Μονή Αγίου Νικάνορος Γρεβενών

Ιστορία

Η μονή ανήκει στην ιερά Μητρόπολη Γρεβενών και την ίδρυσε ο Όσιος Νικάνορας από τη Θεσσαλονίκη το 1532 ή 1534 δίπλα σε προϋπάρχον βυζαντινό ναϋδριο του Αγίου Γεωργίου. Το καθολικό της Μονής είναι διακοσμημένο με τοιχογραφίες που αποδίδονται στον Θηβαίο ζωγράφο Φράγκο Κατελάνο. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση το όνομά της οφείλεται στον Τούρκο πασά της περιοχής που είχε το παιδί του άρρωστο. Όταν ο Όσιος Νικάνορας το βοήθησε να γίνει καλά, ο Τούρκος είπε στον Όσιο Νικάνορα «Ζα Βαρδά», που σημαίνει παρ’ τα όλα.[1]

Τα σημαντικότερα κειμήλια της μονής είναι η εικόνα του Σωτήρος Χριστού, η οποία φέρει αργυρά επένδυση και την οποία ανακάλυψε ο Άγιος Νικάνωρ κατόπιν οράματος που έγινε αφορμή να ξεκινήσει το κτίσιμο της μονής. Τα Ιερά Λείψανα του Αγίου τα οποία είναι τοποθετημένα σε αργυρές θήκες με ανάγλυφες παραστάσεις Αγίων, δικέφαλου αετού και με πολύτιμους λίθους. Τέλος πολύ σημαντικά θεωρούνται τα χειρόγραφά της και κυρίως το χειρόγραφο αρ. 201, γνωστό ως Κώδικας της Ζάβορδας.[2][1]
Διοικητικά

Η μονή αναφέρεται και απογράφεται επίσημα ως οικισμός με την παλιά ονομασία Μονή Ζάπουρτα από το 1918 στο ΦΕΚ 260Α - 31/12/1918 που ανήκε στην τότε κοινότητα Τουργιουκίου (σημερινή Παναγία). Από το 1927 με το ΦΕΚ 18Α - 01/02/1927 καταγράφεται αρχικά ως Μονή Οσίου Νικάνορος και από το 1928 τελικά ως Μονή Αγίου Νικάνορα.[3] Σύμφωνα με το Σχέδιο Καλλικράτης ανήκει στη δημοτική ενότητα Δεσκάτης του Δήμου Δεσκάτης και σύμφωνα με την απογραφή 2011 έχει 2 μοναχούς.[4]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ζάβορδα – Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος από τον ιστότοπο http://www.visit-grevena.gr/
Ιερά Μονή Αγίου Νικάνορος από τον Δήμο Δεσκάτης

Παραπομπές

«Ιερά Μονή Ζάβορδας». Ιερά Μητρόπολις Γρεβενών. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
«Το Μοναστήρι της Ζάβορδας - Το σημαντικότερο θρησκευτικό μνημείο της Δυτικής Μακεδονίας». visit-msv.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2017.
«ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε.». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2020.
«ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10552 (σελ. 78 του pdf)