ART

 

.

Ο Ύμνος της Κρήτης είναι ένα ριζίτικο τραγούδι με αλληγορική σημασία που περιγράφει συνοπτικά τους αγώνες της Κρήτης για ελευθερία και Ένωση με τη μητέρα Ελλάδα. Δημιουργός του είναι ο (μη Κρητικός) Γεώργιος Παράσχος. Οι στίχοι του αποτελούν τμήμα μελοδράματος, το πλήρες κείμενο του οποίου δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 1866, λίγους μήνες δηλαδή μετά την έναρξη της Κρητικής Επανάστασης που κράτησε μέχρι το 1869. Ο τίτλος όλου του κειμένου που δυστυχώς δεν διασώθηκε ήταν <<Η ολονυχτιά>>.

Οι στίχοι του είναι οι εξής:

'Από φλόγες η Κρήτη ζωσμένη, τα βαριά της τα σίδερα σπα
και σαν πρώτα χτυπιέται - χτυπά και γοργή κατεβαίνει.
Με μεγάλο θεόρατο δόρυ, όλη νιάτα πετά και ζωή,
και σε τόση φωτιά και βοή, τρέμουν δάση και όρη.
Χτύπα! Χτύπα, της θάλασσας Σούλι! Χτύπα, κόρη γλυκιά του γιαλού.
Εδώ, άντρες παλεύουν. Αλλού, ζουν γυναίκες ή δούλοι.
Από δω Σελινιώτες, Λακκιώτες, από κει στη φωτιά, οι Σφακιανοί.
Να βουίζει παντού μια φωνή: Στις σπαθιές σας τις πρώτες!'

Σημασία και νόημα του Ύμνου της Κρήτης

Ο Ύμνος της Κρήτης δεν μπορούσε παρά να τονίζει ότι, μέσα στης μάχης τη φωτιά για την απελευθέρωση του νησιού, είναι οι Σφακιανοί.

Μόνο έτσι θα απέδιδε σωστά η πραγματικότητα. Στους ωραίους στίχους του, ο ποιητής φαντάζεται την προσωποποίηση της Κρήτης στη μορφή μιας πάνοπλης κοπέλας που, ζωσμένη από τις φλόγες του πολέμου, σπάζει τις βαριές αλυσίδες της σκλαβιάς. Με τα χέρια ελεύθερα πια, περπατεί και σαν να πετά από νιάτα και ζωή, κατεβαίνει απ'τα βουνά με τους πολεμιστές της για να κονταροχτυπηθεί στους κάμπους με τους κατακτητές. Κι η οχλοβοή της μάχης, κάνει το σύμπαν να τραντάζεται.

Συνεχίζοντας ο ποιητής αποκαλεί την Κρήτη <<Σούλι της θάλασσας>>.

Και συνεπαρμένος, προτρέπει για περισσότερα χτυπήματα. Να θυμούνται οι μαχητές <<τις σπαθιές σας τις πρώτες>> των προηγούμενων, εννοεί, αλλεπάλληλων Κρητικών Επαναστάσεων. Και βεβαιώνει, σαν καλός παρατηρητής, ότι εδώ στην Κρήτη οι άνδρες παλεύουν. Αλλού είναι που οι δούλοι κι οι γυναίκες ζουν σε ήρεμη μακαριότητα. Εδώ, παλεύουν οι Σελινιώτες κι οι Λακκιώτες. Εδώ στη φωτιά της μάχης ρίχνονται οι Σφακιανοί.

Διαστρέβλωση του περιεχομένου του Ύμνου

Μερικοί ανίεροι προσπάθησαν στα μετέπειτα χρόνια να διαστρεβλώσουν την πραγματικότητα - αλλά το μόνο που κατόρθωσαν ήταν να γελοιοποιηθούν. Αντικατέστησαν λοιπόν τον 7ο στίχο, ως εξής:

<<Απο δώ Ρεθυμνιώτες, Χανιώτες,

από κει στη φωτιά οι Καστρινοί...>>

Και πρόβαλαν σαν δικαιολογία ότι, <<αφού, πρόκειται για τον ύμνο της Κρήτης, καλό θα ήταν να αντιπροσωπεύονται όλοι σχεδόν οι νομοί και όχι μόνο μερικές επαρχίες του νομού Χανίων>>.

Όμως δεν ήξεραν μία σημαντική λεπτομέρεια, ότι η Ιστορία δεν γράφεται με συλλογισμούς και κανόνες αβροφροσύνης. Γράφεται στα πεδία της μάχης - του πολέμου και της διπλωματίας. Και προσποιήθηκαν ότι λησμόνησαν την αρχή, σύμφωνα με την οποία οι μεταγενέστεροι δεν έχουν το δικαίωμα να παραλλάσουν το έργο του αρχικού δημιουργού.

Αυτή η ανεπιτυχής και ανεπίτρεπτη προσπάθεια αλλαγής των στίχων είχε αρχίσει από το 1950 και μετά. Λίγα χρόνια αργότερα, ο Σφακιανός συγγραφέας Σταύρος Κελαϊδής καυτηρίασε από τις σελίδες του περιοδικού <<Κρητική Εστία>> και των τοπικών εφημερίδων το γεγονός. Με αλλεπάλληλα δημοσιεύματα καλούσε οποιονδήποτε γνώριζε την ντοκουμενταρισμένη προϊστορία του τραγουδιού και το πλήρες κείμενο του να το αποστείλει.

Ο αγώνας καρποφόρησε. Σε επόμενο τεύχος του ίδιου περιοδικού δημοσιεύθηκε, ως απάντηση στην πρόσκληση, επιστολή διακεκριμένου Ηρακλειώτη, ιστοριοδίφη και λογίου, όχι μόνο με το αυθεντικό κείμενο (παραπάνω), αλλά και με πολλές χρήσιμες, συγκεκριμένες πληροφορίες.

Αποτέλεσμα ήταν να σταματήσει η προσπάθεια πλαστογράφησης του Ύμνου - τουλάχιστον τότε.

Ελληνική Μουσική

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License