ART

 

.

Ο Πετρος Β΄ (Пётр II, 23 Οκτωβρίου 1715 - 30 Ιανουαρίου 1730) ήταν Ρώσος τσάρος, ο οποίος διαδέχθηκε στο θρόνο την Αικατερίνη Α΄. Εγγονός του Πέτρου Α΄, γιος του τσάρεβιτς Αλεξέι Πέτροβιτς και της πριγκίπισσας Γερμανίας Σοφία-Σαρλότ του Μπράουνσβικ-Βολφενμπούττελ, το τελευταίο μέλος της οικογένειας των Ρομανόφ από αρσενική γραμμή. Ανέβηκε στο θρόνο 6 (17) Μαΐου 1727, όταν ήταν μόλις έντεκα ετών, και πέθανε σε ηλικία 14 ετών από ευλογιά. Ο Πέτρος Β΄ δεν είχε χρόνο για κρατικές υποθέσεις και στην πραγματικότητα δεν κυβέρνησε ποτέ μόνος του. Η πραγματική εξουσία ήταν στα χέρια του Ανώτατου Μυστικού Συμβουλίου, πρώτα του Μένσικοφ και μετά την ανατροπή του, του Ντολγκορούκοφ.

Παιδική ηλικία

Μέγας Δούκας Πέτρος Β΄, γεννήθηκε στις 12 (23) Οκτωβρίου του 1715. Γιος του διάδοχου θρόνου Αλεξέι Πέτροβιτς που εκτελέστηκε το 1718, και της πριγκίπισσας Γερμανίας Σοφία-Σαρλότ του Μπράουνσβικ-Βολφενμπούττελ, η οποία πέθανε δέκα ημέρες μετά τη γέννηση του. Μετά την εκτέλεση του Αλεξέι Πέτροβιτς το 1718, ο Πέτρος Α΄ ανέλαβε την κηδεμονία του μοναδικού αρσενικού εγγονιού του. Διέταξε την μόρφωση και ανατροφή του παιδιού. Κατά τα πρώτα τέσσερα χρόνια της ζωής του ο Πέτρος Β΄ δεν θεωρήθηκε μελλοντικός αυτοκράτορας, γιατί διάδοχοι ήταν γιοι του Πέτρου Α΄, ο Πέτρος και ο Παύλος. Και οι δύο όμως έχασαν τη ζωή τους στην πρώιμη παιδική ηλικία, και έτσι δημιουργήθηκε το ζήτημα της διαδοχής. Ο Αλεξέι Πέτροβιτς αρνήθηκε από πριν τη διαδοχή υπέρ του γιου Πέτρου Α΄, έτσι όταν εκτελέστηκε η άρνηση αυτή επηρέασε και τον γιο του Πέτρο Β΄. Μέτα το θάνατο του γιου του Πέτρου Α΄ πλέον ο μοναδικός διάδοχος που έμεινε ήταν ο Πέτρος Β΄ τελευταίος από την αρσενική πλευρά της δυναστείας Ρομάνοφ.

Μέτα το θάνατο του Πέτρου Α΄, και λίγο πριν της Αικατερίνης Α΄, το Ανώτατο Μυστικό Συμβούλιο, ψήφισε για την διαδοχή με πλειοψηφία υπέρ του Πέτρου Β΄, ο οποίος υποτίθεται ότι μέχρι 16 ετών θα βρισκόταν υπό την εποπτεία του Συμβουλίου και θα δώσει όρκο και υπόσχεση να μην πάρει εκδίκηση από κανέναν για τη θανατική καταδίκη του πατέρα του, Αλεξέι Πέτροβιτς. Στις 6 (17) Μάιου 1727 η 43 χρόνη Αικατερίνη Α΄ πεθαίνει αφήνοντας διαθήκη. Σύμφωνα με αυτή το θρόνο θα κληρονομήσει ο εγγονός του Πέτρου Α ΄. [1]

Ενθρόνιση και Κηδεμονία

Ο Πέτρος Β΄ λόγω ηλικίας του δεν ήταν σε θέση να κυβερνά, με αποτέλεσμα σχεδόν απεριόριστη εξουσία ήταν στα χέρια του Μένσικοφ, και στη συνέχεια του Όστερμαν και Ντολγκορούκι. Σύμφωνα με τη βούληση της Αικατερίνης Α΄ νέος αυτοκράτορας πριν τη ηλικία των 16 ετών δεν μπορούσε να κυβερνήσει χωρίς κηδεμονία του Ανώτατου Μυστικού Συμβουλίου, του οποίου επικεφαλής ήταν ο Αλέξανδρος Μένσικοφ.

Επί Μένσικοφ

Ο Μένσικοφ στράφηκε εναντίον όλων εκείνων που θεωρούσε επικίνδυνους από την άποψη της διαδοχής. Κόρη του Πέτρου Α΄, Άννα Πετρόβνα και ο σύζυγός της αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη Ρωσία. Στην Άννα Ιβάνοβνα, κόρη του βασιλιά Ιβάν Ε΄ είχε απαγορευτεί επιστροφή από Γιέλγκαβα που βρισκόταν για να δει τον Πέτρο Β΄. Ο Μένσικοφ προσπαθώντας να ενισχύσει την επιρροή στον αυτοκράτορα, τον έφερε στις 17 Μαΐου στο σπίτι του στο νησί Βασιλένσκι. Στις 25 του Μάιου αρραβώνιασε τον 11χρόνο Πέτρο Β΄ με 16χρόνη πριγκίπισσα Μαρία, κόρη του.

Επί Ντολγκορούκι

Σταδιακά οι σχέσεις αυτοκράτορα με τον Μένσικοφ και την κόρη του ψύχραιναν. Υπήρχαν αρκετοί λόγοι: από τη μία πλευρά - η ​​αλαζονεία του Μένσικοφ, από την άλλη - η επιρροή της Ελισάβετ Πέτρονβας και των Ντολγκορούκι. Τελικά ο Πέτρος Β΄ αποφάσισε να διαλύσει τον αρραβώνα και να μετακομίσει στο Παλάτι του Πετρογκρόφ. Εν τω μεταξύ οι αντίπαλοί του βρήκαν εκθέσεις ανάκρισης του πατέρα του Αλεξέι Πέτροβιτς στην οποία συμμετείχε και ο Μένσικοφ, και τις παρουσίασαν στον αυτοκράτορα. Στις 7 Σεπτεμβρίου ο Πέτρου Β΄ επιστρέφοντας από το κυνήγι στην Αγία Πετρούπολη διέταξε την Φρουρά να υπακούει πια μονό σε αυτόν. Στις 8 Σεπτεμβρίου ο Μένσικοφ είχε κατηγορηθεί για προδοσία, υπεξαίρεση του ταμείου και με όλη την οικογένεια (και τη Μαρία) εξορίστηκε στην Τομπόλσκ.

Στις 25 Φεβρουαρίου ο Πέτρος Β΄ μεταβαίνει μετά το κάλεσμα της γιαγιάς του στη Μόσχα. Στη Μόσχα η οικογένεια Ντολγκορούκι αποκτούν περισσότερη δύναμη: στις 3 Φεβρουαρίου του 1728 ο Βασίλη Λούκιτς και Αλεξέι Ντολγκορούκι έγιναν μελή του Συμβουλίου.

Την περίοδο ζωής του στη Μόσχα, ο Πέτρος Β΄ διασκεδάζει αναθέτοντας τις κυβερνητικές υποθέσεις στους Ντολγκορούκι. Οι ίδιοι και ιδιαίτερα ο Ιβάν, αγανακτισμένοι μιλούσαν για συνεχείς διασκεδάσεις του αυτοκράτορα, παρ 'όλα αυτά, δεν τον εμπόδιζαν και δεν τον ανάγκαζαν να ασχοληθεί με κρατικές υποθέσεις.

Κατά τη βασιλεία του συνέβησαν πολλά απρόοπτα για τη Ρωσία γεγονότα. Ο στρατός και το ναυτικό ήταν σε κρίση: Στρατιωτική Ακαδημία μετά τη εξορία του Μένσικοφ έμεινε χωρίς πρόεδρο, και ο στρατός δεν είχε αρκετά πολεμοφόδια, πολλοί ικανοί νέοι αξιωματικοί απολύθηκαν. Ο Πέτρος Β΄ δεν ενδιαφερόταν για το στρατό, οι στρατιωτικές ασκήσεις κοντά στη Μόσχα, την άνοιξη του 1729 δεν προσέλκυαν την προσοχή του. Άνθιζε διαφθορά και κλοπή σε μεγάλη κλίμακα.

Γάμος

Το φθινόπωρο 1729 ο αυτοκράτορας γνώρισε και ερωτεύτηκε την αδελφή του Ιβάν Ντολγκορούκι, την 17χρόνη Πριγκίπισσα Αικατερίνη Ντολγκορούκοβα. Στις 19 Νοεμβρίου ανακοίνωσε στο Συμβούλιο την πρόθεσή του να παντρευτεί την πριγκίπισσα, και στις 30 Νοεμβρίου, έγινε αρραβώνας στο παλάτι Λεφόρτ. Ο γάμος προγραμματίστηκε για 19 Ιανουαρίου 1730, δεν πραγματοποιήθηκε όμως λόγω του πρόωρου θανάτου του Πέτρου Β΄.

Θάνατος

Στη γιορτή των Θεοφανίων 19 Ιανουαρίου 1730, παρά το ισχυρό παγετό, ο Πέτρος Β΄, μαζί με Στρατάρχη Μιούνιχ και Όστερμαν παραβρέθηκαν στη παρέλαση στον ποταμό Μόσχοβα. Όταν ο Πέτρος επέστρεψε στο σπίτι, ανέβασε πυρετό παρουσίασε σημάδια ευλογιάς. Φοβούμενος το θάνατο του ο Ιβάν Ντολγκορούκοφ αποφάσισε να σώσει τη θέση των συγγενών του και να ενθρονίσει την αδελφή του. Έτσι πλαστογράφησε την διαθήκη του. Μετά το θάνατο του Πέτρου Β΄, Ιβάν Ντολγκορούκοφ βγήκε έξω, τράβηξε το σπαθί του και φώναξε: «Ζήτω η αυτοκράτειρα Αικατερίνη Β΄». Συνελήφθη όμως αμέσως και μαζί με την οικογένειά του και η πριγκίπισσα Αικατερίνη εστάλη στην εξορία στη Σιβηρία.

Στις 30 Ιανουαρίου του 1730 ο 14 χρόνος αυτοκράτορας πέθανε, χωρίς να αφήσει απογόνους και να ορίσει διάδοχο. Με το θάνατο του τελειώνει η δυναστεία των Ρομάνοφ από αρσενική πλευρά.

Πηγές

Konstantin Arseniev (1839) (in Russian) The reign of Peter II (Царствование Петра II) at Runivers.ru in DjVu and PDF formats

Παραπομπές

Nicholas Riasanovsky, The History of Russia, page 250

Ρωσία: Τσάροι και Αυτοκράτορες της Ρωσίας

Ρουρικίδες: Ιβάν Δ' (Τρομερός) | Φιοντόρ Α' (Κωδωνοκρούστης)

Εποχή των Αναστατώσεων: Μπόρις Γκοντουνόβ | Φιοντόρ Β' Γκοντουνόβ | Δημήτριος Β' (Ψευδοδημήτριος) | Βασίλειος Δ' Σούισκι

Ρομάνοβ: Μιχαήλ Α' | Αλέξιος | Φιοντόρ Γ' | Ιβάν Ε' | Πέτρος Α' (Μέγας) | Αικατερίνη Α' | Πέτρος Β' | Άννα Ιβάνοβνα | Ιβάν ΣΤ΄ | Ελισάβετ | Πέτρος Γ' | Αικατερίνη Β' (Μεγάλη) | Παύλος Α' | Αλέξανδρος Α' | Νικόλαος Α' | Αλέξανδρος Β' (Απελευθερωτής) | Αλέξανδρος Γ' | Νικόλαος Β' (Αιματοβαμμένος)

Ρώσοι

Εγκυκλοπαίδεια Ρωσίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License