Ο Πόρος (αρχαία ελληνικά: Πόρος), (ο δήμος: Πόρου, Δήμος Πορίων) ήταν αρχαίος οικισμός και δήμος της Ακαμαντίδας (περιοχή της Αρχαίας Αττικής και φυλή της αρχαίας Αθήνας).
Ονομασία
Ο δήμος, πήρε το όνομά του από τον μυθικό επώνυμο ήρωα Πόρο, ο οποίος εθεωρείτο, σύμφωνα με το «Συμπόσιο» του Πλάτωνα, ως θεότητα η οποία αντιπροσώπευε τη σοφία και την ευπορία. [1]
Τοποθεσία του αρχαίου Πόρου
Ο δήμος του Πόρου, ήταν δήμος της Παραλίας.[2] Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα όμως, που βρισκόταν ο δήμος αυτός και παρά τις προσπάθειες να τοποθετηθεί σε περιοχές, όπως το Λαύριο ή το Μετροπίσι, οι προτάσεις αυτές δεν είναι γενικά αποδεκτές.[3][4] Σύμφωνα με τον John S. Traill, το κέντρο του δήμου πιθανώς βρίσκεται σε θέση κοντά στο Μετροπίσι[5] ή Μητροπήσι, η οποία υπάγεται στον Δήμο Λαυρεωτικής.
Άλλοι ερευνητές θεωρούν όμως, ότι στη θέση Μητροπήσι, πιθανώς βρίσκεται ο αρχαίος δήμος της Αμφιτρόπης. Πάντως ο John S. Traill αναφέρει για έδρα του δήμου Αμφιτροπής, τις θέσεις Πουσιπήλια και Μεγάλα Πεύκα, οι οποίες υπάγονται επίσης στον Δήμο Λαυρεωτικής. Για τη θέση της Αμφιτροπής στο χωριό Μητροπήσι ή Μητρομπίσιο, το οποίο αναφερόταν και ως Μετροπίστι ή Μετρόπισι,[6] ή Μιτροπή ή Μιτροπήσι[7] υπάρχουν αναφορές και από ερευνητές του 19ου αιώνα.
Ο ερευνητής του 19ου αιώνα Διονύσιος Σουρμελής, αναφέρει ότι ο «δήμος ούτος έκειτο επί του Πάρνηθος, εκ των μικρών όμως• νυν δε και ούτος ακατοίκητος, και καλείται Πόρσι• απέχει δε από της πόλεως πέντε περίπου ώρας, και από της Μονής των κλειστών προς άρκτον ώραν μίαν».[8]
Η συμμετοχή του δήμου στην αρχαία Βουλή
Ο δήμος, η ύπαρξη του οποίου επιβεβαιώνεται και από διάφορες επιγραφές,[9] ως μέλος αρχικά της Ακαμαντίδας φυλής, συμμετείχε με 3 βουλευτές στην αρχαία Βουλή των 500, κατά την πρώτη περίοδο (508 – 307/306 π.Χ.). Κατά τη δεύτερη περίοδο (307/306 – 224/223 π.Χ.). ο δήμος μεταφέρθηκε στην «μακεδονική» Δημητριάδα φυλή, αντιπροσωπευόμενος από 3 βουλευτές στη Βουλή των 600 και κατά την τρίτη περίοδο (224/223 – 201/200 π.Χ.). Μετά την κατάργηση και διάλυση των «μακεδονικών φυλών» (Αντιγονίς και Δημητριάς) επανήλθε στην Ακαμαντίδα φυλή για την επόμενη τέταρτη περίοδο (201/200 π.Χ. – 126/127), καθώς και την πέμπτη περίοδο (126/127 – 3ος αιώνας) με άγνωστο αριθμό βουλευτών–αντιπροσώπων.
Οι κάτοικοι του Πόρου
Ο δημότης του αρχαίου Πόρου ονομαζόταν Πόριος.[10] Σύμφωνα με τον Δανιήλ τον Μάγνητα, στο έργο του «Λεξικόν Ιστορικομυθικόν και Γεωγραφικόν» ο Πόρος ανήκε στην Πανδιονίδα φυλή, αλλά η επικρατούσα άποψη είναι ότι ο δήμος ανήκε στην Ακαμαντίδα φυλή.
Για το δήμο του Πόρου είναι γνωστό ότι διέθετε δημόσιες ιδιοκτησίες και εκτός των ορίων του, αλλά είναι άγνωστο αν αυτά τα εδάφη ήταν άμεσα εξαρτώμενα από το δήμο ή τους βουλευτές του. Πιθανώς η οικονομία του δήμου Πόρου να βασιζόταν στη γεωργία.
Προσωπικότητες από τον Πόρο
Υπήρξαν διάφοροι γνωστοί πολίτες από το δήμο του Πόρου, όπως ο ταμίας του ιερού της Αθηνάς, Δερκύλος ο Πόριος, ο επιμελητής του Ραμνούντα Δημόστρατος ο Πόριος γιος του Δημοχαρίδη κ.α.[11]
Δείτε επίσης
Αρχαία Αθήνα
Ακαμαντίδα φυλή
Δημητριάδα φυλή
Παραπομπές - σημειώσεις
Πλάτων, «Συμπόσιο», XXIII 203b-204b: [...] [203b] "Μακρότερον μέν, ἔφη, διηγήσασθαι• ὅμως δέ σοι ἐρῶ. ὅτε γὰρ ἐγένετο ἡ Ἀφροδίτη, εἱστιῶντο οἱ θεοὶ οἵ τε ἄλλοι καὶ ὁ τῆς Μήτιδος ὑὸς Πόρος. ἐπειδὴ δὲ ἐδείπνησαν, προσαιτήσουσα οἷον δὴ εὐωχίας οὔσης ἀφίκετο ἡ Πενία, καὶ ἦν περὶ τὰς θύρας. ὁ οὖν Πόρος μεθυσθεὶς τοῦ νέκταρος , οἶνος γὰρ οὔπω ἦν , εἰς τὸν τοῦ Διὸς κῆπον εἰσελθὼν βεβαρημένος ηὗδεν. ἡ οὖν Πενία ἐπιβουλεύουσα διὰ τὴν αὑτῆς ἀπορίαν παιδίον ποιήσασθαι ἐκ τοῦ Πόρου, κατακλίνεταί [203c] τε παρ᾽ αὐτῷ καὶ ἐκύησε τὸν ἔρωτα. διὸ δὴ καὶ τῆς Ἀφροδίτης ἀκόλουθος καὶ θεράπων γέγονεν ὁ Ἔρως, γεννηθεὶς ἐν τοῖς ἐκείνης γενεθλίοις, καὶ ἅμα φύσει ἐραστὴς ὢν περὶ τὸ καλὸν καὶ τῆς Ἀφροδίτης καλῆς οὔσης. ἅτε οὖν Πόρου καὶ Πενίας ὑὸς ὢν ὁ Ἔρως ἐν τοιαύτῃ τύχῃ καθέστηκεν. πρῶτον μὲν πένης ἀεί ἐστι, καὶ πολλοῦ δεῖ ἁπαλός τε καὶ καλός, οἷον οἱ πολλοὶ οἴονται, ἀλλὰ σκληρὸς [203d] καὶ αὐχμηρὸς καὶ ἀνυπόδητος καὶ ἄοικος, χαμαιπετὴς ἀεὶ ὢν καὶ ἄστρωτος, ἐπὶ θύραις καὶ ἐν ὁδοῖς ὑπαίθριος κοιμώμενος, τὴν τῆς μητρὸς φύσιν ἔχων, ἀεὶ ἐνδείᾳ ξύνοικος. κατὰ δὲ αὖ τὸν πατέρα ἐπίβουλός ἐστι τοῖς καλοῖς καὶ τοῖς ἀγαθοῖς, ἀνδρεῖος ὢν καὶ ἴτης καὶ σύντονος, θηρευτὴς δεινός, ἀεί τινας πλέκων μηχανάς, καὶ φρονήσεως ἐπιθυμητὴς καὶ πόριμος, φιλοσοφῶν διὰ παντὸς τοῦ βίου, δεινὸς γόης καὶ φαρμακεὺς καὶ σοφιστής• καὶ οὔτε ὡς [203e] ἀθάνατος πέφυκεν οὔτε ὡς θνητός, ἀλλὰ τοτὲ μὲν τῆς αὐτῆς ἡμέρας θάλλει τε καὶ ζῇ, ὅταν εὐπορήσῃ, τοτὲ δὲ ἀποθνῄσκει, πάλιν δὲ ἀναβιώσκεται διὰ τὴν τοῦ πατρὸς φύσιν, τὸ δὲ ποριζόμενον ἀεὶ ὑπεκρεῖ• ὥστε οὔτε ἀπορεῖ Ἔρως ποτὲ οὔτε πλουτεῖ, σοφίας τε αὖ καὶ ἀμαθίας ἐν μέσῳ ἐστίν. [204a] ἔχει γὰρ ὧδε. θεῶν οὐδεὶς φιλοσοφεῖ οὐδ᾽ ἐπιθυμεῖ σοφὸς γενέσθαι• ἔστι γάρ• οὐδ᾽ εἴ τις ἄλλος σοφός, οὐ φιλοσοφεῖ• οὐδ᾽ αὖ οἱ ἀμαθεῖς φιλοσοφοῦσιν οὐδ᾽ ἐπιθυμοῦσι σοφοὶ γενέσθαι• αὐτὸ γὰρ τοῦτό ἐστι χαλεπὸν ἀμαθία, τὸ μὴ ὄντα καλὸν κἀγαθὸν μηδὲ φρόνιμον δοκεῖν αὑτῷ εἶναι ἱκανόν• οὔκουν ἐπιθυμεῖ ὁ μὴ οἰόμενος ἐνδεὴς εἶναι οὗ ἂν μὴ οἴηται ἐπιδεῖσθαι. Τίνες οὖν, ἔφην ἐγώ, ὦ Διοτίμα, οἱ φιλοσοφοῦντες, εἰ μήτε οἱ σοφοὶ μήτε οἱ ἀμαθεῖς; [204b] Δῆλον δή, ἔφη, τοῦτό γε ἤδη καὶ παιδί, ὅτι οἱ μεταξὺ τούτων ἀμφοτέρων, ὧν αὖ καὶ ὁ Ἔρως. ἔστι γὰρ δὴ τῶν καλλίστων ἡ σοφία, Ἔρως δ᾽ ἐστὶν ἔρως περὶ τὸ καλόν, ὥστε ἀναγκαῖον Ἔρωτα φιλόσοφον εἶναι, φιλόσοφον δὲ ὄντα μεταξὺ εἶναι σοφοῦ καὶ ἀμαθοῦς. αἰτία δὲ αὐτῷ καὶ τούτων ἡ γένεσις• πατρὸς μὲν γὰρ σοφοῦ ἐστί καὶ εὐπόρου, μητρὸς δὲ οὐ σοφῆς καὶ ἀπόρου•" [...]
[...] "Porus: (Πόρος/Póros). Attic paralia(?) deme, Acamantis phyle, from 307/6 BC Demetrias, three bouleutaí. Location unknown, but certainly not in Laureum or Metropisi (otherwise [1; 2]), since no mining is recorded for P.", Lohmann, Hans (Bochum) Porus
About: Poros?, near Metropisi (V(XII) - coast - 3), Digital Atlas of the Roman Empire, στην ιστοσελίδα: imperium.ahlfeldt.se
Póros και Poros?, στην ιστοσελίδα: pleiades.stoa.org
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 133.
Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής, "Τα Ελληνικά, ήτοι περιγραφή γεωγραφική, ιστορική, αρχαιολογική και στατιστική της αρχαίας και νέας Ελλάδος. Συνταχθείσα υπό Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, εις τρεις τόμους. Ων ο Α' διαλαμβάνει την Στερεάν, Ανατολικήν και Δυτικήν Ελλάδα, ο Β' την Πελοπόννησον και ο Γ' τας νήσους τας τε ελευθέρας και μη, και τον πίνακα, και εκδοθείσα υπό Κωνσταντίνου Αντωνιάδου."... τόμοι 1-3, Εκ του τυπογραφείου Κ. Αντωνιάδου. Εν Αθήναις 1853-1854, Ta Hellenkika: etoi perigraphe, geographike, historike, archaiologike, kai statistike tes archaias kai neas Hellados, Iakobos R. Rankabes, Ek tou typ. K. Antoniadou, 1853, Τόμος 1, σελ. 266: [...] "Αμφιτροπή, δήμος φυλής Αντιοχίδος κείμενος, κατά την μαρτυρίαν του Αισχίνου (4 = Αισχίν. κατά Τιμ. & 101,) και τινος υπαρχούσης έτι επιγραφής (5 = Τσάνδλερ επιγρ. 2, 10, σ. 49 - Βοίκ. σωμ. επιγρ. αρ 471. ιδ. αρ. 626.), επί του Λαυρίου, κατά την χώραν των μεταλλείων. - Ο Στουάρτος (6 = Στουαρτ. Αρχαιοτ. Αθην. 2, σ. 220.) κινηθείς- εκ της οπωσούν ομοιότητος των ονομάτων, εξέλαβεν ότι το επί της οδού της εκ Θορικού προς Κερατιάν χωρίον Μετροπίστι, όπερ αυτός ονομάζει Μετρόπισι κείται επί της θέσεως της Αμφιτροπής.". [...]
Διονύσιος Σουρμελής, "Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Έκδοσις πρώτη. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854 και "Attika hē peri dēmōn Attikēs en hois kai peri tinōn merōn asteōs", Dionysios Surmelēs, Gkarpola, 1854, σελ. 56: [...] "Αμφιτροπή, ο δημότης Αμφιτροπεύς. Το όνομα του δήμου τούτου διετηρήθη δια μικράς κολοβώσεως• καλείται δε Μιτροπή, και το δοτικοφανές έπίρρημα αμφιτροπήσι, Μιτροπήσι λέγεται παρά τοις χωρικοίς. Απέχει δε της κώμης Κερατίας ημίσειαν περίπου ώραν". [...]
Διονύσιος Σουρμελής, "Αττικά: ή περί δήμων Αττικής εν οις και περί τινων μερών του Άστεως". Υπό Διονύσιου Σουρμελή. Έκδοσις πρώτη. Τύποις Αλεξάνδρου Κ. Γκαρπολά, Εν Αθήναις 1854 και "Attika hē peri dēmōn Attikēs en hois kai peri tinōn merōn asteōs", Dionysios Surmelēs, Gkarpola, 1854, σελ. 86: [...] "Πόρος, ο δημότης Πόριος και Ποριεύς• και ο δήμος ούτος έκειτο επί του Πάρνηθος, εκ των μικρών όμως• νυν δε και ούτος ακατοίκητος, και καλείται Πόρσι• απέχει δε από της πόλεως πέντε περίπου ώρας, και από της Μονής των κλειστών προς άρκτον ώραν μίαν". [...]
Πορι Attica (IG I-III), στην ιστοσελίδα: epigraphy.packhum.org
Δανιήλ ο Μάγνης, "Λεξικόν Ιστορικομυθικόν και Γεωγραφικόν, συντεθέν υπό Δανιήλου Δημητρίου Μάγνητος του εκ του Πηλίου όρους εκ κωμοπόλεως Αγίου Λαυρεντίου, εις χρήσιν της ελληνικής νεολαίας". Εκ της Ελληνικής τυπογραφίας Φραγκίσκου Ανδρεώλα. Εν Βενετία 1834. Lexikon historikomythikon kai geographikon (etc.)(Historisch-mythologisches und geographisches Worterbuch etc.) neograece, Daniel Demetrios Magnes, Andreola, 1834, [...] "Πόρος, δήμος της Αττικής, εκ της Πανδιονίδος φυλής (Κάτοικ. Πόριος)". [...], σελ. 326.
Δημότες του Πόρου Αρχειοθετήθηκε 2019-04-04 στο Wayback Machine.. Αναζήτηση με τη λέξη-κλειδί στον τόπο (Place): PORIOS (στα κεφαλαία αγγλικά), στις ιστοσελίδες: empressattica.com και atheniansproject.com του Προγράμματος «Αθηναίοι» = Athenians Project
Πηγές – βιβλιογραφία
Πρωτογενείς πηγές
Πλάτων, «Συμπόσιο», XXIII 203b-204b.
Ελληνικές επιγραφές - IG Πορι, Attica (IG I-III).
Δευτερογενείς πηγές
Porus, στην ιστοσελίδα: referenceworks.brillonline.com,
John S. Traill: The political organization of Attica: a study of the demes, trittyes, and phylai, and their representation in the Athenian Council,“Attica”. Princeton: American School of Classical Studies at Athens (ASCSA), 1975, ISBN 978-0-87661-514-0
John S. Traill: Demos and trittys. Epigraphical and topographical studies in the organization of Attica. Athenians Victoria College, Toronto 1986, p. 133.
Peter Siewert, "Die Trittyen Attikas und die Heeresreform des Kleisthenes", C.H. Beck, München 1982, ISBN 3406080634, ISBN 9783406080630
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
«Poros». www.ancientworlds.net. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2015.[νεκρός σύνδεσμος]
Δήμος Λαυρεωτικής, στην ιστοσελίδα: www.lavreotiki.gr του Δήμου Λαυρεωτικής.
Traill, J. «Places: 580083 (Poros?)». Pleiades. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2017.
Poros?, near Metropisi, στις ιστοσελίδες: http://imperium.ahlfeldt.se & https://web.archive.org/web/20170808012018/http://dare.ht.lu.se/, Ψηφιακός Άτλας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ("Digital Atlas of the Roman Empire", Johan Ahlfeldt, Department of Archaeology and Ancient History, Lund University, Sweden), Πανεπιστήμιο Λουντ, Λουντ, Σουηδία, πρόγραμμα: Pelagios.
Δήμοι της Ακαμαντίδας φυλής
Τριττύς των Μεσογείων
Αγνούς Ειτέα Κίκυννα Πρόσπαλτα Σφηττός
Τριττύς της Παραλίας
Θορικός Κεφαλή Πόρος
Τριττύς του Άστεως
Ειρεσίδαι Έρμος Ιφιστιάδαι Κεραμεικός Χολαργός
Δήμοι της Δημητριάδας φυλής
Τριττύς των Μεσογείων
Αγνούς
Τριττύς της Παραλίας
Ατήνη Θοραί Κοθωκίδαι Οινόη Πόρος Φυλή
Τριττύς του Άστεως
Δαιδαλίδαι Διόμεια Ιπποτομάδαι Οίον Κεραμεικόν Κοίλη Μελίτη Ξυπέτη Υπένερθεν Ποταμός
Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος
Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω
|
Χώρες της Ευρώπης Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν 1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία. |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
