ART

 

.

Αγία Γραφή, Άγιες Γραφές, Θεία Γραφή, Γραφή, Γραφές, Iερά Γράμματα ή Βίβλος, χαρακτηρίζεται το σύνολο ή «βιβλιοθήκη» κειμένων θρησκευτικού χαρακτήρα. Με τον όρο αυτό βασικά περιγράφεται η Εβραϊκή Βίβλος του Ιουδαϊσμού αλλά και ο συνδυασμός αυτής, δηλαδή της Παλαιάς Διαθήκης, που αναφέρεται στη πρό Χριστού περίοδο, και της Καινής Διαθήκης, που αναφέρεται στην παρουσία του Χριστού, τη διδασκαλία του και στις επιστολές και Πράξεις των Αποστόλων, του Χριστιανισμού.

Το όνομα Βίβλος ως δήλωση της Αγίας Γραφής οφείλεται περισσότερο στην επίδραση των αντίστοιχων λέξεων των νεότερων ευρωπαϊκών γλωσσών Bible, Bibel κ.λπ. Αυτές δε προήλθαν εκ του biblia -orum και ειδικότερα από το μεσαιωνικό Biblia -ae που και αυτά έχουν προέλευση στην Παλαιά Διαθήκη όπου αναφέρονται "οι βίβλοι" (Δανιήλ θ:2), "τα βιβλία τα άγια" (Α΄ Μακκαβαίων ιβ΄:9), "η ιερά βίβλος" (Β΄ Μακκαβαίων η΄:23).

Το σύνολο των βιβλίων που συγκροτεί τον "χριστιανικό κανόνα" της Παλαιάς Διαθήκης (1ο μέρος της Αγίας Γραφής) και Καινής Διαθήκης (2ο μέρος της Αγίας Γραφής), προέκυψε από την ανάγκη να καθοριστούν τα βιβλία εκείνα που εκφράζουν αυθεντικά την πίστη της Εκκλησίας, ώστε να αποκλειστούν μεταγενέστερα ψευδεπίγραφα έργα, που περιείχαν μη αποδεκτές ή και αιρετικές διδασκαλίες.

Παρ' όλα αυτά όμως, οι διάφορες τοπικές Εκκλησίες, ενώ δέχθηκαν όλες την Καινή Διαθήκη, περίπου στο σύνολό της, ακολούθησαν διαφορετικές πρακτικές στην αναγνώριση των βιβλίων της Παλαιάς Διαθήκης, με αποτέλεσμα να μην υπάρξει ένας ενιαίος κανόνας ολόκληρης της χριστιανικής Εκκλησίας.

Το μεγάλο σχίσμα μεταξύ Ανατολικής και Δυτικής Εκκλησίας και αργότερα η Μεταρρύθμιση συνέβαλαν στο να παγιωθούν οι διαφορετικές παραδόσεις στο θέμα του κανόνα, με αποτέλεσμα οι τρεις μεγάλες Ομολογίες να δέχονται σήμερα διαφορετικό αριθμό βιβλίων, διαφορετικό Κανόνα της Παλαιάς Διαθήκης.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία δέχεται συνολικά 76 βιβλία. Δηλαδή 27 της Καινής Διαθήκης, τα οποία και είναι: τα ευαγγέλια των 4 ευαγγελιστών, οι Πράξεις των Αποστόλων, 21 Αποστολικές επιστολές και η Αποκάλυψη, και 39 βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης ή της ιουδαϊκής Βίβλου τα οποία χαρακτηρίζει ως "κανονικά" ή "πρωτοκανονικά", τα οποία τιτλοφορούνται σύμφωνα με τη μετάφραση των Εβδομήκοντα, καθώς και 10 βιβλία ακόμη, τα λεγόμενα "αναγινωσκόμενα" ή "δευτεροκανονικά", τα οποία και είναι:

Α' Έσδρας
Τωβίτ
Ιουδίθ
Α' Μακκαβαίων
Β' Μακκαβαίων
Γ' Μακκαβαίων
Σοφία Σολομώντος
Σοφία Σειράχ
Βαρούχ
Επιστολή Ιερεμίου

ανεβάζοντας τον αριθμό των βιβλίων σε 49.

Πέρα από τα 10 επιπλέον βιβλία, αποδέχεται τις εξής 4 προσθήκες, που ονομάζονται δευτεροκανονικά τεμάχια:

μία προσθήκη στην Εσθήρ, στα ελληνικά
τρεις προσθήκες στον Δανιήλ, στα ελληνικά

Η Καθολική Εκκλησία δέχεται συνολικά 73 βιβλία. Πέρα από την Καινή Διαθήκη, δέχεται 46 βιβλία στην Παλαιά Διαθήκη τα οποία χωρίζει σε "πρωτοκανονικά" και "δευτεροκανονικά". Στα πρωτοκανονικά έργα περιλαμβάνονται τα 39 βιβλία της ιουδαϊκής Βίβλου, ενώ στα δευτεροκανονικά τα εξής 7 συγγράμματα:

Τωβίτ
Ιουδίθ
Α' Μακκαβαίων
Β' Μακκαβαίων
Σοφία Σολομώντος
Σοφία Σειράχ
Βαρούχ (και Επιστολή Ιερεμίου)[1]

Πέρα από τα 7 επιπλέον συγγράμματα, αποδέχεται τις εξής 4 προσθήκες, που ονομάζονται δευτεροκανονικά τεμάχια:

μία προσθήκη στην Εσθήρ, στα ελληνικά
τρεις προσθήκες στον Δανιήλ, στα ελληνικά

Τα βιβλία που δεν συμπεριλαμβάνονται στον κανόνα αυτό λέγονται "απόκρυφα" και είναι τα εξής:

Α' Έσδρας
Γ' Μακκαβαίων
Δ' Μακκαβαίων

Οι Προτεστάντες δέχονται συνολικά 66 βιβλία. Μαζί με τα 27 βιβλία της Καινής Διαθήκης (αναφέρονται σε αυτό το τμήμα και ως «Ελληνική Καινή Διαθήκη») αποδέχονται και τον ιουδαϊκό κανόνα με τα 39 βιβλία μόνο. Τα επιπλέον βιβλία που περιλαμβάνονται στον κανόνα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας τα ονομάζουν γενικά "απόκρυφα", αν και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη λατρεία.

Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δέχονται συνολικά 66 βιβλία. Μαζί με τα 27 βιβλία της Καινής Διαθήκης (αναφέρονται σε αυτό το τμήμα και ως «Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές»), αποδέχονται αποκλειστικά τον ιουδαϊκό (αλεξανδρινό) κανόνα με τα 39 βιβλία μόνο (αναφέρονται σε αυτό το τμήμα και ως «Εβραϊκές Γραφές»)[2]. Οποιαδήποτε άλλα βιβλία δεν τα θεωρούν θεόπνευστα και τα κατατάσσουν στα «απόκρυφα».

Οι Ιουδαίοι δέχονται αποκλειστικά τα 24 (αντιστιχούν στα 39 των Χριστιανικών δογμάτων, καθώς κάποια ενοποιούνται) βιβλία του ιουδαϊκού κανόνα και αναφέρονται σε αυτά ως "Τανάκ" ή απλά «Άγιες Γραφές».

Κοινό στοιχείο στους κανόνες όλων των χριστιανικών ομολογιών αποτελεί το σύστημα κατάταξης των βιβλικών έργων, που διαφέρει από εκείνο της ιουδαϊκής Βίβλου. Έτσι, τα βιβλία κατατάσσονται με βάση το φιλολογικό χαρακτήρα και το περιεχόμενο τους σε τρεις ομάδες:

Ιστορικά
Ποιητικά - Διδακτικά
Προφητικά

Η Εβραϊκή Βίβλος ομαδοποιεί τα βιβλία ως εξής:

Νόμος (Τορά)
Προφήτες (Νεβιείμ)
Αγιόγραφα ή Γραπτά (Κεθουβείμ)

Ετυμολογία

Η λέξη Βίβλος είναι αρχαία και σήμαινε το φυτό του παπύρου, επίσης τον φλοιό του ίδιου φυτού, εκ του οποίου παραγόταν η ομώνυμη γραφική ύλη, και συνεκδοχικά τον ίδιο τον περιτυλιγμένο με επεξεργασμένα φύλλα παπύρου ρόλο. Αρχικά η λέξη γραφόταν με -υ- και θεωρείται ότι προέρχεται από την πόλη Βύβλο της Φοινίκης, η οποία ήταν φημισμένη για τις εξαγωγές παπύρου. Το ότι ταυτίστηκε η βασική λέξη της τότε αναγνωστικής και γραφικής ύλης με την Αγία Γραφή υπογραμμίζει ότι η τελευταία είναι «Το Βιβλίο των βιβλίων». Από την άλλη μεριά, η αγγλική λέξη «Bible» προέρχεται από τη λατινική «biblia», απόδοση της λέξης «βιβλία» ή, προγενέστερα, «βυβλία», η οποία είναι υποκοριστικό της «βίβλου» ή «βύβλου».—Για περισσότερες ετυμολογικές πληροφορίες βλέπε το λεξικό της Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα.
Υποσημειώσεις

↑ Στις Καθολικές Βίβλους, στο βιβλίο του Βαρούχ περιλαμβάνεται ένα επιπρόσθετο έκτο κεφάλαιο που ονομάζεται Επιστολή Ιερεμία.
↑ Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά θεωρούν ότι η έκφραση «Παλαιά Διαθήκη», που χρησιμοποιείται από τον Απ. Παύλο στο εδάφιο 2 Κορινθίους 3:14, αναφέρεται συγκεκριμένα στα συγγράμματα του Μωυσή και όχι σε όλες τις Εβραϊκές Γραφές, και γι' αυτό δεν χωρίζουν τη Γραφή σε «Παλαιά» και «Καινή Διαθήκη». Επίσης έχουν υιοθετήσει την ευρέως αποδεκτή άποψη που έχουν πλέον οι λόγιοι, ότι η λέξη διαθήκη στο εν λόγω εδάφιο δεν χρησιμοποιείται με την κλασική ελληνική της σημασία αλλά με αυτήν της Μετάφρασης των Εβδομήκοντα και της υπόλοιπης Καινής Διαθήκης, και σημαίνει «συμφωνία, συνθήκη, συμβόλαιο». Ως εκ τούτου, υποστηρίζουν ότι είναι παντελώς εσφαλμένη η παράδοση που καθιερώθηκε με τη λατινική Βουλγάτα, να αποδίδεται η λέξη διαθήκη ως testamentum ή testament ή αντίστοιχους όρους, αλλά αντιθέτως πρέπει να αποδίδεται covenant. (Βλέπε Alexander Souter, The Text and Canon of the New Testament Second ed., 1953, σελ. 144)

Βλέπε επίσης
Wikisource logo
Στη Βικιθήκη υπάρχει υλικό που έχει σχέση με το θέμα:
Αγία Γραφή

Απόκρυφα
Βιβλικός κανόνας
Δευτεροκανονικά βιβλία
Μεταφράσεις της Αγίας Γραφής
Παλαιά Διαθήκη
Καινή Διαθήκη
Κυριότεροι Κώδικες της Καινής Διαθήκης

Ιουδαϊσμός
Χριστιανισμός

Επιπλέον ανάγνωση

Οίκος της Ελληνικής Βίβλου (Μυριόβιβλος)
Αγία Γραφή (Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος:)
Η Καινή Διαθήκη online
Η Παλαιά Διαθήκη online
Εβραϊκές και Χριστιανικές Γραφές: Συγκριτικός πίνακας (στην αγγλική)
Ο Βιβλικός κανόνας των Γραφών – Καθολική άποψη (στην αγγλική)
Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (Encyclopedia Britannica), λήμμα «Βίβλος», έκδοση 1911, στην αγγλική.
Η Αγία Γραφή online
Η Αγία Γραφή online με παραπομπές
OnlineGreekBible.gr Αγία Γραφή: κείμενα και μετάφραση - Online Greek texts: Byz, Patriarchal/Greek Orhodox Church, NA27/ UBS4, LXX, TR, Tischendorf, WH, Texts with variants
Κωνσταντίνου Σιαμάκη (24 Ιανουαρίου 2010). ΑΡΧΑΙΟΤΑΤΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΤΗΣ ΒΙΒΛΟΥ. philologus.gr. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2013.

Βιβλιογραφία

Η Αγία Γραφή, Μετάφραση από τα Πρωτότυπα Κείμενα, έκδοση Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας, 1997.
'Όλη η Γραφή είναι Θεόπνευστη και Ωφέλιμη' , 1990, Β. & Φ. Ε. Σκοπιά.
Εισαγωγή εις την Παλαιάν Διαθήκην, Αθ. Π. Χαστούπη, Πανεπ. Αθηνών, 1986
Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη, Στ. Καλαντζάκη, Πουρνάρας, 1999
Η Παλαιά Διαθήκη-Διάγραμμα Περιεχομένου Τόμος Α', Ι. Μούρτζιου, Πουρναράς, 1998
Η Παλαιά Διαθήκη-Διάγραμμα Περιεχομένου Τόμος Β', Ι. Μούρτζιου, Πουρναράς, 2000
Η Παλαιά Διαθήκη Τόμος Α', Αθανάσιου Χαστούπη κ.α., Εκδ. Χ. Γιοβάνης, 1955, 1993
Nelson's complete book of Bible maps & charts, Nashville, Tenn.: Thomas Nelson, 1993
The Outline Bible, Tyndale House Publishers, 1999
A survey of Old Testament introduction, Moody Press, 3rd. ed. 1998
The books of history, Smith, J. E., College Press, 1995
The Major Prophets, Smith, J. E., College Press, 1992
The Minor Prophets, Smith, J. E., College Press, 1992
The Pentateuch (2nd ed.), Smith, J. E., College Press, 1993
The wisdom literature and Psalms, Smith, J. E., College Press, 1996
Ιωάννης Πέτρου, Η Βίβλος ως ιερό και πολιτισμικό κείμενο. Κοινωνιολογική θεώρηση, Δια-κείμενα, τεύχ. 6, Θεσσαλονίκη 2004, σ. 13-22. Το ίδιο επεξεργασμένο: Επιστημονική Επετηρίδα Τμήματος Θεολογίας ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη, τόμ. 15 (2005), σ. 269-278

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License