ART

 

.

Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία. Έκθεση στο Ίδρυμα Ευαγόρα & Kάθλην Λανίτη. Χαρουπόμυλος Λεμεσός
Κατασκευές : Κώστας Κοτσανάς και φοιτητές

Περίακτοι, Ο από μηχανής θεός ,

Οι τηλεπικοινωνίες (όπως είναι ιστορικά σαφές) καθόρισαν και καθορίζουν όχι μόνο την έκβαση ενός πολέμου αλλά και την τύχη ενός ολόκληρου πολιτισμού.
Για παράδειγμα η εξάπλωση των ελληνικών πόλεων κρατών σε όλη την Μεσόγειο αλλά και η περίφημη εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου δεν θα είχαν ολοκληρωθεί με επιτυχία χωρίς ένα σπουδαίο δίκτυο τηλεπικοινωνιών. Η χρήση της απλής πυρσείας (τρόπου μετάδοσης μηνύματος με φωτιά) και η δημιουργία φρυκτωριών (σταθμών αναμετἀδοσης του μηνύματος) από την πρωιμότατη εποχή του Τρωικού πολέμου (12ος αιώνας π. Χ.) αποτελεί έναν εκπληκτικό και πρακτικότατο τρόπο μετάδοσης ενός καθορισμένου μηνύματος από τα όρια μέχρι το κέντρο του μυκηναικου κόσμου. Η ανάγκη για ταχεία μετἀδοση πολλαπλών και διαφορετικών μηνυμάτων οδήγησε τους Ἐλληνες στην εκπληκτικλη ιδέα της σύλληψης του υδραυλικού τηλέγραφου (4ος αιώνας π.Χ.), μιας εκπληκτικής υδραυλικής συσκευής που απαιτούσε τη χρήση ενός μόνο πυρσού για την μετάδοση προσυμφωνημένων μηνυμάτων. Η ανάγκη της ασφαλούς μετάδοσης οποιουδήποτε μηνύματος οδήγησε στην ευφυέστατη επινόηση της κωδικοποιημένης πυρσείας (μεταβίβαση του μηνύματος γρἀμμα - γράμμα, 2ος αιώνας π.Χ.) με συνδυαστικό σύστημα πυρσών και αναπόφευκτη όμως αύξηση του αριθμού των φρυκτωριών λόγω της αδυναμίας διάκρισης των πολλαπλών διαφορετικών πυρσών σε μεγάλη αποόσταση. Η επινόηση και η χρήση τόσο εξελιγμένων συστημάτων, προδρομικών της σύγχρονης τεχνολογίας ( και μοναδικών στο είδος τους παγκοσμίως μέχρι τον 16ο μ. Χ. αιώνα) καθιστούν τους Ἐλληνες θαυμαστούς πρωτοπόρους και στο χώρο των τηλεπικοινωνιών.

Ο υδραυλικός τηλέγραφος του Αινεία,

Τετράγωνο του Πολυβίου

Ποδοκίνητος τόρνος,

Το αναφορικό ωρολόγιο , Το υδραυλικό ωρολόγιο του Κτησίβιου ,

Ίσως ο ασφαλέστερος δείκτης της τεχνολογικής προόδου κάθε πολιτισμού είναι η διαθεσιμότητα και η αξιοπιστία των μετρητικών της οργάνων. Με τη χρήση τους υπάρχει η δυνατότητα της αμφίδρομης και παραγωγικής σχέσης μεταξύ της εμπειρικής τεχνικής και της στοχαστικής επιστήμης. Οι Ἐλληνες επινόησαν πλήθος οργάνων ακριβείας όπως η διόπτρα, ο χωροβάτης, το γωνιόμετρο, ο αστρολἀβος, το οδόμετρο κ.ά. που επέτρεψαν την ανάπτυξη όλων των επιστημών από την μηχανική μέχρι την αστρονομία. Τα υπερπόντια ταξίδια τους, η ακριβής μέτρηση της περιφέρειας της γης και της απόστασης γης - ήλιου και οι εκπληκτικές κατασκευές τους είναι μερικά μόνα απο τα αποτελέσματα των παραπάνω. Από την άλλη επινοώντας πληθώρα εξειδικευμένων εργαλείων με την αξεπέραστη αισθητική τους σμίλεψαν το υπέροχο θαύμα του αρχαιοελληνικού κόσμου. Τέλος η εφεύρεση εξαιρετικών μηχανών όπως ο παντογρἀφος, ο τόρνος κοπής σπειρωμάτων, κ.ά. οδήγησε με την σειρά της στην δημιουργία πλήθους πολύπλοκων μηχανισμών, οργάνων και χρηστικών μηχανημάτων.

Αλφάδι,

Οδόμετρο, Ναυτικό δρομόμετρο,

Το στατόν αυτόματο θέατρο του Ήρωνος του Αλεξανδρεύς, Το κινητό αυτόματο θέατρο του Ήρωνος του Αλεξανδρεύς

Η αυτόματη θεραπαινίς , Αυτόματο άνοιγμα θυρών ναού,

Το υδραυλικό αυτόματο των φθεγγόντων ορνέων και της επιστραφείσης γλαυκός,

Αιολόσφαιρα του Ήρωνος, Αυτόματο σπονδείο με κερματοδέκτη,

Η φιλοσοφική λίθος του Ήρωνος, Αυτόματος κρατήρας,

Το ρολόι - ξυπνητήρι του Πλάτωνος .

Τετράκωλος ανυψωτική μηχανή (ικρίωμα),

Στην υδραυλική τέχνη οι 'Ελληνες αφομοίωσαν τεχνικές άλλων πολιτισμών, εξέλιξαν αυτές ή επινόησαν καινούριες με εξαιρετική ευφυΐα όπως οι περίφημες εφευρέσεις του 3ου π.Χ. αιώνα : ο υδραυλικός κοχλίας του Αρχιμήδη, η εμβολοφόρος αντλία του Κτησιβίου, ο υποδιαιρούμενος τροχός και η αλυσιδωτή αντλία του Φίλωνος του Βυζαντίου, κ. ά.

Στις κατασκευές υδραυλικών δικτύων το πανάρχαιο αποστραγγιστικό δίκτυο της Κωπαΐδας (14 ος αιώνας π.Χ.) εντυπωσιάζει ακόμα και σήμερα με το μέγεθος του (με πάνω από 2300 μέτρα υπόγεια σήραγγα αποστράγγισης), ενώ το Ευπαλίνιο όρυγμα (6ος αιώνας π.Χ.) στη Σάμο (με υπόγεια σήραγγα μήκους 1036 μ. για την εγκατάσταση αγωγού μεταφοράς πόσιμου ύδατος κάτω από βουνό) αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της αρχαιότητας με συνεχή λειτουργία 1000 τουλάχιστον ετών και αντικείμενο θαυμασμού ειδικά για τον τρόπο κατασκευής του ( με την ταυτόχρονη διάνοιξη και από τα δύο άκρα του). Μεταφέροντας στοιχεία της υδραυλικής τέχνης και σε άλλους τομείς δημιούργησαν εκπληκτικές κατασκευές (π.χ. το μουσικό όργανο 'Υδραυλις, κ.ά.).

Κηλώνιον,

Υδραυλικός τροχός της Περαχώρας , Ο υδραυλικός ατέρμονας κοχλίας του Αρχιμήδη,

Η αλυσιδωτή αντλία Φίλωνος (Μαγγάνι), Ο υποδιαιρεμένος τροχός Φίλωνος (τύπου πολυκαδίας),

Ο Αρχιμήδης (3ος αιώνας π.Χ.) ο σπουδαιότερος επιστήμονας όλων των εποχών εκτός απο τις πραγματείες που κληροδότησε στον αρχαίο παγκόσμιο πολιτισμό στα πεδία των Μαθηματικών και της Γεωμετίας, της Φυσικής και της Αστρονομίας, της Μηχανικής και της Υδραυλικής, της Αρχιτεκτονικής και της Ναυπηγικής, κ.α. επινόησε πλήθος εφευρέσεων, μερικές απο τις οποίες εξακαολουθούν να είναι σε χρήση. Άλλες απο αυτές προκαλούν ακόμη την ἐκπληξη και το θαυμασμό μας, ενώ υπάρχουν και κάποιες που του αποδόθηκαν από τους μεταγενέστερους τιμής ένεκεν ή ανήκουν στο χώρο του θρύλου και της φαντασίας. Ο υδραυλικός κοχλίας, ο ρωμαικός ζυγός, το περίφημο υδραυλικό ωρολόγιο με κτύπους, το αστρονομικό πλανητάριο, τα πανίσχυρα βαρούλκα, η ναυπήγηση της γιγάντιας Συρακουσίας και οι φοβερές πολιορκητικές μηχανές είναι μερικά μόνο από τα απίστευτα επιτεύγματά του.

Ο βαρουλκός,

Η σιδηρά χειρ του Αρχιμήδη, Ο λιθοβόλος γερανός του Αρχιμήδη,

Αθλητική Τεχνολογία

Ύσπληγα,

Ο γαστραφέτης, Ο οξυβελής καταπέλτης του Ζώπυρου του Ταραντίνου, Παλίντονος καταπέλτης,

Ο αιωρούμενος κριός του Γήρα, Η χελώνη επίχωσης του Διάδη, Ο κόραξ καθαίρεσης του Διάδη.

Ο στεγασμένος κριός του Διάδη, Το τρύπανον του Διάδη

Η σαμβύκη του Δαμίου από την Κολοφώνα, Η ελἐπολις του Επιμάχου,

Μηχανισμός των Αντικυθήρων

Δείτε επίσης

Λεονάρντο ντα Βίντσι - Μια έκθεση μεγαλοφυίας, Κύπρος

Εγκυκλοπαίδεια Τεχνολογίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License