Η Αγία Κυριακή είναι οικισμός της δημοτικής κοινότητας και δημοτικής ενότητας Πάργας, του ομώνυμου δήμου στον νομό Πρέβεζας της Ηπείρου. Σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού του 2011, στην Αγία Κυριακή κατοικούν 237 άτομα[2].

Τοποθεσία

Η Αγία Κυριακή βρίσκεται 65 χιλιόμετρα ΒΔ της Πρέβεζας και σε απόσταση 4 χλμ από την Πάργα. Είναι κτισμένη λίγα χιλιόμετρα πριν από τα όρια με τον νομό Θεσπρωτίας, στους νοτιοανατολικούς πρόποδες των Ορέων της Πάργας, πάνω από τον όρμο του Αγίου Νικολάου, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 240 μέτρων.[1] Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχει πληθώρα ελαιόδεντρων και εσπεριδοειδών[3].

Ιστορικά στοιχεία

Κοντά στο σημερινό χωριό και συγκεκριμένα πάνω από τον ορμίσκο του Λιχνού τοποθετείται η προϊστορική Τορύνη, η οποία, κατά την ελληνιστική εποχή, αναπτύχθηκε στη θέση της σημερινής Πάργας. Κατά τη ρωμαϊκή εποχή, υπήρχε εδώ μικρός ρωμαϊκός οικισμός, που έλεγχε δυο φυσικούς όρμους, από τους οποίους περνούσε ο διεθνής θαλάσσιος δρόμος Ιταλίας-Ελλάδας.[4]

Στα χρόνια της τουρκοκρατίας, το χωριό ήταν γνωστό με την αλβανική απόδοση της ονομασίας του, Σεντιέλλα και κατοικείτο ως επί το πλείστον από μουσουλμάνους. Το 1913 μετά την απελευθέρωση της Ηπείρου εγκαταστάθηκαν στον οικισμό ελληνικές οικογένειες από γειτονικές περιοχές, οι οποίες το 1924 αγόρασαν το μέχρι τότε τσιφλίκι[5]. Οι οικογένειες αυτές, ασχολήθηκαν κυρίως με την ελαιοκαλλιέργεια που, ακόμη και σήμερα αποτελεί το κύριο εισόδημα των κατοίκων του χωριού ενώ τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκε σημαντικά και ο τουρισμός. Από την άλλη πλευρά, οι μουσουλμάνοι της Αγίας Παρασκευής αποχώρησαν από τον οικισμό και εγκαταστάθηκαν κυρίως στην Τουρκία και την Αλβανία[6]. Το 1960 βρέθηκε και παραδόθηκε από τον ιερέα της κοινότητας στις αρχαιολογικές υπηρεσίες μικρός μαρμάρινος γυναικείος κορμός που ανάγεται στη ρωμαϊκή περίοδο[3].

Διοικητικές μεταβολές

Στα πλαίσια του ελληνικού κράτους η Αγία Κυριακή υπήχθη αρχικά εντός των ορίων του νομού Πρεβέζης όμως το 1937 αποσπάστηκε στο νομό Θεσπρωτίας. Μεταπολεμικά, το 1946 επανήλθε στο νομό Πρέβεζας ως τμήμα της επαρχίας Νικοπόλεως και Πάργας[7]. Το 1997 μετά τη διοικητική μεταρρύθμιση του σχεδίου Καποδίστρια συμπεριλήφθηκε στο νεοσύστατο δήμο Πάργας[1]. Μετά τις νέες αλλαγές που έφερε το σχέδιο Καλλικράτης στην τοπική αυτοδιοίκηση, συμπεριλήφθηκε στον ομώνυμο διευρυμένο δήμο.

Αξιοθέατα
Η παραλία Λίχνος μεταξύ Αγίας Κυριακής και Πάργας.

Στα δυτικά του οικισμού βρέθηκε μυκηναϊκός θολωτός τάφος. Παράλληλα εντός του οικισμού υπάρχουν διάσπαρτα απομεινάρια αρχαίων κτισμάτων[3][5]. Κοντά στην Αγία Κυριακή, στη θέση Λίχνος βρίσκονται θαλάσσιες σπηλιές και ομώνυμη παραλία ενώ στα ανατολικά βρίσκονται ο όρμος και η παραλία του «Άη-Γιαννάκη»[8].

Εκδηλώσεις

Η γιορτή και το πανηγύρι της εκκλησίας της Αγίας Κυριακής στις 7 Ιουλίου.

Απογραφές Πληθυσμού
Απογραφή 1895 1913 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 42[9] 78[10] 54[1] 82[1] 129[1] 169[1] 139[1] 187[1] 172[1] 203 237[2]
Παραπομπές

Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βαμβά Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σ. 6.
Καραμήτσος, Φιλήμων (29 Δεκεμβρίου 2012). «Πόσοι κατοικούμε στην Ήπειρο - Όλη η απογραφή του 2011». epirusonline.gr. Epirus Online. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2016.
Πρεβεζάνικα Χρονικά, τεύχος 5, Ιανουάριος-Μάρτιος 1985, σ. 5.
Δ. Κ. Σαμσάρης, Η ρωμαϊκή αποικία της Φωτικής στη Θεσπρωτία της Ηπείρου (Ιστορικογεωγραφική και επιγραφική συμβολή), Γιάννινα 1994, σ. 103
«Αγία Κυριακή Πάργας». margariti-gr.de. Μαργαρίτι (ανεπίσημη ιστοσελίδα). Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2016.
Fatos Mero Rrapaj, Fjalori Onomastik i Epirit. Eurorilindja, 1995, σ. 312.
«Διοικητικές μεταβολές Οικισμών των ΟΤΑ: Αγία Κυριακή Ν. Πρεβέζης». eetaa.gr. Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2016.
«Αγία Κυριακή, Πρέβεζα». holiday.gr. Holiday.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2016.
Μιχάλης Κοκολάκης, Η τουρκική στατιστική της Ηπείρου στο Σαλναμέ του 1895, στο Τετράδια Εργασίας, τεύχος 18, Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, Αθήνα 2008, σ. 310.

Βασίλειον της Ελλάδος, Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, Απαρίθμησις των κατοίκων των νέων επαρχιών της Ελλάδος του έτους 1913, σ. 64.

Πηγές

Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006
Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, εκδ. 1963
Εγκυκλοπαίδεια Δομή, 2002-4
Οργανισμός εκδόσεων «Ελλάδα», χάρτες (Βαρελάς)
Περιοδικό «Διακοπές», εκδ. Δ.Ο.Λ., 2010
Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΣΑ)
http://www.statistics.gr/portal/page/portal/ESYE/BUCKET/General/
eetaa.gr
margariti-gr.de

Τ.δ. Πάργας [ 2.432 ]

η Πάργα [ 2.171 ]
η Αγία Κυριακή [ 203 ]
ο Άγιος Γεώργιος [ 22 ]
ο Μαράς [ 8 ]
η Παναγία (νησίδα) [ 0 ]
το Χρυσογιάλι [ 28 ]

----

Αγία Κυριακή Ηλείας
Αγία Κυριακή Ικαρίας
Αγία Κυριακή Ευδήλου Ικαρίας
Αγία Κυριακή Ιωαννίνων
Αγία Κυριακή Καστοριάς
Αγία Κυριακή Κιλκίς
Αγία Κυριακή Βελβεντού Κοζάνης
Αγία Κυριακή Κοζάνης
Αγία Κυριακή Λακωνίας
Αγία Κυριακή Κούνου Λακωνίας
Αγία Κυριακή Μονεμβασίας Λακωνίας
Αγία Κυριακή Μαγνησίας
Αγία Κυριακή Μεσσηνίας
Αγία Κυριακή Πρέβεζας
Αγία Κυριακή Σάμου
Αγία Κυριακή Τρικάλων
Αγία Κυριακή Χαλκιδικής
Αγία Κυριακή Χανίων
Αγία Κυριακή (νησίδα) Αστυπάλαιας

Νομός Πρέβεζας : Δήμος, Κοινότητα Πρέβεζας | Ανώγειου | Ζαλόγγου | Θεσπρωτικού | Λούρου | Πάργας | Φαναρίου | Φιλιππιάδος Κρανέας Για πλήρη κατάλογο των πόλεων και οικισμών του νομού, δείτε επίσης: Διοικητική διαίρεση νομού Πρέβεζας