Γιεβγκένι Πριγκόζιν

 

 

.

Ο Γιεβγκένι Βίκτοροβιτς Πριγκόζιν [α] ( ρωσικά: Евге́ний Ви́кторович Приго́жин‎; γεννημένος 1 Ιουνίου 1961) είναι Ρώσος ολιγάρχης [13] και στενός έμπιστος του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. [14] Ο Πριγκόζιν ελέγχει ένα δίκτυο εταιρειών συμπεριλαμβανομένου της ομάδας Βάγκνερ, μιας ρωσικής ομάδας μισθοφόρων που υποστηρίζεται από το κράτος που κατηγορείται για εγκλήματα πολέμου στην Αφρική, τη Συρία και την Ουκρανία και τρεις εταιρείες που κατηγορούνται για παρέμβαση στις αμερικανικές εκλογές του 2016 και του 2018. [15] Ο Πριγκόζιν αρνείται εδώ και καιρό οποιαδήποτε σχέση με την Βάγκνερ, ωστόσο ένα βίντεο που κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον Σεπτέμβριο του 2022 τον έδειχνε σε μια φυλακή του Μαρί Ελ να στρατολογεί κρατούμενους, υποσχόμενος τους την ελευθερία αν εκτίσουν έξι μήνες με την ομάδα. [16] Στις 26 Σεπτεμβρίου 2022, ο Πριγκόζιν παραδέχτηκε περαιτέρω ότι είχε ιδρύσει την ομάδα Βάγκνερ ειδικά για να υποστηρίξει τις ρωσικές δυνάμεις στο Ντονμπάς, τον Μάιο του 2014 [17] [18] [19]

Σύμφωνα με έρευνα των Bellingcat, The Insider και Der Spiegel, οι επιχειρήσεις του Πριγκόζιν «είναι στενά συνδεδεμένες με υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας και τον βραχίονα πληροφοριών της, την GRU ». [20] Ο Πριγκόζιν, οι εταιρείες και οι συνεργάτες του αντιμετωπίζουν οικονομικές κυρώσεις και ποινικές διώξεις στις Ηνωμένες Πολιτείες. [15]

Ο Πριγκόζιν ονομαζόταν κάποτε « σεφ του Πούτιν » σε ένα άρθρο του Associated Press, επειδή τα εστιατόρια και οι επιχειρήσεις εστίασης του φιλοξενούσαν δείπνα στα οποία ο Πούτιν παρευρέθηκε με ξένους αξιωματούχους. [21]

Τον Ιούνιο του 2023, ο Πριγκόζιν ξεκίνησε μια ανταρσία και ανακοίνωσε ότι μετέφερε τις δυνάμεις του στη Ρωσία

Πρώιμη ζωή

Ο Πριγκόζιν γεννήθηκε στο Λένινγκραντ (σημερινή Αγία Πετρούπολη) την 1η Ιουνίου 1961, [22] από τη Violetta Prigozhinα). [23] [24] [25] Αποφοίτησε από οικοτροφείο το 1977 και ασχολήθηκε με το σκι αντοχής . [23]

Τον Νοέμβριο του 1979, ο Πριγκόζιν καταδικάστηκε σε ποινή με αναστολή για κλοπή στο Λένινγκραντ. Το 1981, καταδικάστηκε σε δώδεκα χρόνια φυλάκιση με τις κατηγορίες της ληστείας, της απάτης και της εμπλοκής εφήβων σε εγκλήματα. [26]

Ο Πριγκόζιν πέρασε εννέα χρόνια στη φυλακή πριν αποφυλακιστεί.[27]

Ο πατέρας και ο πατριός του Πριγκόζιν ήταν εβραϊκής καταγωγής. [28]
Σταδιοδρομία σε καζίνο, εστιατόριο και τροφοδοσία
Περιοδεία στο εργοστάσιο της Concord Catering το 2010. Από αριστερά προς τα δεξιά: Προεδρικός απεσταλμένος στη Βορειοδυτική Ομοσπονδιακή Περιφέρεια Ilya Klebanov, Επικεφαλής Υγειονομικός Επιθεωρητής Gennady Onishchenko, Κυβερνήτης της Περιφέρειας Λένινγκραντ Valery Serdyukov, Πρωθυπουργός Βλαντιμίρ Πούτιν, διευθυντής εργοστασίου Concord Yevgeny Prigozhin

Το 1990, μετά την απελευθέρωσή του, μαζί με τον πατριό του δημιούργησαν ένα δίκτυο για την πώληση χοτ ντογκ. [23] Σύντομα, σύμφωνα με συνέντευξή του στους New York Times, «τα ρούβλια συσσωρεύονταν πιο γρήγορα από όσο μπορούσε η μητέρα του να τα μετρήσει». [29] Έγινε επίσης μετόχος κατά 15% και διαχειριστής μιας «Αντίθεσης», που ξεκίνησε από τον Μπόρις Σπέκτορ, συμμαθητή από το οικοτροφείο του, που ήταν η πρώτη αλυσίδα παντοπωλείων στην Αγία Πετρούπολη. Επίσης, ο Πριγκόζιν ως Διευθύνων Σύμβουλος και οι Σπέκτορ και Ιγκόρ Γκορμπένκο ίδρυσαν τα πρώτα καζίνο στην Αγία Πετρούπολη υπό την Spectrum CJSC . [30] [31] και επίσης ίδρυσαν την Viking CJSC . [30] Το 1995, όταν τα έσοδα άρχισαν να πέφτουν, ο Πριγκόζιν έπεισε έναν διευθυντή της Contrast, τον Kiril Ziminov, να ανοίξει ένα εστιατόριο μαζί του. Οι δύο άνδρες άνοιξαν το «Παλιό Τελωνείο» στην Αγία Πετρούπολη. Το 1997, εμπνευσμένοι από παραθαλάσσια εστιατόρια στον Σηκουάνα στο Παρίσι, ο Πριγκόζιν και ο Ziminov ξόδεψαν 400.000 $ για να ανακαινίσουν ένα σκούρο σκάφος στον ποταμό Vyatka και ξεκίνησαν το πλωτό εστιατόριο που ονομάζεται New Island, το οποίο έγινε ένα από τα πιο μοντέρνα εστιατόρια στην Αγία Πετρούπολη. [23] [29] Είπε ότι οι θαμώνες του «ήθελαν να δουν κάτι νέο στη ζωή τους και είχαν βαρεθεί να τρώνε απλώς κοτολέτες με βότκα». Το 2001, ο Πριγκόζιν σέρβιρε προσωπικά φαγητό στον Βλαντιμίρ Πούτιν και τον Γάλλο πρόεδρο Ζακ Σιράκ όταν δείπνησαν στο "New Island". Φιλοξένησε επίσης τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους το 2002. Το 2003, ο Πούτιν γιόρτασε τα γενέθλιά του στο New Island. [29] Μέχρι το 2003, ο Πριγκόζιν είχε εγκαταλείψει τους επιχειρηματικούς του εταίρους, είχε δημιουργήσει τα δικά του ανεξάρτητα εστιατόρια και είχε γίνει έμπιστος του Πούτιν, προφανώς ελεύθερος να εμπλέκεται σε παράνομες δραστηριότητες χωρίς φόβο δίωξης. [32]

Η εταιρεία του, η Concord Catering, έλαβε εκατοντάδες εκατομμύρια σε κρατικές συμβάσεις για τη σίτιση παιδιών σχολείων και κρατικών υπαλλήλων. [32] Το 2012, έλαβε σύμβαση για την παροχή γευμάτων στον ρωσικό στρατό αξίας 1,2 δολαρίων ΗΠΑ δισεκατομμύρια σε διάστημα ενός έτους. Κάποια από τα κέρδη από αυτή τη σύμβαση φέρεται να χρησιμοποιήθηκαν για την έναρξη και τη χρηματοδότηση της Υπηρεσίας Ερευνών Διαδικτύου. [33]

Το 2012 μετακόμισε την οικογένειά του σε ένα συγκρότημα στην Αγία Πετρούπολη με ένα γήπεδο μπάσκετ και ένα διάδρομο για ελικόπτερο. Έχει ένα ιδιωτικό τζετ και ένα γιοτ 115 ποδιών. [32]

Το Ίδρυμα κατά της Διαφθοράς κατηγόρησε τον Πριγκόζιν για διεφθαρμένες επιχειρηματικές πρακτικές. Εκτίμησαν ότι η παράνομη περιουσία του ξεπερνά το ένα δισεκατομμύριο ρούβλια. [34] Ο Alexei Navalny ισχυρίστηκε ότι ο Πριγκόζιν ήταν συνδεδεμένος με μια εταιρεία που ονομάζεται Moskovsky Shkolnik (μαθητής της Μόσχας) που προμήθευε κακής ποιότητας τρόφιμα σε σχολεία της Μόσχας, γεγονός που είχε προκαλέσει ξέσπασμα δυσεντερίας. [35] [36]

Σύμφωνα με τη Novaya Gazeta τον Οκτώβριο του 2018, ο Evgeny Arkadievich Gulyaev είναι ο επικεφαλής της υπηρεσίας ασφαλείας για το Prigozhin. [37]

Στις 11 Δεκεμβρίου 2019, που είναι η "Ημέρα των Ηρώων" ή "Ημέρα των Ηρώων της Πατρίδας", η Msk LLC που έχει τον ίδιο αριθμό τηλεφώνου με το Concord Catering, πληρώθηκε 4.1 εκατομμύρια ρούβλια για ένα συμπόσιο στο Κρεμλίνο. [38] Το 2018, η Msk LLC πληρώθηκε μόνο 2,5 εκατομμύρια ρούβλια από την Προεδρική Διοίκηση για το ίδιο συμπόσιο στο Κρεμλίνο. [38]

Ομάδα Βάγκνερ
Κύριο λήμμα: Ομάδα Βάγκνερ

Ο Πριγκόζιν έχει συνδεθεί με μια ομάδα μισθοφόρων γνωστή ως Ομάδα Βάγκνερ η οποία έχει εμπλακεί σε διάφορες ενέργειες ως ιδιωτικός στρατιωτικός εργολάβος . Τον Φεβρουάριο του 2018, η Βάγκνερ επιτέθηκε στις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ κουρδικές δυνάμεις στη Συρία σε μια προσπάθεια να καταλάβει ένα κοίτασμα πετρελαίου. Η Βάγκνερ και οι σύμμαχοί τους υπέστησαν δεκάδες απώλειες όταν οι ΗΠΑ απάντησαν με αεροπορική επιδρομή. [39]

Η Washington Post ανέφερε ότι ο Πριγκόζιν ήταν σε στενή επαφή με Ρώσους και Σύρους στρατιωτικούς αξιωματούχους πριν από τη δράση της 7ης Φεβρουαρίου. [40] Οι διασυνδέσεις μεταξύ Πριγκόζιν και Βάγκνερ έχουν γίνει αντικείμενο κάλυψης από τον Τύπο στη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Της Βάγκνερ ηγείται ο Ντμίτρι Ούτκιν, ο οποίος ήταν κάποτε επικεφαλής της ασφάλειας του Πριγκόζιν. Ένα άτομο με το όνομα Ντμίτρι Ούτκιν καταγράφηκε επίσης ως γενικός διευθυντής της Concord Management του Πριγκόζιν. Από το 2011, η μητέρα του Prigozhin, Violetta Prigozhina, είναι η ιδιοκτήτρια της Concord. [24] Η Concord και ο Πριγκόζιν αρνήθηκαν οποιαδήποτε σχέση με τον Wagner, [13] ωστόσο τον Νοέμβριο του 2016 η εταιρεία επιβεβαίωσε στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης ότι ο ίδιος ο Ούτκιν που ηγείται της Βαγκνερ ήταν πλέον υπεύθυνος για τις επιχειρήσεις τροφίμων του Πριγκόζιν. [41] Ο Βάγκνερ έχει επίσης αναφερθεί ότι πολεμά στην ανατολική Ουκρανία με φιλορωσικές δυνάμεις. [41]

Τον Ιούλιο του 2018, τρεις Ρώσοι δημοσιογράφοι που εργάζονταν για έναν ειδησεογραφικό οργανισμό που συχνά ασκούσε κριτική στη ρωσική κυβέρνηση δολοφονήθηκαν στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, όπου προσπαθούσαν να ερευνήσουν τις δραστηριότητες της Βάγκνερ στη χώρα αυτή. Η ρωσική κυβέρνηση είχε ξεκινήσει μια συνεργασία με τον πρόεδρο της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας τον Οκτώβριο του 2017. Στην απάντησή του στις δολοφονίες, το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών τόνισε ότι οι νεκροί δημοσιογράφοι ταξίδευαν χωρίς επίσημη διαπίστευση. [42]

Τον Απρίλιο του 2022, κατά τη διάρκεια της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, αναφέρθηκε ότι ο Πριγκόζιν ταξίδεψε στο Ντονμπάς για να επιβλέψει προσωπικά την εκστρατεία της Βάγκνερ. Φορούσε στρατιωτικά ρούχα με το μέλος της Ρωσικής Δούμας Βιτάλι Μιλόνοφ που είχε ταξιδέψει στην πρώτη γραμμή. [43]

Τον Αύγουστο του 2022, η Βάγκνερ άρχισε να χρησιμοποιεί διαφημιστικές πινακίδες για τη στρατολόγηση νέων μελών στη Ρωσία. Ο πρώην δημοσιογράφος και παρατηρητής της Ομάδας, Denis Korotkov είπε «Φαίνεται ότι έχουν αποφασίσει ότι δεν θα προσπαθούν πλέον να κρύψουν την ύπαρξή τους» [44]

Τον Σεπτέμβριο του 2022, ένα βίντεο που διέρρευσε εξέθεσε τον Πριγκόζιν να προσπαθεί να στρατολογήσει κατάδικους για να ενισχύσει τις ρωσικές δυνάμεις στην πρώτη γραμμή του πολέμου κατά της Ουκρανίας. Είπε στους καταδίκους «κανείς δεν επιστρέφει πίσω από τα κάγκελα» και σε όσους αισθάνονται άβολα με την ιδέα «είναι είτε κρατούμενοι είτε τα παιδιά σας - εσείς αποφασίζετε». [45] Ενώ το βίντεο γυρίστηκε σε μια σωφρονιστική αποικία στο Yoshkar-Ola για τη στρατολόγηση στρατευμάτων σοκ, υπάρχουν στοιχεία ότι κατάδικοι από μια σωφρονιστική αποικία στην Αγία Πετρούπολη είχαν στρατολογηθεί στο παρελθόν. [46] Στις 26 Σεπτεμβρίου, ο Πριγκόζιν απέσυρε απευθείας τους προηγούμενους ισχυρισμούς του ότι δεν είχε καμία σχέση με την ομάδα, δημοσιεύοντας μια δήλωση στη ρωσική ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης VK όπου παραδέχτηκε ότι την είχε ιδρύσει τον Μάιο του 2014 για να «προστατεύσει οι Ρώσοι» όταν «άρχισε η γενοκτονία του ρωσικού πληθυσμού του Ντονμπάς». [18] Εξήγησε ότι έπαιξε έναν προσωπικό ρόλο από την αρχή, υποστηρίζοντας ότι «βρήκε ειδικούς που θα μπορούσαν να βοηθήσουν» αφού «[εκκαθάρισε] τα παλιά όπλα και [ταξινόμησε] τα αλεξίσφαιρα γιλέκα» ο ίδιος. Επιβεβαίωσε επίσης ισχυρισμούς, που προηγουμένως αρνήθηκε η ρωσική κυβέρνηση [47], ότι η ομάδα είχε εμπλακεί σε άλλες χώρες ευθυγραμμισμένες με ρωσικά υπερπόντια συμφέροντα, δηλώνοντας ότι οι μισθοφόροι της Βάγκνερ που «υπερασπίστηκαν τον συριακό λαό, άλλους λαούς των αραβικών χωρών, άπορους Αφρικανούς και οι Λατινοαμερικανοί έγιναν οι στυλοβάτες της πατρίδας μας». [17] [19]
Οργανισμός Ερευνών Διαδικτύου
Ο Πριγκόζιν σχετικά με την Υπηρεσία Ερευνών Διαδικτύου, σύμφωνα με κατηγορητήριο των Ηνωμένων Πολιτειών

Ο Prigozhin φέρεται ότι χρηματοδότησε και διηύθυνε [48] ένα δίκτυο εταιρειών, συμπεριλαμβανομένης μιας εταιρείας που ονομάζεται Internet Research Agency Ltd., της [49] Concord Management and Consulting Company και μία άλλη συνδεδεμένη εταιρεία. [13] Οι τρεις εταιρείες κατηγορούνται για τρολάρισμα στο Διαδίκτυο και απόπειρα επηρεασμού των προεδρικών εκλογών του 2016 στις ΗΠΑ και άλλη δραστηριότητα για να επηρεάσουν πολιτικά γεγονότα εκτός Ρωσίας.

Ο Ρώσος δημοσιογράφος Andrey Soshnikov ανέφερε ότι ο Alexey Soskovets, ο οποίος είχε συμμετάσχει στη ρωσική πολιτική κοινότητα νέων, ήταν άμεσα συνδεδεμένος με τα γραφεία της Internet Research στο Olgino. Η εταιρεία του, North-Western Service Agency, κέρδισε 17 ή 18 (σύμφωνα με διαφορετικές πηγές) συμβάσεις για τη διοργάνωση εορτασμών, φόρουμ και αθλητικών διαγωνισμών για τις αρχές της Αγίας Πετρούπολης. Ο οργανισμός ήταν ο μόνος που συμμετείχε στις μισές από αυτές τις προσφορές. Το καλοκαίρι του 2013, ο οργανισμός κέρδισε έναν διαγωνισμό για την παροχή υπηρεσιών μεταφοράς εμπορευμάτων για τους συμμετέχοντες στο στρατόπεδο Seliger . [50]
Spin off

Οι εκστρατείες κατά της αντιπολίτευσης το 2013 αφορούσαν τον Ντμίτρι Μπίκοφ και την τότε επικεφαλής της RIA Novosti, Σβετλάνα Μιρονιούκ, ενώ μια αρχική σελίδα που ισχυριζόταν ότι καταπολεμά τις ψεύτικες ειδήσεις ( Gazeta O Gazetah ) χρησιμοποιήθηκε για τη διάδοση ψεύτικων ειδήσεων. [51]
Διεθνείς κυρώσεις
"Το διευρυνόμενο δίκτυο του Πριγκόζιν" ανά Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ (2021)

Τον Δεκέμβριο του 2016, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ όρισε τον Πριγκόζιν σύμφωνα με την EO13661 για κυρώσεις για παροχή υποστήριξης σε ανώτερους αξιωματούχους της Ρωσικής Ομοσπονδίας. [52] [53] [54]

Τον Ιούνιο του 2017, επιβλήθηκαν κυρώσεις των ΗΠΑ σε μια από τις εταιρείες του Πριγκόζιν, την Concord Management and Consulting, σε σχέση με τον πόλεμο στην Ανατολική Ουκρανία. [41] [55] [56]

Τον Ιανουάριο του 2018, το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ όρισε επίσης την Evro Polis Ltd για κυρώσεις. Η Evro Polis είναι μια ρωσική εταιρεία που έχει συνάψει σύμβαση με την κυβέρνηση της Συρίας για την προστασία των συριακών κοιτασμάτων πετρελαίου με αντάλλαγμα το μερίδιο 25% στην παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα. Η εταιρεία ορίστηκε ότι ανήκει ή ελέγχεται από τον Πριγκόζιν. Οι κυρώσεις απαιτούν ότι οποιαδήποτε περιουσία ή συμφέροντα σε περιουσιακά στοιχεία των ορισθέντων προσώπων που βρίσκονται στην κατοχή ή τον έλεγχο προσώπων των ΗΠΑ ή εντός των Ηνωμένων Πολιτειών πρέπει να δεσμεύονται. Επιπλέον, οι συναλλαγές από πρόσωπα των ΗΠΑ που αφορούν αυτά τα άτομα (συμπεριλαμβανομένων εταιρειών) γενικά απαγορεύονται. [57] [58]

Τον Σεπτέμβριο του 2019, τρεις ακόμη εταιρείες του Πριγκόζιν (Autolex Transport, Beratex Group και Linburg Industries) επιβλήθηκαν κυρώσεις σε σχέση με τη ρωσική παρέμβαση στις εκλογές του 2016 στις Ηνωμένες Πολιτείες. [59]

Τον Φεβρουάριο του 2022, η Υπηρεσία Έρευνας Διαδικτύου προστέθηκε στη λίστα κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης για εκστρατείες παραπληροφόρησης για χειραγώγηση της κοινής γνώμης και «ενεργή υποστήριξη ενεργειών που υπονομεύουν και απειλούν την εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας». [60]
Ποινικές κατηγορίες των ΗΠΑ

Στις 16 Φεβρουαρίου 2018, ο Πριγκόζιν, η Υπηρεσία Ερευνών Διαδικτύου, η Concord Management, μια άλλη συνδεδεμένη εταιρεία και άλλα συνδεδεμένα άτομα από τη Ρωσία κατηγορήθηκαν από ένα μεγάλο δικαστήριο των ΗΠΑ. Κατηγορήθηκε για χρηματοδότηση και οργάνωση επιχειρήσεων με σκοπό την παρέμβαση στις πολιτικές και εκλογικές διαδικασίες των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των προεδρικών εκλογών του 2016, και άλλων εγκλημάτων, συμπεριλαμβανομένης της κλοπής ταυτότητας. [61]

Τον Φεβρουάριο του 2021, ο Πριγκόζιν προστέθηκε στη λίστα καταζητούμενων του Ομοσπονδιακού Γραφείου Ερευνών (FBI). [62] [63]

Τον Φεβρουάριο του 2022, οι Ηνωμένες Πολιτείες επέβαλαν περιορισμούς στην έκδοση βίζας και πάγωσαν τα περιουσιακά στοιχεία του Πριγκόζιν, της συζύγου, του γιου και της κόρης του, λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία το 2022 . [64] [65]

Τον Ιούλιο του 2022, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ πρόσφερε ανταμοιβή έως και 10 εκατομμυρίων δολαρίων για πληροφορίες σχετικά με τον Πριγκόζιν, την Υπηρεσία Ερευνών Διαδικτύου και άλλες οντότητες που εμπλέκονται στις αμερικανικές εκλογές το 2016. [66]
Συμφέροντα στην Αφρική

Κατά τη διάρκεια του 2018, μέσω 100 έως 200 πολιτικών συμβούλων και μισθοφόρων του Πριγκόζιν στην ομάδα Βάγκνερ, ο Πριγκόζιν δημιούργησε πολλά ενδιαφέροντα στην Αφρική, ειδικά στη Μαδαγασκάρη και τη Δημοκρατία της Κεντρικής Αφρικής (CAR) μαζί με άλλες χώρες: Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Αγκόλα, Σενεγάλη, Ρουάντα, Σουδάν, Λιβύη, Γουινέα, Γουινέα-Μπισάου, Ζάμπια, Ζιμπάμπουε, Κένυα, Καμερούν, Ακτή Ελεφαντοστού, Μοζαμβίκη, Νιγηρία, Τσαντ, Νότιο Σουδάν και Νότια Αφρική. [67] [68] [69] [70] [71] [72] [73] Ο Pyotr Bychkov είναι υπεύθυνος για τον συντονισμό της «επέκτασης της Αφρικής». [74] [75] [β] Σύμφωνα με ένα άρθρο της Kommersant της 20ης Απριλίου 2018,ο Yaroslov Ignatovsky ( γεννημένος το 1983, στο Λένινγκραντ) ηγείται του Politgen και είναι ένας πολιτικός στρατηγός που έχει συντονίσει τις προσπάθειες των τρολ για τον Πριγκόζιν στην Αφρική. [77] [78] [79] [80]
Δημοκρατία Κεντρικής Αφρικής

Στον νοτιοδυτικό νομό Lobaye της Κεντροαφρικανικής Δημοκρατίας και δυτικά του Μπανγκί, η συνδεδεμένη με την εταιρεία Lobaye Invest που ασχολείται με την εξόρυξη διαμαντιών, χρυσού, [γ] και άλλων ορυκτών από τις αρχές του 2018. [82] [83] Αφού ταξίδεψε στη Ρωσία το φθινόπωρο του 2017 για να συναντηθεί με τον Σεργκέι Λαβρόφ στο Σότσι και τον Ιούνιο του 2018 για να συναντηθεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στην Αγία Πετρούπολη, ο Φοστέν-Αρσάνζ Τουαντερά, ο Πρόεδρος της Κεντρικής Αφρικής Δημοκρατίας, υπό τις συμβουλές του συμβούλου του για την εθνική ασφάλεια Valery Zakharov αύξησε τη ρωσική παρουσία στην CAR επιτρέποντας σε 5 Ρώσους στρατιωτικούς συμβούλους και 170 Ρώσους εργολάβους να εργάζονται ξεκινώντας τον Ιανουάριο του 2018 κοντά στο Bobangui στο Berengo, το οποίο είναι το πρώην παλάτι του Ζαν-Μπεντέλ Μποκασά και βρίσκεται 60 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Μπανγκούι. [83] [84] [85] [86] Από τον Δεκέμβριο του 2017, η διαδικασία Kimberley επέτρεψε την εξόρυξη διαμαντιών στα νοτιοδυτικά της CAR. [87] Υπό τον διευθύνοντα σύμβουλο Evgeny Khodotov που σχετίζεται με την ασφάλεια για την Touadera μέσω της εταιρείας Sewa Security Service, η Lobaye Invest ιδρύθηκε μέσω της M-Invest από τον Dmitry Syty και είναι θυγατρική της M-Finance που ιδρύθηκε από τον Prigozhin. [73] [83] [88] Το βράδυ της 31ης Ιουλίου 2018, τρεις Ρώσοι δημοσιογράφοι, ο Alexander Rastorguev, Ορχάν Τζεμάλ , και Kirill Radchenko, οι οποίοι στάλθηκαν από το Κέντρο Διαχείρισης Ερευνών (SDG) που χρηματοδοτείται από τον Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, σκοτώθηκαν βόρεια του Sibut ενώ ερευνούσαν τις επιχειρήσεις της Lobaye Invest και των συμφερόντων των Ρώσων στα ανατολικά της CAR στο πεδίο χρυσού Ndassima [δ] για μια επερχόμενη ταινία. [42] [73] [ε] Στις 15 Απριλίου 2019, ο Πούτιν έστειλε 30 Ρώσους στρατιώτες ως μέρος μιας αποστολής του ΟΗΕ στην ΚΑΡ για να υποστηρίξουν τα συμφέροντα της Lobaye Invest. Από τις 18 Δεκεμβρίου 2020, αρκετές εκατοντάδες Ρώσοι με βαρέα όπλα υποστήριξαν μια επίθεση στο Μπανγκούι που περιελάμβανε τμήματα στρατευμάτων από τη Ρουάντα. [91] [92] Στις 27 Μαΐου 2021, τρεις Ρώσοι σκοτώθηκαν όταν εξερράγη βόμβα στην άκρη του δρόμου. [93] Από το 2012 έως τον Μάιο του 2021 σύμφωνα με την DW, υπολογίζεται ότι 800 με 2.000 Ρώσοι μισθοφόροι έχουν πολεμήσει στην CAR. [93]
Οικονομική υποστήριξη για τη Μαρία Μπουτίνα το 2019

Τον Μάιο του 2019, η Maria Butina (κατηγορούμενη ότι ενεργούσε στις Ηνωμένες Πολιτείες ως πράκτορας ξένης κυβέρνησης, συγκεκριμένα της Ρωσικής Ομοσπονδίας) ζήτησε βοήθεια για την πληρωμή των αμοιβών του δικηγόρου της. [94] Τον Φεβρουάριο του 2019 ο Valery Butin , ο πατέρας της Μάσα, είπε στην Izvestia ότι χρωστούσε στους δικηγόρους της στις ΗΠΑ 40 εκατομμύρια ρούβλια (659.000 δολάρια ΗΠΑ). [95] [96] Μέσω του Ταμείου του Prigozhin για την Προστασία των Εθνικών Αξιών την οποία διαχειρίζεται ο Petr Bychkov, δωρήθηκαν 5 εκατομμύρια ρούβλια για τα έξοδα δικηγόρου υπεράσπισης της Maria Butina. [74]
Οικονομική στήριξη στον Σαΐφ Καντάφι

Τον Μάρτιο του 2020, αποκαλύφθηκε ότι ο Πριγκόζιν είχε βοηθήσει οικονομικά τον Σαΐφ Καντάφι, γιο του εκλιπόντα ανατρεπόμενου Λίβυου ηγέτη Μουαμάρ Καντάφι, σε μια προσπάθεια να κερδίσει τη Λιβυκή Προεδρία το 2019. [97]
Προσωπική ζωή και οικογένεια

Ο Πριγκόζιν είναι παντρεμένος με έναν φαρμακοποιό Lyubov Valentinovna Prigozhina. [98] Έχει ένα δίκτυο μπουτίκ καταστημάτων γνωστό ως Μουσείο Σοκολάτας ( ρωσικά: «Музей шоколада»‎ ) στην Αγία Πετρούπολη. Το 2012, ξεκίνησε το πρώτο της «πολυτελές ημερήσιο σπα », το Crystal Spa & Lounge που κέρδισε το βραβείο τρίτης θέσης το 2013 για το Perfect Urban Day Spa. [98] [99] Το Crystal Spa & Lounge της, που βρίσκεται κατά μήκος της οδού Zhukovsky στην Αγία Πετρούπολη, έλαβε σχεδιαστική υποστήριξη από τον Valery Uvarov. [100] Έχει ένα κέντρο ευεξίας στην περιοχή του Λένινγκραντ και ένα boutique ξενοδοχείο που ονομάζεται Crystal Spa & Residence το οποίο κέρδισε το βραβείο Perfect Spa Project το 2013. [98] [99] Είναι ιδιοκτήτης της New Technologies SPA LLC που βρίσκεται στο οικόπεδο 1, Granichnaya street στο Lakhta Park, Sestroretsk, Kurortny District, Saint Petersburg, [ζ] [102] [103] Επίσης, είναι η νόμιμη ιδιοκτήτρια του Agat . [104] Το 2022, η Πριγκόζινα επιβλήθηκε κυρώσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση σε σχέση με τις δραστηριότητες του συζύγου της να υπονομεύσει την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. [60]

Έχουν μια κόρη την Πωλίνα.
Σημειώσεις

Alternatively: Yevgeniy Vicktorovich Prigozhin
In March 2014, political consultants in Russia formed the Russian Association of Political Contants RAPK (ρωσικά: Российская Ассоциация Политических Консультантов РАПК‎) which is the first professional association of independent experts in political technology and consulting. It was formed to counter political election fraud and disimformation which occurred during Maidan.[76]
Purportedly at the Ndassima field in eastern CAR, too.[81]
The Ndassima gold mine is in Ouaka north of Bambari.
The Dossier Center (ρωσικά: «Досье»‎) concluded that professionals planned and conducted the murders of Rastorguev, Dzhemal, and Radchenko.[89][90]

This plot was formerly owned by Concord but was granted to Lyubov Prigozhina by the city of Saint Petersburg.[101]

Παραπομπές

«Бурная молодость «кремлевского ресторатора»». (Ρωσικά) Rosbalt. 21 Σεπτεμβρίου 2018.
(Πολωνικά) MAK. 9810584596405606.
www.bbc.com/russian/news-46159367.
www.npr.org/2023/03/06/1160851615/russia-putin-chef-yevgeny-prigozhin-wagner-group.
www.bbc.com/afrique/monde-50292018.
www.sueddeutsche.de/politik/propaganda-aus-russland-putins-trolle-1.1997470-2.
www.bbc.com/mundo/noticias-internacional-64290503.
elpais.com/internacional/2020-11-30/el-poderoso-chef-de-putin.html.
www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20200319_04896192.
«Пригожин Евгений Викторович». Delovoy Peterburg.
«Расследование: как личный кулинар Путина накормит армию за 92 млрд рублей». 18 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2023.
www.idnes.cz/zpravy/zahranicni/jevgenij-prigozin-majetek-luxus-kone-umeni-obchody-sankce.A230427_084315_zahranicni_pitt. Ανακτήθηκε στις 27 Απριλίου 2023.
«The oil field carnage that Moscow doesn't want to talk about». CNN.
«Navalny asks FSB to investigate Putin's cook». Crime Russia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2018-02-16. Ανακτήθηκε στις 16 February 2018.
William Echols (4 Οκτωβρίου 2019). «New Sanctions Against 'Putin's Chef' Prompt Latest Russian Election Meddling Denial». Polygraph.info. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2019.
«Russia's Wagner boss: It's prisoners fighting in Ukraine, or your children». BBC News. 16 September 2022.
«Sanctioned Putin Ally Says He Created Russian Mercenary Group». Bloomberg. 26 September 2022.
«Russian oligarch Yevgeny Prigozhin admits he created the mercenary Wagner Group». Politico. 26 September 2022.
«Putin’s ‘chef’ Prigozhin admits creating Wagner mercenary outfit in 2014». CNN. 26 September 2022.
Πρότυπο:Cite wτο eb
«Thousands of Russian private contractors fighting in Syria». AP News. Ανακτήθηκε στις 12 December 2017.
«Prigozhin». spisok-putina.org (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2022.
Zhegulev, Ilya (13 June 2016). «Evgeny Prigozhin's right to be forgotten: What does Vladimir Putin's favorite chef want to hide from the Internet?» (στα αγγλικά). Meduza (Moscow). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 February 2018. Ανακτήθηκε στις 16 February 2018.
Korotkov, Denis (12 Ιανουαρίου 2016). «Imperija Prigozhina vzjala voennye gorodki» Империя Пригожина взяла военные городки [The Prigogine Empire took military towns]. Fontaka.ru (στα Ρωσικά). Ανακτήθηκε στις 19 Μαρτίου 2018.
«И целого города мало. Пригожин хочет прирастить Петербург островами (фото)» [And the whole city is not enough. Prigozhin wants to add islands to Petersburg]. fontanka.ru (στα Ρωσικά). 18 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2022.
«Prigozhin's criminal past, straight from the source A complete translation of one of the court documents from the case that sent 'Putin's chef' to prison, four decades ago». Meduza (στα Αγγλικά). Translated by Sam Breazeale. 29 Ιουνίου 2021. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2022.
«Право на забвение Евгения Пригожина: Что хочет скрыть о себе ресторатор, обслуживавший президентов России — Meduza» (στα ru-RU). Meduza. Ανακτήθηκε στις 25 October 2017.
«Mercenary-linked Putin ally lashes 'dying-out Western civilization'». The Times of Israel.
MacFarquhar, Neil (16 February 2018). «Meet Yevgeny Prigozhin, the Russian Oligarch Indicted in U.S. Election Interference» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. Ανακτήθηκε στις 16 February 2018.
«Пригожин Евгений Викторович» [Prigozhin Evgeny Viktorovich]. Zampolit (στα Ρωσικά). Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2020.
Охотин, Николай (Okhotin, Nikolay) (10 Οκτωβρίου 2010). «Опригоживание Трезини» [Trezzini Nailing]. NevaVersia (στα Ρωσικά). Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2020.
[1] Garrett M. Graff, "Inside the Mueller Agreement" Wired, 20 February 2018
Коротков, Денис (Korotkov, Denis) (29 May 2014). «Сотни троллей за миллионы» (στα ru). «Фонтанка.ру» (Fontaka). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 May 2014. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019.
«Он повар Путина. Он тролль Путина. Он миллиардер». сайт ФБК. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2022.
«Kremlin-Linked Businessman Prigozhin Vows to Ruin Navalny». The Moscow Times. 26 August 2020.
«Parents sue tycoon's firm over dysentery outbreak in Moscow». Financial Post. 14 May 2019.
Коротков, Денис (Korotkov, Denis) (21 October 2019). «Повар любит поострее: Почему с врагами и оппонентами Евгения Пригожина случаются несчастья. История нескольких провокаций» (στα ru). Novaya Gazeta. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 October 2018. Ανακτήθηκε στις 30 January 2020.
«Повар Путина взвинтил цены на кремлевский банкет» (στα ru). Rospres. 16 December 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 December 2019. Ανακτήθηκε στις 19 December 2019.
«Syria war: Who are Russia's shadowy Wagner mercenaries?». BBC News. 23 February 2018.
Ilyushina, Nathan Hodge,Sebastian Shukla,Mary (23 Φεβρουαρίου 2018). «Putin's 'chef' accused of trying to cover his tracks». CNN.
[άttps://uawire.org/wagner-group-commander-becomes-ceo-of-putin-s-friend-s-catering-business «UAWire – Media: Wagner Group commander becomes CEO of Putin's friend's catering business»] Check |url= value (βοήθεια). uawire.org.
Higgins, Andrew; Nechepurenko, Ivan (7 August 2018). «In Africa, Mystery Murders Put Spotlight on Kremlin's Reach». The New York Times (New York). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 January 2020. Ανακτήθηκε στις 8 August 2018.
Grylls, George (18 April 2022). «'Putin's chef' Yevgeny Prigozhin oversees Wagner mercenaries in Donbas» (στα αγγλικά). The Times. ISSN 0140-0460. Ανακτήθηκε στις 18 April 2022.
Sauer, Pjotr. «Russia's private military contractor Wagner comes out of the shadows in Ukraine war». www.theguardian.com. Guardian News and Media Ltd. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2022.
«Ukraine round-up: Inside freed city and Russia's prison recruits» (στα αγγλικά). BBC News. 2022-09-15. Ανακτήθηκε στις 2022-09-16.
Triebert, Christiaan (2022-09-16). «Video Reveals How Russian Mercenaries Recruit Inmates for Ukraine War» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. Ανακτήθηκε στις 2022-09-19.
«Russian mercenaries are Putin’s ‘coercive tool’ in Africa». Associated Press. 23 April 2022.
Hodge, Nathan· Shukla, Sebastian· Ilyushinavia, Mary (23 Φεβρουαρίου 2018). «Putin's 'chef' accused of trying to cover his tracks». CNN. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2018.
Andrew Soshnikov (30 May 2014). «Интернет-тролли из Ольгино заговорили на английском и украинском» (στα ru). Moy Rayon. Ανακτήθηκε στις 12 June 2016.
Andrew Soshnikov (4 September 2013). «Под Петербургом обнаружено логово троллей, которые клеймят Навального и хвалят русское кино» (στα ru). Moy Rayon. Ανακτήθηκε στις 12 June 2016.
Cook with his cockroaches, Nowaja Gaseta, 8 November 2018
President of The United States (19 Μαρτίου 2016). «Ukraine EO13661» (PDF). Federal Register. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2016.
«Russia/Ukraine-related Designations and Identifications; Publication of Russia/Ukraine-related General License». treasury.gov. 20 Δεκεμβρίου 2016.
«Treasury Sanctions Individuals and Entities In Connection with Russia's Occupation of Crimea and the Conflict in Ukraine». U.S. Department of the Treasury. 20 Δεκεμβρίου 2016.
«Russia/Ukraine-related Designations and Identifications». treasury.gov. 20 Ιουνίου 2017.
«Treasury Designates Individuals and Entities Involved in the Ongoing Conflict in Ukraine». U.S. Department of the Treasury. 20 Ιουνίου 2017.
«Russia/Ukraine-related Designations and Identifications». treasury.gov. 26 Ιανουαρίου 2018.
«Treasury Sanctions Additional Individuals and Entities in Connection with the Conflict in Ukraine and Russia's Occupation of Crimea». U.S. Department of the Treasury. 26 Ιανουαρίου 2018.
«U.S. Sanctions 2 Russians Connected to 'Kremlin Troll Factory'». U.S. Department of the Treasury. 30 September 2019. Ανακτήθηκε στις 10 January 2020.
Council Decision (CFSP) 2022/265 of 23 February 2022 amending Decision 2014/145/CFSP concerning restrictive measures in respect of actions undermining or threatening the territorial integrity, sovereignty and independence of Ukraine, 23 February 2022, ανακτήθηκε στις 3 March 2022
«Indictment document». Ανακτήθηκε στις 16 February 2018.
«FBI Adds 'Putin's Chef' to Wanted List, Offers $250K Reward». The Moscow Times. 26 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2021.
«YEVGENIY VIKTOROVICH PRIGOZHIN». Federal Bureau of Investigation. Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2021.
Nick Wadhams; Jennifer Jacobs (3 March 2022). «U.S. Sanctions Usmanov, Prigozhin, Tokarev, Other Russian Elites». Bloomberg News.
«Treasury Sanctions Russians Bankrolling Putin and Russia-Backed Influence Actors». U.S. Department of the Treasury (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Μαρτίου 2022.
«U.S. Offers $10 Million Reward For Russian Election Interference Info». HuffPost (στα Αγγλικά). 29 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Ιουλίου 2022.
Meyer, Henry; Arkhipov, Ilya; Rahagalala, Aina (20 November 2018). «Putin's Notorious 'Chef' Is Now Meddling Across Africa: The man indicted in the U.S. for interfering in the 2016 election is spreading Russia's reach across the continent.». Bloomberg. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 December 2018. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019.
«Шеф и повар. Часть первая. Расследование о том, как Евгений Пригожин возглавил российское наступление в Африке» (στα ru). Проект Медиа (Proekt). 13 March 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-06-02. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019. «Since 2018, Russia began an active expansion in Africa, helping the countries of the continent politically, financially and openly supporting them with military force. At the forefront of this expansion was the “Kremlin cook” Yevgeny Prigozhin, who fell under US sanctions for trying to influence the election of the American president. However, not only Prigozhin, but also budget money was spent on promoting the interests of the Kremlin in Africa. The “Project” tells how this campaign is organized, using the example of Madagascar, where the plans of Russia and Prigozhin turned out to be especially large-scale, and the failures eloquent. (translated from Russian)»
Чуракова, Ольга (Churakova, Olga) (20 March 2019). «В странах Африки работают до 200 политтехнологов, связанных с Пригожиным» (στα ru). Дождь (Dozhd). Ανακτήθηκε στις 10 January 2020.
«Уран, алмазы, золото и ваниль. Bloomberg раскрыл географию интересов "кремлевского повара" Пригожина в Африке: 10 стран!» (στα ru). Novaya Gazeta. 20 November 2018. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019.
Рождественский, Илья (Rozhdestvensky, Ilya); Рубин (Rubin, Mikhail), Михаил; Badanin, Roman (11 April 2019). «Шеф и повар. Часть третья. Расследование о том, как Россия вмешивается в выборы в двадцати странах: Документы из офиса работающих на Евгения Пригожина политтехнологов показывают стратегию российского вмешательства в африканскую политику — разжигать антизападные настроения и реанимировать старые территориальные споры. Но пока российской экспансии мешают три проблемы — непрофессионализм, коррупция и пьянство.» (στα ru). Проект Медиа (Proekt). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-07-05. Ανακτήθηκε στις 10 January 2020.
«"Проект": связанные с Пригожиным политтехнологи работают в 20 африканских странах» (στα ru). Novaya Gazeta. 11 April 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-12-27. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019.
«Человек Пригожина начал разведку алмазов в районе убийства российских журналистов: Тем временем его жена общается с египетскими богами, очищает ауру и консультируется у уфологов» (στα ru). «Руспрес» (Ruspres). 24 April 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 April 2019. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019.
«Фонд, который СМИ связывают с политтехнологом Пригожина, перечислил Бутиной 5 млн рублей» (στα ru). Znak. 29 May 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-12-27. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019.
«Бычков Петр Александрович» (στα ru). Российская Ассоциация Политических Консультантов РАПК (Russian Association of Political Consultants RAPK). 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-07-05. Ανακτήθηκε στις 10 January 2020.
«В России создана ассоциация политических консультантов. В марте 2014 года в Москве на 1-м Конгрессе российских политических консультантов было объявлено о создании Российской ассоциации политических консультантов. Первым президентом ассоциации абсолютным большинством голосов избран глава агентства "Никколо М" Игорь Минтусов. Исполнительным вице-президентом стал политтехнолог Виталий Сергеев.» (στα ru). advertology.ru. 25 March 2014. Ανακτήθηκε στις 10 January 2020.
«Российские политтехнологи изведают Африку – Газета Коммерсантъ № 69 (6307) от 20.04.2018». 31 Μαρτίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαρτίου 2019.
«Члены РАПК – Ярослав Игнатовский». rapc.pro. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου 2022.
Ярослав Игнатовский – «ПолитГен»
«Новости Руспрес – Александр Беглов – мелкий паразит на теле Евгения Пригожина». 28 Μαρτίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2019.
Losh, Jack; Mathews, Owen (9 August 2018). «'Battle for Africa': Russia Pushes Into 'Free Country for the Taking' In Attempt to Rival the West». Newsweek. Ανακτήθηκε στις 30 January 2020.
«"С русскими все возможно": что пишет пресса ЦАР об убийстве журналистов» (στα ru). BBC. 2 August 2018. Ανακτήθηκε στις 30 January 2020.
Баев, Антон (Bayev, Anton); Маглов, Михаил (Maglov, Mikhail) (31 August 2018). «Контракт от президента: что получила в ЦАР компания, которую связывают с Пригожиным» (στα ru). The Bell. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 October 2018. Ανακτήθηκε στις 30 January 2020.
«Deputy Director of the Information and Press Department Artyom Kozhin's answer to a media question on cooperation between the Russian Federation and the Central African Republic» (στα αγγλικά). Министерство иностранных дел Российской Федерации (Ministry of Foreign Affairs for the Russian Federation). 22 March 2018. Ανακτήθηκε στις 30 January 2020.
Bouessel, Charles; Sari, Emre (4 May 2018). «Pourquoi Vladimir Poutine avance ses pions en Centrafrique» (στα γαλλικά). L'Obs. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 May 2018. Ανακτήθηκε στις 30 January 2020.
Leviev, Ruslan (20 April 2018). (στα ru)citeam.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 April 2018. https://web.archive.org/web/20180423140253/https://citeam.org/russian-mercenaries-in-africa/. Ανακτήθηκε στις 28 February 2020.
Романовский, Кирилл (Romanovsky, Kirill); Тарасов, Денис (Tarasov, Denis); Малянов, Владимир (Malyanov, Vladimir); Никитина, Юлия (Nikitina, Julia). «АЛМАЗЫ НОЧИ: Что забыла в Центральной Африке Lobaye Invest» (στα ru). Федеральное агентство новостей (РИА «ФАН») (Federal New Agency (RIA FAN)). Ανακτήθηκε στις 30 January 2020.
«Moscow sets its sights on the gold and diamonds» (στα αγγλικά). Africa Intelligence. 18 July 2018. Ανακτήθηκε στις 30 January 2020.
«Journalistes russes tués en Centrafrique: deux thèses et toujours aucune réponse» (στα γαλλικά). Radio France Internationale. 22 January 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 February 2020. Ανακτήθηκε στις 28 February 2020.
(στα ru)«Досье» (Dossier Center). 25 October 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 October 2019. https://web.archive.org/web/20191017002529/https://dossier.center/car/. Ανακτήθηκε στις 28 February 2020.
«Власти ЦАР заявили о переброске сотен военных из России и Руанды | DW | 21.12.2020». Deutsche Welle.
«Российские военные инструкторы в ЦАР. МИД РФ официально назвал их число | DW | 08.04.2021». Deutsche Welle.
«Трое граждан РФ погибли при взрыве в ЦАР | DW | 30.05.2021». Deutsche Welle.
«Бутина просит помочь ей оплатить услуги адвоката» (στα ru). Voice of America (VOA). Associated Press. 19 May 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-12-27. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019.
«Butina needs over $650,000 to pay US lawyer's fees». TASS. 4 June 2019.
«Отрицательный баланс: Бутиной не хватает 40 млн рублей на адвокатов. Защита россиянки может отказаться от нее из-за финансовых проблем» (στα ru). Izvestia. 12 February 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 February 2019. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019.
«How a Russian Plan to Restore Qaddafi's Regime Backfired». Bloomberg News. 20 March 2020. Ανακτήθηκε στις 20 March 2020.
«Пригожина Любовь» [Progozhina Lyubov]. Spa & Management website (στα Ρωσικά). 22 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2019.
«Международная Премия "Perfect SPA" – 2013: Подведены итоги и награждены победители Международной Премии "Perfect SPA" – 2013.» (στα ru). 1nep.ru. 2 December 2013. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019.
Прогацкая, Татьяна (Progatskaya, Tatyana) (9 February 2017). «"ДП" изучил, кто и сколько зарабатывает на строительстве "энергетических" пирамид. Российский рынок пирамидостроения на пороге триумфа: осенью в Томске откроется крупнейший комплекс за 130 млн рублей, сделанный по чертежам петербургского предпринимателя. Такого наша страна еще не видела. Но отрасль сотрясают скандалы: недавние партнеры и соратники перессорились. Петербург, где в свое время появилась первая "крупномерная" пирамида, теперь оказался на периферии индустрии, и повторить успех супруги Евгения Пригожина некому.» (στα ru). dp. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019.
«Евгений Пригожин, он же "Повар Путина" не платит за землю в Петербурге» (στα ru). TSNLIFE. 28 June 2018. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019.[νεκρός σύνδεσμος]
Гладышева, Ольга (Gladysheva, Olga) (20 April 2019). «Пока Пригожин управляет армией наемников, его жена нанимает уфологов и ищет рецепт бессмертия в своем спа-салоне» (στα ru). Dozhd. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019.
Пастуков, Владимир (Pastukov, Vladimir) (28 June 2018). «"Повар Путина" перестал платить за землю в Петербурге» (στα ru). Э́хо Москвы́ (Ekho Moskvy). Ανακτήθηκε στις 26 December 2019.
«Шеф и повар. Часть вторая: Рассказ о том, кого и как кормит кремлевский ресторатор» (στα ru). Проект Медиа (Proekt). 28 March 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2019-09-21. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019.

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License