ART

 

.

Ο Μωάμεθ Α΄ ή Μεχμέτ Τσελεμπή (=φιλόκαλος, κομψός), ή Μεχμέτ Γκιουρεντζή (= παλαιστής), (τουρκ.: Mehmed Çelebi, αραβικά: چلبی محمد‎, 1388 – 1421) ήταν ο νεότερος γιος του Σουλτάνου Βαγιαζήτ Α΄.

Γεννήθηκε περί το 1389. Μετά τη μάχη της Άγκυρας (1402) στην οποία και έλαβε μέρος και κατά την οποία οι Τούρκοι νικήθηκαν κατά κράτος, ενώ ο Σουλτάνος Βαγιαζήτ συνελήφθη από τον Ταμερλάνο, ο Μεχμέτ Τσελεμπή ανακηρύχθηκε Σουλτάνος της Αμάσειας, ενώ ο αδελφός του, Σουλεϊμάν ηγεμόνευε την Ανδριανούπολη, ο δε έτερος αδελφός του Ίσα ή Μουσά την Προύσα. Τότε ενεπλάκη σε έναν δεκαετή αγώνα εναντίον των αδελφών του και Ίσα για τη διεκδίκηση του σουλτανικού θρόνου. Τελικά κατάφερε να επικρατήσει κερδίζοντας την υποστήριξη των γαζήδων, των Τούρκων εμίρηδων της Μικράς Ασίας και των χριστιανών υποτελών υπό την ηγεσία του Βυζαντινού αυτοκράτορα Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου. Σε αντάλλαγμα αυτής της υποστήριξης ο Μωάμεθ επικύρωσε την παραχώρηση της Θεσσαλονίκης και κάποιων θρακικών πόλεων στο Βυζάντιο, που είχε κάνει ο αδερφός του Σουλεϊμάν το 1403.

Μετά την επικράτησή του το 1413 ασχολήθηκε με την αποκατάσταση της εξουσίας του στη Μικρά Ασία. Το 1414-1415 ανακατέλαβε το εμιράτο του Μεντεσέ και μεγάλο μέρος του Καραμάν. Από το 1416 εγκατέστησε την έδρα του στην Αδριανούπολη και ασχολήθηκε με την ενίσχυση της εξουσίας του στα Βαλκάνια. Το 1416 κατέστησε τη Βλαχία φόρου υποτελή, το 1417 υπέταξε την Αλβανία και άρχισε να στρέφει τις κατακτητικές του διαθέσεις στη Βοσνία και την Ουγγαρία. Ασχολήθηκε με την κατάπνιξη της εξέγερσης του σεΐχη Μπεντρεντιν Σιμανβή και αργότερα του αδελφού του Μουσταφά. Μετά την επικράτησή του εξεστράτευσε στη Μικρά Ασία και κατέλαβε το Αϊδίνι και την Αττάλεια.

Πέθανε ξαφνικά κατά τη διάρκεια κυνηγίου στην Ανδριανούπολη το 1421, ο δε θάνατός του κρατήθηκε μυστικός επί 40 ημέρες μέχρι να μεταβεί ο διάδοχός του, Μουράτ, στη Προύσα όπου και μεταφέρθηκε και ετάφη, κοντά στο Πράσινο Τζαμί που ο ίδιος είχε χτίσει νωρίτερα. Η βασιλεία του θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο αγώνας για την αποκατάσταση της οθωμανικής ισχύος που είχε τροθεί μετά τη μάχη της Άγκυρας και την εμφύλια σύγκρουση, αγώνας που στο τέλος της βασιλείας του είχε στεφθεί με επιτυχία. Κι όμως ο Σουλτάνος Μεχμέτ Α΄, ωραίος στην όψη, με την επιμελημένη πάντα περιβολή του, υπήρξε ένας από τους ικανότερους Σουλτάνους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αγαπούσε ιδιαίτερα τα γράμματα και τις τέχνες καθώς και τον αθλητισμό και φημίζονταν για την ευθύτητα, την πραότητα , τη μεγαλοψυχία του καθώς και την σταθερή φιλία την οποία και επέδειξε ειδικά προς τους Έλληνες.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License