Ο γρηνοκίτης (αγγλ. greenockite) είναι θειούχο ορυκτό του καδμίου. Το όνομα του αποδόθηκε προς τιμήν του Charles Murray Cathcart (1783–1859), Λόρδου Greenock (Σκωτία).
| Γενικά | |
|---|---|
| Κατηγορία | Θειούχα (Σουλφίδια) |
| Χημικός τύπος | CdS |
| Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά | |
| Πυκνότητα | 4,8 gr/cm3 |
| Χρώμα | Κίτρινο όλων των αποχρώσεων, πορτοκαλί, σπάνια βαθύ ερυθρό |
| Σύστημα κρυστάλλωσης | Εξαγωνικό |
| Κρύσταλλοι | Μικροί πυραμιδοειδείς |
| Υφή | Συμπαγής, συνήθως σε γαιώδεις επιφλοιώσεις |
| Διδυμία | Σπάνια κατά {1122} |
| Σκληρότητα | 3 - 3,5 |
| Σχισμός | Σαφής κατά {1122} |
| Θραύση | Κογχοειδής, ατελής κατά {0001} |
| Λάμψη | Αδαμάντινη έως ρητινώδης |
| Γραμμή κόνεως | Πορτοκαλοκίτρινη έως κεραμιδόχρους |
| Πλεοχρωισμός | Ασθενής |
| Διαφάνεια | Αδιαφανής έως ημιδιαφανής |
Είναι ένα σπάνιο σχετικά ορυκτό και από τα κυριότερα μεταλλεύματα του καδμίου, αν και το κάδμιο παράγεται και ως κύριο παραπροϊόν μεταλλευμάτων ψευδαργύρου και μολύβδου, στα οποία απαντά σε σημαντικές ποσότητες. Δομικά είναι όμοιος με το αντίστοιχο ορυκτό του ψευδαργύρου, τον βουρτσίτη, σχηματίζοντας τετραεδρικά επίπεδα παράλληλα μεταξύ τους.
Ανευρίσκεται συνηθέστερα υπό μορφή γαιωδών επιφλοιώσεων επί σφαλερίτη, τον οποίο συχνά υποκαθιστά. Επίσης (σπανιότερα) υπό μορφή κρυστάλλων σε βασικά πυριγενή πετρώματα και σε υδροθερμικές φλέβες υψηλών θερμοκρασιών.
Ορυκτά με τα οποία σχετίζεται, εκτός του σφαλερίτη, είναι ο σμιθσονίτης, ο πρενίτης και άλλοι ζεόλιθοι χαμηλών θερμοκρασιών, ο κασσιτερίτης, ο χαλκοπυρίτης και άλλα μικτά θειούχα υψηλών θερμοκρασιών, ο τετραεδρίτης, ο φθορίτης, ο ασβεστίτης και ο χαλαζίας.
Κοιτάσματα γρηνοκίτη απαντούν στην περιοχή Greenock της Σκωτίας, τη Βολιβία (Llallagua και Asunta, όπου εμφανίζονται και χαρακτηριστικοί δίδυμοι κρύσταλλοι), την Ισπανία (περιοχή Sierra de Cartagena), την περιοχή Madjarovo στην οροσειρά της Ροδόπης (Βουλγαρία), τα Άνω Πυρηναία (Hautes Pyrénées) στη Γαλλία, τη Σαρδηνία, στο Βόρειο Καύκασο στη Ρωσία, τις ΗΠΑ (πολιτείες Μισούρι, Αρκάνσας, Ιλλινόις και Κεντάκι. Μικρότερες εμφανίσεις του αναφέρονται σε πολλές άλλες χώρες.
Στην Ελλάδα ανευρίσκεται στη νήσο Τήνο (κόλπος Πανόρμου) και στα μεταλλεία Λαυρίου (Λαύριο και Καμάριζα).
Πηγές
Handbook of Mineralogy
Mindat.org
Galleries.com
Webmineral.com
Δείτε επίσης
Κατάλογος ορυκτών
Κατάλογος ορυκτών των μεταλλείων Λαυρίου
Βιβλιογραφία
James Dwight Dana, Manual of Mineralogy and Lithology, Containing the Elements of the Science of Minerals and Rocks, READ BOOKS, 2008 ISBN 1443742244
Frederick H. Pough, Roger Tory Peterson, Jeffrey (PHT) Scovil, A Field Guide to Rocks and Minerals, Houghton Mifflin Harcourt, 1988 ISBN 039591096X
Walter Schumann, R. Bradshaw, K. A. G. Mills, Handbook of Rocks, Minerals and Gemstones, Houghton Mifflin Harcourt, 1993 ISBN 0395511372
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
