ART

 

.

Ο Λυγξ (λατινικά: Lynx, συντομογραφία: Lyn) είναι αστερισμός που σημειώθηκε για πρώτη φορά το 1690, στο Firmamentum Sobiescianum του Εβέλιου, και ένας από τους 88 επίσημους αστερισμούς που θέσπισε η Διεθνής Αστρονομική Ένωση. Συνορεύει με τους αστερισμούς Καμηλοπάρδαλη, Ηνίοχο, Διδύμους, Καρκίνο, Μικρό Λέοντα και Μεγάλη Άρκτο. Βρίσκεται ολόκληρος στο βόρειο ημισφαίριο της ουράνιας σφαίρας. Είναι αμφιφανής στην Ελλάδα, ορατός ολόκληρος τις νύχτες του χειμώνα και της ανοίξεως.

Ονομασίες και ιστορία

Ο Εβέλιος, που τον σχημάτισε με βάση 19 αστέρες, ονόμασε τον Λύγκα έτσι επειδή, όπως είπε, «όσοι τον μελετούσαν θα έπρεπε να έχουν τα μάτια του λύγκα», υπονοώντας τη μικρή φωτεινότητα του αστερισμού. Η εναλλακτική ονομασία «Τίγρις» προήλθε από την ευφάνταστη παρομοίωση των αρκετών μικρών άστρων του Λύγκα με το δέρμα της τίγρης. Το ίδιο όνομα αποδόθηκε από τον Γερμανό αστρονόμο Bartschius (Jakob Bartsch, 17ος αιώνας) σε κάποιους αστέρες στην Αλώπεκα το 1624, αλλά εννοούσε τον ποταμό Τίγρη.
Οι φωτεινότεροι αστέρες

Ο α Λυγκός είναι και ο φωτεινότερος του αστερισμού, με φαινόμενο μέγεθος 3,13 και φασματικό τύπο K7 III.
Ο 2 Λυγκός έχει φαινόμενο μέγεθος 4,48 και φασματικό τύπο A2 V.
Ο 15 Λυγκός έχει φαιν.μέγεθος 4,35 και φασμ.τύπο G5 III-IV.
Ο 31 Λυγκός έχει φαιν.μέγεθος 4,25 και φασμ.τύπο K5 III. Ο Πτολεμαίος τον ταξινομούσε στη Μεγάλη Άρκτο και ο Assemani τον ταυτίζει με τον αραβικό Alsciaukat (από το al shaukah = αγκάθι) ή Mabsuthat/Mabsutah (= ο Διεσταλμένος).
Ο 38 Λυγκός, διπλός, έχει φαιν.μέγεθος 3,82 και φασμ.τύπο A3 V.
Ο HR 3579 έχει φαιν.μέγεθος 3,97 και φασμ.τύπο F5 V.

Αξιοσημείωτα στον αστερισμό

- Ο Λυγξ διαθέτει αρκετούς όμορφους διπλούς αστέρες για παρατηρητές με τηλεσκόπιο (ή ισχυρά κιάλια), όπως ο 19 Λυγκός ή Σ1062, με φαιν.μεγέθη 5,45 και 6,53, και διαχωρισμό 15΄΄.

- Το σφαιρωτό σμήνος NGC 2419 με φαιν.μέγεθος 10,4 και διάμετρο 6΄, απέχει από τη Γη πάνω από 300.000 έτη φωτός και είναι μάλλον το μακρινότερο στο Γαλαξία μας.

- Το αμυδρό πλανητικό νεφέλωμα Jones-Emberson 1 (φαιν.μεγέθους 12,1) έχει αρκετά μεγάλη φαινόμενη διάμετρο για πλανητικά νεφελώματα, 6΄39΄΄.

- Αρκετοί αλλά αμυδροί οι γαλαξίες, με φωτεινότερο τον NGC 2683 (φαιν.μέγεθος 9,8) κοντά στο σύνορο με τον Καρκίνο και με πυρήνα περιγραφόμενο ως νεφροειδούς σχήματος.

- Ο κβάζαρ APM 08279+5255 έχει φαινόμενο μέγεθος 15.

Στον Λύγκα ανακαλύφθηκε, τον Ιούλιο 1893, ο Κομήτης Rordame-Quenisset.

Δείτε επίσης

Αστερισμοί του Εβέλιου

Αετός - Αιγόκερως - Αλώπηξ - Ανδρομέδα - Αντλία - Ασπίς - Βέλος - Βόρειος Στέφανος - Βοώτης - Βωμός - Γερανός - Γλύπτης - Γλυφείον - Γνώμων - Δελφίν - Διαβήτης - Δίδυμοι - Δίκτυον - Δοράς - Δράκων - Εξάς - Ζυγός - Ηνίοχος - Ηρακλής - Ηριδανός - Θηρευτικοί Κύνες - Ινδός - Ιππάριον - Ιπτάμενος Ιχθύς - Ιστία - Ιχθύες - Καμηλοπάρδαλις - Κάμινος - Καρκίνος - Κασσιόπη - Κένταυρος - Κήτος - Κηφεύς - Κόμη Βερενίκης - Κόραξ - Κρατήρ - Κριός - Κύκνος - Λαγωός - Λέων - Λυγξ - Λύκος - Λύρα - Μεγάλη Άρκτος - Μέγας Κύων - Μικρά Άρκτος - Μικρός Κύων - Μικρός Λέων - Μικροσκόπιον - Μονόκερως - Μυία - Νότιον Τρίγωνον - Νότιος Ιχθύς - Νότιος Σταυρός - Νότιος Στέφανος - Οκρίβας - Οκτάς - Οφιούχος - Όφις - Παρθένος - Περιστερά - Περσεύς - Πήγασος - Πρύμνα - Πτηνόν - Πυξίς - Σαύρα - Σκορπιός - Ταύρος - Ταώς - Τηλεσκόπιον - Τοξότης - Τουκάνα - Τράπεζα - Τρίγωνον - Τρόπις - Ύδρα - Ύδρος - Υδροχόος - Φοίνιξ - Χαμαιλέων - Ωρίων - Ωρολόγιον

Εγκυκλοπαίδεια Αστρονομίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License