.
Ο Σπύρος Καλογήρου (Κυψέλη, 3 Νοεμβρίου 1922 - Πειραιάς, 27 Ιουνίου 2009) ήταν Έλληνας ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, που ταυτίστηκε με τον ρόλο του κακού στην μεγάλη οθόνη. Χαρακτηριστική ήταν η τρεμάμενη φωνή του και το άγριο παρουσιαστικό του.
Σπύρος Καλογήρου
Βιογραφία
Μετά το δημοτικό τελείωσε την Σεβαστουπούλειο Εργατική Σχολή, όπου γράφτηκε για το φαγητό που προσέφεραν στους σπουδαστές μιας και η οικογένειά του ήταν πολύ φτωχή.
Από τα εφηβικά του χρόνια εργαζόταν ως φωτογράφος και διατηρούσε ένα φωτογραφείο μαζί με τον αδερφό του, το οποίο του εξασφάλιζε ικανοποιητικά κέρδη. Παράλληλα ασχολούνταν ερασιτεχνικά με το θέατρο και έγραφε και στίχους, τους οποίους διάβαζε στον ραδιοφωνικό σταθμό των Ενόπλων Δυνάμεων. Εκεί τον άκουσε κάποτε ένας σκηνοθέτης και τον προέτρεψε να ασχοληθεί επαγγελματικά με την ηθοποιία και να γραφτεί σε μια σχολή υποκριτικής. Όταν ο Καλογήρου αρνήθηκε, ο σκηνοθέτης της ΥΕΝΕΔ επέμεινε και τελικά τον πήρε από το χέρι και τον πήγε στην Δραματική Σχολή του Ελληνικού Ωδείου.
Εκεί εκτός από τα εφόδια που πήρε για την μετέπειτα καριέρα του, είχε την τύχη να γνωρίσει το 1952 και την γυναίκα της ζωής του, την κατά 13 χρόνια μικρότερή του ηθοποιό Ευαγγελία Σαμιωτάκη (1935-2017).
Καριέρα
Πρωτοεμφανίστηκε στο θέατρο το 1955, με τον θίασο του Ν. Χατζίσκου στον «Ερωτόκριτο» και ακολούθησε ο «Άμλετ». Η θεατρική του σταδιοδρομία άρχισε ουσιαστικά να διαμορφώνεται με την ένταξή του στο «Θέατρο Τέχνης» του Καρόλου Κουν, το 1960, με το οποίο έπαιξε σε ιστορικές παραστάσεις (π.χ. «Όρνιθες», «Πέρσες») σε Ελλάδα και εξωτερικό. Συνεργάστηκε με τους θιάσους των Λαιμού, Ροντήρη, Μινωτή, Σολωμού, Κουν, Κατράκη, Μυράτ, Λαμπέτη, Κατερίνας κ.ά.
Έπαιξε σε πολλές ταινίες, και στην τηλεόραση και στον κινηματογράφο, και όταν έκανε αντίστοιχους ρόλους ήταν πολύ πειστικός. Συμμετείχε και σε πολλές θεατρικές παραστάσεις αλλά δεν είχε πολλές συνεργασίες με την γυναίκα του, καθώς εκείνη ήταν στο Εθνικό Θέατρο και ο ίδιος αχολούνταν με το ελεύθερο θέατρο. Μετά το '80 έκαναν τον δικό τους θίασο, ανέβασαν παραστάσεις και πραγματοποίησαν περιοδείες.
Έπαιξε σε περίπου διακόσια θεατρικά έργα και σε όλα τα είδη του θεάτρου, κλασικούς και σύγχρονους συγγραφείς, από θέατρο του παραλόγου (Ιονέσκο) μέχρι επιθεώρηση, αλλά και σε πολλά του ελληνικού δραματολογίου.
Από τους τελευταίους, χαρακτηριστικούς ρόλους του στη σκηνή, στον οποίο υπήρξε απολαυστικός, ήταν αυτός του Λουκά στο «Λόγω Φάτσας» του Γιώργου Διαλεγμένου, που σκηνοθέτησε ο Αντώνης Αντύπας στο «Απλό Θέατρο» (1993-1995). Το καλοκαίρι του 1996 εμφανίστηκε με τον Θύμιο Καρακατσάνη στο «Καραγκιόζη-Ντριμ», ερμηνεύοντας τον Μπάρμπα-Γιώργο, ενώ το 1999 έπαιξε στο πλευρό της Μιμής Ντενίση στο «Εγώ η Λασκαρίνα».
Στον κινηματογράφο πρωτοεμφανίστηκε το 1955 στην ταινία του Ντίμη Δαδήρα «Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας». Έκτοτε συμμετείχε σε περισσότερες από 60 ταινίες, μαζί με τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού σινεμά. Εμφανίστηκε σε περίπου 55 ταινίες, ανάμεσά τους οι: «Η Αθήνα τη νύχτα», «Στεφανία», «Κοντσέρτο για πολυβόλα», «Η νεράιδα και το παλικάρι», «Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά», «Η Μαρία της σιωπής», «Ο άνθρωπος με το γαρίφαλο», «Στάκαμαν». Όμως, η ταινία που άφησε εποχή ήταν η «Λόλα», στην οποία ο Σπύρος Καλογήρου είχε πει την αξέχαστη φράση «Είναι πολλά τα λεφτά Άρη», προς τον τότε συμπρωταγωνιστή του Νίκο Κούρκουλο, για τα «μάτια» της Τζένης Καρέζη.
Το 1966, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, του απονεμήθηκε τιμητική διάκριση για την ερμηνεία του στη μικρού μήκους ταινία «Τζίμης ο Τίγρης» του Παντελή Βούλγαρη και οι κριτικοί κινηματογράφου τού απένειμαν το 1971 τον Αργυρό Απόλλωνα για τον ρόλο του στην ταινία «Κατάχρηση εξουσίας». Τιμήθηκε με τη Χρυσή Κεφαλή του «Θεάτρου Βαχτάγκοφ» της Μόσχας. Εμφανίστηκε και σε τηλεοπτικές σειρές («Και οι παντρεμένοι έχουν ψυχή»).
Προσωπική ζωή
Κατά τη διάρκεια της Κατοχής είχε υιοθετήσει την τακτική «να τα πουλάς και να τα αγοράζεις όλα. Να τον ξεγελάσεις, να τον κλέψεις, να τον φέρεις βόλτα τον Γερμανό». Ο ίδιος υποστήριζε ότι υπήρξε σαλταδόρος, μαυραγορίτης, έμπορος λαθραίων τσιγάρων και λωποδύτης, χωρίς ποτέ κανείς να μάθει αν έλεγε αλήθεια ή όχι.
Αν και με την σύζυγό του είχαν αρκετά χρόνια διαφορά όταν πρωτογνωρίστηκαν (εκείνος ήταν 30 και εκείνη 18), συνέχισαν την γνωριμία τους και λίγο αργότερα παντρεύτηκαν. Το ζευγάρι έμεινε μαζί για περισσότερα από 50 χρόνια και απέκτησαν έναν γιο, ο οποίος τους χάρισε στην συνέχεια μια εγγονή, την μικρή Ευαγγελία.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του είχαν αποσυρθεί από το χώρο του θεάματος και περνούσαν τις περισσότερες ημέρες στο εξοχικό τους. Πέθανε στο Τζάνειο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν από την Πρωτομαγιά.[1]
Φιλμογραφία
| 1955 | Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας |
| 1957 | Της τύχης τα γραμμένα |
| 1959 | Λύγκος ο λεβέντης
Έγκλημα στο Κολωνάκι |
| 1960 | Κασσιανή
Μανταλένα Ο δολοφόνος αγαπούσε πολύ Είμαι αθώος - Υπόθεση Ντρέυφους |
| 1962 | Η Αθήνα τη νύχτα
Ψηλά τα χέρια, Χίτλερ Εξομολογήσεις μιας μητέρας |
| 1963 | Αμόκ |
| 1964 | Λόλα, κλασική η ατάκα του "Είναι πολλά τα λεφτά Άρη") .... Μαύρος
Η Κύπρος στις φλόγες |
| 1965 | Οι εχθροί
Αδίστακτοι, .... Θανάσης |
| 1966 | Στεφανία .... Αρμάγος
5.000 ψέματα Τζίμης ο τίγρης.... Τζίμης Κατηγορώ τους ανθρώπους,.... Ματθαίος Σάλτας |
| 1967 | Άγρια πάθη
Τρούμπα '67 Πυρετός στην άσφαλτο Οι σφαίρες δεν γυρίζουν πίσω |
| 1968 | Αγάπη και αίμα
Η λεωφόρος του μίσους |
| 1969 | Το θύμα
Το ανθρωπάκι Πεθαίνω κάθε ξημέρωμα Πανικός |
| 1970 | Ορατότης Μηδέν
Ένα αστείο κορίτσι Εν ονόματι του νόμου Η ζούγκλα των πόλεων |
| 1971 | Σ' αγαπώ
Ο κατεργάρης Εσχάτη προδοσία Η κόρη του ήλιου Ο επαναστάτης ποπολάρος |
| 1973 | Η Μαρία της σιωπής
Στον αστερισμό της Παρθένου |
| 1974 | Η δίκη των δικαστών |
| 1975 | Ο κατάδικος |
| 1980 | Ο άνθρωπος με το γαρίφαλο |
| 1981 | Τα τσακάλια |
| 1982 | Το κόκκινο τρένο |
| 1984 | Έλα να αγαπηθούμε ντάρλινγκ |
| 1985 | Ψηλός, λιγνός και ψεύταρος
Αγκαλίτσας: ένα εξαγόμενο κορόιδο |
| 1986 | Κλεφτρόνι και τζέντλεμαν
Ο καβαλάρης των FM στέρεο |
| 1987 | Το διαμάντι του Διαμαντή |
| 1988 | I love you Μήτσο
Παλικάρι στα θρανία |
| 1989 | Ο πανταχού παρών
Ραντεβού με το θάνατο Ο καπετάνιος και η χορεύτρια Ο πρωτάρης μπάτσος και η τροτέζα Ο τελευταίος πειρασμός του Μήτσου |
| 1990 | Ο εραστής
Η εκδίκηση του πατέρα |
| 2001 | Στάκαμαν .... Πέτρος
Ο καλύτερός μου φίλος .... ταξιτζής |
| 2003 | Η Λίζα και όλοι οι άλλοι |
Βιντεοταινίες
| 1986 | Γκρηκ Αμέρικαν
Δίδυμες και Πόντιες Η μάνα της φόνισσας Ο εθνικός μας έρωτας Ο γυφτοαριστοκράτης Ένας τίμιος απατεώνας Διακοπές και πειρασμοί Ζωηρούλης και ερωτιάρης Η αγάπη που δε γνώρισε σύνορα |
| 1987 | Ο άγραφος νόμος
Γόητες και θηλυκά Η γειτονιά των τρελών Η στρίγγλα ήταν άγγελος Ελλάς - Ελλήνων - Χωρικών Αετονύχιδες και χαζοπούλια Η γυναίκα μου ο τερματοφύλακας |
| 1988 | Βάρβαρος εραστής
Ένα μωρό για τρεις Έρωτας στα κύματα Ανύπαντρος πατέρας Η ντίβα και ο πρωτάρης Ένας κορίτσαρος όλο μέλι Εγκέφαλος με βίδα και βαλβίδα |
| 1990 | Ο εραστής
Επιχείρηση προίκα Η καρδιά του πατέρα |
Τηλεοπτικές σειρές
| 1971 | 13ο ανακριτικό γραφείο | ΕΙΡΤ |
| 1972 | Παράξενος ταξιδιώτης | ΕΙΡΤ |
| 1973 | Δρόμος χωρίς γυρισμό | ΥΕΝΕΔ |
| 1974 | Οι δίκαιοι
Αληθινές ιστορίες |
ΕΙΡΤ |
| 1975 | Βασίλισσα Αμαλία | ΥΕΝΕΔ |
| 1976 | Το ταξίδι | ΥΕΝΕΔ |
| 1977 | Η θεατρίνα | ΕΡΤ |
| 1983 | Χαμογελάστε παρακαλώ | ΕΡΤ |
| 1984 | Ο θείος μας ο Μίμης
Παραμύθια πίσω απ΄τα κάγκελα
|
ΕΡΤ2 |
| 1989 | Το κανάλι των παρανόμων | ΕΤ2 |
| 1990 | Ο πρωτότοκος | ΕΤ2 |
| 1991 | Ο φόβος
Και εύθυμη και χήρα Η αγάπη που δε γνώρισε σύνορα |
ΕΤ2
ΑΝΤ1 MEGA |
| 1992 | Το μινόρε μιας καρδιάς
Μπαμπάδες, γιοι και πειρασμοί |
ΕΤ2 |
| 1993 | Η καλή πεθερά
Της Ελλάδας τα παιδιά |
ΑΝΤ1 |
| 1993 | Το δις εξαμαρτείν
Η Ελίζα και οι άλλοι |
MEGA |
| 1994 | Η γενιά των '40
Ο Πέτρος και τα κορίτσια του |
STAR
MEGA |
| 1995 | Χαμένη σαν άνοιξη | ΕΤ1 |
| 1996 | Εκείνες και εγώ
Καληνύχτα μαμά Καλά ξεμπερδέματα |
ΑΝΤ1 |
| 1997 | Και οι παντρεμένοι έχουν ψυχή
Δύο ξένοι (πατέρας Μίνας) |
MEGA
ΑΝΤ1 |
| 2000 | Αλίκη
Θα σε δω στο πλοίο |
ΑΝΤ1
ALPHA |
| 2002 | Τα φιλαράκια | ΑΝΤ1 |
| 2003 | Η νταντά
Η ιστορία της κωμωδίας |
MEGA
ΑΝΤ1 |
| 2004 | Όλα στην ταράτσα | ALPHA |
Παραπομπές
«Έφυγε ο Σπύρος Καλογήρου». ERT.
Πηγές
Σπύρος Καλογήρου (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
Έλληνες - Ελληνίδες ηθοποιοί
Θόδωρος Έξαρχος: "Έλληνες Ηθοποιοί - Αναζητώντας τις ρίζες", Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών
www.letrodb.gr
www.90lepta.com
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
