Κολώνες Σαλαμίνας

Νομαρχία Πειραιά

-- Δήμος Σαλαμίνος --

Οι Κολώνες είναι παραθαλάσσιος οικισμός της Σαλαμίνας στην Περιφερειακή Ενότητα Νήσων Αττικής.[2]

Γενικά στοιχεία

Οι Κολώνες βρίσκονται στο νότιο τμήμα του νησιού, κοντά στο ακρωτήριο Λυκόπουλο, σε υψόμετρο 30 μέτρα[2] και απέχουν περίπου 14 χλμ. Ν.-ΝΔ. από την Σαλαμίνα. Το όνομα του τόπου που σημαίνει κολώνες υποδηλώνει ότι παλιότερα υπήρχαν αρχαίες στήλες. Αυτό επιβεβαιώνει ο αρχαιολόγος Δημήτριος Πάλλας, ο οποίος βρήκε εδώ τα κιονόκρανα δύο αρχαίων δωρικών και μιας παλαιοχριστιανικής ιωνικής στήλης. Στην νοτιοδυτική άκρη του χωριού υπάρχει μικρό ακρωτήριο που σχηματίζει δύο κόλπους. Στον δυτικό βρίσκεται σύγχρονο λιμανάκι και η παραλία Πατητήρι πλάτους περίπου 170 μέτρων ενώ ανατολικά είναι η παραλία Φάρος, πλάτους περίπου 170 μέτρα.[3]

Ιστορικά στοιχεία

Στο νότιο τμήμα της Σαλαμίνας και την περιοχή του σημερινού χωριού υπήρχε μια μικρή οχύρωση στην πρωτοελλαδική περίοδο. Στην κλασική εποχή υπήρχε λιμάνι στον ανατολικό κόλπο. Υπάρχουν ακόμη μερικά πέτρινα τετράγωνα από το τείχος του λιμανιού στην παραλία και στο νερό. Τα θραύσματα κεραμικής και τα θραύσματα κεραμιδιών στέγης που βρέθηκαν δείχνουν ότι το λιμάνι παρέμεινε σε χρήση μέχρι την παλαιοχριστιανική περίοδο. Στα 400 μέτρα βόρεια του λιμανιού βρισκόταν η μικρή ακρόπολη των Κολώνων. Πώς ονομαζόταν το μέρος στην αρχαιότητα δεν είναι γνωστό. Κάποιοι ερευνητές ήθελαν να τη δουν ως την πόλη της Κυχρείας, η οποία ιδρύθηκε από τον μυθικό ήρωα Κυχρέα και λέγεται ότι βρισκόταν απέναντι από το νησί της Αίγινας.[4] Στη δυτική χερσόνησο βρίσκεται ο Στρογγυλός Τάφος των Κολώνων.[5]
Αξιοθέατα

Στα βορειοανατολικά και τη νότια πλαγιά του όρους Κόγχη βρίσκεται το σπήλαιο του Ευριπίδη. Πρόκειται για μια σπηλιά σε υψόμετρο 115 μέτρα και βάθος περίπου 47 μέτρα η οποία αποτελείται από δέκα χώρους, συμπεριλαμβανομένου του ανδήρου και ενός μικρού παράπλευρου σπηλαίου. Το όνομά του προέρχεται από την φήμη που είχε αποκτήσει από τους αρχαίους χρόνους ως το μέρος όπου ο θεατρικός συγγραφέας Ευριπίδης ερχόταν για να γράψει τις τραγωδίες του.[6][7]
Το αναστηλωμένο ταφικό μνημείο στις Κολώνες.
Το αναστηλωμένο ταφικό μνημείο στις Κολώνες.

Στη νοτιοδυτική άκρη του χωριού και την κορυφή ακρωτηρίου υπάρχει κυκλικό ταφικό μνημείο του 4ου αιώνα π.Χ. το οποίο λόγω της περίοπτης θέσης αποκαλείται από τους ντόπιους "ναός" ή "παλάτι του Αίαντα", πύργος και παρατηρητήριο. Η ανασκαφική διερεύνηση που έγινε τη δεκαετία του 1990, από την Β΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, αποκάλυψε τρεις συλημένες σαρκοφάγους, ίχνη πυράς καθώς και ερυθρόμορφα αγγεία (κυρίως πυξίδες του 375 π.Χ. περίπου) στις οποίες απεικονίζονται σκηνές γάμου. Πρόκειται μάλλον για δημόσιο σήμα ή κενοτάφιο–ηρώο και όχι οικογενειακός τάφος ενός ευκατάστατου μέλους της αστικής τάξης.[6] Από το 2013 έως 2016 έγιναν αναστηλωτικές εργασίες και παράλληλα ανασκαφικές εργασίες που έφεραν στο φως και άλλα σημαντικά ευρήματα.[8]

Στα νότια και στο ακρωτήριο Λυκόπουλο ή Κόγχη βρίσκεται Φάρος ο οποίος κτίστηκε στις αρχές το 1901 και λειτούργησε για πρώτη φορά στις 1 Μαρτίου του ίδιου έτους. Αποτελείται από ένα πέτρινο κτίσμα 134,75 τ.μ., που έχει τοποθετημένο στο κέντρο του κτιρίου και έχει πύργο, ύψους 11 μέτρα, ο οποίος στην απόληξη του φέρει μεταλλικό κλωβό και κάθε τέσσερα δευτερόλεπτα εκπέμπει μια λευκή αναλαμπή.[9] Χαρακτηρίστηκε το 2002 ως Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο και αποτελεί εμβληματικό και σημειολογικό μνημείο τόσο για το ιστορικό νησί της Σαλαμίνας όσο και για την περιφέρεια Αττικής. Το μνημείο αποτελεί τμήμα του Ελληνικού Φαρικού Δικτύου και είναι δείγμα της πολιτιστικής κληρονομιάς και της Ελληνικής Ναυτικής Παράδοσης.[10]

Διοικητικά στοιχεία

Αναφέρεται επίσημα ως ξεχωριστός οικισμός για πρώτη φορά το 1981 να απογράφεται στην τότε κοινότητα Αιαντείου.[11] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, ανήκει στην κοινότητα Αιαντείου[12] που υπάγεται στην Δημοτική Ενότητα Σαλαμίνας του Δήμου Μυτιλήνης. Σύμφωνα με την απογραφή 2021 απογράφησαν 142 κάτοικοι[13] ενώ με αυτήν του 2011 είχε 153 κατοίκους[14].
Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Κυκλικό ταφικό μνημείο, Κολώνες, Σαλαμίνα στο https://www.youtube.com/.
Κυκλοτερές Ταφικό Μνημείο του 4ου π. Χ. αι. από την ιστοσελίδα του Δήμου Σαλαμίνας.
Πέτρινος Φάρος στην Κόγχη – Λυκόπουλο από την ιστοσελίδα του Δήμου Σαλαμίνας.
Παραλία Κολώνες από το Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης της Ελλάδας.

Παραπομπές

(Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 34. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 377.
«Παραλίες Πατητήρι & Φάρος (Κολώνες) - Σαλαμίνα - argosaronikos.gr». argosaronikos.gr. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2024.
«Βικιθήκη: Στράβων Γεωγραφικά, 9,1,9». el.wikisource.org. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2024.
SPENCER, NIGEL· LOLOS, YANNOS G. (30 Ιουνίου 2023). MARINATOS in PYLOS. American School of Classical Studies at Athens. σελίδες 47–51. ISBN 978-1-62139-046-6.
«Σαλαμίνα». Αρχαιολογία Online. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2024.
«Σπήλαιο του Ευριπίδη». Δήμος Σαλαμίνας. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2024.
Newsroom, Archaeology (3 Νοεμβρίου 2016). «Αναστηλώθηκε το ταφικό μνημείο στις Κολόνες Σαλαμίνας». Αρχαιολογία Online. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2024.
Κουντούρη, Μαριλένα (29 Ιουνίου 2022). «Ο φάρος στο νοτιότερο άκρο της Σαλαμίνας που εκπέμπει έναν αιώνα». ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2024.
«Φάρος Κόγχη – Σαλαμίνα». Επίσημη Ιστοσελίδα Υπηρεσίας Φάρων. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2024.
«Κολώνες Αττικής». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2024.
«Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας: e-nomothesia.gr».
«ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2021». σελ. 21951 (σελ. 369 του pdf).
«ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10812 (σελ. 338 του pdf)

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License