Το Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές (αγγλ. A Man For All Seasons), είναι ταινία του 1966 σε σκηνοθεσία του Φρεντ Τσίνεμαν βασισμένη στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Ρόμπερτ Μπολτ με θέμα τις τελευταίες μέρες της ζωής του Άγγλου νομικού, συγγραφέα και πολιτικού Τόμας Μορ. Η ταινία αυτή απέσπασε Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και βραβεύτηκε συνολικά με έξι βραβεία της ακαδημίας του αμερικανικού κινηματογράφου.
Τίτλος
Ο τίτλος Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές αντικατοπτρίζει τον τρόπο, με τον οποίο ο σεναριογράφος Ρόμπερτ Μπολτ έβλεπε τον καγκελάριο Τόμας Μορ. Ο Μορ ήταν ένας άνθρωπος που παρέμεινε σταθερός στις αρχές του και στην χριστιανική του πίστη πληρώνοντας το τίμημα με θάνατο. Ο Μπολτ δανείστηκε τον τίτλο από ένα σύγγραμμα του Άγγλου φιλολόγου του 16ου αιώνα Ρόμπερτ Γουίτινγκτον, στο οποίο ο Σερ Τόμας Μορ χαρακτηρίζεται ως ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές[1].
Πλοκή
Στην Αγγλία του 16ου αιώνα, ο βασιλιάς Ερρίκος Η' (Ρόμπερτ Σόου) του οίκου των Τυδώρ, επιθυμεί να πάρει διαζύγιο από τη σύζυγό του Αικατερίνη της Αραγωνίας και να παντρευτεί την Άννα Μπολέυν (Βανέσα Ρεντγκρέιβ). Εμπόδιο στην πραγματοποίηση αυτού του γάμου αποτελούν οι αντιδράσεις από την καθολική εκκλησία, καθώς ο Πάπας αρνείται να δώσει την άδειά του ώστε ο Ερρίκος να παντρευτεί την Μπολέυν. Έτσι ο Ερρίκος ο Η' διέρρηξε κάθε δεσμό με την καθολική εκκλησία και όρισε τον εαυτό του επικεφαλής της Αγγλικανικής Εκκλησίας προκαλώντας την αντίδραση του καγκελαρίου του Δουκάτου του Λάνκαστερ Τόμας Μορ (Πολ Σκόφιλντ), με τον οποίο συνδεόταν με φιλία χρόνων. Ο Μορ μετά την άρνηση του έπεσε στη δυσμένεια του Ερρίκου του Η' και αποφάσισε να παραιτηθεί του αξιώματός του. Ο Ερρίκος ο Η' εξοργίστηκε ακόμα περισσότερο όταν ο Μορ αρνήθηκε να παρευρεθεί στη στέψη της Μπόλεϋν. Κλήθηκε να υπερασπιστεί τον εαυτό του ενώπιον μιας επιτροπής και έμεινε άκαμπτος όσον αφορά τις θέσεις του, κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία και καταδικάστηκε με θανατική ποινή...
Παραγωγή
Ο Ρόμπερτ Μπολτ έκανε ο ίδιος τη διασκευή του θεατρικού του με κάποιες μικρές μετατροπές. Οι παραγωγοί της ταινίας θεωρούσαν ότι ο Πολ Σκόφιλντ, που υποδύθηκε τον Μπολτ στο Μπρόντγουεϊ δεν ήταν εμπορικό όνομα και προσέγγισαν το Ρίτσαρντ Μπάρτον, που απέρριψε το ρόλο και το το Λόρενς Ολίβιε, αλλά ο σκηνοθέτης της ταινίας, ο Φρεντ Τσίνεμαν ήθελε το Σκόφιλντ για το ρόλο. Πρώτη επιλογή της Columbia για το ρόλο του καρδιναλίου Ουόσλεϋ ήταν ο Άλεκ Γκίνες και για το ρόλο του Ερρίκου του Η' ο Πήτερ Ο' Τουλ. Ο Μπολτ ήθελε το σκηνοθέτη Τζον Χιούστον για το ρόλο του Δούκα του Νόρφολκ, αλλά ο Χιούστον τον απέρριψε. Η Βανέσα Ρεντγκρέιβ είχε δεχτεί να υποδυθεί την κόρη του Μορ, Μάργκαρετ, αλλά οι υποχρεώσεις της στο θέατρο της περιόριζαν το χρόνο και ο ρόλος πήγε στη Σουζάνα Γιορκ. Η Ρεντγκρέιβ δέχτηκε να κάνει αφιλοκερδώς, σύντομη εμφάνιση στην ταινία, ως Άννα Μπολέυν. Ο Τζον Χερτ ανέλαβε το ρόλο του καγκελάριου Ριτς, που ήταν και ο πρώτος σημαντικός του ρόλος και τον έκανε γνωστό στο ευρύ κοινό.
Γυρίσματα
Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν στις 4 Μαΐου και διήρκεσαν δώδεκα εβδομάδες. Ο προϋπολογισμός της ταινίας ήταν χαμηλός και δεν έπρεπε να ξεπεράσει τα 2 εκατομμύρια δολάρια, για αυτό το λόγο αφαιρέθηκαν χρήματα από την αμοιβή όλων των ηθοποιών. Οι μόνοι που έλαβαν περισσότερα χρήματα από 10.000 δολάρια ήταν ο Πολ Σκόφιλντ, η Σουζάνα Γιορκ και ο Όρσον Γουέλς.
Αναγνώριση και βραβεία
Η ταινία, που έκανε πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη στις 12 Δεκεμβρίου του 1966, είχε τεράστια επιτυχία στο Box-Office με εισπράξεις που υπερέβησαν τα 20.000.000 δολάρια στη Μεγάλη Βρετανία και τις ΗΠΑ μόνο. Ακολούθησαν οι βραβεύσεις και οι ταινία χρίστηκε καλύτερη ταινία του 1966 και ο Φρεντ Τσίνεμαν καλύτερος σκηνοθέτης, στις χρυσές σφαίρες. Ο Σκόφιλντ έλαβε διθυραμβικές κριτικές και κέρδισε τη Χρυσή Σφαίρα για την καλύτερη ανδρική ερμηνεία του 1966 σε δραματική ταινία.
Τη βραδιά της τελετής των βραβείων της ακαδημίας του Αμερικανικού κινηματογράφου η ταινία ήταν υποψήφια για οκτώ όσκαρ και απέσπασε έξι. Ο Σκόφιλντ βραβεύτηκε με όσκαρ Α' Ανδρικού ρόλου και η ταινία κατάφερε να νικήσει το φαβορί Ποιος Φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ; που ήταν υποψήφια για δεκατρία αγαλματίδια, αποσπώντας το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Μόνοι χαμένοι ήταν οι Γουέντι Χίλερ και ο Ρόμπερτ Σόου υποψήφιοι για όσκαρ Β' γυναικείου και Β' ανδρικού ρόλου αντίστοιχα.
Η ταινία απέσπασε επίσης πέντε βραβεία BAFTA και το BFI (Ινστιτούτο Βρετανικού Κινηματογράφου) κατέταξε την ταινία στην 43η θέση στον κατάλογο των 100 κορυφαίων βρετανικών ταινιών όλων των εποχών.
Βραβεία Ακαδημίας Κινηματογράφου (Όσκαρ)
Βράβευση:
Καλύτερης Ταινίας – Φρεντ Τσίνεμαν
Σκηνοθεσίας – Φρεντ Τσίνεμαν
Α' Ανδρικού ρόλου - Πολ Σκόφιλντ
Διασκευή σεναρίου - Ρόμπερτ Μπολτ
Φωτογραφιας - Τεντ Μουρ
Κουστουμιών - Ελίζαμπεθ Χάφεντεν και Τζόαν Μπριτζ
Υποψηφιότητα:
Β’ Γυναικείου Ρόλου – Γουέντι Χίλερ
Β’ Ανδρικού Ρόλου - Ρόμπερτ Σόου
Επανεκτέλεση
Η ταινία γυρίστηκε ξανά το 1988 για την τηλεόραση με πρωταγωνιστές τους Τσάρλτον Ίστον, στο ρόλο του Μορ και τη Βανέσα Ρεντγκρέιβ, στο ρόλο της συζύγου του Άλις. Αυτή η εκδοχή παρέμεινε πιστότερη στο θεατρικό του Μπολτ.
Εξωτερικοί Σύνδεσμοι
Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές στο imdb
Παραπομπές
A Man for all Seasons: an Historian's Demur
Το σενάριο της ταινίας Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές
[απόκρυψη]π • σ • ε Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας
1927/28–1940
Wings / Τα Φτερά (1927/28) The Broadway Melody / Η Μελωδία του Μπρόντγουεϊ (1928/29) All Quiet on the Western Front / Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο (1929/30) Cimarron / Σίμαρον (1930/31) Grand Hotel / Γκραντ Οτέλ (1931/32) Cavalcade / Καβαλκάντι (1932/33) It Happened One Night / Συνέβη μια Νύχτα (1934) Mutiny on the Bounty / Ναυτική Ανταρσία (1935) The Great Ziegfeld / Ο μέγας Ζίγκφελντ (1936) The Life of Emile Zola / Η Ζωή του Εμίλ Ζολά (1937) You Can't Take It With You / Δε θα τα πάρεις μαζί σου (1938) Gone with the Wind / Όσα παίρνει ο Άνεμος (1939) Rebecca / Ρεβέκκα (1940)
1941–1960
How Green Was My Valley / Η κοιλάδα της κατάρας (1941) Mrs. Miniver / Κυρία Μίνιβερ (1942) Casablanca / Καζαμπλάνκα (1943) Going My Way / Ο Δρόμος της Αγάπης (1944) The Lost Weekend / Το Χαμένο Σαββατοκύριακο (1945) The Best Years of Our Lives / Τα καλύτερα χρόνια της ζωής μας (1946) Gentleman's Agreement / Συμφωνία Κυρίων (1947) Hamlet / Άμλετ (1948) All the King's Men / Όλοι οι Άνθρωποι του Βασιλιά (1949) All About Eve / Όλα για την Εύα (1950) An American in Paris / Ένας Αμερικανός στο Παρίσι (1951) The Greatest Show on Earth / Το Όγδοο Θαύμα (1952) From Here to Eternity / Όσο υπάρχουν άνθρωποι (1953) On the Waterfront / Το λιμάνι της αγωνίας (1954) Marty / Μάρτι (1955) Around the World in 80 Days / Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες (1956) The Bridge on the River Kwai / Η Γέφυρα του Ποταμού Κβάι (1957) Gigi / Ζιζί (1958) Ben-Hur / Μπεν Χουρ (1959) The Apartment / Η Γκαρσονιέρα (1960)
1961–1980
West Side Story / Γουέστ Σάιντ Στόρι (1961) Lawrence of Arabia / Ο Λόρενς της Αραβίας (1962) Tom Jones / Τομ Τζόουνς (1963) My Fair Lady / Ωραία μου Κυρία (1964) The Sound of Music / Η Μελωδία της Ευτυχίας (1965) A Man for All Seasons / Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές (1966) In the Heat of the Night / Η Ιστορία ενός Εγκλήματος (1967) Oliver! / Όλιβερ! (1968) Midnight Cowboy / Ο Καουμπόι του Μεσονυχτίου (1969) Patton / Πάττον, ο θρύλος της Νορμανδίας (1970) The French Connection / Ο Άνθρωπος από τη Γαλλία (1971) The Godfather / Ο Νονός (1972) The Sting / Το Κεντρί (1973) The Godfather Part II / Ο Νονός ΙΙ (1974) One Flew Over the Cuckoo's Nest / Στη Φωλιά του Κούκου (1975) Rocky / Ρόκυ: Τα Χρυσά Γάντια (1976) Annie Hall / Ο Νευρικός Εραστής (1977) The Deer Hunter / Ο Ελαφοκυνηγός (1978) Kramer vs. Kramer / Κράμερ εναντίον Κράμερ (1979) Ordinary People / Συνηθισμένοι Άνθρωποι (1980)
1981–2000
Chariots of Fire / Οι Δρόμοι της Φωτιάς (1981) Gandhi / Γκάντι (1982) Terms of Endearment / Σχέσεις Στοργής (1983) Amadeus / Αμαντέους (1984) Out of Africa / Πέρα από την Αφρική (1985) Platoon / Πλατούν (1986) The Last Emperor / Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας (1987) Rain Man / Ο Άνθρωπος της Βροχής (1988) Driving Miss Daisy / Ο σοφέρ της κυρίας Ντέιζι (1989) Dances with Wolves / Χορεύοντας με τους Λύκους (1990) The Silence of the Lambs / Η Σιωπή των Αμνών (1991) Unforgiven / Οι Ασυγχώρητοι (1992) Schindler's List / Η Λίστα του Σίντλερ (1993) Forrest Gump / Φόρεστ Γκαμπ (1994) Braveheart (1995) The English Patient / Ο Άγγλος ασθενής (1996) Titanic / Τιτανικός (1997) Shakespeare in Love / Ερωτευμένος Σαίξπηρ (1998) American Beauty (1999) Gladiator / Μονομάχος (2000)
2001–σήμερα
A Beautiful Mind / Ένας Υπέροχος Άνθρωπος (2001) Chicago / Σικάγο (2002) The Lord of the Rings: The Return of the King / Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Επιστροφή του Βασιλιά (2003) Million Dollar Baby (2004) Crash (2005) The Departed / Ο Πληροφοριοδότης (2006) No Country for Old Men / Καμιά Πατρίδα για τους Μελλοθάνατους (2007) Slumdog Millionaire (2008) The Hurt Locker (2009) The King's Speech / Ο Λόγος του Βασιλιά (2010) The Artist (2011) Argo / Επιχείρηση: Argo (2012) 12 Years a Slave / 12 χρόνια σκλάβος (2013) Birdman / Birdman ή Η Απρόσμενη Αρετή της Αφέλειας (2014) Spotlight / Spotlight: Όλα στο Φως (2015) Moonlight (2016) The Shape of Water / Η Μορφή του Νερού (2017) Green Book / Το Πράσινο Βιβλίο (2018) Parasite / Παράσιτα (2019) Nomadland / Η Χώρα των Νομάδων (2020) CODA / CODA: Στον Ρυθμό της Καρδιάς (2021)
[απόκρυψη]π • σ • ε Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Δραματικής Ταινίας
Ουράνια Οπτασία (1943) Ο Δρόμος της Αγάπης (1944) Το Χαμένο Σαββατοκύριακο (1945) Τα καλύτερα χρόνια της ζωής μας (1946) Συμφωνία Κυρίων (1947) Σιωπηλή τραγωδία / Ο Θησαυρός της Σιέρα Μάντρε (1948) Όλοι οι Άνθρωποι του Βασιλιά (1949) Η Λεωφόρος της Δύσης (1950) Μια θέση στον ήλιο (1951) Το Όγδοο Θαύμα (1952) Ο Χιτών (1953) Το λιμάνι της αγωνίας (1954) Ανατολικά της Εδέμ (1955) Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες (1956) Η Γέφυρα του Ποταμού Κβάι (1957) Όταν σπάσαμε τις αλυσίδες (1958) Μπεν Χουρ (1959) Σπάρτακος (1960) Τα Κανόνια του Ναβαρόνε (1961) Ο Λόρενς της Αραβίας (1962) Ο Καρδινάλιος (1963) Μπέκετ (1964) Δόκτωρ Ζιβάγκο (1965) Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές (1966) Ιστορία ενός Εγκλήματος (1967) Το Λιοντάρι το Χειμώνα (1968) Η Άννα των Χιλίων Ημερών (1969) Ιστορία Αγάπης (1970) Ο Άνθρωπος από τη Γαλλία (1971) Ο Νονός (1972) Ο Εξορκιστής (1973) Chinatown (1974) Στη Φωλιά του Κούκου (1975) Ρόκυ: Τα Χρυσά Γάντια (1976) Η Κρίσιμη Καμπή (1977) Το Εξπρές του Μεσονυχτίου (1978) Κράμερ εναντίον Κράμερ (1979) Συνηθισμένοι Άνθρωποι (1980) Στη Χρυσή Λίμνη (1981) Ε.Τ. ο Εξωγήινος (1982) Σχέσεις Στοργής (1983) Αμαντέους (1984) Πέρα από την Αφρική (1985) Πλατούν (1986) Ο Τελευταίος Αυτοκράτορας (1987) Ο Άνθρωπος της Βροχής (1988) Γεννημένος την 4η Ιουλίου (1989) Χορεύοντας με τους Λύκους (1990) Μπάγκσι (1991) Άρωμα Γυναίκας (1992) Η Λίστα του Σίντλερ (1993) Φόρεστ Γκαμπ (1994) Λογική και Ευαισθησία (1995) Ο Άγγλος Ασθενής (1996) Τιτανικός (1997) Η Διάσωση του Στρατιώτη Ράιαν (1998) American Beauty (1999) Μονομάχος (2000) Ένας Υπέροχος Άνθρωπος (2001) Οι Ώρες (2002) Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Επιστροφή του Βασιλιά (2003) Ιπτάμενος Κροίσος (2004) Το μυστικό του Brokeback Mountain (2005) Βαβέλ (2006) Εξιλέωση (2007) Slumdog Millionaire (2008) Avatar (2009) The Social Network (2010) Οι Απόγονοι (2011) Επιχείρηση: Argo (2012) 12 χρόνια σκλάβος (2013) Μεγαλώνοντας (2014) Η Επιστροφή (2015) Moonlight (2016) Οι Τρεις Πινακίδες Έξω από το Έμπινγκ, στο Μιζούρι (2017) Bohemian Rhapsody (2018) 1917 (2019) Η Χώρα των Νομάδων (2020) Η Εξουσία του Σκύλου (2021)
Βραβείο Καλύτερης Ταινίας της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου Νέας Υόρκης
Δεκαετία 1930
Ο Καταδότης (1935) Ο Πρίγκηψ των Δολλαρίων (1936) Η Ζωή του Εμίλ Ζολά (1937) Γκρεμισμένα Είδωλα (1938) Ο Πύργος των Καταιγίδων (1939)
Δεκαετία 1940
Τα Σταφύλια της Οργής (1940) Πολίτης Κέιν (1941) Ναυάγιο στα Νερά της Κρήτης (1942) Φρουρά στο Ρήνο (1943) Ο Δρόμος της Αγάπης (1944) Το Χαμένο Σαββατοκύριακο (1945) Τα καλύτερα χρόνια της ζωής μας (1946) Συμφωνία Κυρίων (1947) Ο Θησαυρός της Σιέρα Μάντρε (1948) Όλοι οι Άνθρωποι του Βασιλιά (1949)
Δεκαετία 1950
Όλα για την Εύα (1950) Λεωφορείον ο Πόθος (1951) Το τρένο θα σφυρίξει τρεις φορές (1952) Όσο υπάρχουν άνθρωποι (1953) Το λιμάνι της αγωνίας (1954) Μάρτι (1955) Ο γύρος του κόσμου σε 80 μέρες (1956) Η Γέφυρα του Ποταμού Κβάι (1957) Όταν σπάσαμε τις αλυσίδες (1958) Μπεν Χουρ (1959)
Δεκαετία 1960
Η Γκαρσονιέρα (1960) Γουέστ Σάιντ Στόρι (1961) Δεν δόθηκε (1962) Τομ Τζόουνς (1963) Ωραία μου Κυρία (1964) Ντάρλινγκ (1965) Ένας άνθρωπος για όλες τις εποχές (1966) Ιστορία ενός Εγκλήματος (1967) Το Λιοντάρι το Χειμώνα (1968) Z (1969)
Δεκαετία 1970
Πέντε Εύκολα Κομμάτια (1970) Το κουρδιστό πορτοκάλι (1971) Κραυγές και Ψίθυροι (1972) Αμερικανική Νύχτα (1973) Amarcord (1974) Νάσβιλ, η πόλη των εκπλήξεων (1975) Όλοι οι Άνθρωποι του Προέδρου (1976) Ο Νευρικός Εραστής (1977) Ο Ελαφοκυνηγός (1978) Κράμερ εναντίον Κράμερ (1979)
Δεκαετία 1980
Συνηθισμένοι Άνθρωποι (1980) Οι Κόκκινοι (1981) Γκάντι (1982) Σχέσεις Στοργής (1983) Το πέρασμα στην Ινδία (1984) Η Τιμή των Πρίτζι (1985) Η Xάννα και οι Αδελφές της (1986) Το Κύκλωμα (1987) Αταίριαστοι Εραστές (1988) Το αριστερό μου πόδι (1989)
Δεκαετία 1990
Τα Καλά Παιδιά (1990) Η Σιωπή των Αμνών (1991) Ο Παίκτης (1992) Η Λίστα του Σίντλερ (1993) Quiz Show (1994) Αφήνοντας το Λας Βέγκας (1995) Φάργκο (1996) Λος Άντζελες: Εμπιστευτικό (1997) Η Διάσωση του Στρατιώτη Ράιαν (1998) Η Παράσταση μιας Ζωής (1999)
Δεκαετία 2000
Traffic (2000) Οδός Μαλχόλαντ (2001) Ο Παράδεισος Είναι Μακριά (2002) Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών: Η Επιστροφή του Βασιλιά (2003) Πλαγίως (2004) Το μυστικό του Brokeback Mountain (2005) Πτήση 93 (2006) Καμιά Πατρίδα για τους Μελλοθάνατους (2007) Milk (2008) The Hurt Locker (2009)
Δεκαετία 2010
The Social Network (2010) The Artist (2011) Zero Dark Thirty (2012) Οδηγός Διαπλοκής (2013) Μεγαλώνοντας (2014) Κάρολ (2015) La La Land (2016) Πασχαλίτσα (2017) Roma (2018) Ο Ιρλανδός (2019)
Δεκαετία 2020
First Cow (2020) Οδήγα το Αμάξι μου (2021)
Κινηματογράφος, Ηθοποιοί, Σκηνοθέτες, Ταινίες
Εγκυκλοπαίδεια του Ηνωμένου Βασιλείου
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
