Στις σιδηροδρομικές μεταφορές, ένα τραίνο (σύγχρονη γραφή τρένο) αποτελείται από οχήματα τα οποία μεταφέρουν φορτία ή επιβάτες από ένα γεωγραφικό σημείο σε άλλο κινούμενα επάνω σε σιδηροδρομικές γραμμές (ράγες ή σιδηροτροχιές). Ο σιδηρόδρομος αποτελείται από ζεύγος από παράλληλες ράγες, αλλά μπορεί να είναι επίσης μονής τροχιάς (συνήθως κατασκευασμένης από ειδικό τσιμέντο) ή μαγνητικές. Τα περισσότερα τραίνα κινούνται χρησιμοποιώντας κινητήρες ντίζελ ή ηλεκτρικό κινητήρα, ο οποίος τροφοδοτείται με ηλεκτρική ενέργεια παρεχόμενη από παράπλευρα στη γραμμή συστήματα. Ιστορικά, οι ατμομηχανές ήταν η κυρίαρχη μορφή κινητήριας δύναμης από την εμφάνιση του σιδηροδρόμου ώς και τα μέσα του 20ου αιώνα, αλλά και άλλες πηγές ενέργειας (όπως άλογα, έλξη με σκοινί (ή καλώδιο), βαρύτητα, αέρας, ή τουρμπίνες αερίου) είναι δυνατό να χρησιμοποιούνται για την έλξη του.

Στην ορολογία του σιδηρόδρομου ο όρος σύνθεση συρμού περιγράφει την ομάδα των σιδηροδρομικών οχημάτων που αποτελούν ένα τραίνο. Όταν αναφερόμαστε στην κινητήρια δύναμη, περιγράφεται ο τύπος του κινητήρα που έλκει το τραίνο. Παρομοίως, ο όρος αμαξοστοιχία αναφέρεται σε μια ομάδα κινούμενων βαγονιών που είναι μόνιμα ή ημιμόνιμα συνδεδεμένα μεταξύ τους ώστε να αποτελούν μια ενιαίο ομάδα τροχαίου υλικού (ο όρος χρησιμοποιείται συνήθως για επιβατηγά τραίνα). Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι όροι σετ και μονάδα χρησιμοποιούνται κατα την αναφορά σε μια ομάδα μονίμως ή ημιμονίμως συνδεδεμένων οχημάτων όπως αυτών μιας πολλαπλής μονάδας. Κατα την αναφορά σε ένα τραίνο που αποτελείται από ποικιλία βαγονιών, ή από διάφορα σετ/μονάδες, χρησιμοποείται ο όρος σχηματισμός (formation).

Στην Πράξη Σιδηροδρόμων του 1993 Άρθρο 83(1) του Ηνωμενου Βασιλείου το τραίνο ορίζεται ως εξής:

α) δυο η περισσότερα κινούμενα βαγόνια συνδεμένα μεταξύ τους, από τα οποία το ένα τουλάχιστον είναι κινητήριο, ή
β) ένα κινητήριο όχημα μη συνδεδεμένο σε άλλο βαγόνι.

Παρομοίως οι κανόνες λειτουργίας ενός τραίνου των Atchison, Topeka και Santa Fe Railway's του 1948 ορίζουν ένα τραίνο ως: "Μια μηχανή ή περισσότερες από μια μηχανές συνδεδεμένες, με ή χωρίς βαγόνια, προβάλλοντας τα ενδεικτικά στοιχεία."[1]
[Επεξεργασία] Τύποι των τραίνων

Ένα τραίνο μπορεί να αποτελείται από συνδυασμό ενός ή περισσότερων κινητήριων οχημάτω και εφαπτομένων βαγονιών, ή αυτο-προωθούμενων πολλαπλών μονάδων (ή περιστασιακά ένα απλό όχημα, το οποίο αποκαλείται τρεναυτοκίνητο (railcar). Τα τραίνα μπορούν επίσης να ρυμουλκηθούν από άλογα, να έλκονται με τη βοήθεια καλωδίων ή, τέλος, να κατέρχονται από ανωφέρειες με τη βοήθεια της βαρύτητας.

Ειδικά είδη τραίνων που τρέχουν σε ειδικά σχεδιασμένους 'σιδηρόδρομους' είναι ατμοσφαιρικοί σιδηρόδρομοι, μονότρενα (monorails), υψηλής ταχύτητας τραίνα (TVG), Τραίνο Dinky, Τραίνο Maglev, υπόγειος με λαστιχένιoυς τροχούς, οι εναέριοι και οι οδοντωτοί σιδηρόδρομοι.

Ένα επιβατηγό τραίνο αποτελείται από ένα ή περισσότερα κινητήρια οχήματα και από ένα ή περισσότερα βαγόνια. Εναλλακτικά, ένα τραίνο μπορεί να αποτελείται εντελώς από επιβατηγά βαγόνια, κάποια από τα οποία διαθέτουν μια "πολλαπλή μονάδα". Σε πολλά μέρη του κόσμου, ειδικά στην Ιαπωνία και στην Ευρώπη, τα υψηλής ταχύτητας τραίνα χρησιμοποιούνται ευρέως για ταξιδιωτικές μεταφορές.

Τα εμπορικά τραίνα αποτελούνται από φορτηγά βαγόνια, διαφορετικά από τα επιβατηγά, παρ' όλο που ορισμένα, και ειδικά τα ταχυδρομικά τραίνα (ειδικότερα Περιοδεύον Ταχυδρομείο μοιάζουν εξωτερικά περισσότερο με τα επιβατικά.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ένα τραίνο διαθέτει δυο κινητήρια οχήματα και είναι όπως λέγεται, "δικέφαλο", και στον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι κάτι κοινό για ένα τραίνο μεγάλων αποστάσεων να οδηγείται από τρία, τέσσερα, ή ακόμη και από πέντε κινητήρια οχήματα. Ένα τραίνο με κινητήριο όχημα σε κάθε άκρη του αποκαλείται top and tailed και αυτή η πρακτική τυπικά χρησιμοποιείται όταν δεν υπάρχουν εγκαταστάσεις αναστροφής. .

Τα τραίνα μπορούν επίσης να είναι μικτά, περιλαμβάνοντας τόσο επιβατηγά και όσο και εμπορικά βαγόνια, βλ., π.χ., Μεταφορές στη Μαυριτανία. Τέτοια μικτά τραίνα έχουν γίνει σπάνια σε πολλές χώρες, αλλά ήταν κοινός τόπος στους σιδηροδρόμους των αρχών του 19ου αιώνα.

Ειδικά τραίνα χρησιμοποιούνται επίσης και για τη συντήρηση Ραγών.

Τραίνο Shinkansen, 2002

Σβέμπεμπαν τραίνο (Schwebebahn)

Μεταφορές

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library