.
Η Επιχείρηση Λάμψη ήταν μια δράση κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου για τη μετακίνηση βρετανικών και άλλων συμμαχικών στρατευμάτων (Αυστραλίας, Νέας Ζηλανδίας και Πολωνίας) από την Αίγυπτο στην Ελλάδα τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 1941, ως απάντηση στην αποτυχημένη ιταλική εισβολή και την επικείμενη απειλή γερμανικής παρέμβασης.
Ιστορικό
Μέχρι τον Απρίλιο του 1941 η Ελλάδα είχε κατατροπώσει την ιταλική εισβολή και ως εκ τούτου ήταν ο μόνος αποτελεσματικός σύμμαχος της Βρετανίας στην Ευρώπη. Βρετανοί ηγέτες, ειδικά ο Ουίνστον Τσόρτσιλ, ο Βρετανός πρωθυπουργός, πίστευαν ότι ήταν πολιτικά απαράδεκτο να μην υποστηρίξει έναν σύμμαχο που απειλείται. Επιπλέον, η χρήση ελληνικών αεροδρομίων θα έθετε τις πετρελαιοπηγές της Ρουμανίας στο Πλοϊέστι, ζωτικής σημασίας για την πολεμική προσπάθεια της Γερμανίας, προσιτές από συμμαχικούς βομβιστές. Ο Στρατηγός Άρτσιμπολντ Γουέιβελ, διοικητής όλων των συμμαχικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, ενημερώθηκε τον Ιανουάριο του 1941 ότι η υποστήριξη προς την Ελλάδα πρέπει να υπερισχύσει όλων των επιχειρήσεων στη Βόρεια Αφρική και αυτή η διαταγή ενισχύθηκε τον Φεβρουάριο.
Η στάση του Γουέιβελ είναι ασαφής. Πιστεύεται γενικά ότι ωθήθηκε στην ελληνική εκστρατεία, αλλά πρόσφατοι συγγραφείς πιστεύουν ότι ο Γουέιβελ την ενέκρινε. Βρετανοί διοικητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι με τη βρετανική βοήθεια, ο ελληνικός στρατός θα μπορούσε να κρατήσει τους Γερμανούς στη γραμμή του Αλιάκμονα. Ήξεραν ότι οι γερμανικές δυνάμεις εστάλησαν στη Λιβύη για την Επιχείρηση Ηλιοτρόπιο, αλλά πίστευαν ότι αυτές οι δυνάμεις θα ήταν αναποτελεσματικές μέχρι το καλοκαίρι. Ωστόσο, είναι πλέον αποδεκτό ότι δεδομένης της διάθεσης των ελληνικών δυνάμεων, η μεταφορά περαιτέρω συμμαχικών δυνάμεων στην ηπειρωτική χώρα δεν είχε καμία πιθανότητα να αποτρέψει μια γερμανική νίκη εκεί, καθώς και να αποδυναμώσει τις συμμαχικές δυνάμεις στη Βόρεια Αφρική, οδηγώντας στην επιτυχία της αντεπίθεσης του Έρβιν Ρόμελ τον Απρίλιο και την αποτυχία μιας συμμαχικής επίθεσης, της Επιχείρησης Brevity, τον Μάιο.
Ο Άντονι Ήντεν είχε συμφωνήσει με τον Τσόρτσιλ και το βρετανικό υπουργικό συμβούλιο να στείλει μια βρετανική δύναμη δύο τμημάτων στην Ελλάδα στις 7 Μαρτίου. Αν και ισχυρίστηκε ότι συμφώνησαν οι στρατιωτικοί του σύμβουλοι, δεν είχε αναφέρει τις προϋποθέσεις των Ντιλ, Γουέιβελ και Παπάγου ότι θα απαιτούνταν οκτώ έως δέκα τμήματα για να κρατήσουν τη γραμμή του Αλιάκμονα. Θα χρειαζόταν 20 ημέρες για να αποσυρθούν τρία ελληνικά τμήματα από την πρώτη γραμμή, αφήνοντας τον Γουέιβελ με απαίτηση για πέντε έως επτά τμήματα, με μόνο τα δύο τμήματα ANZAK διαθέσιμα. Ο Λόνγκμορ είχε αμφιβολία αν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τη Γερμανική Πολεμική Αεροπορία στην Ελλάδα και την Αλβανία, και ο Κάνινγκχαμ αν μπορούσε να προστατεύσει τις φάλαγγες μεταφοράς από τις αεροπορικές επιθέσεις.[1]
Από τις 4 Μαρτίου, μια σειρά από συνοδείες μετακινήθηκαν από την Αλεξάνδρεια στον Πειραιά σε τακτά διαστήματα 3 ημερών, συνοδευόμενα από πολεμικά πλοία του Βασιλικού Ναυτικού του Ηνωμένου Βασιλείου και του Βασιλικού Ναυτικού της Αυστραλίας. Αν και υπήρξαν αεροπορικές επιθέσεις, αυτές είχαν μικρή επίδραση. Από τον Ιανουάριο, όταν οι ιταλικές τορπιλάκατοι Lupo και Libra επιτέθηκαν στη συνοδεία AN 14 από τον κόλπο της Σούδας και απενεργοποίησαν το μεγάλο δεξαμενόπλοιο Δεσμουλέας για τον υπόλοιπο πόλεμο, η συμμαχική ναυτιλία συνήθιζε να αποφεύγει τη διέλευση στο Αιγαίο Πέλαγος μέσω του στενού της Κάσου και επέλεξε το στενό των Αντικυθήρων αντ 'αυτού, που βρίσκεται δυτικά της Κρήτης.[2] Ο ιταλικός στόλος έκανε μια μεγάλη προσπάθεια στα τέλη Μαρτίου για να διακόψει αυτές τις συνοδεία νότια του νησιού, αλλά κατέληξε στην συνταρακτική ήττα στη Ναυμαχία του Ταινάρου.
Οι Σύμμαχοι αρχικά σχεδίαζαν να αναπτύξουν περίπου 58.000 άτομα και τον εξοπλισμό τους στην Ελλάδα έως τις 2 Απριλίου, συμπεριλαμβανομένης της Βρετανικής 1ης Ταξιαρχίας Τεθωρακισμένων, της 2ης Μεραρχίας της Νέας Ζηλανδίας και της 6ης Μεραρχίας της Αυστραλίας.[3] Ενώ προοριζόταν ότι αυτές οι μονάδες θα ακολουθούνταν από την Αυστραλιανή 7η Μεραρχία και την Πολωνική Ανεξάρτητη Τυφεκιοφόρο Ταξιαρχία Καρπαθίων, καμία δεν αναπτύχθηκε πριν από την ήττα των Συμμάχων στην ελληνική ηπειρωτική χώρα.
Δύο τμήματα πεζικού και δύο θωρακισμένες μεραρχίες είχαν τεθεί στη γραμμή του Αλιάκμονα, νοτιοδυτικά της Θεσσαλονίκης, πριν από την εισβολή του Άξονα (Γερμανία, Ιταλία και Βουλγαρία) (Επιχείρηση Μαρίτα) στις 6 Απριλίου. Ο ελληνικός στρατός δεν παρατάχθηκε στη γραμμή του Αλιάκμονα, όπως αναμενόταν, υπό το φόβο πως θα καταλαμβάνονταν από τα πιο κινητά γερμανικά στρατεύματα κατά τη διάρκεια της υποχώρησης και τα συμμαχικά στρατεύματα θα έμεναν ευάλωτα. Αυτές οι δυνάμεις είχαν μικρή επίδραση στη γερμανική εισβολή και εκκενώθηκαν (Επιχείρηση Δαίμονας) στις, και μετά τις, 24 Απριλίου.
Ορισμένες από αυτές τις μονάδες μεταφέρθηκαν στην Κρήτη, όπου ηττήθηκαν και αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν ύστερα από την αεροπορική εισβολή στο νησί (Επιχείρηση Ερμής).
Δείτε επίσης
Γερμανική εισβολή στην Ελλάδα
Επιχείρηση Ηλιοτρόπιο
Παραπομπές
Crawford 2000.
O'Hara 2009, σελ. 85.
Playfair και άλλοι 2004, σελ. 61.
Βιβλιογραφία
Beckett, Ian (1991). «Wavell». Στο: Keegan, John. Churchill's Generals. London: Cassell. ISBN 0-304-36712-5.
O'Hara, Vincent (2009). Struggle for the Middle Sea. Naval Institute Press. ISBN 1612514081.
Playfair, Major-General I. S. O.· Flynn, Captain F. C.· Molony, Brigadier C. J. C.· Toomer, Air Vice-Marshal S. E. (2004) [1956]. Butler, J. R. M., επιμ. The Mediterranean and Middle East: The Germans come to the help of their Ally (1941). History of the Second World War, United Kingdom Military Series. II. Naval & Military Press. ISBN 1-84574-066-1.
Crawford, John, επιμ. (2000). Kia Kaha: New Zealand in the Second World War. Auckland, NZ: Oxford. ISBN 9780195584554.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Ιστορία της HMAS Voyager με λεπτομέρειες για τις Επιχειρήσεις «Λάμψη» και «Δαίμονας»
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
