Ο Ζαν Ωγκύστ Ντομινίκ Ενγκρ (Jean-Auguste-Dominique Ingres, 29 Αυγούστου 1780 - 14 Ιανουαρίου 1867) ήταν Γάλλος νεοκλασσικός ζωγράφος. Αν και ο ίδιος θεωρούσε εαυτόν ως ζωγράφο ιστορικών σκηνών, η μεγάλη του αναγνώριση οφείλεται κυρίως στα πορτρέτα που φιλοτέχνησε είτε ως σχέδια είτε ως πίνακες.[1]
Jean Auguste Dominique Ingres
Paintings
Portrait of Madame Moitessier sitting
Apotheosis of Homer
The Turkish Bath ( Tondo )
The Bather of Valpençon
The source
Portrait of Mademoiselle Riviere
Portrait of Napoleon as First Consul
Count Nikolai Dmitrievich Gouriev
Madame Aymon, known as La Belle Zélie
Madame Paul Sigisbert Moitessier
Princesse Albert de Broglie, née Joséphine-Eléonore-Marie-Pauline de Galard de Brassac de Béarn
Romulus , the winner of Acron , carries the rich spoils in the temple of Zeus
Drawings
Nude study of a reclining woman
Look at the Castell Gandolfo and Lake Albano
View of the Villa Medici in Rome
View from Arco Oscuro on the Vatican
Interior of Santa Parxeda in Rome
Portrait of the architect Achille-François-René Leclère and Jean-Louis Provost
Portrait of the Forestier Family
Portrait of Lucien Bonaparte family
Portrait of the artist's wife , born Madeleine Chapelle when sewing
Portrait of the Countess Thérèse Apponyis
Portrait of Lady Mary Cavendish Bentinck -
Portrait of Mlle Louise Vernet
Portrait of Mme Anne Gounod , born Zimmermann
Portrait of Mme Armande - Edmée Destouches , born Charton
Portrait of Mme Delphine Ingres , nee Ramel
Portrait of Mme Françoise Lenlanc , born Poncelle
Portrait of Mme Hayard with daughter Caroline
Portrait of Mme Marie- Josephine - Honorée Lethière with her son Lucien
Portrait of Mme Marie -Madeleine Ingres , nee Chapelle
Portrait of Mme Marie Marcoza , later Vicomtesse de Senonnes
Portrait of the Artist's Mother
Portrait of Alexandre Lethière , with his wife Rosina and daughter Letizia
Portrait of Doctor Jean -Louis Robin
Portrait of F. C. H. L. Pouqueville
Portrait of Giullaume Guillon - Lethière
Portrait of Count Antoine Apponyis
Portrait of engineer Charles François Mallet
Portrait of Jacques -Louis Leblanc
Portrait of Louis -François Bertin the Elder .
Portrait of Lucien Bonaparte, Prince of Canino later
Self Portrait with his wife Marie -Madeleine
Study of a woman to the shape of Fornarina
Study for the Portrait of the Countess d' Haussonville
Study on the shape of the Angelika
Study on the shape of the Stratonike
Studies of three men on horseback
Study sheet hand of the Count Molé
Study sheet hand of the Count Molé
Study sheet , Reclining nude , head and Right Arm
Virgil reading the Aeneid before Augustus
Female nude study for the allegorical figure of France
Female study allegorical figure of France
Two nude studies of a reclining woman
Two Studies of a reclining Female Nude
Βιογραφία
Ο Ενγκρ γεννήθηκε στο Μοντωμπάν (Montauban) του νομού Ταρν-ε-Γκαρόν (Tarn-et-Garonne) στη νότια Γαλλία στις 29 Αυγούστου 1780.[2] Ήταν το πρώτο από τα επτά παιδιά (πέντε επέζησαν) του Ζαν-Μαρί-Ζοζέφ Ενγκρ (Jean-Marie-Joseph Ingres), ο οποίος ζωγράφιζε μινιατούρες και κατασκεύαζε γλυπτά, διακοσμούσε πέτρινες προσόψεις και ήταν ερασιτέχνης μουσικός, και της συζύγου του Αν Μουλέ (Anne Moulet). Ο πατέρας του ήταν αυτός που ενθάρρυνε τον μικρό Ζαν να ζωγραφίσει και να παίξει μουσική, διδάσκοντάς τον ο ίδιος.
Το 1786 γράφτηκε στο σχολείο École des Frères de l'Éducation Chrétienne του Μοντομπάν, αλλά η εκπαίδευσή του διακόπηκε το 1791 λόγω της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 και του συνακόλουθου κλεισίματος του σχολείου. Ο πατέρας του τον ενέγραψε, το ίδιο έτος, στην Académie Royale de Peinture, Sculpture et Architecture (Βασιλική Ακαδημία Ζωγραφικής, Γλυπτικής και Αρχιτεκτονικής) στην Τουλούζη, όπου είχε διάσημους καθηγητές, όπως ο ζωγράφος Ζοζέφ Ροκ (Joseph Roques), που ενέπνευσε στο νεαρό το θαυμασμό στο έργο του Ραφαήλ. Παράλληλα έπαιρνε μαθήματα βιολιού και συμμετείχε στην τοπική ορχήστρα Orchestre du Capitole de Toulouse.[3]
Ο αμφιλεγόμενος (τότε) πίνακας Ο Ναπολέων στον Αυτοκρατορικό Θρόνο, 1806
Η Ακαδημία της Τουλούζης του απένειμε βραβείο για τις επιδόσεις του στο σχέδιο. Το 1797 ο νεαρός Ενγκρ πήγε στο Παρίσι, όπου άρχισε μαθήματα ζωγραφικής από τον μεγαλύτερο τότε εν ζωή ζωγράφο, τον Ζακ Λουί Νταβίντ (Jacques-Louis David), στον οποίο μαθήτευσε επί τετραετία. Τον Οκτώβριο του 1799 έγινε δεκτός στο τμήμα ζωγραφικής της École des Beaux-Arts του Παρισιού όπου διακρίθηκε λαμβάνοντας, το 1800, υποτροφία για τη Ρώμη για το επόμενο έτος. Η μετάβασή του, ωστόσο, αναβλήθηκε είτε λόγω οικονομικών δυσχερειών της τότε Κυβέρνησης είτε λόγω της ψυχρής - έως εχθρικής - υποδοχής που επιφυλάχθηκε στο Salon του Παρισιού στο πίνακά του Napoléon sur le trône impérial (Ο Ναπολέων ο Α' στον Αυτοκρατορικό Θρόνο) τόσο από τους κριτικούς όσο και από το κοινό,[1] αν και αναφέρεται ότι ο ζωγράφος αναχώρησε για τη Ρώμη πριν ανοίξει το "Salon". Το έργο προκάλεσε αγανάκτηση στο κοινό, λόγω των στοιχείων της Καρολίγγειας δυναστείας που ο Ενγκρ είχε απεικονίσει στη φορεσιά του Αυτοκράτορα. Πριν φύγει από το Παρίσι μνηστεύθηκε την Μαρί Αν Ζυλί Φορεστιέ (Marie-Anne-Julie Forestier), ζωγράφο και μουσικό. Όταν ο Ενγκρ πληροφορήθηκε τις πολύ κακές κριτικές του έργου του στο Salon ορκίστηκε να μην εκθέσει ποτέ ξανά εκεί και αρνήθηκε να επιστρέψει στο Παρίσι, γεγονός που οδήγησε στη διάλυση του αρραβώνα του. Ο Ενγκρ παρέμεινε στη Ρώμη μέχρι το 1820 και στη συνέχεια μετέβη στη Φλωρεντία, όπου παρέμεινε επί τέσσερα χρόνια.
Η επίδραση των Ιταλών ζωγράφων (και ιδιαίτερα του Ραφαήλ) είναι εμφανέστατη στο έργο του. Στην Ιταλία άρχισε να ζωγραφίζει όχι μόνον ιστορικές σκηνές αλλά και πορτρέτα, στα οποία όφειλε την αναγνώρισή του. Από την Ιταλία έστελνε τακτικά έργα του για να εκτεθούν στο Παρίσι και παρακολουθούσε ανελλιπώς τις κριτικές που αυτά δέχονταν τόσο από τους κριτικούς τέχνης όσο και από το κοινό. Το 1808 έστειλε δύο πίνακές του, που σήμερα εκτίθενται στο Μουσείο του Λούβρου: Œdipe explique l'énigme du Sphinx (Ο Οιδίπους λύνει το αίνιγμα της Σφίγγας) και La Grande Baigneuse, επονομαζόμενη "The Valpinçon Bather", Η λουομένη του Βαλπινσόν). Και οι δύο πίνακες είχαν χλιαρή αποδοχή. Αντίθετα, δεν έστειλε τον ημιτελή Vénus Anadyomène (Η αναδυομένη Αφροδίτη), που είχε αρχίσει το 1807 και δεν ολοκλήρωσε παρά μόνο το 1855. Παρά το ότι η υποτροφία του έληξε το 1810, αποφάσισε να παραμείνει στη Ρώμη και αναζήτησε νέα χορηγία από τη γαλλική κυβέρνηση. Το 1811 παρουσιάζει τον τεράστιο πίνακα "Jupiter et Thétis" (Δίας και Θέτις), ο οποίος επίσης δεν τυχαίνει καλής υποδοχής.
Το 1813 κάποιοι φίλοι στη Ρώμη του γνωρίζουν δι' αλληλογραφίας μια νεαρή Γαλλίδα, την Μαντλέν Σαπέλ (Madeleine Chapelle). Χωρίς να την έχει ποτέ συναντήσει, ο Ενγκρ ύστερα από λίγο καιρό της προτείνει να παντρευτούν κι εκείνη δέχεται. Ο γάμος αποδείχτηκε πολύ επιτυχημένος και η νεαρή κυρία Ενγκρ υπήρξε σημαντικό στήριγμα για τον καλλιτέχνη. Την εποχή εκείνη επιζεί σχεδιάζοντας με μολύβι πορτρέτα ευκατάστατων Γάλλων τουριστών στην Ιταλία[4] και δεχόμενος παραγγελίες από το Γάλλο κυβερνήτη της Ρώμης: Το 1812 ολοκληρώνει την πρώτη παραγγελία Virgil reading the Aeneid (Tu Marcellus eris) (ο Βιργίλιος διαβάζει την Αινειάδα) και αρχίζει δύο τεράστιου μεγέθους έργα: Romulus's victory over Acron (1812) και Le Reve d' Ossian (1813), τα οποία τοποθετήθηκαν στο κτίσμα του Μόντε Καβάλλο (Monte Cavallo) που ο Ναπολέων προόριζε για ανάκτορό του στην Ιταλία. Το 1814 ολοκλήρωσε τον πιο διάσημο ίσως πίνακά του, La Grande Odalisque (Η μεγάλη οδαλίσκη).
Το 1824 επέστρεψε στο Παρίσι, καθώς στο Salon ο πίνακάς του Vœu de Louis XIIΙ έγινε δεκτός με ενθουσιασμό. Ζει και εργάζεται στο Παρίσι κατά το χρονικό διάστημα 1824-1835. Το 1825 δημιούργησε το δικό του εργαστήρι διδασκαλίας στο Παρίσι, το οποίο εξελίχθηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα της χώρας.[2] και το ίδιο έτος του απονεμήθηκε ο Σταυρός της Λεγεώνος της Tιμής (Croix de la Légion d'Honneur). Έκτοτε όλοι του οι πίνακες γίνονται δεκτοί με ενθουσιασμό. Το 1827 ολοκλήρωσε την παραγγελία του πίνακα L'Apothéose d'Homère (Η αποθέωση του Ομήρου), σήμερα εκτιθέμενου στο Μουσείο του Λούβρου.
Διορίστηκε Διευθυντής της Γαλλικής Ακαδημίας στη Ρώμη και το 1835 επέστρεψε στην Ιταλία, όπου θα παραμείνει ως το 1840. Επέστρεψε στο Παρίσι, όπου έζησε, δημιούργησε και δίδαξε ως το θάνατό του, στις 13 Ιανουαρίου του 1867. Τάφηκε στο Κοιμητήριο "Περ Λασέζ" (Père-Lachaise) του Παρισιού. Σύμφωνα με επιθυμία του, δημιουργήθηκε στη γενέτειρά του, το Μοντομπάν, Μουσείο στο οποίο άφησε περίπου 4.500 σχέδιά του, πίνακές του και αρκετά προσωπικά του αντικείμενα. Ο μαθητής του Αρμάν Καμπόν (Armand Cambon), επίσης από το Μοντομπάν, φρόντισε να εκτελεστεί η επιθυμία του δασκάλου του: Το Μουσείο Ενγκρ, στεγασμένο στο παλαιό επισκοπικό ανάκτορο της πόλης άνοιξε τις πύλες του στα μέσα του 19ου αιώνα και πρώτος διευθυντής του έγινε ο Καμπόν. Σήμερα το Μουσείο στεγάζει, εκτός από τα έργα του Ενγκρ, και γλυπτά του Αντουάν Μπουρντέλ (Antoine Bourdelle).[5]
Σημαντικότερα έργα
Αυτοπροσωπογραφία σε ηλικία 24 ετών (1804), Σαντιγί, Μουσείο Κοντέ (Musée Condé)
Napoléon Ier sur le trône impérial (1806), Παρίσι, Μουσείο Ενόπλων Δυνάμεων (Musée de l'Armée)
Portrait de Madame Devauçay (1807), Σαντιγί, Μουσείο Κοντέ
Œdipe explique l'énigme du sphinx Μουσείο του Λούβρου
Αναδυόμενη Αφροδίτη (Vénus Anadyomène, 1808-1848), Σαντιγί, Μουσείο Κοντέ
La Grande Baigneuse (dite Valpinçon, 1808), Μουσείο Λούβρου
Η μεγάλη οδαλίσκη (La Grande Odalisque) (1814), Μουσείο Λούβρου
Portrait de Madame de Senonnes (1814). Ο πίνακας βρέθηκε τυχαία σε παλαιοπώλη στο Ανζέ (Angers) το 1853. Ναντ, Μουσείο Καλών Τεχνών
Françoise de Rimini (1814), Σαντιγί, Μουσείο Κοντέ
Η αποθέωση του Ομήρου (L'Apothéose d'Homère) (1827) Μουσείο Λούβρου
Portrait de monsieur Bertin, (1832), Μουσείο Λούβρου
Le Vœu de Louis XIII (1824), Μοντωμπάν, Καθεδρικός Ναός της πόλης
Portrait du comte Louis-Mathieu Molé, (1834), Μουσείο Λούβρου
Le Martyre de saint Symphorien, (Το μαρτύριο του Αγίου Συμφοριέν, 1834), Καθεδρικός Ναός Saint-Lazare d'Autun
La Maladie d'Antiochius ou Antiochius et Stratonyce (Η ασθένεια του Αντιόχου, 1840), Σαντιγί, Μουσείο Κοντέ
L'Odalisque à l'esclave, (Η οδαλίσκη και η σκλάβα,1842), Βαλτιμόρη, Baltimore, Walters Art Gallery
La Comtesse d'Haussonville, (Η Κόμισα ντ' Ωσονβίλ, 1845), Νέα Υόρκη, Συλλογή Φρικ (The Frick Collection)
Madame Moitessier (1856), Λονδίνο, Εθνική Πινακοθήκη
Le Bain turc (1862), Μουσείο του Λούβρου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
