ART

 

.

To Ξόανο παράγωγο ουσιαστικό από το ρήμα ξέω[1] είναι, κατά κανόνα ξύλινο (με την ευρύτερη έννοια και λίθινο), άγαλμα ή είδωλο που αποτέλεσε το πρώτο δοκίμιο της ελληνικής γλυπτικής.

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι τα ξόανα είχαν πέσει από τον ουρανό και ότι ήταν έργα θεών ή ηρώων, γι΄αυτό και τα ονόμαζαν διιπετή[2] και τα λάτρευαν με μεγάλο σεβασμό. Το ξύλινο άγαλμα της Ήρας στο Ηραίο της Σάμου, το άγαλμα της Αργείας Ήρας[3] και το ξύλινο άγαλμα της Αθηνάς στο Εκατόμπεδο της Ακρόπολης αναφέρονται ως δείγμα τέτοιων ξοάνων. Αργότερα άρχισαν να τοποθετούνται ακρόλιθα στα ξύλινα ξόανα τα οποία προωδοποίησαν την τέχνη των λίθινων αγαλμάτων και η επικόλληση πάνω σ΄αυτά ελεφαντοστού και μεταλλίνων ελασμάτων την τέχνη των χρυσολεφαντίνων.[4] Τα ξόανα πολλές φορές χρωματίζονταν, διακοσμούνταν με ενδυμασίες και στολίζονταν με στεφάνια και κοσμήματα. Με το πέρασμα του χρόνου άρχισαν να εξελίσσονται σε διάφορους τύπους, ενώ μετά το 8ο αι. π.Χ. άρχισαν να κατασκευάζονται από πωρόλιθο. Εκείνα που παρίσταναν γυμνούς νέους ονομάστηκαν Κούροι,[5] ενώ οι ντυμένες γυναίκες Κόρες. Ένας από αυτούς που πρωτοστάτησαν στην τέχνη των ξοανόμορφων αγαλμάτων ήταν ο Δαίδαλος, γι΄αυτό και τα αγάλματα αυτής της τεχνοτροπίας ονομάστικά δαιδαλικά[6]
Παραπομπές

↑ Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, σ.561, εκδ. ελληνικά γράμματα, 2001 ISBN 960-393-655-3
↑ ο.π. [Διί (Διός, Δία+ ρίζα πετ-:πέτομαι,πίπτω] αυτός που έπεσε από τον Δία, δηλ. τον ουρανό, θεϊκός.
↑ Παυσανίας, Γεωγραφικά Β΄17
↑ Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής, Λεξικό της ελληνικής αρχαιολογίας, σ. 789, εκδ.Ανέστη Κωνσταντινίδη, Εν Αθήναις 1891
↑ Will Durant, Παγκόσμια Ιστορία του Πολιτισμού, τόμ. Β΄ σ.233, 1965
↑ Λεξικό του αρχαίου κόσμου, τόμ. Δ΄εκδ. Δομή ISBN 960-6669-35-1

Βιβλιογραφία

Ιστορία της Τέχνης «Η ελληνική Τέχνη», τόμ. Α΄σσ. 120-130, εκδ. Larousse, 1990 ISBN 960-85414-0-9

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Εκατόμπεδο

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License