.
Γεωγραφία
Το όνομα Περιστερωνοπηγή είναι το κοινό όνομα των δυο χωριών Περιστερώνας και Πηγής που απέχουν μεταξύ τους μόνο μερικά μέτρα. Βγαίνοντας προς τα έξω, η ανοιχτοσύνη του κάμπου σου επιτρέπει να βλέπεις τα γειτονικά χωριά: Το Λευκόνοικο, τα Γένρα, την Πυρκά, το Πραστιοτη Γαϊδουρά, τη Μαράθα και τη Μηλιά. Η πόλη στην οποία ανήκει διοικητικά η Περιστερωνοπηγή είναι η Αμμόχωστος και απέχει από αυτή 20 χιλιόμετρα. Η περιστερώνα πήρε το όνομα της από τη λέξη περιστερών και σημαίνει τόπο εκτροφής περιστεριών Η Πηγή πήρε το όνομα της από μια πηγή που ήταν δίπλα στην εκκλησία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, μέσα σ’ ένα περιβόλι. Για την Πηγή αυτή είναι γνωστή η πιο κάτω παράδοση: Κάποτε οι κάτοικοι της Αγίας Κινούσας που βρίσκεται στο Λευκόνοικο, πολύ κοντά στα σύνορα με την Περιστερωνοπηγή, πρόσεξαν ότι ένα γουρούνι πήγαινε κάπου, επέστρεφε μουσκεμένο. Μια μέρα, για να το παρακολουθήσουν πού πήγαινε κι έβρισκε νερό, έδεσαν πάνω στην ουρά του μια "φαούτα", ένα κομμάτι ξύλο με το οποίο χτυπούσαν τα ρούχα της μπουγάδας για να καθαρίσουν. Όταν επέστρεψε το γουρούνι, παρακολούθησαν τα σημάδια της "φαούτας" στο χώμα και είδαν ότι κατέληγαν σ' ένα σημείο όπου ανάβλυζε νερό. Από τότε εγκατέλειψαν την Αγία Κινούσα και κατοίκησαν γύρω από την πηγή που είχε πρωτοβγεί το γουρούνι.
Αρχαιολογία
Στη γύρω περιοχή της Περιστερωνοπηγής υπήρχαν πάρα πολλοί τάφοι γεωμετρικών, αρχαϊκών και κλασικών χρόνων (1050-325 π.Χ.). Τα περισσότερα και σημαντικότερα ευρήματα βρέθηκαν μέσα στους τάφους του Γρωτηρκού. Παρά τις τόσες επεμβάσεις που έγιναν στο "Γρωτήρι", οι τάφοι διατηρήθηκαν σε άριστη κατάσταση, επειδή το πέτρωμα της περιοχής ήταν σχεδόν παντού πολύ σκληρό. Οι πιο αξιοπρόσεκτοι και καλοδιατηρημένοι ήταν οι μικρότεροι λαξευτοί συνεχόμενοι τάφοι κατά μήκος των Δυτικών παρυφών, οι οποίοι προκαλούσαν από μακριά δέος στους περαστικούς. Οι τάφοι στο "Γρωτήρι", ξεχώριζαν επίσης με την ποικιλία της αρχιτεκτονική τους. Η Περίστερωνοπηγη είναι από εκείνα τα μέρη που στην αρχαιότητα είχαν ψηλού επιπέδου πολιτισμό. Η ποιότητα, οι παραστάσεις και τα χρώματα των αγγείων ήταν μοναδικά. Μου έκαναν εντύπωση οι φωτεινές παραστάσείς πάνω στο ανοιχτόχρωμο φόντο. Ο πηλός των αγγείων ήταν πιο άσπρος.
Ιστορία
Τουρκική Εισβολή
Το ξημέρωμα της 14ης Αυγούστου ο Αττίλας πραγματοποιεί το δεύτερο σκέλος του σχεδίου του να μοιράσει το νησί σκορπώντας παντού το. θάνατο και την καταστροφή.
Πεσόντες
* Δημήτρης Α. Βρακά
* Γιαννάκης Α. Θεοδώρου
Νεκροί
* Παναγιώτης Πουλλής
* Παρασκευάς Κωστέας
* Σωτήρης Κουτσού
* Χαρίτων Χαρίτωνος (Χάρος)
* Κουλλού Λουκαρή Σιαμαρή
* Γεώργιος Κωνσταντίνου (Καντζιής)
* Κουλλού Κακίτή Σιέγκα
* Δημήτρης Χριστοψή Τσαγγάρης
* Γιάννης Θεοδούλου Μπάκκα
* Δημήτρης Χπλιμήντρης (Ταϊτούς).
Αγνοούμενοι
Μερικοί από τους αγνοούμενους, σύμφωνα με τις πληροφορίες των χωριανών που διαβάσαμε προηγουμένως, πρέπει να είναι νεκροί. Επίσημα όμως θεωρούνται αγνοούμενοι, επειδή δεν τους είδε κανένας με τα ίδια τους τα μάτια και να διαπιστώσει το θάνατο τους.
* Ιάκωβος Γιασουμή Κακουρή
* Ιάκωβος Χρίστου Γιακουμεττή
* Κώστας Ανδρέου Φωτίου
* Χρίστος Κυριάκου Σωψρονίου
* Δημητράκης Αθανασίου Χειλιμήντρη
* Παναγιώτης Πετρή Κάττος
* Γεώργιος Κκαντωνής
* Κλείτος Ζένιου
* Ανδρέας Ταιάκκας
* Ανδρέας Χ"Σωτήρη (Κίτσιος)
* Αντρόνικος Τρύφωνος
* Αυγουστής Κυριάκου (Κουρρεκιού)
* Μιχάλης Κωμοδρόμου (Πέππος)
* Σωτήρα Κωμοδρόμου (Πέππου)
* Ελευθέριος Κώστα (Ττέλλης)
* Θεογνωσία Κώστα (Ττέλλη)
* Κατερίνα Μιχαήλ Χαβάτζια
* Παναγιώτα Δημητρίου Τρίφυλλη
Βίοι και Θαύματα Αγίων
Άγιος Πανάρετος
Ο Άγιος Πανάρετος, Επίσκοπος Πάφου, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Περιστερωνοπηγή γύρω στο 1710, μια εποχή δύσκολη και μαρτυρική για τον τόπο μας, κάτω από τη σκλαβιά των Τούρκων. Οι. γονείς του αρκετά ευκατάστατοι για τον καιρό τους, τον έστειλαν στη Λευκωσία όπου μορφώθηκε στο Ελληνικό Ορθόδοξο Σχολείο. Όταν τέλειωσε τις σπουδές του, γύρισε στο χωριό του όπου εκάρη μοναχός στο μοναστήρι του Αγίου Αναστασίου, Αργότερα ο ζηλωτής Πανάρετος υπηρέτησε ως Έξαρχος στην Ιερά Αρχιεπισκοπή. Διετέλεσε επίσης ηγούμενος για σύντομο χρονικό διάστημα στο μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου και για αρκετά χρόνια στο μοναστήρι της Παλουριώτισσας. Η περίοδος της ηγουμενίας του στο μοναστήρι αυτό υπήρξε μια περίοδος εθνικών δοκιμασιών, εξευτελισμών και διωγμών του ελληνικού στοιχείου. Στις δύσκολες εκείνες στιγμές ο Πανάρετος προστάτευσε τον πληθυσμό της πρωτεύουσας από τις βιαιοπραγίες του επαναστάτη Χαλήλη, ο οποίος θέλησε να καταλάβει τη Λευκωσία, για να εξαναγκάσει τους Τούρκους της πόλης να παραδοθούν. Με κίνδυνο της ίδιας της ζωής του, ο ευλαβής ηγούμενος στις δύσκολες εκείνες στιγμές έγινε ο παρήγορος άγγελος των πονεμένων και ο προστάτης τον καταδιωγμένων. II ζωντανή και ουσιαστική αυτή συμπαράσταση του στον πόνο του λαού εκτιμήθηκε τόσο, ώστε τρία χρόνια αργότερα κλήρος και λαός συνήλθε και τον εξέλεξε Επίσκοπο Πάφου. Η χειροτονία του Παναρέτου έγινε στις 14 του Γενάρη το 1767, στον ιερό ναό της Φανερωμένης. Ο Επίσκοπος Πανάρετος ανακηρύχθηκε Άγιος τέσσερα χρόνια μετά το θάνατο του από την Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, το 1794 επί Πατριάρχου Γερασίμου του Γ' του Κυπρίου.
Άγιος Αναστάσιος
Ο χρονογράφος του 15ου αιώνα Λεόντειος Μαχαιράς αναφέρει ότι ο Άγιος Αναστάσιος είναι μεταξύ των 300 κληρικών και λαϊκών, οι οποίοι μετά την άλωση της Ιερουσαλήμ από τους Άραβες το 638 μ.Χ. κατέφευγαν στην Κύπρο, για να ξεφύγουν από τη μανία των Σαρακηνών. Ο Άγιος Αναστάσιος ο θαυματουργός, όπως αποκαλείται, έζησε με νηστεία, αγρυπνία και προσευχή, θεραπεύοντας κάθε ασθένεια. Πιο πολύ όμως ζητούσαν τη βοήθεια του όσοι υπέφεραν από ρευματοπάθειες, αρθριτικά, παράλυση και κατάγματα. Ο Άγιος Αναστάσιος τότε δε σταμάτησε να εργάζεται, για να εξασφαλίζει τον "επιούσιον άρτον". Μέσα σε μια λαξευτή σπηλιά, όπου διάλεξε για να ασκητέψει έστησε τον αργαλειό του κι εκεί ύφαινε σακιά για τη φύλαξη ή τη μεταφορά δημητριακών καρπών. Πάνω από τον τάφο του σε μια πεζούλα βλέπαμε μέχρι τον Αύγουστο του 1974 τα ξύλινα "μακουτζια" του (=σαΐτες), διατηρημένα σε πολύ καλή κατάσταση. Τα εργαλεία αυτά τα έτριβαν στα πονεμένα μέλη τους όσοι ζητούσαν τη βοήθεια του αγίου για θεραπεία. Οι προσκυνητές επίσης έφερναν στη χάρη του και πολλά κέρινα ομοιώματα. Η μνήμη του Αγίου Αναστασίου γιορτάζεται στις 17 Σεπτεμβρίου.
Ασχολίες Κατοίκων
* Η προετοιμασία του χωραφιού
* Το όργωμα
* Η σπορά
* Ο θερισμός
* Το αλώνισμα
Μέχρι το 1974 η αγροτική ζωή αποτελούσε τη βάση της οικονομίας στην Περιστερωνοπηγής, γι’ αυτό το λόγω η συνεχής καλλιέργεια της γης άφησε στους κατοίκους ία πιο δυνατά βιώματα. Η ζωική παραγωγή συνέβαλλε τα μέγιστα στην οικονομία του χαπιού. Τα κτηνοτροφικά προϊόντα δεν έτρεψαν μόνο την οικογένεια, αλλά παράλληλα συμπλήρωναν και το εισόδημα της.
Σημαντικές Προσωπικότητες
Ο Γιώργος Ιακώβου διετέλεσε Υπουργός Εξωτερικών από τις 22 του Σεπτεμβρίου του 1983 μέχρι τις 28 του Φλεβάρη του 1993.Ακόμη είναι και σήμερα Υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου.
Ο Νίκος Κουτσού ακόμη κατάγεται από την Περιστερωνοπηγή. Σήμερα είναι πρόεδρος των Νέων Οριζόντων
='
='
='
