεγαλύτερο σε έκταση (πειραματικό) κέντρο πυρηνικών ερευνών, και ειδικότερα επί της σωματιδιακής φυσικής, στον κόσμο. Βρίσκεται δυτικά της Γενεύης, στα σύνορα Ελβετίας και Γαλλίας. Ιδρύθηκε το 1954 από δώδεκα ευρωπαϊκές χώρες και σήμερα αριθμεί 22 κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, η οποία είναι και ιδρυτικό μέλος.

Ιστορία
Οι 12 ιδρυτικές χώρες μέλη το 1954

Η σύμβαση για την ίδρυση του CERN κυρώθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 1954 από 12 χώρες της Ευρώπης. Το ακρωνύμιο CERN αντιπροσώπευε αρχικά από τις γαλλικές λέξεις για Conseil Européen pour la Recherche Nucleaire (Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πυρηνικής Έρευνας), το οποίο ήταν ένα προσωρινό συμβούλιο για την κατασκευή του εργαστηρίου, η οποία συστάθηκε από 12 ευρωπαϊκές κυβερνήσεις το 1952. Το ακρωνύμιο επελέγη για το νέο εργαστήριο μετά την διάλυση του προσωρινού συμβουλίου, ακόμη και αν το όνομα άλλαξε στο σημερινό Οργανισμό Européenne pour la Recherche Nucleaire (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικής Έρευνας) το 1954. Σύμφωνα με τον Λεβ Κοβάρσκι, πρώην διευθυντή του CERN, όταν το όνομα άλλαξε, το ακρωνύμιο θα μπορούσε να γίνει το άσχημο OERN, και ο Βέρνερ Χάιζενμπεργκ είπε ότι το ακρωνύμιο θα μπορούσε να «εξακολουθεί να είναι CERN, για ιστορικούς λόγους». Ο πρώτος πρόεδρος του CERN ήταν ο Σερ Μπέντζαμιν Λοκσπάιζερ και ο πρώτος γενικός διευθυντής ήταν Εντοάρντο Αμάλντι. Το εργαστήριο ήταν αρχικά αφιερωμένο στην μελέτη των ατομικών πυρήνων, αλλά σύντομα άρχισε να ασχολείται με την σωματιδιακή φυσική, η οποία μελετά τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των υποατομικών σωματιδίων. Ως εκ τούτου, το εργαστήριο που λειτουργεί από το CERN συνήθως αναφέρεται ως Ευρωπαϊκό Εργαστήριο Σωματιδιακής Φυσικής (Laboratoire Européen pour la Physique des Particules), το οποίο περιγράφει καλύτερα τις έρευνες που πραγματοποιούνται εκεί.
Επιστημονικά επιτεύγματα

Αρκετά σημαντικά επιτεύγματα στο πεδίο της φυσικής των σωματιδίων έγιναν μέσω πειραμάτων στο CERN. Αυτά περιλαμβάνουν:

1973: Η ανακάλυψη των ουδέτερων ρευμάτων στο θάλαμο φυσαλίδων Gargamelle.
1983: Η ανακάλυψη των μποζονίων W και Z στα πειράματα UA1 και UA2.
1995: Η πρώτη δημιουργία ατόμων αντιυδρογόνου στο πείραμα PS210.
1999: Η ανακάλυψη της άμεσης παραβίασης CP στο πείραμα NA48.
2010: Η απομόνωση 38 ατόμων αντιυδρογόνου.
2011: Η διατήρηση αντιυδρογόνου για πάνω από 15 λεπτά.
2012: Ένα μποζόνιο με μάζα περίπου 125 GeV / c2 συνάδει με τον πολυπόθητο μποζόνιο Χιγκς.

Επιστήμη υπολογιστών
Ο Tim Berners-Lee μιλάει σε πανεπιστήμιο στην Βραζιλία, 2009.
Αυτός ο υπολογιστής της NexT χρησιμοποιηθείκε από τον TIm Berners-Lee, ως ο πρώτος εξυπηρετητής του παγκόσμιου ιστού.

Ο Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web) που ξεκίνησε ως ένα έργο του CERN που ονομαζόταν ENQUIRE, ξεκίνησε από τον Τιμ Μπέρνερς Λι το 1989 και τον Ρομπέρ Καγιό το 1990. Οι Μπέρνερς Λι και Καγιό τιμήθηκαν από κοινού από τον Σύλλογο Μηχανημάτων Υπολογισμού (Association for Computing Machinery) το 1995 για τη συμβολή τους στην ανάπτυξη του Παγκοσμίου Ιστού. Βάσει της έννοιας του υπερκειμένου (hypertext), το έργο είχε ως στόχο να διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ ερευνητών. Η πρώτη ιστοσελίδα ενεργοποιήθηκε το 1991. Στις 30 Απριλίου του 1993, το CERN ανακοίνωσε ότι ο Παγκόσμιος Ιστός θα είναι ελεύθερος σε όλους. Ένα αντίγραφο της πρώτης ιστοσελίδας, που δημιουργήθηκε από τον Μπέρνερς Λι, εξακολουθεί να υπάρχει στο δικτυακό τόπο της Κοινοπραξίας του Παγκόσμιου Ιστού ως ιστορικό ντοκουμέντο.

Πριν από την ανάπτυξη του Ιστού, το CERN είχε προπορευτεί στην εισαγωγή της τεχνολογίας του Διαδικτύου, ξεκινώντας στις αρχές του 1980. Μια σύντομη ιστορία αυτής της περιόδου μπορεί να βρεθεί στην ιστοσελίδα του CERN.

Πιο πρόσφατα, το CERN έχει μια μονάδα για την ανάπτυξη του Grid computing, φιλοξενώντας τα έργα, συμπεριλαμβανομένων των Enabling Grids for E-Science (EGEE) και LHC Computing Grid. Επίσης φιλοξενεί τoν CERN Internet Exchange Point (CIXP), ένα από τα δύο κύρια σημεία ανταλλαγής Διαδικτύου στην Ελβετία.
Λειτουργία - έρευνα

Η κύρια λειτουργία του αφορά την παροχή επιταχυντών σωματιδίων και άλλων υλικοτεχνικών υποδομών που χρειάζονται για την πειραματική έρευνα στο πεδίο της φυσικής υψηλών ενεργειών. Στο CERN λειτουργούν επομένως πολλοί επιταχυντές, ένας εκ των οποίων είναι ο LHC (Μέγας Επιταχυντής Αδρονίων), ο οποίος αναπτύσσεται σε υπόγεια κυκλική σήραγγα περιφέρειας 27 χιλιομέτρων που επιτρέπει στα πρωτόνια να επιταχύνονται σε πολύ υψηλές ενέργειες.

Όπως αποδείχθηκε στην πράξη, όμως, οι ερευνητές του CERN δεν περιορίζονται αυστηρά στον τομέα της Ατομικής και Πυρηνικής Φυσικής: Στο CERN εργαζόταν, ως έκτακτος ερευνητής, ο Τιμ Μπέρνερς Λι, ο επινοητής του Παγκόσμιου Ιστού, της δημοφιλέστερης, σήμερα, υπηρεσίας του Διαδικτύου[1]

Προσωπικό
Άγαλμα του Σίβα ενδεικτικό της πολυπολιτισμικότητας της κοινότητας

Το CERN απασχολεί σήμερα περίπου 3.000 μόνιμους εργαζόμενους, ενώ περίπου 6.500 επιστήμονες και μηχανικοί (που αντιπροσωπεύουν 500 πανεπιστήμια και 80 διαφορετικές εθνικότητες), περίπου το μισό της κοινότητας της σωματιδιακής φυσικής στον κόσμο, δουλεύουν σε πειράματα που οργανώνονται από το CERN[2].

Μποζόνιο του Χιγκς
Το μουσείο Υδρόγειος Σφαίρα της Επιστήμης και της Καινοτομίας του CERN

Το Μποζόνιο του Χιγκς είναι ένα σωματίδιο του οποίου η ύπαρξη προβλέπεται από το καθιερωμένο μοντέλο και η αναζήτηση του είναι στις βασικές προτεραιότητες του μεγάλου επιταχυντή αδρονίων στο CERN. Το πεδίο που δημιουργεί το σωματίδιο είναι υπεύθυνο για την ύπαρξη μάζας χωρίς την οποία δεν θα υπήρχε βαρύτητα στο Σύμπαν.

Ένα σωματίδιο που συμπεριφέρεται σαν το μποζόνιο του Χιγκς, ανακαλύφθηκε από τους ερευνητές του CERN και ανακοινώθηκε στις 4 Ιουλίου του 2012. Ωστόσο διαδικασίες επαλήθευσης είναι ακόμη αναγκαίες για να διασφαλισθεί ότι πρόκειται πραγματικά για τον κρίκο που λείπει στην αλυσίδα των στοιχειωδών σωματιδίων, ανακοίνωσε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικής Ερευνας (CERN).

Το μποζόνιο του Χιγκς θεωρείται από τους φυσικούς ως το κλειδί της θεμελιώδους δομής της ύλης, το σωματίδιο που δίνει στην ύλη την μάζα της, σύμφωνα με τη θεωρία του "Καθιερωμένου Μοντέλου".

"Διαβήκαμε ένα νέο στάδιο στην κατανόηση της φύσης", δηλώνει σε ανακοίνωσή του ο γενικός διευθντής του CERN Ρολφ Χόιερ.

"Η ανακάλυψη ενός σωματιδίου τα χαρακτηριστικά του οποίου είναι συμβατά με εκείνα του μποζονίου του Χιγκς [...] ανοίγει τον δρόμο για περισσότερο προωθημένες έρευνες, που χρειάζονται περισσότερα στατιστικά στοιχεία, και οι οποίες θα προσδιορίσουν τα χαρακτηριστικά του νέου σωματιδίου [...]. Θα ανοίξει τον δρόμο και σε άλλα μυστήρια του Σύμπαντός μας", εξηγεί ο γενικός διευθυντής του CERN.

Λίγη ώρα πριν από την ανακοίνωση του Ρολφ Χόιερ, ο Τζο Ινκαντέλα εκπρόσωπος του προγράμματος του CERN ανακοίνωνε πολύ συγκινημένος κατά τη διάρκεια επιστημονικού σεμιναρίου που οργανώνεται από τον ευρωπαϊκό οργανισμό στη Γενεύη την πρόοδο των τελευταίων μηνών.

"Εντοπίσαμε ένα νέο μποζόνιο, αλλά έχουμε ανάγκη από περισσότερα στοιχεία" για να επαληθεύσουμε εάν πρόκειται για το μποζόνιο του Χιγκς, εξήγησε ενώπιον ακροατηρίου επιστημόνων.

Το 1964, ο Βρετανός φυσικός Πίτερ Χιγκς είχε προεξοφλήσει την ύπαρξη του μποζονίου που φέρει το όνομά του, διατυπώνοντας μαζί με τους συναδέλφους του Ρόμπερτ Μπράουτ και Φρανσουά Ανγκλέρ, τη θεωρία του πεδίου Χιγκς, ενός πεδίου που διαπερνά το Σύμπαν δίνοντας μάζα στα στοιχειώδη σωματίδια.
Χώρες μέλη
Χώρες μέλη του CERN το 2008
Ιδρυτικές χώρες μέλη
Χώρες που έγιναν μέλη αργότερα
Κράτη μέλη

Από την ίδρυση του από 12 κράτη το 1954, το CERN δέχεται τακτικά νέα μέλη. Όλα τα νέα μέλη έχουν παραμείνει συνεχώς μέλη, εκτός από την Ισπανία και τη Γιουγκοσλαβία. Η Ισπανία έγινε μέλος για πρώτη φορά το 1961, αποχώρησε το 1969 και έγινε μέλος το 1983. Η Γιουγκοσλαβία ήταν ιδρυτικό μέλος αλλά αποχώρησε το 1961. Από τα 22 μέλη, το Ισραήλ προσχώρησε στο CERN ως πλήρες μέλος στις 6 Ιανουαρίου 2014,[3] και είναι το μόνο πλήρες μέλος που δεν ανήκει στην Ευρώπη.[4]

Οι συνεισφορές των κρατών-μελών υπολογίζονται με βάση το ΑΕΠ τους.[5]

Σημείωση: οι ημερομηνίες είναι με βάση την αγγλική μορφή λόγω προτύπου κατά την εισαγωγή.

Ιδρυτικά μέλη Μέλη από Συνεισφορά σε ελβετικά φράγκα, 2017 Συνεισφορά ως προς τον συνολικό προϋπολογισμό του 2017 Συνεισφορά κατά κεφαλήν ανά άνθρωπο με βάση τον πληθυσμό, 2017
Ιδρυτικά μέλη
Βέλγιο Βέλγιο Σεπτεμβρίου 29, 1954 30,9 2,76% 2,7
Flag of Denmark.svg Δανία Σεπτεμβρίου 29, 1954 19,8 1,7% 3,4
Flag of France.svg Γαλλία Σεπτεμβρίου 29, 1954 160,3 14,3% 2,6
Flag of Germany.svg Γερμανία Σεπτεμβρίου 29, 1954 228,9 20,4% 2,8
Flag of Greece.svg Ελλάδα Σεπτεμβρίου 29, 1954 13,4 1,2% 1,6
Flag of Italy.svg Ιταλία Σεπτεμβρίου 29, 1954 118,9 10,6% 2,1
Flag of the Netherlands.svg Ολλανδία Σεπτεμβρίου 29, 1954 53,4 4,7% 3,0
Νορβηγία Νορβηγία Σεπτεμβρίου 29, 1954 32,4 2,8% 5,4
Flag of Sweden.svg Σουηδία Σεπτεμβρίου 29, 1954 30,6 2,7% 3,0
Ελβετία Ελβετία Σεπτεμβρίου 29, 1954 43,8 3,9% 4,9
Flag of the United Kingdom.svg Ηνωμένο Βασίλειο Σεπτεμβρίου 29, 1954 169,0 15,0% 2,4
Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας Γιουγκοσλαβία Σεπτεμβρίου 29, 1954 - 1961 [6][7] 0 0% 0
Μέλη που προσχώρησαν αργότερα
Flag of Austria.svg Αυστρία Ιουνίου 1, 1959 24,2 2,1% 2,9
Flag of Spain.svg Ισπανία 1961 - 1969 και απόΙανουάριος 1, 1983[7][8] 80,8 7,2% 2,0
Flag of Portugal.svg Πορτογαλία Ιανουάριος 1, 1986 12,4 1,1% 1,3
Flag of Finland.svg Φινλανδία Ιανουάριος 1, 1991 15,0 1,3% 2,8
Flag of Poland.svg Πολωνία Ιουλίου 1, 1991 31,6 2,8% 0,8
Flag of Hungary.svg Ουγγαρία Ιουλίου 1, 1992 6,7 0,6% 0,7
Flag of the Czech Republic.svg Τσεχία Ιουλίου 1, 1993 10,5 0,9% 1,1
Flag of Slovakia.svg Σλοβακία Ιουλίου 1, 1993 5,4 0,5% 1,0
Flag of Bulgaria.svg Βουλγαρία Ιουνίου 11, 1999 3,3 0,3% 0,4
Flag of Israel.svg Ισραήλ Ιανουάριος 6, 2014[3] 16,7 1,5% 2,7
Flag of Romania.svg Ρουμανία Ιουλίου 17, 2016[9] 11,1 1,0% N/A
Συνδεδεμένα μέλη στην προφάση για πλήρη προσχώρηση
Flag of Serbia.svg Σερβία Μάρτιος 15, 2012[10] 1,9 0,1% 0,1
Flag of Cyprus.svg Κύπρος Απριλίου 1, 2016[11] 1,0 %
Flag of Slovenia.svg Σλοβενία Ιουλίου 4, 2017[12][13] 0,5 %
Συνδεδεμένα μέλη (όπως και τα συνδεδεμένα μέλη που οδεύουν σε πλήρη προσχώρηση, παρέχουν πρόσθετη συνεισφορά)
Flag of Turkey.svg Τουρκία Μαΐου 6, 2015[14] 4,7 %
Πακιστάν Πακιστάν Ιουλίου 31, 2015[15] 1,4 %
Flag of Ukraine.svg Ουκρανία Οκτώβριος 5, 2016[16] 1,0 %
Ινδία Ινδία Ιανουάριος 16, 2017[17] 11,6 %
Flag of Lithuania.svg Λιθουανία Ιανουάριος 8, 2018[18] %
Συνολικά μέλη, υποψήφιοι και συνδεδεμένα μέλη 1.142,1[5] 99,4%

Διεύρυνση

Συνδεδεμένα μέλη, υποψήφια

Διεθνείς σχέσεις

Αυτές οι χώρες έχουν καθεστώς παρατηρητή:[28]

  • Flag of Japan.svg Ιαπωνία – από το 1995
  • Flag of Russia.svg Ρωσία – από το 1993
  • Flag of the United States.svg Ηνωμένες Πολιτείες – από το 1997

Μέλη είναι και οι παρακάτω οργανισμοί:

Τα μη κράτη μέλη (με ημερομηνίες συμφωνιών συνεργασίας) που συμμετέχουν επί του παρόντος στα προγράμματα του CERN είναι:[29]

  • Flag of Albania.svg Αλβανία
  • Flag of Algeria.svg Αλγερία
  • Flag of Argentina.svg Αργεντινή – 11 Μαρτίου 1992
  • Flag of Armenia.svg Αρμενία – 25 Μαρτίου 1994
  • Flag of Australia.svg Αυστραλία – 1 Νοεμβρίου 1991
  • Flag of Azerbaijan.svg Αζερμπαϊτζάν – 3 Δεκεμβρίου 1997
  • Flag of Bangladesh.svg Μπανγκλαντές
  • Flag of Belarus.svg Λευκορωσία – 28 Ιουνίου 1994
  • Flag of Bolivia.svg Βολιβία
  • Flag of Brazil.svg Βραζιλία – 19 Φεβρουαρίου 1990 και Οκτώβριος 2006
  • Flag of Canada.svg Καναδάς – 11 Οκτωβρίου 1996
  • Flag of Chile.svg Χιλή – 10 Οκτωβρίου 1991
  • Flag of the People's Republic of China.svg Κίνα – 12 Ιουλίου 1991, 14 Αυγούστου 1997 και 17 Φεβρουαρίου 2004
  • Flag of Colombia.svg Κολομβία – 15 Μαΐου 1993
  • Flag of Croatia.svg Κροατία – 18 Ιουλίου 1991
  • Flag of Ecuador.svg Ισημερινός (χώρα)|Ισημερινός
  • Flag of Egypt.svg Αίγυπτος – 16 Ιανουαρίου 2006
  • Flag of Estonia.svg Εσθονία – 23 Απριλίου 1996
  • Flag of Georgia.svg Γεωργία – 11 Οκτωβρίου 1996
  • Flag of Iceland.svg Ισλανδία – 11 Σεπτεμβρίου 1996
  • Flag of Iran.svg Ιράν – 5 Ιουλίου 2001
  • Flag of Jordan.svg Ιορδανία - 12 Ιουνίου 2003.[30], μνημόνιο κατανόησης με την Ιορδανία και το Διεθνές Κέντρο για το Φως Συγχροτρονίου για Πειραματικές Επιστημονικές Εφαρμογές στη Μέση Ανατολή, ως προετοιμασία συμφωνίας συνεργασίας που υπεγράφη το 2004.[31]
  • Flag of Lithuania.svg Λιθουανία – 9 Νοεμβρίου 2004
  • Flag of North Macedonia.svg Βόρεια Μακεδονία – 27 Απριλίου 2009
  • Flag of Malta.svg Μάλτα – 10 Ιανουαρίου 2008[32][33]
  • Flag of Mexico.svg Μεξικό – 20 Φεβρουαρίου 1998
  • Flag of Mongolia.svg Μογγολία
  • Flag of Montenegro.svg Μαυροβούνιο – 12 Οκτωβρίου 1990
  • Flag of Morocco.svg Μαρόκο – 14 Απριλίου 1997
  • Flag of New Zealand.svg Νέα Ζηλανδία – 4 Δεκεμβρίου 2003
  • Flag of Peru (state).svg Περού – 23 Φεβρουαρίου 1993
  • Flag of Saudi Arabia.svg Σαουδική Αραβία – 21 Ιανουαρίου 2006
  • Flag of South Africa.svg Νότια Αφρική – 4 Ιουλίου 1992
  • Flag of South Korea.svg Νότια Κορέα – 25 Οκτωβρίου 2006
  • Flag of the United Arab Emirates.svg Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα – 18 Ιανουαρίου 2006
  • Flag of Vietnam.svg Βιετνάμ

Το CERN έχει επιστημονικές συνεργασίες με τις παρακάτω χώρες:[29]

  • Flag of Cuba.svg Κούβα
  • Flag of Ghana.svg Γκάνα
  • Flag of Ireland.svg Δημοκρατία της Ιρλανδίας
  • Flag of Latvia.svg Λετονία
  • Flag of Lebanon.svg Λίβανος
  • Flag of Madagascar.svg Μαδαγασκάρη
  • Flag of Malaysia.svg Μαλαισία
  • Flag of Mozambique.svg Μοζαμβίκη
  • Flag of Palestine.svg Κράτος της Παλαιστίνης
  • Flag of the Philippines.svg Φιλιππίνες
  • Flag of Qatar.svg Κατάρ
  • Flag of Rwanda.svg Ρουάντα
  • Flag of Singapore.svg Σιγκαπούρη
  • Flag of Sri Lanka.svg Σρι Λάνκα
  • Flag of the Republic of China.svg Ταϊβάν
  • Flag of Thailand.svg Ταϊλάνδη
  • Flag of Tunisia.svg Τυνησία
  • Flag of Uzbekistan.svg Ουζμπεκιστάν

Διεθνείς ερευνητικά ινστιτούτα όπως το CERN μπορούν να βοηθήσουν στην επιστημονική διπλωματία.[34]

Συνδεδεμένα ιδρύματα


Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο (έχουν και σύμφωνο συνεργασίας)
Εθνικό Κέντρο Υπερυπολογιστών της Ελβετίας

Δημοσιεύσεις ανοιχτής πρόσβασης
Υδρόγειος Σφαίρα της Επιστήμης και Καινοτομίας, CERN

Το CERN έχει ξεκινήσει έργο δημοσίευσης σε ανοικτή πρόσβαση, μετατρέποντας επιστημονικά άρθρα για τη φυσική υψηλής ενέργειας σε χρυσή ανοικτή πρόσβαση μέσω της ανακατεύθυνσης των τελών εγγραφής. Στην πρώτη φάση που έλαβε χώρα το 2014-2016, συμμετείχαν 3.000 βιβλιοθήκες, κοινοπραξίες, ερευνητικοί οργανισμοί, εκδότες και οργανισμοί χρηματοδότησης σε διάφορες χώρες.[35] Όλες οι δημοσιεύσεις από συγγραφείς του CERN δημοσιεύονται με χρυσή ανοικτή πρόσβαση.[36]
Δημόσιες εκθέσεις

Οι ανοιχτές για το κοινό εγκαταστάσεις του CERN περιλαμβάνουν:

Η Υδρόγειος Σφαίρα Επιστήμης και Καινοτομίας άνοιξε στα τέλη του 2005 και χρησιμοποιείται τέσσερις φορές την εβδομάδα για ειδικές εκθέσεις.
Το μουσείο Microcosm - για τη σωματιδιακή φυσική και την ιστορία του CERN.

Το CERN παρέχει επίσης ημερήσιες ξεναγήσεις σε ορισμένες εγκαταστάσεις όπως το Synchro-cyclotron (πρώτος επιταχυντής σωματιδίων του CERN) και το εργαστήριο υπεραγωγών μαγνητών.
Σημειώσεις και παραπομπές

World Wide Web Consortium
Η δομή του CERN
«Israel». International Relations. CERN. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2014.
Rahman, Fazlur. (2013-11-11) Israel may become first non-European member of nuclear research group CERN – Diplomacy and Defense Israel News. Haaretz. Retrieved on 2014-04-28.
«Member States' Contributions – 2017». CERN website. CERN. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2017.
«Member States». International relations. CERN. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2015.
«Member States». CERN timelines. CERN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Ιουλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2015.
«Spain». International Relations. CERN. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2015.
«CERN welcomes Romania as its twenty-second Member State | Media and Press Relations». press.cern (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2017.
«CERN Associate Members». International Relations. CERN. 16 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2014.
«Cyprus». International Relations. CERN. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2016.
«Slovenia to enter the Associate Member State family of CERN». Media and Press Relations. CERN. 16 Δεκεμβρίου 2016.
«Slovenia becomes an Associate Member in the pre-stage to Membership at CERN». Media and Press Relations. CERN. 4 Ιουλίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Νοεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2019.
«Turkey». International Relations. CERN. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2015.
«Pakistan». International Relations. CERN. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2016.
«Ukraine becomes an associate member of CERN». Media and Press Relations. CERN. 5 Οκτωβρίου 2016.
«India becomes Associate Member State of CERN». CERN Updates. CERN. 16 Ιανουαρίου 2017.
Harriet Kim Jarlett (8 Ιανουαρίου 2018). «Lithuania becomes Associate Member State of CERN». CERN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2019.
«Vesti – Srbija zvanično postala član CERN-a». B92. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2012.
«Serbia expected to become CERN Associate Member». CMS Experiment web site. CERN. 18 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2014.
https://international-relations.web.cern.ch/stakeholder-relations/states/Serbia
«Turkey to become Associate Member State of CERN». CERN press release. CERN. 12 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2014.
«Pakistan Becomes the First Associate CERN Member from Asia». Government of Pakistan press releases. Ministry of Foreign Affairs, Government of Pakistan. 20 Ιουνίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2014.
«Pakistan becomes Associate Member State of CERN». CERN. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2015.
«Pakistan officially becomes an associate member of CERN - The Express Tribune». Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2015.
«India to become Associate Member State of CERN». 21 Νοεμβρίου 2016.
«Lithuania has become associate member of CERN». www.lrp.lt.
«Observers». International Relations. CERN. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2015.
«Member states». CERN. Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2017.
«Jordan». International Relations. CERN. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2012.
«SESAME». International Relations. CERN. 17 Οκτωβρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2012.
«Prime Minister of Malta visits CERN». CERN. 10 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2014.
«Malta signs agreement with CERN». Times of Malta. 11 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2014.
Quevedo, Fernando (July 2013). «The Importance of International Research Institutions for Science Diplomacy». Science & Diplomacy 2 (3).
Loizides, F.; Smidt, B. (2016). Positioning and Power in Academic Publishing: Players, Agents and Agendas: Proceedings of the 20th International Conference on Electronic Publishing. IOS Press. σελ. 9. ISBN 978-1-61499-649-1.

Open Access Policy for CERN Physics Publications, CERN-OPEN-2014-049, 27. April 2017

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Eπίσημη ιστοσελίδα του CERN

CMS (πείραμα)

Φυσική Επιταχυντών

Εγκυκλοπαίδεια Φυσικής

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License