Ο Μάρκο βαν Μπάστεν (Marcel van Basten, 31 Οκτωβρίου 1964) είναι Ολλανδός προπονητής και παλιότερα ποδοσφαιριστής. Σταμάτησε πρόωρα την ποδοσφαιρική του καριέρα εξαιτίας τραυματισμού, αλλά πρόλαβε να καθιερωθεί ως ένας από τους κορυφαίους παίκτες της γενιάς του. Αγωνιζόταν ως επιθετικός και κέρδισε τίτλους με τον ΑΦΚ Άγιαξ, τη ΑΚ Μίλαν και την Εθνική Ολλανδίας. Έχει ανακηρυχθεί καλύτερος Ευρωπαίος παίχτης της χρονιάς τρεις φορές (1988, 1989 και 1992) και μία φορά καλύτερος παίχτης της χρονιάς διεθνώς (1992).
Ψηφίστηκε ο δέκατος καλύτερος ποδοσφαιριστής του 20ου αιώνα σε ψηφοφορία της Διεθνούς Υπηρεσίας Ιστορίας και Στατιστικής Ποδοσφαίρου (IFFHS). Επίσης κατετάγη όγδοος σε αντίστοιχη ψηφοφορία του γαλλικού περιοδικού France Football, ανάμεσα στους νικητές της Χρυσής Μπάλας[1].
Ποδοσφαιρική καριέρα
Ο Βαν Μπάστεν ξεκίνησε το ποδόσφαιρο σε ηλικία 7 ετών. Έπαιζε σε ομάδες της γενέτειράς του Ουτρέχτης μέχρι τον Απρίλιο του 1982, οπότε και πήρε μεταγραφή για τον ΑΦΚ Άγιαξ. Στον Άγιαξ αναδείχθηκε το ταλέντο του στο σκοράρισμα και η εξαιρετική τεχνική του. Ήταν πρώτος σκόρερ για τέσσερις συνεχόμενες σεζόν (από 1984 ως το 1987), πετυχαίνοντας 117 γκολ σε 112 αγώνες. Τη σεζόν 1985-86, με 37 γκολ σε 26 αγώνες, ήταν ο πρώτος σκόρερ στην Ευρώπη και κέρδισε το χρυσό παπούτσι. Την επόμενη χρονιά ο Άγιαξ κατέκτησε το Κύπελλο Κυπελλούχων. Στον τελικό εναντίον της Λοκομοτίβ Λειψίας ο Βαν Μπάστεν σημείωσε το νικητήριο γκολ.
Το 1987 ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι τον έφερε στη ΑΚ Μίλαν και το 1988 τον ακολούθησαν οι συμπατριώτες του Ρούουντ Χούλιτ και Φρανκ Ράικααρντ. Στην πρώτη του σεζόν στην Ιταλία η Μίλαν κέρδισε το πρωτάθλημα για πρώτη φορά μετά από οκτώ χρόνια, αλλά ο Βαν Μπάστεν έπαιξε μόνο σε 11 αγώνες, καθώς υπέφερε από τραυματισμό στον αστράγαλο. Ανέκαμψε το καλοκαίρι του 1988 στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στη Δυτική Γερμανία, όπου η Ολλανδία κατέκτησε το τρόπαιο. Πέτυχε συνολικά πέντε γκολ, ένα χατ τρικ εναντίον της Αγγλίας, το νικητήριο γκολ στον ημιτελικό με τη Δυτική Γερμανία, και ένα ακόμα στον τελικό εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης. Ήταν ο πρώτος σκόρερ της διοργάνωσης και ψηφίστηκε πολυτιμότερος παίχτης.
Τη σεζόν 1988-89 ο Βαν Μπάστεν ανακηρύχθηκε Ευρωπαίος παίχτης της χρονιάς. Σκόραρε 19 γκολ στο πρωτάθλημα και βοήθησε τη Μίλαν να κατακτήσει το Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης. Στον τελικό εναντίον της Στεάουα Βουκουρεστίου πέτυχε δύο γκολ. Το 1989-90 ήταν ο πρώτος σκόρερ στο ιταλικό πρωτάθλημα και η Μίλαν υπερασπίστηκε επιτυχώς τον τίτλο της πρωταθλήτριας Ευρώπης εναντίον της Μπενφίκα. Πήρε μέρος με την Εθνική Ολλανδίας στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου 1990, η οποία όμως αποκλείστηκε νωρίς από τη Δυτική Γερμανία.
Ακολούθησε μια απογοητευτική σεζόν για τη Μίλαν (1990-91). Οι σχέσεις του Βαν Μπάστεν με τον προπονητή Αρίγκο Σάκι ήταν κακές και ο Μπερλουσκόνι απέλυσε τον Σάκι. Την επόμενη χρονιά με προπονητή τον Φάμπιο Καπέλλο η Μίλαν κέρδισε το πρωτάθλημα αήττητη και ο φαν Μπάστεν με 25 γκολ ήταν και πάλι πρώτος σκόρερ. Στο Euro 1992 η Ολλανδία έφτασε στους ημιτελικούς, όπου αποκλείστηκε στα πέναλτι από τη Δανία. Το πέναλτι που εκτέλεσε ο Βαν Μπάστεν απέκρουσε ο Πέτερ Σμάιχελ.
Η Μίλαν συνέχισε το αήττητο σερί της στη σεζόν 1992-93, επεκτείνοντάς το σε συνολικά 58 αγώνες. Ο Βαν Μπάστεν είχε πολύ καλή απόδοση στην αρχή της σεζόν λόγω της οποίας ψηφίστηκε και πάλι ευρωπαίος παίχτης της χρονιάς. Στη συνέχεια όμως υποτροπίασε ο τραυματισμός στον αστράγαλο και μετά από σειρά εγχειρήσεων επέστρεψε στα τελευταία ματς του πρωταθλήματος. Η Μίλαν έφτασε στον τελικό του Τσάμπιονς Λιγκ, όπου όμως έχασε από τη Μαρσέιγ. Αυτός ο τελικός ήταν και το τελευταίο παιχνίδι του Βαν Μπάστεν με τη Μίλαν, καθώς ο τραυματισμός του τον υποχρέωσε να διακόψει την επαγγελματική του καριέρα.
Τίτλοι
Σύλλογοι
ΑΦΚ Άγιαξ
Πρωτάθλημα Ολλανδίας: 1982, 1983, 1985
Κύπελλο Ολλανδίας: 1983, 1986, 1987
Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης: 1987
ΑΚ Μίλαν
Πρωτάθλημα Ιταλίας: 1988, 1992, 1993
Σούπερ Κύπελλο Ιταλίας: 1988, 1992, 1993
Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης: 1989, 1990 (το σημερινό Τσάμπιονς Λιγκ)
Διηπειρωτικό Κύπελλο: 1989, 1990
Σούπερ Κύπελλο Ευρώπης: 1989, 1990
Εθνική Ολλανδίας
Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα: 1988
Ατομικές διακρίσεις
Παίχτης της χρονιάς FIFA: 1992
Παίχτης της χρονιάς (περιοδικό WorldSoccer): 1988, 1992
Ευρωπαίος ποδοσφαιριστής της χρονιάς: 1988, 1989, 1992
Χρυσό παπούτσι Ευρώπης: 1986
Πρώτος σκόρερ και καλύτερος παίκτης στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα 1988
Πρώτος σκόρερ στο πρωτάθλημα Ιταλίας: 1990, 1992
Πρώτος σκόρερ στο πρωτάθλημα Ολλανδίας: 1984, 1985, 1986, 1987
Προπονητική καριέρα
Ο Βαν Μπάστεν ως προπονητής της Εθνικής Ολλανδίας
Ο Βαν Μπάστεν έφυγε κι επίσημα από τη Μίλαν το 1995, δηλώνοντας ότι δε θ' ασχοληθεί με την προπονητική. Αργότερα όμως άλλαξε γνώμη και παρακολούθησε μαθήματα στη Βασιλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Ολλανδίας (KNVB). Η πρώτη του δουλειά ήταν ως βοηθός του πρώην συμπαίχτη του Γιον φαν τ΄Σιπ στη δεύτερη ομάδα του Άγιαξ το 2003-04. Στις 29 Ιουλίου του 2004 ανέλαβε την Εθνική Ολλανδίας με τον βαν τ΄Σιπ βοηθό του.
Στη θητεία του στην Εθνική Ολλανδίας ο Βαν Μπάστεν δε δίστασε να αποκλείσει μεγάλα αστέρια επειδή θεωρεί ότι η απόδοσή τους δεν είναι ικανοποιητική. Χαρακτηριστικό της τακτικής του είναι ότι για πρώτη φορά ο κορμός της εθνικής δεν αποτελείται από παίκτες των τριών κορυφαίων ολλανδικών ομάδων (ΑΦΚ Άγιαξ, ΠΣΦ Αϊντχόφεν και Φέγενοορντ). Υπό την καθοδήγησή του η Ολλανδία προκρίθηκε αήττητη στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2006. Δεν κατάφερε όμως να προχωρήσει πέρα από τη φάση των 16, αποκλείστηκε χάνοντας από την Πορτογαλία με 1 - 0[2].
Το συμβόλαιό του με την εθνική λήγει το 2008. Η Ολλανδία έχει προκριθεί στο Euro 2008 και μάλιστα ως η καλύτερη ευρωπαϊκή ομάδα (πρώτη στην κατάταξη της UEFA με βάση τα πρόσφατα αποτελέσματά της). Έχει δηλώσει την πρόθεσή του να αποχωρήσει όταν λήξει το συμβόλαιό του, παρόλο που η ολλανδική ομοσπονδία επιθυμεί να συνεχίσει και για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου 2010. Μετά το Euro 2008 και την ήττα της Ολλανδίας από τη Ρωσία του Χίντιγκ στα προημιτελικά, ο Βαν Μπάστεν απολύθηκε και αντικαταστάθηκε από τον Μπερντ βαν Μαρβάικ.
Ανέλαβε τον ΑΦΚ Άγιαξ το καλοκαίρι του 2008 αλλά απολύθηκε στις 6 Μαΐου 2009, όταν η ομάδα του απέτυχε να καταλάβει θέση που θα της επέτρεπε να πάρει μέρος στο Champions League.
Αναφορές
The Best x Players of the Century/All-Time
Πάει "Euro 2008" και μετά φεύγει ο Φαν Μπάστεν - Euro 2008 - Ολλανδία - Contra.gr
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
εικονίδιο Ποδόσφαιρο
Πύλη Ποδόσφαιρο
Ανεπίσημη ιστοσελίδα θαυμαστών (Αγγλικά)
Εκτενές προφίλ στη σελίδα της Μίλαν (Αγγλικά)
FIFA 100
UEFA
Ανρί Β. βαν ντερ Κέρκοφ Ρ. βαν ντερ Κέρκοφ βαν Μπάστεν Βαν Ντερ Ελστ βαν Νίστελροϊ Βιεϊρά Βιέρι Γκούλιτ Εμρέ Εουσέμπιο Ζέελερ Ζέεντορφ Ζιντάν Καν Καντονά Κελεμάνς Κίγκαν Κιν Κλάιφερτ Κλίνσμαν Κοπά Κρόιφ Μ. Λάουντρουπ Μπ. Λάουντρουπ Λίνεκερ Λουίς Ενρίκε Μάγιερ Μάζοπουστ Μαλντίνι Μπάλακ Μπανκς Μπαρέζι Μπάτζιο Μπεκενμπάουερ Μπέκαμ Μπέκραμπ Μπέργκομι Μπεστ Μπόνιεκ Μπονιπέρτι Μπράιτνερ Μπουτραγκένιο Μπουφόν Ματέους Μύλερ Νέντβεντ Νέσκενς Νέστα Ντάβιντς Νταλγκλίς Ντασαέφ Ντελ Πιέρο Ντεσαϊγί Ντεσάν Όουεν Παπέν Πιρές Πλατινί Πούσκας Πφαφ Ραούλ Ρένσενμπρινκ Ράικαρτ Ριβέρα Σμάιχελ Ρόσι Ρούι Κόστα Ρουμενίγκε Ρουστού Σεβτσένκο Σίρερ Σούκερ Στόιτσκοφ Τζοφ Τόττι Τουράμ Τρεζόρ Τρεζεγκέ Τσάρλτον Φακέτι Φίγκο Φονταίν Χάτζι
CONMEBOL
Βαλντεράμα Βερόν Ζαμοράνο Ζανέττι Ζίκο Κάρλος Αλμπέρτο Τόρες Καφού Κέμπες Κουμπίγιας Κρέσπο Μαραντόνα Μπατιστούτα Νίλτον Σάντος Ντι Στέφανο Πασαρέλα Πελέ Ριβάλντο Ριβελίνο Ρομπέρτο Κάρλος Ρομάριο Ρομερίτο Ροναλντίνιο Ρονάλντο Σαβιόλα Τζαλμά Σάντος Σιβόρι Σόκρατες Τζούνιορ Φαλκάο Φιγκερόα Φραντσεσκόλι
CAF
Αντέμπι Πελέ Γουεά Ντιούφ Μιλά Οκότσα
CONCACAF
Έικερς Σάντσες Χαμ
AFC
Νακάτα Χονγκ
Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου - Πολυτιμότερος παίκτης
1980: Καρλ-Χάινς Ρουμενίγκε 1984: Μισέλ Πλατινί 1988: Μάρκο φαν Μπάστεν 1992: Πέτερ Σμάιχελ 1996: Ματίας Ζάμμερ 2000: Ζινεντίν Ζιντάν
2004: Θοδωρής Ζαγοράκης 2008: Τσάβι Ερνάντεθ 2012: Αντρές Ινιέστα 2016: Αντουάν Γκριεζμάν
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
