Γεγονότα, Hμερολόγιο

 

.

Έξοδος του Μεσολογγίου ή κατά ορισμένους συγγραφείς Ολοκαύτωμα του Μεσολογγίου[1][2] αναφέρεται στην έξοδο που πραγματοποίησαν οι πολιορκημένοι στρατιώτες και άμαχοι του Μεσολογγίου, όταν οι δυνατότητες συνέχισης της άμυνας απέναντι στα τουρκικά και αιγυπτιακά στρατεύματα είχαν χαθεί, λόγω εξάντλησης των τροφίμων. Το γεγονός συνέβη την νύχτα μεταξύ 10ης και 11ης Απριλίου 1826, κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821[1].

Έξοδος του Μεσολογγίου
Ελληνική Επανάσταση του 1821
Χρονολογία 25 Απρ. 1825 - 10 Απρ. 1826
Τόπος Μεσολόγγι
Έκβαση Πτώση του Μεσολογγίου
Μαχόμενα μέρη
Έλληνες επαναστάτες Οθωμανική αυτοκρατορία
Αρχηγοί
Αλ. Μαυροκορδάτος, Κίτσος Τζαβέλλας,

Νότης Μπότσαρης κ.α

Κιουταχής

Ιμπραήμ Πασάς


Προοίμιο

Κύριο λήμμα: Τρίτη πολιορκία του Μεσολογγίου

Το Μεσολόγγι επαναστάτησε στις 20 Μαΐου του 1821. Η σημασία της θέσης έγινε γρήγορα αντιληπτή από την τοπική ηγεσία της επανάστασης. Στην πόλη πραγματοποιήθηκε η συνέλευση της Δυτικής Ελλάδας και στη συνέχεια έγινε έδρα της διοίκησης της Δυτικής Ελλάδας, που έφερε την ονομασία Οργανισμός της Δυτικής Χέρσου Ελλάδας.

Το 1822 η πόλη πολιορκήθηκε για πρώτη φορά από τα στρατεύματα του Κιουταχή που είχε νικήσει τους Έλληνες στο Πέτα, και του Ομέρ Βρυώνη που είχε ολοκληρώσει την υποταγή του Σουλίου. Μετά από δύο μήνες οι Τούρκοι έλυσαν την πολιορκία έχοντας υποστεί σοβαρές απώλειες. Την επόμενη χρονιά ένα νέο τουρκικό στράτευμα με επικεφαλής τον Μουσταή πασά κατευθύνθηκε προς το Μεσολόγγι άλλα αναλώθηκε ανεπιτυχώς στην πολιορκία του γειτονικού Αιτωλικού. Οι Τούρκοι μετά την αποτυχία να καταλάβουν το Αιτωλικό εγκατέλειψαν το σχέδιο επίθεσης στο Μεσολόγγι και αποχώρησαν.

Louis Joseph Toussaint Rossignon

Η τελευταία μετάληψη των Μεσολογγιτών, Louis Joseph Toussaint Rossignon

Η πολιορκία και η έξοδος

Το 1825 ο Κιουταχής συγκέντρωσε μεγάλο στρατό στη Λάρισα και κατευθύνθηκε στο Μεσολόγγι. Στα τέλη Απριλίου 1825 στρατοπέδευσε στην περιοχή και ξεκίνησε την πολιορκία του Μεσολογγίου. Όλες οι επιθέσεις που επιχείρησε ο Κιουταχής εναντίον της πόλης απέτυχαν, όπως και η προσπάθεια του να αποκλείσει τον ανεφοδιασμό της πόλης από στεριά και θάλασσα. Οι πολιορκημένοι ήρθαν σε συνεννόηση με τον Καραϊσκάκη, ο οποίος διεξήγαγε πόλεμο φθοράς στα νώτα του στρατεύματος του Κιουταχή, αναγκάζοντάς τον να περάσει σε θέση άμυνας, τον Οκτώβριο του 1825.

Εν τω μεταξύ, ο Σουλτάνος προβλέποντας ορθά ότι η πολιορκία θα ήταν χρονοβόρα και βάσει του ότι οι Ευρωπαϊκές Αυλές, πιεζόμενες από το φιλελληνικό κίνημα των λαών τους, είχαν αρχίσει να αναγνωρίζουν την ύπαρξη ελληνικού ζητήματος, θέλησε να ενισχύσει τον αποκλεισμό της πόλης με επιπλέον δυνάμεις και του Ιμπραήμ, παρά το ότι κάτι τέτοιο δεν προβλεπόταν στην αρχική του συμφωνία με τον Αιγύπτιο στρατάρχη. Στις αρχές του Οκτώβριου 1825 κατέπλευσαν στην Αλεξάνδρεια ναυτικές μοίρες όλων των Οθωμανών συμμάχων, συνολικής δύναμης 145 πλοίων, που αποτελούνταν από τούρκικα, αιγυπτιακά, αλγερινά, τριπολίτικα μεταγωγικά και πολεμικά σκάφη, ενώ υπήρχαν και αρκετά υπό διάφορες ευρωπαϊκές σημαίες. Παράλληλα, στην πόλη αυτή συγκεντρώθηκαν 8.000 Άραβες πεζοί, 1.200 ιππείς καθώς και περίπου 800 άτακτοι τούρκοι που εκγυμνάζονταν υπό την επίβλεψη Γάλλων στρατηγών, ενώ μεγάλες ποσότητες τροφίμων και πολεμοφοδίων είχαν επίσης φτάσει από τους Γαλλικούς λιμένες. Με όλες αυτές τις δυνάμεις, ο Ιμπραήμ σκόπευε τόσο στην καθυπόταξη ολόκληρης της Πελοποννήσου όσο και στην άλωση του Μεσολογγίου[3].

Με την άφιξη του νέου ισχυρού στρατεύματος η πολιορκία ξανάρχισε σφοδρότερη. Παρόλα αυτά μέχρι τον Φεβρουάριο του 1826 οι Τούρκοι δεν είχαν σημειώσει καμία επιτυχία. Ο Ανδρέας Μιαούλης με τον στόλο του κατάφερνε να ανεφοδιάζει το Μεσολόγγι και η άμυνα των πολιορκημένων παρέμενε ισχυρή.

Από τον Μάρτιο όμως η κατάσταση άρχισε να αλλάζει με κατάληψη από τους Τούρκους στρατηγικών νησίδων της λιμνοθάλασσας, όπως το Βασιλάδι και ο Ντολμάς. Οι Έλληνες κατάφεραν να διατηρήσουν τον έλεγχο της νησίδας Κλείσοβα μετά από μία σφοδρή μάχη, στην οποία τα στρατεύματα του Ιμπραήμ είχαν πολύ βαριές απώλειες. Όμως η δυνατότητα του ελληνικού στόλου να ανεφοδιάσει την πόλη είχε καταστεί αδύνατη, με αποτέλεσμα οι αμυνόμενοι να βρεθούν σε δυσχερέστατη θέση. Η κατάσταση στην πόλη έγινε δραματική και η πείνα άρχισε να θερίζει τους κατοίκους. Μπροστά σε αυτή την κατάσταση το συμβούλιο των οπλαρχηγών και προκρίτων της πόλης πήρε την απόφαση για την έξοδο των κατοίκων από το Μεσολόγγι. Η έξοδος ορίστηκε για την νύχτα του Σαββάτου του Λαζάρου με ξημερώματα Κυριακής των Βαΐων, μεταξύ 10ης και 11ης Απριλίου 1826. Το σχέδιο της εξόδου πιθανότατα προδόθηκε, μάλλον από αυτόμολο ξένο[4], με αποτέλεσμα οι τουρκοαιγύπτιοι να απαντήσουν με σφοδρή επίθεση που συνοδεύτηκε από σφαγή. Χιλιάδες Έλληνες σφαγιάστηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν και μόνο 1.500 κατάφεραν να διασωθούν.

Χάρις στον Κασομούλη γνωρίζουμε την εσωτερική ιστορία της πολιορκίας.[5]
Συνέπειες

Η πτώση του Μεσολογγίου οδήγησε σε διάλυση της τρίτης εθνοσυνέλευσης της Επιδαύρου του 1826 και στην παραίτηση της κυβέρνησης Κουντουριώτη. Στο εξωτερικό αναθέρμανε το φιλελληνικό κίνημα και επιτάχυνε τις διαδικασίες για επίτευξη συμφωνίας μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων για την τελική λύση του ελληνικού ζητήματος[6].
Παραπομπές

Aθανασιάδης-Νόβας Γεώργιος, Δοξαστικό της εξόδου του Μεσολογγίου, «Το Εἰκοσιένα». Πανηγυρικοί Λόγοι Ἀκαδημαϊκῶν, ἐκδ. Ἀκαδημία Ἀθηνῶν, Ἵδρυμα Κώστα καὶ Ἑλένης Οὐράνη, Ἀθῆναι 1977.
Κοτσώνης Λ. Κωνσταντίνος (2005) Αιγυπτιακή Στρατιά εισβολής στην Πελοπόννησο. Συγκρότησις, τακτική, ηγεσία. Πρακτικά Ζ' Διεθνούς Συνεδρίου Πελοποννησιακών Σπουδών, δημοσιευθέν στο "Πελοποννησιακά", Παράρτ. 27, 2007, σ. 486
Διονύσιος Κόκκινος, "Η Ελληνική Επανάστασις" (6τομο, έκδοση "Μέλισσα") Τ. 5, σελ. 142: "Αι νέαι προπαρασκευαί του Ιμβραήμ"
Ο Σπυρίδων Τρικούπης αναφέρει έναν "αλλοεθνή", ενώ κατ΄ άλλους (εφημερίδες "Φίλος του Νόμου" της Ύδρας και "Γενική Εφημερίς του Ναυπλίου") πιθανολογείται αυτόμολος βουλγαρικής ή σέρβικης εθνικότητας
Κωνσταντίνος Δημαράς, «Ελεύθεροι πολιορκημένοι», στο: Κ.Θ.Δημαράς, Σύμμικτα Α' Από την παιδεία στην λογοτεχνία, (επιμ.Αλέξης Πολίτης), Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 2000, σελ.135

Διονύσιος Κόκκινος, "Η Ελληνική Επανάστασις", έκδοση "Μέλισσα", Αθήνα, 1974, Τόμος 5ος, σελ. 291: "Η σημασία και αι συνέπειαι του γεγονότος"

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

http://www.fhw.gr/chronos/12/gr/1821_1833/polemos/06.html
http://www.sansimera.gr/articles/243

Χρονολόγιο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 (1821 - 1829)
1821

Εξέγερση στην Μολδοβλαχία Συνέλευση της Βοστίτσας Επανάσταση της Μάνης Απελευθέρωση της Καλαμάτας Ξεσηκωμός της Πάτρας Πολιορκία του Χλεμουτσίου Πολιορκία της Καρύταινας Μάχη Αλεξιώτισσας και Αγίας Παρασκευής Μάχη της Σιλίμνας Μάχη του Λαντζοΐου Μάχη της Σμίλας Πολιορκία των Σαλώνων Πολιορκία του Λιδωρικίου Μάχη του Μαλανδρίνου Πολιορκία της Λιβαδειάς Μάχη του Λεβιδίου Μάχη της Αθήνας Μάχη της Βλαχοκερασιάς Ναυμαχία της Ερεσού Μάχη του Κατσαρού Πολιορκία και η άλωση του Λάλα Μάχη στο Μετόχι Μεγάλου Σπηλαίου Μάχη του Ριγανόκαμπου Μάχη του Μακρυνόρους Μάχη του Λούλου Μάχη των Ρουστίκων Μάχη της Καλής Συκιάς Σφαγές στην Κωνσταντινούπολη (1821) Σφαγές στη Σμύρνη (1821) Σφαγές στα Μοσχονήσια και τις Κυδωνιές Μικράς Ασίας (1821) Ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης Πολιορκία του Νεοκάστρου Πολιορκία της Μονεμβασίας Πολιορκία του Μπεκίου Εξέγερση της Σωζόπολης Μάχη του Δερβέν Φούρκα Μάχη του Πατρατζικίου Μάχη της Αλαμάνας Μάχη του Γαλατσίου Μάχη της Βογόρτσας Μάχη στα Δερβίζιανα Μάχη του Βαλτετσίου Μάχη των Δολιανών και Βερβένων Μάχη του Αγίου Αθανασίου Καρύταινας Πολιορκία της Αταλάντης Πολιορκία της Μενδενίτσας Πολιορκία των Αθηνών Σφαγή της Θεσσαλονίκης Μάχη του Σαλτικίου Εξέγερση της Καλλίπολης Συνέλευση των Καλτεζών Μάχη του Βραχωρίου Μάχη του Καβοφονιά Μάχη στο Χάνι της Γραβιάς Μάχη των Βρυσακίων Μάχη της Ιερισσού Μάχη του Δραγατσανίου Μάχη της Θεσσαλονίκης Μάχη της Ρεντίνας Μάχη του Εγρί Μπουτζάκ Μάχη των Βασιλικών Θεσσαλονίκης Μάχη του Σκουλενίου Μάχη των Βαριάδων Μάχη του Σταυρού Μάχη της Γράνας Α΄ Εξέγερση της Θάσου Ναυμαχία της Κεραμωτής Μάχη των Βασιλικών Φθιώτιδας Μάχη των Κομψάδων Μάχη των Πέντε Πηγαδιών Καταστροφή της Βοστίτσας Καταστροφή του Γαλαξειδίου Άλωση της Τριπολιτσάς Μάχη της Μονής Σέκκου Μάχη της Κασσάνδρας Πολιορκία της Άρτας Α΄ Συνέλευση της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος Συνέλευση των Σαλώνων Μάχη του Μαυρικίου΄

1822
Πολιορκία του Ακροκορίνθου Μάχη του Ρεθύμνου Μάχη των Χανιών Ναυμαχία της Πάτρας Μάχη του Σαραβαλίου Μάχη του Γηροκομείου Πολιορκία της Πάτρας Μάχη στα Στύρα Μάχη του Δοβρά Μάχη της Βέροιας Μάχη του Οστρόβου Σφαγή της Χίου Καταστροφή της Νάουσας Μάχη του Κολινδρού Μάχη του Καστέλλου Ρεθύμνης Μάχη των Μελάμπων Α΄ Γενική συνέλευση των Κρητών Μάχη της Καστανιάς Ημαθίας Πυρπόληση Τουρκικής Ναυαρχίδας στη Χίο Άλωση της Ακρόπολης Β΄ Μάχη των Βρυσακίων Μάχη της Μηλιάς Μάχη της Μαλάξας Μάχη στο Κομπότι Μάχη της Πλάκας Μάχη του Πέτα Μάχη της Σπλάντζας Μάχη του Φαναρίου Άλωση του Ακροκορίνθου Μάχη των Δερβενακίων Μάχη του Αγιονορίου Μάχη της Κιάφας Μάχη στον Άγιο Σώστη Ναυμαχία των Σπετσών Μάχη του Μαυρονόρους Ναυμαχία της Τενέδου Μάχη του Δαδίου Κατάληψη του Παλαμηδίου Πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου Μάχη στα Σελά
1823
Μάχη της Ακράτας Μάχη του Αγίου Βλασίου Αγράφων Μάχη στο Τρίκερι Γ΄ Μάχη των Βρυσακίων Μάχη του Εβλιγιά Ρεθύμνης Άλωση της Αράχοβας Μάχη του Κεφαλόβρυσου Μάχη της Ίδης Μάχη της Καλιακούδας Καταστροφή του Μελιδονίου Μάχη της Γραμβούσας Ναυμαχία της Μυτιλήνης Ναυμαχία της Κρήτης Δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου Ελληνικός εμφύλιος πόλεμος Μάχη στα Μαύρα Λιθάρια Μάχη της Μονής Ιερουσαλήμ Β΄ Συνέλευση της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος
1824
Ολοκαύτωμα Γεροντόσπηλιου Μελιδονίου Καταστροφή της Κάσου Καταστροφή των Ψαρών Μάχη της Άμπλιανης Ναυμαχία της Σάμου Μάχη της Πανάσαρης Μάχη του Βουργαρελίου Ναυμαχία του Γέροντα Γ΄ Συνέλευση της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος
1825
Μάχη της Σχοινόλακκας Μάχη του Κρεμμυδίου Πτώση της Σφακτηρίας Πτώση του Νεοκάστρου Ναυμαχία της Μεθώνης Ναυμαχία της Άνδρου Τρίτη πολιορκία του Μεσολογγίου Μάχη στο Μανιάκι Μάχη του Βαρυπέτρου Ναυμαχία του Καφηρέα Μάχη της Τραμπάλας Μάχη των Μύλων Μάχη στα Τρίκορφα Ναυμαχία της Αλεξάνδρειας Μάχη του Κακοσάλεσι Εκστρατεία στο Λίβανο Καταστροφή της Βυτίνας
1826
Μάχη της Κλείσοβας Έξοδος του Μεσολογγίου Μάχη στο Καστράκι Μάχη του Θριάσιου Πεδίου Ναυμαχία της Μυτιλήνης Μάχη της Βέργας Μάχη του Διρού Μάχη του Μεχμέταγα Πολιορκία της Βαρνάκοβας Μάχη του Χαϊδαρίου Μάχη της Δόμβραινας Πολιορκία της Ακροπόλεως Μάχη της Αράχωβας Μάχη στο Τουρκοχώρι Μάχη στο Πολυάραβο
1827
Μάχη στο Δίστομο Μάχη του Καματερού Μάχη της Καστέλλας (Πειραιώς) Μάχη των Τριών Πύργων Μάχη στο Κερατσίνι Μάχη του Ανάλατου Πτώση της Ακρόπολης Μάχη στο Μέγα Σπήλαιο Μάχη της Καυκαριάς Ναυμαχία του Νεοκάστρου Ναυμαχία του Ναυαρίνου Ναυμαχία της Αγκάλης Εκστρατεία της Χίου Μάχη του Αγίου Βλασίου Καλαβρύτων Μάχη του Βερίνου
1828
Πάταξη της πειρατείας στο Αιγαίο Β΄ Εξέγερση της Θάσου Ναυμαχία της Καβάλας Ναυμαχία του κάβο Μπαμπά Μάχη του Φραγκοκάστελλου Εκστρατεία του Μοριά Μάχη του Κόρακα Μάχη της Γραμμένης Οξυάς Μάχη της Τέρνοβας
1829
Ολοκαύτωμα Λαμπινής Μάχη του Μαρτίνου Μάχη του Ανηφορήτου Πρώτη μάχη της Θήβας Δεύτερη μάχη της Θήβας Συμπλοκές Ωρωπού και Μενιδίου Παράδοση της Βόνιτσας Μάχη της Κορωνησίας Μάχη της Πέτρας

Κύπρος , Ελληνική Επανάσταση 1821

Εγκυκλοπαίδεια Ιστορίας

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License