.
Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις (γνωστές στην καθομιλουμένη ως «στρατός», παρότι ο Στρατός Ξηράς είναι Κλάδος των ΕΕΔ) είναι οι στρατιωτικές δυνάμεις της Ελληνικής Δημοκρατίας. Περιλαμβάνουν τον Στρατό Ξηράς, το Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία και υπάγονται στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
Δομή και ηγεσία
Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Ελλάδας, Άρθρο 45, Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων είναι ο/η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας. Η χάραξη της στρατηγικής και των κατευθύνσεων των Ενόπλων Δυνάμεων γίνεται από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εξωτερικών και Άμυνας (ΚΥ.Σ.Ε.Α.), στο οποίο προΐσταται ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας. Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας είναι ο κυβερνητικός φορέας έκφρασης του οργανωτικού πλαισίου της διοίκησης των Ενόπλων Δυνάμεων. Το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ) είναι υπεύθυνο για την απόφαση και την εισήγηση στον Υπουργό Εθνικής Άμυνας (Υ.ΕΘ.Α.) οτιδήποτε σχετικό με τη στρατηγική, τον σχηματισμό και, γενικότερα, τον τρόπο λειτουργίας των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ η Διαρκής Επιτροπή Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής είναι αρμόδια για την επεξεργασία, εξέταση και ψήφιση νομοσχεδίων και προτάσεων νόμων, αρμοδιότητας του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.[4]
Πολιτικός προϊστάμενος των Ενόπλων Δυνάμεων είναι ο εκάστοτε Υπουργός Εθνικής Άμυνας. Φυσικός τους προϊστάμενος είναι ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (A/ΓΕΕΘΑ), ο οποίος είναι ο μοναδικός Έλληνας στρατιωτικός κατά τη μεταπολεμική περίοδο που δύναται όπως φέρει τον βαθμό του Στρατηγού, Ναυάρχου ή Πτεράρχου, αναλόγως του Κλάδου τον οποίον υπηρετεί. Υπάρχουν τρεις ακόμη φυσικοί προϊστάμενοι των Ε.Δ., ένας για κάθε Κλάδο. Πρόκειται για τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατού (Α/ΓΕΣ), τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού (Α/ΓΕΝ) και τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας (Α/ΓΕΑ). Κάθε ένας από τους τρεις Κλάδους συγκροτείται από Αρχηγείο, Διοικήσεις, Σώματα και άλλες ανεξάρτητες Υπηρεσίες και Διοικήσεις.
Αποστολή των Ενόπλων Δυνάμεων
Ελληνικές δυνάμεις, ως μέρος της IFOR, σε αποστολή φύλαξης και μεταφοράς των ψηφοδελτίων που ετοίμασε ο ΟΑΣΕ για τις εκλογές στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη κατά τη διάρκεια της ειρηνευτικής αποστολής.
Σύμφωνα με τον Νόμο,[5] η αποστολή των Ενόπλων Δυνάμεων είναι η υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας και της ακεραιότητας της Ελλάδας, η εξασφάλιση του εθνικού της χώρου και η αποφασιστική τους συμβολή στην επίτευξη των στόχων της πολιτικής της χώρας, όπως αυτοί καθορίζονται από την Πολιτική Εθνικής Άμυνας. Το τελευταίο επιτυγχάνεται μέσω μιας συνεχώς επικαιροποιημένης στρατηγικής εθνικής ασφάλειας και άμυνας η οποία εξασφαλίζει την προάσπιση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, τον σεβασμό των διεθνών συνόρων και συνθηκών, την τήρηση του διεθνούς δικαίου και την ειρηνική επίλυση των διαφορών.[6]
Σε ειρηνική περίοδο οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν ως κύρια έργα:
Τη συνεχή επαγρύπνηση για την ασφάλεια του εθνικού χώρου.
Τη διατήρηση της υψηλής επιχειρησιακής ετοιμότητας για την αποτροπή και την αποτελεσματική αντιμετώπιση κινδύνων και απειλών, καθώς και την εξασφάλιση δυνατότητας άμεσης αντίδρασης μέσω της συνεχής εκπαίδευσης και των ασκήσεων.
Τη συνεισφορά στη διεθνή ασφάλεια και ειρήνη καθώς και σε υποχρεώσεις που απορρέουν από τη συμμετοχή μας σε διεθνείς οργανισμούς (ΝΑΤΟ, ΕΕ, ΟΗΕ, ΟΑΣΕ) ή διακρατικών συμφωνιών.[6]
Τη συμβολή σε δραστηριότητες κοινωνικής αρωγής και υποστήριξης των κρατικών υπηρεσιών για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών.
Ενέργειες
Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν λάβει μέρος σε πολλές διεθνείς επιχειρήσεις καθώς και στο εσωτερικό της χώρας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι διεθνείς ειρηνευτικές αποστολές του ΝΑΤΟ και του ΟΗΕ, όπως στη Γιουγκοσλαβία (KFOR), στο Αφγανιστάν (ISAF), στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη (ALTHEA), τον Λίβανο (UNIFIL) και την Active Endeavour στη Μεσόγειο[6]. Άλλες περιλαμβάνουν την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, όπως πυρκαγιές και πλημμύρες εντός και εκτός της επικρατείας με αποστολή μέσων, προσωπικού και υλικού στις πληγείσες περιοχές. Τέλος, σημαντική είναι η συνεισφορά των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας με την αποστολή μέσων (κυρίως ναυτικών μονάδων), όπως στην επιχείρηση Enduring Freedom σε διάφορες περιοχές του κόσμου.[7]
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι ένοπλες δυνάμεις έχουν κατακριθεί για τη δράση τους, όπως στην περίπτωση της Ρουάντα.[8] Επίσης, για τη χρήση τους για την επικάλυψη των αδυναμιών του κράτους να παρέχει κοινωνική πρόνοια σε όλη την Ελλάδα,[9] την οικονομική ενίσχυση της τοπικής κοινωνίας στην οποία υπάγονται διάφορα φυλάκια ή στρατόπεδα,[10][11] καθώς και την αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών[12] και την καταστολή εσωτερικών εχθρών[13][14][15].
Οι Ένοπλες Δυνάμεις τιμώνται στις 21 Νοεμβρίου κάθε έτους, που είναι η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, Προστάτιδας των Ενόπλων Δυνάμεων.
Προσωπικό
Στελέχωση Ελληνικών ενόπλων δυνάμεων 1975-2020
(πηγή: ΙISS, The military balance yearbooks)
Το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων αποτελείται από Αξιωματικούς απόφοιτους της στρατιωτικής σχολής Ευελπίδων, μόνιμους υπαξιωματικούς (Σ.Μ.Υ.), Εθελοντές - Επαγγελματίες Υπαξιωματικους, Οπλίτες Βραχέας Ανακατάταξης ( Ο. Β. Α.) και κληρωτους Στρατιώτες. Οι Υπαξιωματικοι που αμείβονται ως μόνιμα Στελέχη και στους τρεις κλάδους είναι περίπου 40.000 (με αυξητική τάση)[16][17] ενώ οι υπόλοιποι είναι στρατεύσιμοι που υπηρετούν τη θητεία τους, στους οποίους αποδίδεται ένα συμβολικό ποσό για τη προσφορά τους κατά τη διάρκειά της. Επίσης, συμμετέχουν οι εθνοφύλακες και οι έφεδροι.[18]
Η υποχρεωτική θητεία από το 2009 καθορίστηκε σε 9 μήνες για τον Στρατό Ξηράς, για όλους τους άρρενες ενήλικους Έλληνες, ενώ στο Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία η διάρκεια είναι 12 μήνες (9 μήνες για υπηρεσία σε συγκεκριμένες παραμεθόριες περιοχές). Το ποσοστό κάλυψης των αναγκών με στρατιώτες υποχρεωτικής θητείας, καθώς και το συνολικό μέγεθος των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων έχει μειωθεί τις τελευταίες δεκαετίες (όπως και σε άλλες χώρες).[19][20][21]
Όρκος
Ο όρκος προς τη Σημαία και το Ευαγγέλιο ή τα Ιερά Σύμβολα της πίστης του καθενός, ορίζεται από το Άρθρο 3 του Στρατιωτικού Κανονισμού 20-1[22] και είναι υποχρεωτικός για κάθε νεοσύλλεκτο που εντάσσεται στο στράτευμα.
Ορκίζομαι να φυλάττω πίστιν εις την Πατρίδα.
Υπακοήν εις το Σύνταγμα τους Νόμους και τα Ψηφίσματα του Κράτους. Υποταγήν εις τους ανωτέρους μου, να εκτελώ προθύμως και άνευ αντιλογίας τας διαταγάς των. Να υπερασπίζω, με πίστιν και αφοσίωσιν, μέχρι της τελευταίας ρανίδος του αίματός μου, τας Σημαίας. Να μην τας εγκαταλείπω, μηδέ να αποχωρίζομαι ποτέ απ'αυτών.
Να φυλάττω δε ακριβώς τους Στρατιωτικούς Νόμους, και να διάγω εν γένει ως πιστός και φιλότιμος Στρατιώτης.
Οποιοσδήποτε υπηρετεί στις ένοπλες δυνάμεις θεωρείται μέλος τους μόνο αν έχει δώσει τον στρατιωτικό όρκο. Όλοι ορκίζονται, ανεξάρτητα αν είναι μόνιμοι, εθελοντές ή κληρωτοί. Ο Όρκος, για τους κληρωτούς δίδεται στο τέλος της τρίτης εβδομάδας και αφότου το άτομο έχει παρουσιαστεί και μόνο τότε θεωρείται κανονικός στρατιώτης. Τότε λαμβάνει και τη στρατιωτική του ταυτότητα και μπορεί να αρχίσει να βγαίνει από το στρατόπεδο. Επίσης, μετά την ορκωμοσία μπορεί πλέον να κάνει ένοπλες υπηρεσίες.
Ο όρκος αυτός δεσμεύει κάθε αξιωματικό, υπαξιωματικό και κληρωτό για όσο καιρό υπηρετεί. Αν και δεν ζητείται μετά την ορκωμοσία να τον απαγγείλει κάποιος, θεωρείται ότι πρέπει ο κάθε ένστολος να τον ξέρει διότι πρέπει να γνωρίζει σε τι έχει ορκιστεί και τι έχει δεσμευτεί να τηρεί. Ο Όρκος είναι επίσης δεσμευτικός για όλους τους ένστολους, αστυνομικούς, λιμενικούς, πυροσβέστες και όλους όσους εκτελούν υπηρεσία σε σώματα ασφαλείας.
Παραπομπές
https://www.nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/pdf_2019_06/20190625_PR2019-069-EN.pdf
https://www.iiss.org/publications/the-military-balance/the-military-balance-2019
https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_49198.htm
«Διοικητική Οργάνωση». Υπουργείο Εθνικής Άμυνας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2019.
Ένοπλες Δυνάμεις Αρχειοθετήθηκε 2010-03-24 στο Wayback Machine., ΥΠΕΘΑ Αρχειοθετήθηκε 2011-04-26 στο Wayback Machine.
«Αρχειοθετημένο αντίγραφο» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2019.
«Ειρηνευτικές Δραστηριότητες - ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΜΥΝΑΣ». www.geetha.mil.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2019.
Διεθνής Παρουσία Αρχειοθετήθηκε 2007-02-22 στο Wayback Machine., ΥΠΕΘΑ
Κοινωνικό Έργο Αρχειοθετήθηκε 2007-02-22 στο Wayback Machine., ΥΠΕΘΑ
Ομιλία του Υφυπουργού ΕΘ.Α. κ. Λαμπρόπουλου στην Καλαμάτα κατά το άνοιγμα παλαιότερου κλειστού στρατοπέδου.
Ομιλία του πρώην Υπουργού ΥΠ.ΕΘ.Α. κ. Σπήλιου Σπηλιωτόπουλου κατά την εγκαινίαση καινούργιου στρατοπέδου στη Μακεδονία
Μεταμοντέρνοι Συνταγματάρχες, Ιός της Κυριακής, Ελευθεροτυπία, 14/11/2004
Τα τανκς επιστρέφουν;, Ιός της Κυριακής, Ελευθεροτυπία, 23/7/2006
«Ο νέος εσωτερικός εχθρός συγκροτείται από "ομάδες συμφερόντων" που αντιπαρατίθενται με το "οργανωμένο κράτος"». Ασύμμετρες Απειλές Αρχειοθετήθηκε 2007-02-22 στο Wayback Machine., ΥΠΕΘΑ. Ανακτήθηκε στις 31/07/2006.
Ενεργή συμμετοχή των Ενόπλων Δυνάμεων στην ασφάλεια των Ολυμπιακών, Macedonian Press Agency: News in Greek, 04/08/2003
«Η αλήθεια για τον ελληνικό στρατό και γιατί σήμανε συναγερμός στο «Πεντάγωνο»». ΤΑ ΝΕΑ. 5 Απριλίου 2018.
NewsRoom. «Έρχεται προκήρυξη για 6500 χιλιάδες ΕΠΟΠ». evros24.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Ιουλίου 2020.
http://army.gr/el/themata-prosopikoy/monimoi/
European Defence Agency. «2005-2017 data». eda.europa.eu.
NATO. «2012-2019 military personnel» (PDF). nato.int.
THE WORLD BANK. «Armed forces personnel, total - Greece (1985-2017)». data.worldbank.org.
ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ 20-1
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Commons logo
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις
Υπουργείο Εθνικής Άμυνας
Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας (Γ.Ε.ΕΘ.Α.)
Στρατολογία Αρχειοθετήθηκε 2012-03-18 στο Wayback Machine.
Δικτυακός τόπος σχετικά με τον στρατό και τη θητεία
[απόκρυψη]π • σ • ε Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις
Κυβερνητικά όργανα
Υπουργείο Εθνικής Άμυνας Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας ΚΥΣΕΑ ΣΑΓΕ ΣΑΜ Ανώτατα Συμβούλια Κλάδων: ΣΞ (ΑΣΣ) ΠΝ (ΑΝΣ) ΠΑ (ΑΑΣ)
Coat of arms of Greece (military).svg
Κλάδοι
Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό (ΓΕΝ) Ελληνικός Στρατός Ξηράς (ΓΕΣ) Ελληνική Πολεμική Αεροπορία (ΓΕΑ)
Εξοπλισμός
Εξοπλισμός του Ελληνικού Ναυτικού Εξοπλισμός του Ελληνικού Στρατού Εξοπλισμός της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας
Εγκαταστάσεις
Κατάλογος Στρατιωτικών Βάσεων της Ελλάδας Κατάλογος Στρατιωτικών Νοσοκομείων της Ελλάδας
Σχολές
Αξιωματικών (ΑΣΕΙ): ΣΞ (ΣΣΕ) ΠΝ (ΣΝΔ) ΠΑ (ΣΙ) Σωμάτων (ΣΣΑΣ) Νοσηλευτικής (ΣΑΝ) Υπαξιωματικών (ΑΣΣΥ): ΣΞ (ΣΜΥ) ΠΝ (ΣΜΥΝ) ΠΑ (ΣΤΥΑ) - (ΣΥΔ) - (ΣΙΡ) Επιτελών και Διοικητών: ΣΕΘΑ ΑΔΙΣΠΟ ΣΞ (ΣΠΣΞ) ΠΝ (ΝΣΠ) ΠΑ (ΑΣΠ)
Άλλα
Βαθμοί Στρατιωτικά μετάλλια και παράσημα Στρατιωτική ιστορία Στρατολογία Εφεδρεία Αμυντική Βιομηχανία Ποδοσφαιρική ομάδα
Σχετικά
ΝΑΤΟ Βαλκανικός Σχηματισμός Μάχης Εθνική Φρουρά (ΕΛΔΥΚ)
Στρατός
Ένοπλες Δυνάμεις της Ευρώπης
Ανεξάρτητα κράτη
Άγιος Μαρίνος Αζερμπαϊτζάν1 Αλβανία Αρμενία2 Αυστρία Βατικανό Βέλγιο Βόρεια Μακεδονία Βοσνία και Ερζεγοβίνη Βουλγαρία Γαλλία Γερμανία Γεωργία1 Δανία Ελβετία Ελλάδα Εσθονία Ηνωμένο Βασίλειο Ιρλανδία Ισλανδία Ισπανία Ιταλία Καζακστάν 4 Κροατία Κύπρος2 Λετονία Λευκορωσία Λιθουανία Λουξεμβούργο Μάλτα Μαυροβούνιο Μολδαβία Μονακό Νορβηγία Ολλανδία Ουγγαρία Ουκρανία Πολωνία Πορτογαλία Ρουμανία Ρωσία4 Σερβία Σλοβακία Σλοβενία Σουηδία Τουρκία4 Τσεχία Φινλανδία
Κράτη με περιορισμένη αναγνώριση
Αμπχαζία Κόσοβο Ναγκόρνο-Καραμπάχ Νότια Οσσετία ΤΔΒΚ Υπερδνειστερία
Άλλες οντότητες
Ευρωπαϊκή Ένωση
1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Κράτος μερικώς σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Στρατιωτική και Ναυτική Εγκυκλοπαίδεια
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
