ART

.

Ο Τόνι Κέρτις (Tony Curtis, 3 Ιουνίου 1925 – 29 Σεπτεμβρίου 2010) ήταν Αμερικανός ηθοποιός, που ενσάρκωσε τόσο κωμικούς όσο και δραματικούς ρόλους σε περισσότερες από 100 ταινίες στις οποίες είτε είχε πρωταγωνιστικό ρόλο ή συμμετείχε. Ήταν υποψήφιος για Όσκαρ για την ερμηνεία του στην ταινία Όταν σπάσαμε τις αλυσίδες, (The Defiant Ones, 1958), στην τελετή των βραβείων το 1959.

Πέθανε στο σπίτι του στο Λας Βέγκας στις 29 Σεπτεμβρίου του 2010 από καρδιακή ανακοπή.

Πρώτα χρόνια

Το πραγματικό του όνομα ήταν Μπερνάρντ Σβαρτς και γεννήθηκε στις 3 Ιουνίου του 1925 στο Μπρονξ, στην Νέα Υόρκη. Οι γονείς του ήταν Ούγγροι μετανάστες εβραϊκής καταγωγής από την πόλη Ματεζάλκα της ανατολικής Ουγγαρίας. Όταν ο Κέρτις ήταν οκτώ ετών οι γονείς του τον έστειλαν, μαζί με τον αδερφό του Τζούλιους, για έναν μήνα σε ένα ορφανοτροφείο επειδή οι ίδιοι δεν είχαν τα χρήματα για τους θρέψουν.

Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κατετάγη στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ έχοντας επηρεαστεί από την ταινία Επιχείρησις Τόκιο (Destination Tokyo), στην οποία πρωταγωνιστούσε ο Κάρι Γκραντ. Υπηρέτησε στο υποβρύχιο USS Proteus (AS-19) από το οποίο, ενώ βρισκόταν ένα μίλι από τον κόλπο του Τόκιο, παρακολούθησε στις 2 Σεπτεμβρίου του 1945 την παράδοση της Ιαπωνίας. Μετά το τέλος του πολέμου σπούδασε στο Dramatic Workshop of The New School στη Νέα Υόρκη με τον Γερμανό σκηνοθέτη Έρβιν Πίσκατορ, όπου τον ανακάλυψε η κυνηγός ταλέντων Τζόις Σέλζνικ και έτσι το 1948 πήγε στο Χόλιγουντ, άλλαξε το όνομα του σε Τόνι Κέρτις και υπέγραψε συμβόλαιο με την Universal Pictures.

Καριέρα

Έκανε το ντεμπούτο του στη μεγάλη οθόνη στην ταινία, Πουλημένη στην αμαρτία (Criss Cross) το 1949. Η φήμη του εδραιώθηκε με τις ερμηνείες του στις ταινίες: Σκοτεινοί δολοφόνοι (Sweet Smell of Success, 1957) και Όταν σπάσαμε τις αλυσίδες (The Defiant Ones, 1958), για την οποία προτάθηκε για Όσκαρ. Το 1959 συμπρωταγωνίστησε με τον Τζακ Λέμον και τη Μέριλιν Μονρόε στην κομεντί του Μπίλι Γουάιλντερ Μερικοί το προτιμούν καυτό (Some like it Hot), ενώ ένα χρόνο αργότερα συμμετείχε στην επική υπερπαραγωγή του Στάνλεϊ Κιούμπρικ Σπάρτακος (Spartacus) του όπου υποδύθηκε τον σκλάβο Αντονίνο. Στο Δάφνες κυλισμένες στη λάσπη (The Outsider, 1961), υποδύθηκε τον βετεράνο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου Άιρα Χέιζ, ενώ το 1964 εμφανίστηκε στο πλευρό της Νάταλι Γουντ στην κωμωδία Το σεξ και το μοναχικό κορίτσι (Sex and the Single Girl, 1964). Στην ταινία του 1968 Ο στραγγαλιστής της Βοστόνης (The Boston Strangler), υποδύθηκε τον δολοφόνο Αλμπέρτο Σάλβο. Έκτος από τον κινηματογράφο ασχολήθηκε και με την τηλεόραση και συμπρωταγωνίστησε με τον Ρότζερ Μουρ στην τηλεοπτική σειρά Οι αντίζηλοι.

Προσωπική ζωή

Ο Κέρτις παντρεύτηκε έξι φορές. Από τους γάμους αυτούς απέκτησε συνολικά έξι παιδιά. Πρώτη του σύζυγος ήταν η ηθοποιός Τζάνετ Λι με την οποία απέκτησε δυο κόρες, τις ηθοποιούς Κέλι και Τζέιμι Λι Κέρτις.

Φιλμογραφία
Κινηματογράφος

Έτος Τίτλος Ρόλος Σημειώσεις
1949 Πουλημένη στην αμαρτία Gigolo Uncredited
1949 City Across the River Mitch credited as Anthony Curtis
1949 Johnny Stool Pigeon Joey Hyatt credited as Anthony Curtis
1949 The Lady Gambles Bellboy credited as Anthony Curtis
1949 Take One False Step Hot Rod Driver Uncredited
1949 How to Smuggle a Hernia Across the Border unknown role Short
1950 Francis Captain Jones credited as Anthony Curtis
1950 Woman in Hiding Dave Shaw Voice, Uncredited
1950 I Was a Shoplifter Pepe credited as Anthony Curtis
1950 Sierra Brent Coulter credited as Anthony Curtis
1950 Winchester '73 Doan credited as Anthony Curtis
1950 Kansas Raiders Kit Dalton
1951 The Prince Who Was a Thief Julna
1952 Flesh and Fury Paul Callan
1952 No Room for the Groom Alvah Morrell
1952 Son of Ali Baba Kashma Baba
1952 Meet Danny Wilson Himself – Nightclub Patron Uncredited
1953 Houdini Harry Houdini
1953 All American Nick Bonnelli
1953 Forbidden Eddie
1954 Beachhead Burke
1954 Johnny Dark Johnny Dark
1954 The Black Shield of Falworth Myles
1954 So This Is Paris Joe Maxwell
1955 Six Bridges to Cross Jerry Florea
1955 The Purple Mask Rene de Traviere aka Purple Mask
1955 The Square Jungle Eddie Quaid/Packy Glennon
1956 Βαριετέ Tino Orsini
1956 The Rawhide Years Ben Matthews
1957 Mister Cory Cory
1957 The Midnight Story Moe Martini
1957 Σκοτεινοί δολοφόνοι Sidney Falco also Executive Producer
1958 The Vikings Eric
1958 Kings Go Forth Corporal Britt Harris
1958 Όταν σπάσαμε τις αλυσίδες John "Joker" Jackson
1958 The Perfect Furlough Corporal Paul Hodges
1959 Μερικοί το προτιμούν καυτό Joe / Josephine/ Shell Oil Junior
1959 Operation Petticoat Lieutenant Nicholas Holden
1960 Who Was That Lady? David Wilson
1960 The Rat Race Pete Hammond, Jr.
1960 Σπάρτακος Antoninus
1960 Pepe Himself uncredited
1960 The Great Imposter Ferdinand Waldo Demara, Jr. / Martin Donner / Dr. Gilbert
1961 The Outsider Ira Hamilton Hayes
1962 Taras Bulba Andriy Bulba
1962 40 Pounds of Trouble Steve McCluskey
1963 The List of Adrian Messenger Organ Grinder cameo
1963 Captain Newman, M.D. Corporal Jackson "Jake" Leibowitz
1964 Paris When It Sizzles Maurice / Philippe – 2nd Policeman Uncredited
1964 Wild and Wonderful Terry Willams
1964 Goodbye Charlie George Tracy
1964 Sex and the Single Girl Bob Weston
1965 The Great Race The Great Leslie
1965 Boeing, Boeing Bernard Lawrence
1966 Chamber of Horrors Mr. Julian Uncredited
1966 Not with My Wife, You Don't! Tom Ferris
1966 Arrivederci, Baby! Nick Johnson also known as Drop Dead Darling
1967 Don't Make Waves Carlo Cofield
1967 On My Way to the Crusades, I Met a Girl Who... Guerrando da Montone
1968 Rosemary's Baby Donald Baumgart Voice, Uncredited
1968 Ο Στραγγαλιστής της Βοστώνης Albert DeSalvo
1969 Those Daring Young Men in Their Jaunty Jalopies Chester Schofield also known as Monte-Carlo or Bust!
1970 You Can't Win 'Em All Adam Dyer
1970 Suppose They Gave a War and Nobody Came? Shannon Gambroni
1975 Λέπκε Louis "Lepke" Buchalter
1976 Ο τελευταίος των μεγιστάνων Rodriguez
1977 Some Like It Cool Giacomino / Casanova
1977 The Manitou Harry Erskine
1978 Sextette Alexei Karansky
1978 The Bad News Bears Go to Japan Marvin Lazar
1979 Title Shot Frank Renzetti
1980 Little Miss Marker Blackie
1980 It Rained All Night the Day I Left Robert Talbot
1980 Στον καθρέφτη είδα τον δολοφόνο Martin N. Fenn
1982 Black Commando Colonel Iago
1982 BrainWaves Dr. Clavius
1982 Sparky's Magic Piano TV interviewer Voice, Direct-to-Video
1983 Dexter the Dragon & Bumble the Bear unknown role Voice, English version
1983 Balboa Ernie Stoddard
1984 Where Is Parsifal? Parsifal Katzenellenbogen
1985 Insignificance Senator
1986 Club Life Hector
1986 The Last of Philip Banter Charles Foster
1988 Welcome to Germany Mr. Cornfield
1989 Lobster Man from Mars J.P. Shelldrake
1989 Midnight Mr. B
1989 Walter & Carlo i Amerika Willy La Rouge
1991 Prime Target Marietta Copella
1992 Center of the Web Stephen Moore
1993 Naked in New York Carl Fisher
1993 The Mummy Lives Aziru / Dr. Mohassid
1995 The Immortals Dominic
1997 Hardball Wald Direct-to-Video
1997 Brittle Glory Jack Steele
1998 Louis & Frank Lenny Star Springer
1998 Stargames King Fendel
1999 Play It to the Bone Ringside Fan
2002 Reflections of Evil Host
2006 Where's Marty? Himself Direct-to-DVD
2007 The Blacksmith and the Carpenter God Voice, Short
2008 David & Fatima Mr. Schwartz Final film role

Τηλεόραση

Έτος Τίτλος Ρόλος Σημειώσεις
1955 Allen in Movieland Himself Television Movie
1955–1956 The Ed Sullivan Show Himself (Guest) 3 episodes
1959 The Joseph Cotten Show: On Trial Charlie Episode: "Man on a Rock"
1960 Startime The Juggler Episode: "The Young Juggler"
also Executive Producer
1965 The Flintstones Stony Curtis Voice, Episode: "The Return of Stony Curtis"
1968 The Song Is You Himself Television Movie
1968–1971 Rowan & Martin's Laugh-In Himself (Guest Performer) recurring role (8 episodes)
1970 American Cancer Society anti-smoking public service announcements Himself multiple PSAs[13] plus interview with Martin Agronsky on WTOP-TV News[14]
1971–1972 Οι αντίζηλοι Danny Wilde / Aunt Sophie series regular (24 episodes)
1972 The ABC Comedy Hour Himself (Guest Performer) Episode: "The Friars Roast of Joe Namath"
1972 The Sonny and Cher Comedy Hour Himself (Guest Performer) 2 episodes
1973 The Third Girl from the Left Joey Jordan Television Movie
1973 Shaft Clifford Grayson Episode: "Hit-Run"
1975 The Count of Monte-Cristo Fernand Mondego Television Movie
1975–1976 McCoy McCoy series regular (5 episodes)
1978 The Users Randy Brent Television Movie
1978–1981 Vega$ Roth series regular (17 episodes)
1980 The Scarlett O'Hara War David O. Selznick Television Movie
1981 Inmates: A Love Story Flanagan Television Movie
1981 The Million Dollar Face Chester Masterson Television Movie
1982 Portrait of a Showgirl Joey DeLeon Television Movie
1983 The Fall Guy Joe O'Hara Episode: "Eight Ball"
1986 Mafia Princess Sam Giancana Television Movie
1986 Murder in Three Acts Charles Cartwright Television Movie
1989 Tarzan in Manhattan Archimedes Porter Television Movie
1989 Charlie Scott Parish Television Movie
1990 Thanksgiving Day Max Schloss Television Movie
1992 Christmas in Connecticut Alexander Yardley Television Movie
1992–1993 Hollywood Babylon Himself (Host) 5 episodes
1994 Bandit: Beauty and the Bandit Lucky Bergstrom Television Movie
1994 A Perry Mason Mystery: The Case of the Grimacing Governor Johnny Steele Television Movie
1994 Cilla's World Himself Television Movie
1995–2003 Biography Himself (Interviewee) 4 episodes
– Episode: "Roger Moore" (1995)
– Episode: "Ernest Borgnine" (2000)
– Episode: "Tony Curtis" (2001)
– Episode: "Janet Leigh" (2003)
1996 Lois & Clark: The New Adventures of Superman Dr. Mamba Episode: "I Now Pronounce You..."
1996 Roseanne Hal Episode: "Ballroom Blitz"
1997 Elvis Meets Nixon Himself Uncredited, Television Movie
1998 Suddenly Susan Peter DiCaprio Episode: "Matchmaker, Matchmaker"
2004 Hope & Faith Morris Episode: "Jack's Back"
2005 CSI: Crime Scene Investigation Himself Episode: "Grave Danger (Part 1)"
2006 60 Minutes Himself Episode: "Gay Marriage/The Marilyn Mystery"
2010 Who Wants to Be a Millionaire Himself (Celebrity Question Presenter) Episode: "Million Dollar Movie Week 1"

"Million Dollar Movie Week 1"
Βραβεία και υποψηφιότητες

Οργάνωση Έτος Κατηγορία Υποψήφιος ρόλος Αποτέλεσμα
Όσκαρ 1959 Α' Ανδρικού Ρόλου Όταν σπάσαμε τις αλυσίδες Υποψηφιότητα
BAFTA 1958 Καλύτερος Ξένος Ηθοποιός Σκοτεινοί Δολοφόνοι Υποψηφιότητα
1959 Best Foreign Actor The Defiant Ones Υποψηφιότητα
Bambi Awards 1958 Best Actor, International Sweet Smell of Success Νίκη
1959 Best Actor, International The Defiant Ones Υποψηφιότητα
1960 Best Actor, International Μερικοί το προτιμούν καυτό Υποψηφιότητα
1973 TV Series International Οι Αντίζηλοι Νίκη
Bravo Otto Awards 1972 Best Male TV Star The Persuaders! Νίκη
California Independent Film Festival 2004 Lifetime Achievement Award Νίκη
Νταβίντ ντι Ντονατέλο 2001 Special David Νίκη
Empire Awards 2006 Lifetime Achievement Award Νίκη
Golden Apple Awards 1952 Most Cooperative Actor Νίκη
1958 Most Cooperative Actor Νίκη
1964 Least Cooperative Actor Νίκη
Golden Camera Awards 2004 Lifetime Achievement Award Νίκη
Χρυσές Σφαίρες 1958 World Film Favorite, Male Νίκη
1959 Best Actor in a Motion Picture— Drama The Defiant Ones Υποψηφιότητα
1961 World Film Favorite, Male Νίκη
1969 Best Actor in a Motion Picture— Drama The Boston Strangler Υποψηφιότητα
Jules Verne Awards 2005 Lifetime Achievement Award Νίκη
Laurel Awards 1958 Top Male Dramatic Performance Sweet Smell of Success Υποψηφιότητα
1960 Top Male Star Υποψηφιότητα
1960 Top Male Comedy Performance Who Was That Lady? Υποψηφιότητα
1961 Top Male Star Υποψηφιότητα
1962 Top Male Star Υποψηφιότητα
1962 Top Male Dramatic Performance The Outsider Υποψηφιότητα
1963 Top Male Star Υποψηφιότητα
1963 Top Male Dramatic Performance 40 Pounds of Trouble Υποψηφιότητα
1964 Top Male Star Υποψηφιότητα
1964 Top Male Comedy Performance Captain Newman, M.D. Υποψηφιότητα
1965 Male Star Υποψηφιότητα
Montreal World Film Festival 2008 Grand Prix Special des Ameriques Νίκη
Palm Springs International Film Festival 1995 Desert Palm Achievement Award Νίκη
Photoplay Award 1959 Most Popular Male Star Νίκη
Primetime Emmy Awards 1980 Outstanding Lead Actor in a Limited Series or a Special The Scarlett O'Hara War Υποψηφιότητα
Sitges Catalonian International Film Festival 2000 "The General" Honorary Award Νίκη
St. Louis International Film Festival 1997 Distinguished Hollywood Film Artist Award Νίκη
TP de Oro 1973 Best Foreign Actor The Persuaders! Υποψηφιότητα
Walk of Fame 1960 Star on the Walk of Fame–Motion Picture 6817 Hollywood Blvd. Νίκη

Παραπομπές

Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2014.
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12469758s. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
(Αγγλικά) SNAC. w6jh468j. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
abcnews.go.com/Entertainment/wireStory?id=11763539.
marquee.blogs.cnn.com/2010/09/30/report-legendary-actor-tony-curtis-has-died/?iref=NS1.
www.nytimes.com/2010/10/01/movies/01curtis.html. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2023.
www.sandiegouniontribune.com/sdut-coroner-actor-tony-curtis-dies-at-las-vegas-home-2010sep30-story.html. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2023.
Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12469758s. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
Ανακτήθηκε στις 8 Ιουλίου 2019.
«Kindred Britain»
Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2021.
American Cancer Society: Anti Smoking Ad Archives, https://www.youtube.com/watch?v=ww1hFbScecY

Tony Curtis Interview: "I Quit Smoking Campaign" (1970), https://www.youtube.com/watch?v=Qedg36yVyTA

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Αδαµοπούλου, Μαίρη (5 Οκτωβρίου 2010). ««Ερωτεύοµαι εύκολα, κάθε 20 λεπτά!», συνέντευξη του Τόνι Κέρτις στην Τelegraph». Ιστότοπος εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Απριλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2010.


Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License