Νομαρχία Ανατολικής Αττικής

-- Κοινότητα Κρυονερίου --

Το Κρυονέρι είναι δημοτική κοινότητα του Διονύσου στην Ανατολική Αττική μαζί με τον Άγιο Στέφανο, την Άνοιξη Διονύσου, τη Δροσιά Διονύσου, το Διόνυσος, τη Ροδόπολη και τη Σταμάτα. Έχει πληθυσμό 2.721 άτομα και έκταση 4,531 τ.χμ.

Η περιοχή εντοπίζεται στις ανατολικές υπώρειες της Πάρνηθος, σε έκταση του ευρύτερου βασιλικού κτήματος του Τατοίου και τοποθετείται στη βόρεια έξοδο του λεκανοπεδίου των Αθηνών, στο πέρασμα προς της βορειοανατολική Αττική. Διοικητικά υπάγεται στη Νομαρχία Ανατολικής Αττικής.

View Larger Map

Ταυτότητα Περιοχής
Ετυμολογικές & Ερμηνευτικές Αναφορές
Η είσοδος στον οικισμό μετά τη βιομηχανική ζώνη

Το 1947 αναγνωρίζεται η περιοχή ως αυτόνομη Κοινότητα Κρυονερίου. Η ονομασία "Κρυονέρι" προέρχεται από τα συνθετικά "κρύο" και "νερό" και δικαιολογείται από τα δροσερά νερά που αναβλύζουν από την Πάρνηθα κατά μήκος του Κηφισού ποταμού. Στο έμβλημα της κοινότητος διακρίνεται το κιωνόκρανο ιωνικού ρυθμού που αντιπροσωπεύει την πόλη της Ιωνίας στην Μικρά Ασία, αφήνοντας το στίγμα της ρίζας του πληθυσμού του αρχικού οικισμού που στήθηκε στους πρόποδες του βουνού. Από το κιωνόκρανο γεννιέται ένα πεύκο που είναι οικείο στοιχείο της χλωρίδας της Πάρνηθος.

Ιστορική Εξέλιξη

H ιστορία του σύγχρονου οικισμού του Κρυονερίου ξεκινάει το 1923 μετά τη μικρασιατική καταστροφή, όταν οι εκδιωχθέντες της Ιωνίας κληρώνονται ως δικαιούχοι 50 κατοικιών του νεοσύστατου οικισμού «Μπάφι» των Αχαρνών. Τα διοικητικά του όρια εκτείνονται σε 3.000 στρέμματα και οι κάτοικοι ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

Το 1947 η περιοχή αναγνωρίζεται ως Κοινότητα Κρυονερίου της Ανατολικής Αττικής έπειτα από την απόσχισή της από τις Αχαρνές και έκτοτε διανύει μια φιλήσυχη πορεία έως τη δύση του 20ου αιώνα, οπότε και εφάπτεται σταδιακά του επεκτειθέντος πολεοδομικού συγκροτήματος των Αθηνών.

Κρυονέρι Αττικής, πολιτιστικό κέντρο (*)

Τα διοικητικά όρια της σύγχρονης κοινότητας εκτείνονται από τις πηγές του Κηφισού μέχρι τις δασόφυτες εκτάσεις της Πάρνηθας και τα διόδια των Αφιδνών, σε απόσταση 24 χιλιομέτρων περίπου βορειοανατολικά του κέντρου των Αθηνών και μόλις 1 χιλιόμετρο δυτικά της πόλης του Αγίου Στεφάνου. Απλώνεται σε έκταση 4.531 στρεμμάτων στα οποία κατοικούν σύμφωνα με την απογραφή του 2001 2.721 κάτοικοι, ήτοι 601 κάτοικοι/χμ2. Η μεγαλύτερη πληθυσμιακή αύξηση παρατηρείται κατά τη δεκαετία του '90 ύψους 115,78% οπότε και διπλασιάζεται ο πληθυσμός. Η κοινότητα έχει καταθέσει στην Αθήνα το πολεοδομικό σχέδιο του Κρυονερίου προς έγκριση και υλοποίηση.

Στα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της περιοχής συγκαταλέγεται η βιοποικιλότητα με υπεραιωνόβια δένδρα και πλούσια πανίδα. Το υγρό στοιχείο είναι οικείο καθώς ο Κηφισός διακλαδίζεται σε μικρά και μεγάλα ρέματα που δροσίζουν την εύφορη γη του οικισμού, ενώ το μεγάλο Ρέμα του Κρυονερίου διαχωρίζει τον οικιστικό ιστό από τη βιομηχανική ζώνη της πόλεως. Άξια αναφοράς είναι και η αρχιτεκτονική που φαίνεται να διαφοροποιείται από τις τάσεις των Αθηνών και των προαστίων της. Το κέντρο του οικισμού εντοπίζεται στην Πλατεία της Μικράς Ασίας, ενώ δημοφιλές σημείο εστίασης κατοίκων και επισκεπτών αποτελεί το Άλσος της Αγίας Άννης όπου διοργανώνονται οι πολιτιστικές εκδηλώσεις της μικρής πόλης.

Η κοινότητα καθίσταται προσβάσιμη οδικώς από την Εθνική Οδό Αθηνών-Λαμίας στο 22ο χιλιόμετρο και συγκεκριμένα στην έξοδο Κρυονερίου και Αγίου Στεφάνου, όπου γίνεται η διαστάυρωση με την κεντρική Οδό Κρυονερίου. Πρόσφατα δημιουργήθηκε και ένας δεύτερος δίαυλος πρόσβασης στα νότια της κοινότητας,στα σύνορα με την Εκάλη,συνδέοντας έτσι το Κρυονέρι μέσω του παραδρόμου της Εθνικής Οδού με την έξοδο Βαρυμπόμπης. Επιπλέον, η περιοχή συνδέεται με το Σταθμό της Κηφισιάς με τη λεωφορειογραμμή 509 "Ζηρίνειο-Κρυονέρι" που συνδέει το Κρυονέρι με την Κηφισιά, ιστορική έδρα των Βορείων Προαστίων. Ο πλησιέστερος δε σταθμός του εθνικού σιδηροδρομικού δικτύου τοποθετείται στο γειτονικό Άγιο Στέφανο. Σύμφωνα με τις μελέτες του ΗΣΑΠ προβλέπεται να εξυπηρετηθεί από την επέκταση του ηλεκτρικού από το Σταθμό της Κηφισιάς μέχρι τη Νέα Ερυθραία, το Καστρί, την Εθνική Οδό, την Άνοιξη και τον Άγιο Στέφανο γύρω στο 2013, καθώς και από την επέκτασης του προαστιακού προς τον Άγιο Στέφανο.

Η μορφολογία και η γεωγραφική θέση της περιοχής της επιτρέπει να αναπτυχθεί με μια δαφορετική νοοτροπία από τη συμπαγή δόμηση των προαστίων των Αθηνών, παρά το γεγονός πως αρκετοί Αθηναίοι την επιλέγουν ως τόπο κατοικίας τα τελευταία χρόνια. Σε αυτό βοηθάει και το σχέδιο βιομηχανικής χωροθέτησης της τοπικής αρχής προς την αρμόδια υπηρεσία των Αθηνών.

Πρώτος πρόεδρος της Κοινότητος ορίζεται ο Τζανίδης Νικόλαος, ενώ έπειτα διατελλούν πρόεδροι οι Κοτζαγιάννης Δημήτριος, Τζανίδης Νικόλαος, Ζηκίδης Γεώργιος, Κοτζαγιάννης Δημήτριος, Κυρανάκης Γεώργιος, Κυρανάκης Γεώργιος, Χορμοβάς Αθανάσιος, Ζηκίδης Γεώργιος, Σκούρας Εμμανουήλ, Τασσοπούλου Μαρία, Καλαφατέλης Ιωάννης.

Το Κρυονέρι είναι προσφυγικός οικισμός που διαμορφώθηκε μετά το 1926 σε ένα τμήμα 2.000 στρέμ. του κτήματος Τατοΐου, κατά την περίοδο της πρώτης δημοκρατίας με έκπτωτη τη βασιλεία (1924-1935). O οικισμός αναπτύχθηκε σε οικόπεδα και χωράφια που αποτελούσαν τμήμα του βασιλικού κτήματος που διατέθηκαν σε 50 οικογένειες κληρούχων προσφύγων από τη Μικρά Ασία. Τα τελευταία χρόνια η εγκατάσταση νέων κατοίκων σε πολυτελείς κατοικίες έχουν αλλάξει άρδην την εικόνα της κοινότητας σε ένα σύγχρονο και ταχέως αναπτυσσόμενο προάστιο. Παρά το γεγονός αυτό η εξέλιξη αυτή δε διαταράσσει σε μεγάλο βαθμό το περιβάλλον καθώς υπάρχουν περιορισμοί στο ύψος και στην καλυπτόμενη έκταση των νεοανεγειρόμενων οικοδομών ενώ η τοποθέτηση κεραμοσκεπής στις νέες κατοικίες είναι υποχρεωτική.
Δημογραφικά Χαρακτηριστικά

Πληθυσμιακή Εξέλιξη

Το Κρυονέρι διανύει μια πορεία βραδείας πληθυσμιακής εξέλιξης μέχρι τη δεκαετία του '90, οπότε και διπλασιάζεται ο πληθυσμός του. Έκτοτε οι ρυθμοί είναι αρκετά ήπιοι. Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η πληθυσμιακή εξέλιξη της κοινότητας.

Πληθυσμιακή Εξέλιξη Κοινότητας Κρυονερίου
Χρονολογία Πληθυσμός Δήμου Έκταση Δήμου Πυκνότητα Δόμησης Προστιθείς Πληθυσμός Νέα Αύξηση Πληθυσμού Αθροιστική Αύξηση
1981 858 κάτοικοι 4,531 χμ2 189 κάτοικοι/χμ2 +858 κάτοικοι - -
1991 1.261 κάτοικοι 4,531 χμ2 278 κάτοικοι/χμ2 +403 κάτοικοι +46,97% 46,97%
2001 2.721 κάτοικοι 4,531 χμ2 600 κάτοικοι/χμ2 +1.460 κάτοικοι +115,78% 162,75%

πρωτογενείς πηγές:ΕΣΥΕ, Κοινότητα Κρυονερίου
Περιβαλλοντολογικά Χαρακτηριστικά

Το πράσινο κυριαρχεί παντού, ενώ τα μικρά γραφικά σπιτάκια μέσα σε μεγάλα κτήματα και οι σύγχρονες πολυτελείς κατοικίες πνιγμένες στο πράσινο συμπληρώνουν αυτήν την ωραία εικόνα. Γνωστό είναι το άλσος της Αγίας Άννας, καθώς και οι χωματόδρομοι στο ανατολικό δάσος της Πάρνηθας που επιτρέπουν δραστηριότητες όπως πεζοπορία ή ποδηλασία μέσα στη φύση. Το Κρυονέρι περικλείεται από το πρώην βασιλικό Κτήμα Τατοϊου το οποίο το αγκαλιάζει με τα υπεραιωνόβια δέντρα του,τα τρεχούμενα νερά και τη χλωρίδα του ιδιαίτερα την άνοιξη όπου κάνουν την εμφάνιση τους πέρα από τα χελιδόνια,τα αηδόνια και οι τσαλαπετεινοί. Οι κουκουβάγιες είναι παρούσες καθόλη τη διάρκεια του έτους μαζί με τις καρακάξες. Μετά από βροχοπτώσεις οι βάτραχοι κάνουν πάντα αισθητή την παρουσία τους στα ρυάκια που τροφοδοτούν τον Κηφισό. Στην είσοδο της κοινότητας μάλιστα μπορεί κανείς εύκολα να διακρίνει ένα από τα πιο βασικά ρέματα από τα οποία πηγάζει ο Κηφισός ποταμός. Το Κρυονέρι είναι επίσης γνωστό για το δροσερό κλίμα του τους καλοκαιρινούς μήνες (διαφορά 6 βαθμών C από το κέντρο και 3 από την Κηφισιά) ενώ το χειμώνα είναι συνηθισμένες οι χιονοπώσεις όπως βέβαια και στα άλλα γειτονικά βόρεια προάστια. Από το 2007 λειτουργεί και κοινοτικό πολιτιστικό κέντρο. Αποτελεί δυστυχώς και ένα βασικό σημείο εξυπηρέτησης των ενεργειακών αναγκών της Αθήνας, καθώς είναι νωπό στις μνήμες το black out που προκλήθη στα τέλη του 90 όταν κάτοικοι παρέλκυσαν την επέκταση του σχετικού project για την εγκατάσταση πυλώνων υπερυψηλής τάσης. Οι κεραίες τελικά εγκαταστάθηκαν μετά από πολλές αντιδράσεις των κατοίκων. Παρά το γεγονός αυτό η οικιστική ανάπτυξη είναι ραγδαία με πολυτελείς μονοκατοικίες ή μεζονέτες κυρίως εκτός του κέντρου της κοινότητας πάνω από το οποίο περνούν οι πυλώνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι το Κρυονέρι έχει έκταση 50.000 στρεμμάτων,μεγάλο μέρος της οποίας αποτελεί προστατευόμενη έκταση σύμφωνα με το πρόσφατο προεδρικό διάταγμα για την προστασία της Πάρνηθας. Το Κρυονέρι αποτελεί και τόπος αναψυχής ενώ καθόλη τη διάρκεια του χρόνου σφύζουν από επισκέπτες και ιδιαίτερα τα σαββατοκύριακα οι ταβέρνες του.

Οικονομικά Στοιχεία
Βιομηχανική Ανάπτυξη & Επιχειρηματική Δράση

Οι βιομηχανικές δραστηριότητες εντοπίζονται στην περιφέρεια της κοινότητας κοντά στην Εθνική Οδό Αθηνών-Λαμίας και είναι κατά κανόνα χαμηλής όχλησης,ενώ πολλές από τις εγκαταστάσεις είναι αποθηκευτικές ή αφορούν τα κεντρικά γραφεία των επιχειρήσεων. Το τελευταίο χρονικό διάστημα οι εμπορικές δραστηριότητες έχουν αυξηθεί αλλά πάντοτε όπως ορίζει το σχέδιο πόλεως. Η ραγδαία άνοδος του πληθυσμού σε συνδυασμό με την ταχύτατη ανοικοδόμηση, το γεγονός ότι οι περισσότερες οικογένειες του Κρυονερίου διαθέτουν πολύ περισσότερα από 2 αυτοκίνητα η καθεμία αλλά και το ότι όλες οι εμπορικές δραστηριότητες είναι συγκεντρωμένες κατά μήκος του κεντρικού οδικού άξονα της κοινότητας προς όφελος της οικιστικής ζώνης της κοινότητας, οδήγησαν σε μονοδρομήσεις που αντιμετώπισαν με επιτυχία το κυκλοφοριακό πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί στο κέντρο της κοινότητας.

Συγκοινωνιακή Σύνδεση και Προσβασιμότητα

Το Κρυονέρι απέκτησε και δεύτερη είσοδο από τα νότια της κοινότητας στα σύνορα με την Εκάλη, γεγονός που έχει μειώσει σε μεγάλο βαθμό την επιβάρυνση του κεντρικού του οδικού άξονα. Η λεωφορειακή γραμμή 509 συνδέει το προάστιο με το Ζηρίνειο της Κηφισιάς κάθε περίπου μισή ώρα.

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

Κοινότητα Κρυονερίου