.

Ελλάδα

Περιφέρεια : Κεντρική Μακεδονία
Νομός : Κιλκίς

Νομός Κιλκίς Grafik4

Η Αξιούπολη είναι μια κωμόπολη στην επαρχία Παιονίας του Νομού Κιλκίς με 3.000 κατοίκους. Το αρχαίο της όνομα ήταν Αταλάντη και ιδρύθηκε την προϊστορική περίοδο. Το 1912, μετά την απελευθέρωση, αποτέλεσε το μοναδικό δήμο της περιοχής του Νομού Κιλκίς. Βρίσκεται στη Δυτική όχθη του ποταμού Αξιού.

Ιστορία

Η πόλη ιδρύθηκε από Παίονες την προϊστορική περίοδο. καταλήφθηκε τον 12ο αιώνα π.Χ. από Κρήτες, οι οποίοι, διωγμένοι από τους Αχαιούς, ήρθαν στην περιοχή με το όνομα Βωττιαίοι. Οι Βωττιαίοι ίδρυσαν επίσης, τη Γόρτυνα (σημερινή Γοργόπη), την Ειδομένη και τις Οιδομενές (σημερινό Μαυρίντσι Π.Γ.Δ.Μ.). Τον 5ο αιώνα π.Χ. η περιοχή ενσωματώθηκε στο Βασίλειο των Μακεδόνων και έκτοτε ακολουθεί της μοίρα της υπόλοιπης Ελλάδας.

Κατά τη διάρκεια της Ρωμαιοκρατίας, η πόλη καταστράφηκε. Η περιοχή ανήκε στην Τρίτη Μερίδα της Μακεδονίας με πρωτεύουσα την Πέλλα. Στο Βυζάντιο δέχεται επιδρομές Σλάβων από τη Βοημία, οι οποίοι ονομάζουν την κοιλάδα του Αξιού, Μποέμιτσα, δηλαδή μικρή Βοημία.

Το 1397 η περιοχή περιέρχεται στα χέρια των Οθωμανών. Περιγραφές Οθωμανών της εποχής (όπως ο χρονογράφος Χατζή Καλφά), αναδεικνύουν το Ελληνικό στοιχείο ως το μόνο στην περιοχή. Βαθμιαία, από τον 15ο αιώνα, έρχονται στην περιοχή, Βούλγαροι ως εργάτες στους αγρούς. Τους επόμενους 3 αιώνες εγκαθίστανται στην περιοχή πολλοί Βλάχοι, εκδιωγμένοι από τη Βόρειο Ήπειρο και Δυτική Μακεδονία από τις λεηλασίες των Τουρκαλβανών.

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι κάτοικοι του Σκρα, της Εδομένης και της Κούπας ομιλούν ένα βλαχοσλαβικό ιδίωμα, την Μογλενίτικη διάλεκτο, με πλήθος αρχαιοελληνικών στοιχείων. Σύμφωνα με την ερευνήτρια Μαρία Παπαγεωργίου από το Σκρα, στη Μογλενίτικη διάλεκτο διατηρήθηκαν προφορικά, ως παραμύθια, έργα αρχαίων Ελλήνων ποιητών, που δεν σώζονται σήμερα.

Στο τέλος του 17ου αιώνα ξεσπά επανάσταση στην περιοχή, κατά των κατακτητών Τούρκων και πολλά χωριά καταστρέφονται από τα αντίποινα του Οθωμανικού στρατού. Είναι αξιοδημείωτο ότι βορείως του Σκρα, κοντά στα σύνορα Ελλάδος - Π.Γ.Δ.Μ. καταστράφηκε το χωριό Σελέστη και οι κάτοικοι αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν. Πολλοί Σελεστιανοί εγκαθίστανται στο Σκρα, συνεχίζοντας όμως να θάβουν τους νεκρούς τους σε ξεχωριστό νεκροταφείο. Το νεκροταφείο της Σελέστης βρίσκεται βορείως του Σκρα και περιλαμβάνει τάφους έως το 1750. Οι μαρμάρινες πλάκες έχουν χαραγμένα ελληνικά ονόματα και κάποια σύμβολα, αλλά δεν έχουν σταυρούς. Τα σύμβολα αυτά παραπέμπουν στην προχριστιανική περίοδο της περιοχής. Το 1760, η πόλη επανιδρύεται από κατοίκους των γύρω χωριών, λόγω τον εκτεταμένων καταστροφών που προκάλεσαν σε αυτά, τα Τουρκικά αντίποινα. Η πόλη ονομάστηκε Μποέμιτσα λόγω της θέσης της, στη δυτική όχθη του Αξιού.

Στην Ελληνική επανάσταση του 1821, πολλοί κάτοικοι της περιοχής συμμετείχαν στα επαναστατικά κινήματα της Κεντρικής Μακεδονίας και ιδίως στη Βωγδάντσα (σημερινό Μπογκντάντσι Π.Γ.Δ.Μ.). Η οικογένεια Παπαζαφειρίου Σταματιάδη από την Ειδομένη έδωσε τους πιο γνωστούς αγωνιστές της επανάστασης. Η αποτυχία της επανάστασης στη Μακεδονία έφερε την περιοχή σε δυσμένεια. Το 1843, με την παραχώρηση κάποιων δικαιωμάτων στους Χριστιανούς, χτίζεται η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, η οποία ολοκληρώνεται το 1859. Το πρώτο σχολείο χτίστηκε το 1894. Οι κάτοικοι του Δήμου Αξιούπολης είχαν σημαντική συμμετοχή στο Μακεδονικό Αγώνα. Στις 22 Οκτωβρίου του 1912, η περιοχή απελευθερώθηκε από τους Τούρκους.

Οι κάτοικοι της Αξιούπολης έπαιξαν σημαντικό ρόλο στις μάχες Κιλκίς-Λαχανά και τη μάχη του Σκρα κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Γαλλικός Στρατός εγκαταστάθηκε στην πόλη, ώστε να ελέγχει τις κύριες αρτηρίες ανεδφοδιασμού. Οι Γάλλοι βοήθησαν στην κατασκευή πολλών έργων στην περιοχή με σκοπό τη βελτίωση των μεταφορών. Μεταξύ άλλων, κατασκεύασαν σιδηροδρομική γραμμή από την Αξιούπολη έως το Σκρα και τη σιδηροδρομική γέφυρα του Αξιού. Αυτά τα έργα βοήθησαν αργότερα την Αξιούπολη να καταστεί αξιόλογο βιομηχανικό κέντρο της Ελλάδος. Κατά την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, η Αξιούπολη και η γύρω περιοχή δέχτηκε πρόσφυγες από τη Θράκη και τη Μικρά Ασία.

Ο κεντρικός σιδηρόδρομος Θεσσαλονίκης-Βιέννης περνούσε από το κέντρο της πόλης, καθιστώντας την Αξιούπολη σημαντικό κέντρο πληροφοριών κατά τους Βαλκανικούς και Παγκόσμιους Πολέμους. Λόγω της γεωπολιτικής σημασίας της θέσης της, η Αξιούπολη ήταν από τα τελευταία μέρη που άφησαν οι Γερμανοί, πριν αποχωρήσουν από την Ελλάδα, στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Στις 8 Απριλίου του 1944, οι Γερμανοί κατέλαβαν την πόλη, ελέγχοντας έτσι τους σιδηροδρόμους, τις γέφυρες και τις γραμμές ανεφοδιασμού του Άξονα. Στις 31 Οκτωβρίου, οι Γερμανοί αποχώρησαν. Κατά την Γερμανική κατοχή, δυνάμεις του ΕΛΑΣ πραγματοποίησαν πολλές επιχειρήσεις δολιοφθορών κατά των δυνάμεων του Άξονα, ενώ οι κάτοικοι διευκόλυναν τους Έλληνες αντιστασιακούς, παρέχοντάς τους καταφύγιο.

Μακεδονομάχοι

* Αθανάσιος Γερτζίκης
* Ιωάννης Γουσίδης
* Βασίλειος Παπαγεωργίου
* Αναστάσιος Καρακεχαγιάς
* Νικόλαος Κουλέρδας
* Χρήστος Κωτσίδης
* Σοφία Νίκου
* Δημήτριος Πένος
* Βασίλειος Βάντσε, Ρύζια
* Χρήστος Καραμάρκος, Ρύζια
* Δημήτριος Παπαγεωργίου, Σκρα
* Αναστάσιος Σταυρίδης, Σκρα
* Αθανάσιος Τσέμπης, Σκρα
* Παναγιώτης Βαρβάτης, Χαμηλό
* Στυλιανός Κοβάτσης Σιδεράς, Ειδομένη
* Γρηγόριος Κόκκαλης, Ειδομένη
* Γεώργιος Παπαζαφειρίου Σταματιάδης, Ειδομένη
* Γρηγόριος Παπαζαφειρίου Σταματιάδης, Ειδομένη
* Ζαφείριος Παπαζαφειρίου Σταματιάδης, Ειδομένη
* Νικόλαος Στοΐδης, Ειδομένη
* Στοίκος Στοΐδης, Ειδομένη
* Δέλλιος Κοβάτσης, Ειδομένη

Θέση

Η πόλη βρίσκεται 547 χιλιόμετρα Βόρεια-Βορειοδυτικά από την Αθήνα, 62 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης, 34 χιλιόμετρα δυτικά του Κιλκίς, 3,5 χιλιόμετρα δυτικά του Πολυκάστρου και δυτικά του ποταμού Αξιού.

Αξιοθέατα

Μπορείτε να επισκεφτείτε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Αξιούπολης[1], ένα από τα καλύτερα στην Ελλάδα, τη βιβλιοθήκη, το Μέγα Ρέμα (Κοτζά Ντερέ), τη Λίμνη του Μεταλλείου και το Άγαλμα της Ελευθερίας στην κεντρική πλατεία, όπου βρίσκεται το μεγάλο πλατάνι, το οποίο κατά την παράδοση, βρίσκεται εκεί από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Επίσης, σημαντικό αξιοθέατο είναι η Γαλάζια Λίμνη. Βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Κουπα και Σκρα. Το Σκρα είναι διεθνώς γνωστό λόγω της μάχης που έγινε εκεί στις 17 Μαΐου του 1917 κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ιερός Ναός Παναγίας «Άξιον Εστί», Αξιούπολη Κιλκίς

Εκπαίδευση

Η Αξιούπολη διαθέτει ένα πλήρες συγκρότημα δημόσιων σχολείων, που περιλαμβάνει δύο Νοσηλευτικές Σχολές, δύο δημοτικά σχολεία, ένα γυμνάσιο και ένα γενικό λύκειο. Υπάρχει επίσης, και ένα τεχικό λύκειο (ΤΕΕ).

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΞΙΟΥΠΟΛΗΣ
Δημοτική Κοινότητα Αξιουπόλεως
Αξιούπολη, η
Πηγή, η
Τοπική Κοινότητα Γοργόπης
Γοργόπη, η
Τοπική Κοινότητα Ειδομένης
Δογάνης, ο
Ειδομένη, η
Χαμηλό, το
Τοπική Κοινότητα Πλαγιών
Πλάγια, τα
Τοπική Κοινότητα Ρυζιών
Βαλτοτόπι, το
Καμποχώρι, το
Ρύζια, τα
Τοπική Κοινότητα Σκρα
Κούπα, η
Σκρα, το
Τοπική Κοινότητα Φανού
Φανός, ο

Νομός Κιλκίς : Δήμος, Κοινότητα

Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης : Διοικητική διαίρεση νομού Κιλκίς

Γεωγραφία της Ελλάδας

Γεωγραφία της Ελλάδας : Αλφαβητικός κατάλογος

Α - Β - Γ - Δ - Ε - Ζ - Η - Θ - Ι - Κ - Λ - Μ -
Ν - Ξ - Ο - Π - Ρ - Σ - Τ - Υ - Φ - Χ - Ψ - Ω

Χώρες της Ευρώπης

1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License