Λυκόσουρα, οικισμός (υψόμ. 540 μ.) του νομού Αρκαδίας, 49 χλμ. ΝΔ της Τρίπολης. Δοιηκητικά ανήκει στον Δήμο Μεγαλόπολης και έχει 94 κατοίκους (2001)

Η Λυκόσουρα σήμερα είναι ένα μικρό χωριό του Δήμου Μεγαλόπολης με μία όμορφη παλιά εκκλησία. Στην αρχαιότητα όμως αποτέλεσε την ιερότερη πόλη των Αρκάδων και κατά τον Παυσανία και την αρχαιότερη πόλη του κόσμου. Η πόλη ήταν χτισμένη κοντά στο σημερινό χωριό, στο όρος Λύκαιο. Εκεί λατρεύονταν η Δέσποινα, θεά συνδεδεμένη με αρχέγονες λατρείες, της οποίας το όνομα γνώριζαν μόνο οι μυημένοι. Πιστεύεται ότι η θεά αυτή ήταν η Περσεφόνη, αλλά αναφέρονταν σε αυτήν ως Δέσποινα. Ο ιερός χώρος ήταν διάσπαρτος με βωμούς (Δέσποινας, Δήμητρας, Ιππίου Ποσειδώνα, κα), ιερά (Δέσποινας, Πάνος, Αθηνάς), αγάλματα θεών, είχε λουτρά, ιερή κρήνη, το άλσος της Δέσποινας και το μέγαρο της θεάς. Η Λυκόσουρα ήταν χώρος απόκρυφων τελετών και αυτό φαίνεται από τους συμβολισμούς στα αρχαιολογικά ευρήματα.

Σήμερα σώζονται μόνο λίγα ερείπια, καθώς η ανασκαφή δεν έχει ολοκληρωθεί. Ο επισκέπτης μπορεί να δει τμήματα τειχών (4ος – 5ος π.Χ. αι.), ερείπια του νεότερου ιερού της Δέσποινας (2ος π.Χ. αι.), τμήματα βωμών Δήμητρας και Δέσποινας, τμήματα οικοδομικού συγκροτήματος και του μεγάρου της θεάς και τμήματα της ιερής κρήνης (2ος π.Χ. αι.). Μέσα στον αρχαιολογικό χώρο λειτουργεί και μικρό αρχαιολογικό μουσείο. Εκεί φυλάσσονται ευρήματα από την ανασκαφή και αντίγραφα αγαλμάτων, αφού τα σημαντικότερα έχουν μεταφερθεί στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Αξίζει να αναφερθούμε στο γνωστό σύνταγμα του Δαμοφώντα, το οποίο είναι ένα σύμπλεγμα κολοσσιαίων αγαλμάτων. Το σύμπλεγμα ήταν τοποθετημένο στο ιερό της Δέσποινας και παρουσίαζε τη Δήμητρα, τη Δέσποινα, την Άρτεμη και τον Τιτάνα Άνυτο (πρώτο μισό του 2ου π.Χ. αιώνα). Ο Παυσανίας αναφέρει ότι για την κατασκευή τους είχε χρησιμοποιηθεί μάρμαρο Δολιανών και μάρμαρο από την περιοχή του Ιερού, έπειτα από οδηγίες που έστειλαν οι θεοί με όνειρο. Το μήκος του συμπλέγματος ήταν 8,4μ. και είχε ύψος 6μ. (συμπεριλαμβανομένου του βάθρου). Το άγαλμα τηςΗ Λυκόσουρα σήμερα είναι ένα μικρό χωριό του Δήμου Μεγαλόπολης με μία όμορφη παλιά εκκλησία. Στην αρχαιότητα όμως αποτέλεσε την ιερότερη πόλη των Αρκάδων και κατά τον Παυσανία και την αρχαιότερη πόλη του κόσμου. Η πόλη ήταν χτισμένη κοντά στο σημερινό χωριό, στο όρος Λύκαιο. Εκεί λατρεύονταν Δέσποινας έχει και τους περισσότερΤο Κρυονέρι είναι μικρό χωριό της Γορτυνίας και αναφέρεται για πρώτη φορά στα τέλη του 17ου αι. μ.Χ. Από την περιοχή περνούσε κάποτε ο αρχαίος δρόμος που ένωνε τη Σπάρτη με την Ηραία. Ελάχιστα τμήματα αυτού του δρόμου σώζονται στο χωριό. ους συμβολισμούς, αφού κρατά αντικείμενα που παραπέμπουν σε μυστικιστικές τελετές. Αν και οι κάτοικοι της Λυκόσουρας δεν συμμετείχαν στον εποικισμό της αρχαιας Μεγαλόπολης, η Μεγαλόπολη έκοψε νομίσματα με αναπαράσταση του συντάγματος του Δαμοφώντα, περίπου στα τέλη του 2ου π.Χ. αι. Το μουσείο λειτουργεί καθημερινά, εκτός Δευτέρας, 8.30 π.μ. - 3.00μ.μ. (τηλ. 27240 81267).Επίσης πάνω από την αρχαία πόλη υπάρχουν τα ερείπια του κάστρου του Αγ. Γεωργίου των Σκορτών. Το κάστρο ιδρύθηκε στα χρόνια της Φραγκοκρατίας. Σήμερα μαζί με τα τμήματα των τειχών του κάστρου διατηρείται και το ξωκλήσι του Αγ. Γεωργίου.

T.δ. Λυκοσούρας -- η Λυκόσουρα [ 94 ]

---

Λυκόσουρα αρχαία Αρκαδική πόλη