ART

 

.

Η λέξη φιλοσοφία ετυμολογικά είναι σύνθετη και προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό φιλείν (που σημαίνει αγάπη) και τη λέξη σοφία. Η φιλοσοφία ασχολείται με ερωτήματα ή απορίες που μπορούμε να αποκαλέσουμε οριακά, θεμελιώδη, ή έσχατα. Η αναζήτηση απαντήσεων σε ερωτήματα που πιθανά ξεπερνούν τις ανθρώπινες γνωστικές δυνατότητες, ακόμα κι αν αυτά παραμείνουν τελικά αναπάντητα, βοηθά στη διερεύνηση των ορίων της ανθρώπινης σκέψης. Δεν θα ήταν λάθος να πούμε ότι φιλοσοφία είναι σκέψη πάνω στην ίδια τη σκέψη και τις δυνατότητες της[1].

Οι εκάστοτε φιλόσοφοι, σύμφωνα με το εννοιολογικό περιεχόμενο που προσάπτουν στη φιλοσοφία, δημιουργούν και το ανάλογο φιλοσοφικό ρεύμα.

Γενικώς θα μπορούσε να διατυπώσει κανείς ότι φιλοσοφική σκέψη είναι η διανοητική διερεύνηση βαθέων ερωτημάτων για την σχέση του ανθρώπου με τον κόσμο και την θέση του σ’ αυτόν. Η φιλοσοφία βέβαια δεν αρκείται στην ανάλυση της πραγματικότητας του εμπειρικού κόσμου, αλλά διατυπώνει προτάσεις για την αλλαγή του. Ένας φιλόσοφος δεν αρκείται στο να διατυπώσει πώς έχουν τα πράγματα, αλλά προχωρά και σε συγκεκριμένες προτάσεις για το πώς θα μπορούσαν να είναι.

Εύρος της φιλοσοφίας

Ο Μπέρτραντ Ράσελ διατυπώνει πως φιλοσοφία είναι μια δεξαμενή γνώσεων που ακόμα είναι ανέτοιμες προς εξειδικευμένη επιστημονική διαπραγμάτευση. Επομένως, όπως έχει ιστορικά αποδειχθεί άλλωστε, η φιλοσοφία είναι η επιστήμη των επιστημών, ο κορμός της διεπιστημονικής γνώσης, ο άσβεστος πόθος αναζήτησης του ανθρώπου. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι σύγχρονες θετικές επιστήμες (Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Ιατρική, Αστρονομία κ.α.) αλλά και μεταγενέστερες θεωρητικές (Ψυχολογία, Κοινωνιολογία κ.α.) ξεπήδησαν από το φιλοσοφικό στοχασμό.

Παρόλο το εύρος της έννοιας της Φιλοσοφίας, δεν πρέπει να παραβλέπεται το γεγονός ότι πρόκειται για επιστήμη (και μάλιστα τη "μητέρα" επιστήμη όπως είδαμε). Επομένως η μέθοδος ενός στοχασμού ώστε αυτός να ονομασθεί φιλοσοφικός πρέπει να τηρεί συγκεκριμένα επιστημονικά κριτήρια και στάδια. Αυτά τα στάδια είναι εκείνα της Παρατηρήσεως, της Υποθέσεως, του Πειράματος, της Απόδειξης και της Επαναλήψεως. Ο φιλοσοφικός στοχασμός απαραίτητα πρέπει να εγκολπώνει την επιστημονική αποδεικτική διαδικασία.

Κλάδοι της φιλοσοφίας

Η Φιλοσοφία διαιρείται σε κλάδους.

* Ηθική ονομάζεται ο τομέας της Φιλοσοφίας που διερευνά το αν πρέπει ή όχι ο άνθρωπος να ενεργεί με κάποιους τρόπους ή να υιοθετήσει κάποιους γενικούς κανόνες που να καθορίζουν τις ενέργειες του.
* Αισθητική ονομάζεται ο τομέας που ασχολείται εκτεταμένα με την αντίληψη του καλού, του ωραίου και των αντίστροφων τους.
* Γνωσιολογία ονομάζεται ο κλάδος που διερευνά τα όρια, την προέλευση και την ποιότητα της ανθρώπινης γνώσης.
* Μεταφυσική ονομάζεται ο τομέας που ασχολείται με το επέκεινα, με εκείνο που εμπειρία δεν μας αποκαλύπτει. (Δεν πρέπει να συγχέεται με εξωεπιστημονικούς κλάδους όπως η Παραφυσική).

Όλοι οι παραπάνω κλάδοι διαιρούνται σε αρκετές υποενότητες, καλύπτοντας έτσι μια τεράστια θεματική που απλώνεται σε όλο το εύρος του σύγχρονου επιστημονικού κόσμου, είτε πρόκειται για Θετικές, είτε για Θεωρητικές, είτε για Τεχνολογικές επιστήμες.

Φιλόσοφοι

Αρχαίοι Έλληνες

* Γοργίας
* Σωκράτης
* Πλάτωνας
* Αριστοτέλης
* Επίκουρος
* Ζήνων ο Κιτιεύς
* Αντισθένης

Αρχαίοι Ρωμαίοι

* Κικέρων
* Σενέκας
* Σαλλούστιος
* Λουκρήτιος
* Τάκιτος
* Τίτος Λίβιος


Φιλόσοφοι στον Μεσαίωνα

* Άγιος Αυγουστίνος
* Θωμάς Ακινάτης
* Μαρσίλιος


Φιλόσοφοι του Διαφωτισμού

* Καρτέσιος (Ρενέ Ντεκάρτ)
* Ζαν Μποντέν
* Νικολό Μακιαβέλι
* Ντενί Ντιντερό
* Νικολά ντε Κοντορσέ
* Γκότφριντ Βίλχελμ Λάιμπνιτς
* Τόμας Χομπς
* Τζον Λοκ
* Ζαν Ζακ Ρουσώ
* Τσέζαρε Μπεκκαρία
* Βολταίρος
* Αλεξίς ντε Τοκβίλ
* Μοντεσκιέ
* Έντμουντ Μπερκ
* Ντέιβιντ Χιουμ
* Εμμάνουελ Καντ
* Mπαρούχ Σπινόζα
* Τζωρτζ Μπάρκλεϋ


Φιλόσοφοι του 19ου αιώνα

* Τζέρεμι Μπένθαμ
* Τζέιμς Μιλλ
* Τζον Στιούαρτ Μιλλ
* Σαρλ Φουριέ
* Γκέοργκ Βίλχελμ Φρήντριχ Χέγκελ
* Φρίντριχ Ένγκελς
* Καρλ Μαρξ
* Μιχαήλ Μπακούνιν
* Φρειδερίκος Νίτσε
* Εμίλ Ντιρκάιμ
* Γκιόργκι Λούκατς
* Αύγουστος Κοντ
* Σαίρεν Κίρκεγκωρ
* Μαξ Βέμπερ
* Ρόζα Λούξεμπουργκ


Φιλόσοφοι του 20ού αιώνα

* Αλεξάνδρα Κολλοντάι
* Μάρτιν Χάιντεγκερ
* Έντμουντ Χούσσερλ
* Βίττγκενσταϊν
* Αντόνιο Γκράμσι
* Μπέρτραντ Ράσελ
* Ιμμάνουελ Βαλλερστάιν
* Ερνστ Μπλοχ
* Θέντα Σκότσπολ
* Καρλ Πολάι
* Σμούελ Άιζενσταντ
* Μπάρινγκτον Μουρ
* Χέρμπερτ Μαρκούζε
* Γιούργκεν Χάμπερμας
* Τέοντορ Αντόρνο
* Μαξ Χορκχάιμερ
* Βάλτερ Μπένγιαμιν
* Ζορζ Κανγκιλέμ
* Μισέλ Φουκώ
* Νόαμ Τσόμσκι
* Ζαν-Πωλ Σαρτρ
* Σιμόν ντε Μποβουάρ
* Λουί Αλτουσέρ
* Νίκος Πουλαντζάς
* Τάλκοτ Πάρσονς
* Άυν Ραντ
* Καρλ Πόππερ
* Τζον Ρωλς
* Ρόμπερτ Νόζικ
* Τζέραλντ Κοέν
* Χάνα Άρεντ
* Αντρέ Γκορζ
* Πιέρ Μπουρντιέ
* Ζακ Ντεριντά
* Ζαν Μποντριγιάρ
* Τζόρτζιο Αγκάμπεν
* Ζιλ Λιποβετσκί
* Τζούντιθ Μπάτλερ


Φιλοσοφικά ρεύματα

* Φαινομενολογία
* Υπαρξισμός
* Πυθαγορισμός
* Στωικισμός
* Επικουρισμός
* Εμπειρισμός
* Λογικισμός
* Σχολαστικισμός
* Μηδενισμος
* Ουμανισμός
* Ρομαντισμός
* Λογικός θετικισμός
* Κριτικός Ορθολογισμός
* Φεμινισμός


Παραπομπές

1. ↑ Βιρβιδάκης Σ., Καρασμάνης Β., Τουρνά Χ. Αρχές Φιλοσοφίας Β' Λυκείου, σελ. 9, 2007

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

* Filosofia.GR

Εγκυκλοπαίδεια Φιλοσοφίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License