ART

 

.

Οι Μηλιγγοί ήταν σλαβική φυλή που εγκαταστάθηκε τον 8ο μ.Χ. αιώνα στη νότια Πελοπόννησο και κυρίως στις δυτικές πλαγιές του Ταϋγέτου. Το ίδιο διάστημα οι Εζερίτες, μία συγγενική τους φυλή, εγκαταστάθηκαν στις ανατολικές περιοχές του νομού Λακωνίας, από την πεδιάδα του Έλους μέχρι το ακρωτήριο Μαλέας και κάποιοι από αυτούς στην Αχαία στην περιοχή που σήμερα αποκαλείται Νεζερά.

Ήταν γνωστοί και ως Μελιγγοί ή Μελίγγοι, Μιλτζάνοι, Μιλένζοι, Μιλτσάνοι και Μηλίγγοι. Το όνομα "Μελιγγοί" υπάρχει ακόμη σήμερα σε χρήση, όχι στην Πελοπόννησο αλλά στην Ήπειρο, στο όνομα του χωριού Μελιγγοί Ιωαννίνων (340 κάτοικοι στην απογραφή του 2001).

Όπως και οι περισσότεροι Σλάβοι ζούσαν ως κτηνοτρόφοι, αλλά δούλευαν και σε γεωργικές εργασίες. Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Ζ' Πορφυρογέννητο, ζούσαν άτακτα και απείθαρχα, και δημιουργούσαν προβλήματα στους ντόπιους με τις αρπαγές και τους εμπρησμούς που έκαναν. Εξεγέρθηκαν αρκετές φορές κατά των Βυζαντινών. Το 842 στάλθηκε από τον Μιχαήλ Γ' στην περιοχή ο Θεοφύλακτος Βρυέννιος για να υποτάξει τους εξεγερμένους του θέματος Πελοποννήσου, ανάμεσα στους οποίους ήταν και οι Μηλιγγοί και οι Εζερίτες, οι οποίοι υποτάχθηκαν και αναγκάστηκαν να πληρώνουν ετήσιο φόρο 60 και 300 χρυσά νομίσματα αντίστοιχα. Αλλά και ο τελευταίος τους ξεσηκωμός, στα χρόνια του Ρωμανού Α' Λακαπηνού είχε δυσμενή κατάληξη. Το 921 ο στρατηγός Κρινίτης Αροτράς διατάχθηκε να τους υποτάξει. Η εκστρατεία διήρκεσε από την άνοιξη μέχρι το Νοέμβριο του ιδίου έτους. Οι Μηλιγγοί νικήθηκαν και υποχρεώθηκαν να πληρώνουν ετήσιο φόρο στην αυτοκρατορία 540 χρυσά νομίσματα, ποσό που αργότερα ελαττώθηκε.

Οι Μηλιγγοί ήταν ειδωλολάτρες και ο εκχριστιανισμός τους άρχισε τον 10ο μ.Χ. αιώνα με τη συμμετοχή ιεραποστόλων, όπως του Νίκωνος του Μετανοείτε. Αυτή ήταν μία πολιτική που συνειδητά ακολουθήθηκε και υποστηρίχθηκε από την αυτοκρατορία για την αφομοίωση των Μηλιγγών.

Όταν έφτασαν οι Φράγκοι στην περιοχή οι Μηλιγγοί διατηρούσαν ακόμη τη φυλετική τους υπόσταση και τους αντιστάθηκαν. Αυτό ανάγκασε τον πρίγκιπα της Αχαΐας, Γουλιέλμο Β' Βιλλαρδουίνο, να εκστρατεύσει εναντίον τους και να χτίσει τα κάστρα του Μυστρά, της Μαΐνης (ή Μάινας) και του Λεύκτρου (Μπωφόρ) για να τους υποτάξει. Τα κάστρα αυτά εμπόδιζαν την κάθοδο των Μηλιγγών από τα ορεινά στα πεδινά και έτσι δεν μπορούσαν να διαχειμάσουν σε περιοχές με ηπιότερο κλίμα και να βρίσκουν νέα βοσκοτόπια στη διάρκεια του χειμώνα, ούτε μπορούσαν να προμηθευτούν περισσότερα τρόφιμα. Έτσι, αναγκάστηκαν να υποταχθούν στον Γουλιέλμο[1].

Αργότερα, ο αυτοκράτορας Μανουήλ Β' Παλαιολόγος κατόρθωσε να τους εκχριστιανίσει πλήρως, και στη συνέχεια αφομοιώθηκαν από το ελληνικό στοιχείο της περιοχής.

Στη δυτική πλευρά του Ταϋγέτου βρισκόταν και ο λεγόμενος Ζυγός του Μελιγγού και ο Δρόγκος του Μελιγγού, ονόματα δοσμένα από τους Μηλιγγούς[2].
Βιβλιογραφία

Από το λήμμα "Μηλιγγοί" της εγκυκλοπαίδειας Επιστήμη και Ζωή.
Ιστορία της Μάνης, Α.Κουτσιλιέρης, εκδόσεις Δ.Παπαδήμα, 1993.
Μηλιγγοί και Εζερίται Σλάβοι εν Πελοποννήσω, Ζερλέντης, Περικλής Γ., Αναστατικές Εκδόσεις, 2000, ISBN 9602580747

Αναφορές

William Martin Leake, Peloponnesiaca: A Supplement to Travels on the Moréa, p.141-142, published by J. Rodwell, 1846

"He subdued also the Sclavonians of Scurta (near Karitena) and those of Melingus (near Mistra), as well as the people of Mani."

Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Ελευθερουδάκη, 1930

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Άρθρο σχετικά με το κάστρο του Οιτύλου, και με αναφορά στους Μηλιγγούς και τους Εζερίτες
Οι Σλάβοι στην Πελοπόννησο, του Περικλή Ροδάκη, αφιέρωμα στην εφημερίδα Στύξ

Εγκυκλοπαίδεια Βυζαντινής Αυτοκρατορίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License