.
| Δυναστεία των Πτολεμαίων |
Πτολεμαίος Α' Σωτήρ |
Αρσινόη Α' |
Κλεοπάτρα η Ζ (Venus Esquilin) (*)
Η Κλεοπάτρα η Ζ’ (Κλεοπάτρα Φιλοπάτωρ, Ιανουάριος 69 π.Χ. – 12 Αυγούστου, 30 π.Χ.) ήταν συγκυβερνήτης της Αρχαίας Αιγύπτου με τον πατέρα της Πτολεμαίο ΙΒ’ και αργότερα με τα αδέρφια / συζύγους της, Πτολεμαίο ΙΓ’ και Πτολεμαίο ΙΔ’ . Αργότερα έγινε ο ανώτατος μονάρχης της Αιγύπτου, σύναψε συμμαχία με τον Γάιο Ιούλιο Καίσαρα που της εξασφάλισε το θρόνο, και, μετά τη δολοφονία του Καίσαρα, συστρατεύτηκε με τον Μάρκο Αντώνιο, με τον οποίο απέκτησε δίδυμα. Συνολικά απέκτησε τέσσερα παιδιά, ένα με τον Καίσαρα (Καισαρίων) και τρία από τον Αντώνιο (Κλεοπάτρα Σελήνη Β’, Αλέξανδρος Ήλιος, Πτολεμαίος Φιλάδελφος). Οι ενώσεις της με τους αδερφούς της δεν είχαν σαν αποτέλεσμα γεννήσεις παιδιών. Είναι πιθανόν να μην ολοκληρώθηκαν ποτέ, άλλωστε οι σχέσεις τους δεν ήταν καλές. Η βασιλεία της σηματοδοτεί το τέλος της Ελληνιστικής και την αρχή της Ρωμαϊκής Περιόδου στην ανατολική Μεσόγειο. Αποτέλεσε τον τελευταίο Φαραώ της Αρχαίας Αιγύπτου, καθώς ο γιος της Καισαρίων βασίλεψε μόνο κατ’ όνομα προτού εκτελεστεί.
Ο μύθος της επιβίωσε ως τις μέρες μας μέσα από πάρα πολλές δραματοποιήσεις της ιστορίας της, συμπεριλαμβανομένου του έργου Αντώνιος και Κλεοπάτρα από τον Ουίλλιαμ Σαίξπηρ και πολλών σύγχρονων κινηματογραφικών ταινιών. Αν και ικανή και δαιμόνια μονάρχης, πράγμα όχι και τόσο συνηθισμένο για μία γυναίκα στην αρχαία εποχή, έμεινε διάσημη κυρίως γιατί κατάφερε να γοητεύσει δυο από τους σημαντικότερους άνδρες της εποχής, αλλά και για το τραγικό της τέλος.
Παιδική Ηλικία
Η Βασιλεία του Πατέρα της
Η Κλεοπάτρα ήταν άμεσος απόγονος του στρατηγού του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Πτολεμαίου Α’ του Σωτήρα, γιου μακεδόνων γονέων. Ήταν κόρη του βασιλιά Πτολεμαίου του ΙΒ’, με πιθανή μητέρα την αδελφή του, τρίτη σε σειρά διαδοχής μετά το θάνατο των άλλων δύο αδερφών της. Ελληνίδα στην καταγωγή και τον πολιτισμό, θεωρείται πως ήταν η πρώτη από την οικογένειά της εδώ και 300 χρόνια, που έμαθε την αιγυπτιακή γλώσσα.
Λίγα είναι πραγματικά γνωστά για την παιδική της ηλικία, μα θα πρέπει να υπήρξε μάρτυρας αναρχίας και της απώλειας της αγάπης του λαού για τη Δυναστεία των Πτολεμαίων κάτω από τη βασιλεία του πατέρα της. Πιστεύεται πως αποφεύχθηκαν δύο απόπειρες δολοφονίας του όταν ένας υπηρέτης βρήκε μια θανατηφόρα έχιδνα στο κρεβάτι του και όταν κάποιος άλλος υπηρέτης ήπιε το κρασί του και πέθανε. Η μεγαλύτερη αδερφή της Κλεοπάτρας, Τρύφαινα προσπάθησε να σκοτώσει την ίδια με δηλητήριο, γι’ αυτό και εκείνη προσέλαβε δοκιμαστές για το φαγητό της. Η απειθαρχία προέκυψε για πολλούς λόγους, ανάμεσα στους οποίους είναι ο φυσικός και ηθικός εκφυλισμός των κυβερνώντων, ο συγκεντρωτισμός της εξουσίας και η διαφθορά. Αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα την απώλεια της Κύπρου και της Κυρηναϊκής, κάνοντας τη βασιλεία του Πτολεμαίου μια από τις πιο ολέθριες της δυναστείας. Όταν ο Πτολεμαίος έκανε ένα ταξίδι στην Ρώμη με την Κλεοπάτρα, η Τριφαένα διεκδίκησε το στέμμα. Λίγο μετά από συνεννοήσεις για ρωμαϊκή βοήθεια στην Αίγυπτο, οι ακόλουθοι του Πτολεμαίου δολοφόνησαν την Τρύφαινα και εξολόθρευσαν τη φρουρά της. Η φρουρά της Βερενίκης με τη σειρά της εξολόθρευσε τους ακόλουθους αυτούς.
Πτολεμαίος ΙΓ', Cleopatra 1963
Το 58 π.Χ. η μεγαλύτερη αδερφή της Κλεοπάτρας, Βερενίκη Δ’ διεκδίκησε την εξουσία από τον πατέρα της. Με τη βοήθεια του Ρωμαίου κυβερνήτη της Συρίας, Aulus Gabinius, ο Πτολεμαίος ο ΙΒ’ ανέτρεψε τη μεγαλύτερη κόρη του και διέταξε την εκτέλεσή της. Αυτό άφησε την Κλεοπάτρα και τον σύζυγο και μικρότερο αδερφό της, Πτολεμαίο ΙΓ’, από κοινού κληρονόμους του θρόνου.
Η Άνοδος στο Θρόνο
Ο φαραώ Πτολεμαίος ΙΒ’ πέθανε το Μάρτιο του 51πΧ, κάνοντας τη δεκαοκτάχρονη Κλεοπάτρα και τον δωδεκάχρονο Πτολεμαίο ΙΓ’ μονάρχες. Τα τρία πρώτα χρόνια της βασιλείας τους υπήρξαν πολύ δύσκολα, εξαιτίας οικονομικών δυσκολιών, πείνας και πολιτικών αψιμαχιών. Παρόλο που η Κλεοπάτρα ήταν παντρεμένη με το νεαρό αδερφό της, γρήγορα έδειξε τις προθέσεις της να μην μοιραστεί την εξουσία μαζί του.
Τον Αύγουστο του 51 π.Χ., οι σχέσεις μεταξύ των κυβερνώντων διακόπηκαν οριστικά. Η Κλεοπάτρα διέταξε να διαγραφεί το όνομα του Πτολεμαίου από τα επίσημα έγγραφα και να απεικονιστεί μονάχα το δικό της πρόσωπο στα νομίσματα, σπάζοντας την παράδοση των Πτολεμαίων που ήθελε οι γυναίκες ηγεμόνες να είναι κατώτερες των ανδρών συμβασιλέων τους. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα μια σκευωρία αυλικών, οδηγούμενων από τον ευνούχο Ποθίνο, που έδιωξε την Κλεοπάτρα από την εξουσία και έκανε τον Πτολεμαίο μόνο Κύριο της Αιγύπτου περίπου το 48 π.Χ. ή και λίγο νωρίτερα. Εκείνη προσπάθησε να οργανώσει επανάσταση κοντά στο Πελούσιο, μα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Αίγυπτο με την μοναδική αδερφή της που έμεινε ζωντανή, την Αρσινόη.
Κλεοπάτρα και Ιούλιος Καίσαρ
Η Δολοφονία του Πομπήιου
Ενώ η Κλεοπάτρα βρισκόταν στην εξορία, ο Πτολεμαίος αναμίχθηκε στο Ρωμαϊκό εμφύλιο πόλεμο. Το φθινόπωρο του 48 π.Χ., ο Πομπήιος διέφυγε των δυνάμεων του Ιουλίου Καίσαρα προς την Αλεξάνδρεια, ζητώντας καταφύγιο. Ο Πτολεμαίος, μόνο δεκαπέντε ετών την εποχή εκείνη, έστησε ένα θρόνο για τον εαυτό του στο λιμάνι από όπου και παρακολούθησε στις 28 Ιουλίου, 48 π.Χ. τον Πομπηίο να δολοφονείται από έναν πρώην αξιωματικό του, τώρα στην υπηρεσία του Πτολεμαίου. Αποκεφαλίστηκε μπροστά στη γυναίκα και τα παιδιά του, που βρίσκονταν πάνω στο πλοίο από όπου μόλις είχε αποβιβαστεί. Πιστεύεται πως ο Πτολεμαίος είχε διατάξει το φονικό για να ευχαριστήσει τον Ιούλιο Καίσαρα και να κερδίσει τη συμμαχία της Ρώμης, στην οποία η Αίγυπτος ήταν χρεωμένη. Αυτή ήταν καταστροφικά άστοχη κίνηση από μέρους του νεαρού μονάρχη. Όταν ο Καίσαρ έφτασε στην Αίγυπτο δύο μέρες μετά, ο Πτολεμαίος του έδειξε το κεφάλι του Πομπήιου, προκαλώντας την οργή του. Αυτό ίσως γιατί εκτός από πολιτικός του αντίπαλος, ο Πομπηίος ήταν Σύμβουλος της Ρώμης και χήρος της κόρης του Καίσαρα Ιουλίας (που πέθανε πάνω στη γέννα του γιου της). Ο Καίσαρ πολιόρκησε την αιγυπτιακή πρωτεύουσα και έχρισε τον εαυτό του διαιτητή μεταξύ της διαμάχης του Πτολεμαίου με την Κλεοπάτρα.
Καίσαρ και Καισαρίων
Θέλοντας να εκμεταλλευτεί την οργή του Καίσαρα προς το πρόσωπο του αδερφού της, η Βασίλισσα Κλεοπάτρα του έστειλε ένα περσικό χαλί με τους υπηρέτες της. Όταν το ξετύλιξε, η Κλεοπάτρα πετάχτηκε από μέσα. Ο θρύλος θέλει τον Καίσαρα να βρήκε την κίνηση τόσο χαριτωμένη, που την έκανε ερωμένη του. Έτσι εγκατέλειψε τα σχέδιά του να προσαρτήσει την Αίγυπτο, αντίθετα υποστήριξε τα δικαιώματα της Κλεοπάτρας στο θρόνο. Μετά από σύντομη εμφύλια διαμάχη, ο Πτολεμαίος ΙΓ’ πνίγηκε στο Νείλο και ο Καίσαρ επανέφερε την Κλεοπάτρα στο θρόνο, με τον άλλο νεότερο αδερφό της Πτολεμαίο ΙΔ’ ως συμβασιλέα της.
Παρά τα τριάντα χρόνια διαφοράς στην ηλικία, η Κλεοπάτρα και ο Καίσαρ έμειναν εραστές κατά την παραμονή του στην Αίγυπτο το 48-47 π.Χ. Στις 23 Ιουνίου 47 π.Χ. η Κλεοπάτρα γέννησε ένα μωρό, τον Πτολεμαίο Καίσαρα, που πήρε το παρατσούκλι «Καισαρίων» που σημαίνει «μικρός Καίσαρ». Η Κλεοπάτρα υποστήριξε πως πατέρας ήταν ο Καίσαρ και του εξέφρασε την επιθυμία της να ονομάσει το παιδί διάδοχό του. Ωστόσο ο Καίσαρ αρνήθηκε, διαλέγοντας τον ανιψιό του Οκταβιανό.
Η Κλεοπάτρα και ο Καισαρίων επισκέφτηκαν τη Ρώμη μεταξύ των ετών 47 και 44πΧ και πιθανώς ήταν παρόντες όταν αυτός δολοφονήθηκε στις 15 Μαρτίου 44 π.Χ. Πριν ή αμέσως μετά τη δολοφονία, η βασίλισσα επέστρεψε στην Αίγυπτο. Όταν ο Πτολεμαίος ΙΔ’ πέθανε μυστηριωδώς (ίσως κατόπιν διαταγής της Κλεοπάτρας), εκείνη όρισε συμβασιλέα της και διάδοχό της τον Καισαρίωνα.
Κλεοπάτρα και Μάρκος Αντώνιος
Το 42 π.Χ., ο Μάρκος Αντώνιος, μέλος της Δεύτερης Τριανδρίας που κυβέρνησε τη Ρώμη μετά το θάνατο του Καίσαρα, κάλεσε την Κλεοπάτρα να τον συναντήσει στην Ταρσό για να μάθει αν αυτή θα παρέμενε πιστή στη Ρώμη. Η Κλεοπάτρα έφτασε με μεγαλοπρέπεια, και προκάλεσε τόσο το θαυμασμό του Αντώνιου που αποφάσισε να περάσει το χειμώνα του 41-40 π.Χ. μαζί της στην Αλεξάνδρεια. Στις 25 Δεκεμβρίου 40 π.Χ. η βασίλισσα γέννησε δίδυμα, που ονομάστηκαν Αλέξανδρος Ήλιος και Κλεοπάτρα Σελήνη Β’. Τέσσερα χρόνια μετά, το 37 π.Χ., ο Αντώνιος επισκέφτηκε και πάλι την Αλεξάνδρεια καθοδόν προς τον πόλεμο με τους Πάρθους. Ανανέωσε τη σχέση του με την Κλεοπάτρα, και από τη στιγμή εκείνη επέλεξε την Αλεξάνδρεια για σπίτι του. Παντρεύτηκε την Κλεοπάτρα σύμφωνα με το αιγυπτιακό εθιμοτυπικό, παρόλο που ήταν ήδη παντρεμένος με την Οκτάβια, αδελφή του έτερου μέλους της Τριανδρίας Οκταβιανού. Αυτός και η Κλεοπάτρα απέκτησαν ένα ακόμη παιδί, τον Πτολεμαίο Φιλάδελφο.
Κλεοπάτρα και Αντώνιος, Gerard Lairesse, 1680
Υπάρχουν αρκετές ανεπιβεβαίωτες, αλλά και διάσημες ιστορίες για την Κλεοπάτρα, και μια από αυτές είναι η παρακάτω: σε ένα από τα εξεζητημένα δείπνα που μοιράστηκε με τον Αντώνιο, έβαλε ένα στοίχημα μαζί του πως θα μπορούσε να ξοδέψει ένα ανήκουστο χρηματικό ποσό για ένα δείπνο. Εκείνος το δέχτηκε. Την επόμενη νύχτα, εκείνη έδωσε ένα κανονικό δείπνο, χωρίς κάτι το θεαματικό. Ο Αντώνιος την κορόιδεψε γι’ αυτό, οπότε εκείνη ζήτησε να της φέρουν το δεύτερο πιάτο, που αποδείχτηκε να είναι ένα κύπελλο με δυνατό ξύδι. Έβγαλε ένα από τα αμύθητης αξίας μαργαριταρένια σκουλαρίκια της, το έριξε στο ξίδι, το άφησε να διαλυθεί και ήπιε το μείγμα. Η πρώτη μαρτυρία για το γεγονός προέρχεται από τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο, κοντά στα 100 χρόνια μετά την εποχή που θα πρέπει να συνέβη το γεγονός. Το ανθρακικό ασβέστιο στα μαργαριτάρια πράγματι διαλύεται στο ξίδι, ωστόσο με πολύ αργούς ρυθμούς.
Κατά την Παραχώρηση της Αλεξάνδρειας προς το τέλος του 34 π.Χ., λίγο μετά την κατάκτηση της Αρμενίας από τον Αντώνιο, η Κλεοπάτρα και ο Καισαρίων στέφθηκαν συμβασιλείς της Αιγύπτου και της Κύπρου, ο Αλέξανδρος Ήλιος ηγεμόνας της Αρμενίας, της Μυδίας και της Παρθίας, η Κλεοπάτρα Σελήνη ηγεμόνας της Κυρηναϊκής και της Λιβύης και ο Πτολεμαίος Φιλάδελφος ηγεμόνας της Φοινίκης, Συρίας και Κυλικίας. Η Κλεοπάτρα έλαβε επίσης των τίτλο της Βασίλισσας των Βασιλέων[1].
Η συμπεριφορά του Αντώνιου εξόργισε τους Ρωμαίους, και ο Οκταβιανός έπεισε τη Σύγκλητο να κάνει πόλεμο εναντίον της Αιγύπτου. Το 31πΧ οι δυνάμεις του Αντωνίου αντιμετώπισαν τις ρωμαϊκές σε ναυμαχία στο Άκτιο. Η Κλεοπάτρα ήταν παρούσα με δικό της στόλο. Ένας δημοφιλής μύθος θέλει την Κλεοπάτρα να εγκαταλείπει τη μάχη μόλις είδε πως τα αδύναμα και κακώς εξοπλισμένα πλοία του Αντωνίου έχαναν απέναντι στους Ρωμαίους και τον Αντώνιο να φεύγει από τη μάχη μόνο και μόνο για να την ακολουθήσει, ωστόσο καμία απόδειξη δεν υπάρχει για το περιστατικό.
Μετά τη ναυμαχία στο Άκτιο, ο Οκταβιανός εισέβαλε στην Αίγυπτο. Καθώς πλησίαζε στην Αλεξάνδρεια τα στρατεύματα του Αντωνίου πήραν το μέρος του στις 12 Αυγούστου, 30 π.Χ.
Η Αυτοκτονία
Ο Αντώνιος αυτοκτόνησε μαθαίνοντας πως η Κλεοπάτρα είχε πεθάνει. Σύμφωνα με έναν αυτόπτη μάρτυρα, τον Ολύμπιο, μεταφέρθηκε κοντά σε εκείνη και πέθανε στα χέρια της. Λίγο αργότερα, στις 12 Αυγούστου, η Κλεοπάτρα πέθανε επίσης από δάγκωμα φιδιού. Οι πηγές συμφωνούν πως έκρυψε δύο φίδια σε ένα καλάθι με σύκα, ώστε καθώς έτρωγε να μη γνωρίζει την ακριβής στιγμή του θανάτου της. Οι δύο νεαρές ακόλουθοί της πέθαναν μαζί της. Ο Οκταβιανός που περίμενε σε ένα κτίριο εκεί κοντά, ενημερώθηκε για το γεγονός και πήγε να το επιβεβαιώσει.
Ο γιος της Κλεοπάτρας από τον Καίσαρα, ο Καισαρίων αναγορεύτηκε Φαραώ από τους Αιγυπτίους, ωστόσο ο Οκταβιανός είχε ήδη νικήσει. Ο Καισαρίων αιχμαλωτίστηκε και εκτελέστηκε, με τη μοίρα του να σφραγίζεται από τη θρυλική ρήση του Οκταβιανιού: «Υπερβολικά πολλοί Καίσαρες». Έτσι δεν τελείωσε απλά η ελληνιστική γραμμή των Αιγυπτίων φαραώ, αλλά και η γραμμή όλων των φαραώ. Τα τρία παιδιά της Κλεοπάτρας από τον Αντώνιο έλαβαν χάρη και μεταφέρθηκαν στη Ρώμη, όπου τα ανέθρεψε η γυναίκα του Αντώνιου, Οκτάβια.
Κλεοπάτρα και Σύγχρονος Πολιτισμός
Από τη δραματική ιστορία της Κλεοπάτρας έχουν εμνευστεί πάρα πολλοί δημιουργοί, προσφέροντας πολλά αξιόλογα έργα.
Θεατρικά Έργα
- Αντώνιος και Κλεοπάτρα (περ. 1609), από τον Ουίλλιαμ Σαίξπηρ.
- Όλα για την Αγάπη (1678), από τον Τζον Ντράιντεν.
- Καίσαρ και Κλεοπάτρα (1901), από τον Τζώρτζ Μπέρναρντ Σω.
- Ο Θάνατος της Κλεοπάτρας, από τον Ahmed Shawqi.
- Κλεοπάτρα, από τον Σάμιουελ Ντάνιελ.
Λογοτεχνία
- Κλεοπάτρα, από τον Ζιλ-Εμίλ-Φρεντερίκ Μασνέ
- Incipit Legenda Cleopatrie Martiris, Egipti Regine, από τους Μύθους Καλών Γυναικών του Τζέφρι Τσόσερ.
- Κλεοπάτρα, από τον Βικτοριάν Σαρντού.
- Κλεοπάτρα (1889), από τον Ράιντερ Χάγκαρντ.
- Οι Αναμνήσεις της Κλεοπάτρας, από την Μάργκαρετ Τζώρτζ.
- Σε αρκετές από τις περιπέτειες του Αστερίξ, ειδικά στο Αστερίξ και Κλεοπάτρα, παρουσιάζεται η Κλεοπάτρα εμπνευσμένη από την Ελίζαμπεθ Τέιλορ.
- Τα Βασιλικά Ημερολόγια: Κλεοπάτρα Ζ’: Κόρη του Νείλου, Αίγυπτος, 57πΧ, από την Κριστιάνα Γκρέγκορι, που πραγματεύεται μια φανταστική εκδοχή της παιδικής ηλικίας της Κλεοπάτρας.
- Ides of March, ένα μυθιστόρημα γραμμένο με τη μορφή επιστολών από τον Θόρντον Γουάιλντερ.
Ταινίες
Θέντα Μπάρα (Κλεοπάτρα), 1917
- Antony and Cleopatra (1908), με τη Φλώρενς Λώρενς ως Κλεοπάτρα.
- Cleopatra, Queen of Egypt (1912), με την Έλεν Γκάρντνερ.
- Cleopatra (1917), βασισμένο σε θεατρικά έργα, με τους Θέντα Μπάρα (Κλεοπάτρα), Φριτζ Λέιμπερ (Καίσαρ), Θέρστον Χολ (Αντώνιος), σκηνοθετημένο από τον Τζ. Γκόρντον Έντουαρντς.
- Cleopatra (1934), έπος του Σεσίλ ντε Μιλ, βραβευμένο με Όσκαρ. Με τους Κλωντέτ Κολμπέρ (Κλεοπάτρα), Γουώρεν Γουίλιαμ (Καίσαρ), Χένρυ Γουίλκοξον (Αντώνιος).
- Caesar and Cleopatra (1945), υποψήφια για Όσκαρ κινηματογραφική εκδοχή του ομώνυμου θεατρικού από τον Τζ. Μπ. Σω. Με τους Βίβιαν Λη (Κλεοπάτρα), Στούαρτ Γκρέιντερ, Φλώρα Ρόμπσον.
- Serpent of the Nile (1953), με την Ρόντα Φλέμινγκ (Κλεοπάτρα), Ρέιμοντ Μπουρ (Αντώνιος), Μάικλ Φοξ (Οκταβιανός).
- Cleopatra (1963), η πιο γνωστή ταινία όλων των εποχών με θέμα την Κλεοπάτρα. Η διασημότητά της οφείλεται στο υπέρογκο ποσό που κόστισε η δημιουργία της, που μεταφρασμένο στα σημερινά οικονομικά δεδομένα την κατατάσσει δεύτερη ακριβότερη ταινία που φτιάχτηκε ποτέ. Βραβεύτηκε με Όσκαρ και είχε πρωταγωνιστές τους: Ελίζαμπεθ Τέιλορ (Κλεοπάτρα), Ρεξ Χάρισον (Καίσαρ) και Ρίτσαρντ Μπάρτον (Αντώνιος).
- Totò e Cleopatra (1963), μια ιταλική κωμωδία.
- Carry On Cleo (1964), μια παρωδία του αμερικανικού φιλμ του 1963, με την Αμάντα Μπάρι ως Κλεοπάτρα, τον Σιντ Τζέιμς ως Αντώνιο και τον Κένεθ Γουίλιαμ ως Καίσαρα.
- Kureopatora (Cleopatra: Queen of Sex) (1970), ιαπωνική ταινία κινουμένων σχεδίων από τον Τεζούκα Οσάμου.
- The Notorious Cleopatra (1970), από τον Χάρυ Νόβακ.
- Antony & Cleopatra (1974), παραγωγή για την τηλεόραση από την London’s Royal Shakespeare Company με τους Τζάνετ Σάζμαν (Κλεοπάτρα), Ρίτσαρντ Τζόνσον (Αντώνιος) και Πάτρικ Στιούαρτ.
- Miss Cleopatra (1990), μια ταινία από το Πακιστάν με την Μπάρμπρα Σαρίφ.
- Cleopatra (1999), βασισμένο στο βιβλίο Αναμνήσεις της Κλεοπάτρας της Μάργκαρετ Τζώρτζ, με τους Λιονόρ Βαρέλα (Κλεοπάτρα), Τίμοθυ Ντάλτον (Καίσαρ) και Μπίλι Ζέιν (Αντώνιος).
Όπερα
- Η Κλεοπάτρα εμφανίζεται σαν χαρακτήρας σε όπερες από τους Handel, Carl Heinrich Graun, Johann Adolf Hasse, Jules Massenet and Johann Mattheson.
- Αντώνιος και Κλεοπάτρα, από τον Σάμιουελ Μπάρμερ στο νέο Metropolitan Opera House το 1966.
Τέχνη
Η ιστορία και κυρίως ο θάνατος της Κλεοπάτρας ενέπνευσαν μια πληθώρα καλλιτεχνών από την Αναγέννηση μέχρι και σήμερα να φτιάξουν σημαντικά έργα.
Κανάλι της Κλεοπάτρας (Ναυμαχία του Ακτίου)
Υποσημειώσεις
- ↑ Τίτλος που κατά την παράδοση χρησιμοποιούνταν από τους Πέρσες ηγεμόνες
|
Φαραώ Προδυναστική περίοδος Κάτω Αίγυπτος Χσέκιου Κάγιου Τιου Τες Νεχέμπ Γουάζνερ Μεκ Ώρος Σερέκ Άνω Αίγυπτος Σκορπιός Α΄ Ώρος Ιρύ Ώρος Κα Σκορπιός Β΄ Νάρμερ/Μήνης Πρώιμη δυναστική περίοδος 1η Δυναστεία Νάρμερ/Μήνης Ώρος Αχά Ζερ Ώρος Ζετ Μερνείθ♀ Ντεν Ανετζίμπ Σεμερκέτ Ώρος Κάα Σνεφέρκα Ώρος Πουλί 2η Δυναστεία Ώρος Χετέπ Σεχεμουί Καιέχως Ώρος Νινουτέρ Μπα Νουμπνεφέρ Ώρος Σα Τλας Ουατζένες Σεθένης Περιψέν Σέσωχρις Νεφερκάρα Α' Νεφερχέτης Χουνττζέφα Α' Χασεχεμουί Αρχαίο βασίλειο 3η Δυναστεία Νέμπκα Ζοζέρ Σεχεμχέτ Σανάχτ Χαμπά Καχετντζέντ Ουνί 4η Δυναστεία Σνεφρού Χέωψ Ρετζεντέφ Χεφρήν Βίχερις Μυκερίνος Σεψεσκάφ Θαμφθίς 5η Δυναστεία Ουζερκάφ Σαχουρέ Νεφεριρκαρέ Νεφερεφρέ Σεψεσκάρε Νιουζερέ Μενκαουχόρ Ζεντκαρέ Ουνίς 6η Δυναστεία Τετί Ουσερκαρέ Πεπί Α΄ Μερενρέ Α΄ Πεπί Β΄ Μερενρέ Β΄ Νετζερκαρέ Σιπτά 1η Μεταβατική περίοδος 7η & 8η Δυναστεία Γουαντζκάρε Κακαρέ Ιμπί 9η & 10η Δυναστεία Ουακάρε Χέτι Α' Μεργίμπρε Χέτι Μερικάρε Κανεφέρε Νεμπκάουρε Αχτόι Μέσο βασίλειο 11η Δυναστεία Μεντουχοτέπ Α΄ Ιντέφ Α΄ Ιντέφ Β΄ Ιντέφ Γ΄ Μεντουχοτέπ Β΄ Μεντουχοτέπ Γ΄ Μεντουχοτέπ Δ΄ 12η Δυναστεία Αμενεμχέτ Α΄ Σέσωστρις Α΄ Αμενεμχέτ Β΄ Σέσωστρις Β΄ Σέσωστρις Γ΄ Αμενεμχέτ Γ΄ Αμενεμχέτ Δ΄ Νεφρουσομπέκ♀ 2η Μεταβατική περίοδος 13η Δυναστεία Ουεγκάφ Αμενεμχέτ Δ' Χορ Σομπεκχοτέπ Β΄ Χενζέρ Σομπεκχοτέπ Γ΄ Νεφερχοτέπ Α' Σομπεκχοτέπ Δ΄ Μερνεφέρε Άϊ Μερχοτέπρε Ίνι 14η Δυναστεία Νεχέσι Γιακούμπ-Χαρ 15η Δυναστεία 16η Δυναστεία Ντζεχούτι Σομπεκχοτέπ Η' Νεφερχοτέπ Γ' Μεντουχοτέπ ΣΤ' Νεμπιριράου Α' Νεμπιριράου Β' Σεμένρε Σεουσερένρε Μπεμπιάνχ Σεχέμρε Σεντουάστ 17η Δυναστεία Ραχοτέπ Σομπεκεμσάφ Α' Σομπεκεμσάφ Β' Ιντέφ Ε' Ιντέφ Ζ' Σεναχτένρε Τάο Καμόσε Νέο βασίλειο 18η Δυναστεία Άμωσις Α΄ Αμένωφις Α΄ Τούθμωσις Α΄ Τούθμωσις Β΄ Τούθμωσις Γ΄ Χατσεψούτ♀ Αμένωφις Β΄ Τούθμωσις Δ΄ Αμένωφις Γ΄ Ακενατών Σμενκαρέ Τουταγχαμών Άι Χορεμχέμπ 19η Δυναστεία Ραμσής Α΄ Σέθος Α΄ Ραμσής Β΄ Μερναφθά Αμενμνέσις Σέθος Β΄ Σιπτάχ Ταουζέρτ♀ 20η Δυναστεία Σετνάχτ Ραμσής Γ΄ Ραμσής Δ΄ Ραμσής Ε΄ Ραμσής ΣΤ΄ Ραμσής Ζ΄ Ραμσής Η΄ Ραμσής Θ΄ Ραμσής Ι΄ Ραμσής ΙΑ΄ 3η Μεταβατική περίοδος 21η Δυναστεία Σμένδις Α΄ Αμενεμνέσου Ψουσέννης Α΄ Αμενεμοπέ Οζορκών ο Πρεσβύτερος Σιαμών Ψουσέννης Β΄ 22η Δυναστεία Σωσένκ Α΄ Οζορκών Α΄ Σωσένκ Β΄ Τακελότ Α΄ Οζορκών Β΄ Τακελότ Β΄ Σωσένκ Γ΄ Σωσένκ Δ΄ Παμί Σωσένκ Ε΄ Οζορκών Δ΄ 23η Δυναστεία Πετοβάτης Σωσένκ ΣΤ΄ Οζορκών Γ΄ Τακελότ Γ΄ Ρουντιμέν Ιουπούτ 24η Δυναστεία Τεφνάχτ Βόκχορις 25η Δυναστεία Πιύ Σαμπάκα Σεμπιτκού Ταχάρκα Τανουταμών 26η Δυναστεία Ψαμμήτιχος Α΄ Νεχώ Β΄ Ψαμμήτιχος Β΄ Απρίης Άμωσις Β΄ Ψαμμήτιχος Γ΄ Ύστερη περίοδος 27η Δυναστεία Καμβύσης Β΄ Δαρείος Α΄ Ξέρξης Α΄ Αρταξέρξης Α΄ Δαρείος Β΄ 28η Δυναστεία 29η Δυναστεία Νεφερίτης Α΄ Ψαμμύθης Άκορις Νεφερίτης Β΄ 30η Δυναστεία Νεκτανεβώ Α΄ Τέως Νεκτανεβώ Β΄ 31η Δυναστεία Αρταξέρξης Γ΄ Άρσης Δαρείος Γ΄ Ελληνιστική περίοδος Δυναστεία των Αργεαδών (32η) Μέγας Αλέξανδρος Φίλιππος Γ΄ Αλέξανδρος Δ΄ Δυναστεία των Πτολεμαίων Πτολεμαίος Α΄ Πτολεμαίος Β΄ Πτολεμαίος Γ΄ Πτολεμαίος Δ΄ Πτολεμαίος Ε΄ Πτολεμαίος ΣΤ΄ Γενεολογικά δέντρα δυναστειών: 4η 11η 12η 18η 19η 20η 21η-23η 25η 26η 27η 31η Πτολεμαϊκή |
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
