Ο Χέρμαν Μάγιερ Σάλομον Γκόλντσμιντ (Hermann Mayer Salomon Goldschmidt, 17 Ιουνίου 1802 – 26 Απριλίου 1866) ήταν Γερμανός αστρονόμος και ζωγράφος που πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Γαλλία. Ξεκίνησε ως ζωγράφος, αλλά μετά την παρακολούθηση μιας διαλέξεως του διάσημου Γάλλου αστρονόμου Υρμπαίν Λεβεριέ στράφηκε στην Αστρονομία. Αρχικά ο Γκόλντσμιντ ανακάλυψε τον αστεροειδή 21 Λουτησία (το 1852) και μέχρι το 1862 είχε ανακαλύψει 14 αστεροειδείς (ο τελευταίος που ανακάλυψε ποτέ ήταν ο 70 Πανοπαία, στις 5/5/1861). Το έτος εκείνο τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας επειδή είχε ανακαλύψει περισσότερους αστεροειδείς από οποιονδήποτε άλλο μέχρι τότε.
Η ζωή και το έργο του
Ο Γκόλντσμιντ γεννήθηκε στη Φρανκφούρτη από γονείς Γερμανοεβραίους. Σε ένα ταξίδι στην Ολλανδία ο Γκόλντσμιντ επισκέφθηκε ολλανδικές πινακοθήκες και η εντύπωση από αυτές τον οδήγησε να ακολουθήσει σπουδές στη ζωγραφική. Σπούδασε τέχνη στο Μόναχο επί αρκετά χρόνια με δασκάλους διάσημους ζωγράφους όπως τους Πέτερ φον Κορνέλιους και Γιούλιους Σνορ φον Κάρολσφελντ. Το 1836, προκειμένου να ολοκληρώσει τις σπουδές του, ο Γκόλντσμιντ ταξίδεψε στο Παρίσι.
Κάποιες αστρονομικές διαλέξεις έγιναν με την ευκαιρία της εκλείψεως Σελήνης της 31ης Μαρτίου 1847. Ο Υρμπαίν Λεβεριέ, που μόλις είχε ανακαλύψει τον πλανήτη Ποσειδώνα, έδωσε μία τέτοια διάλεξη στη Σορβόννη. Από καθαρή σύμπτωση ο Γκόλντσμιντ την παρακολούθησε, πράγμα που του δημιούργησε ένα έντονο ενδιαφέρον για την Αστρονομία και τον οδήγησε να την επιλέξει για μια δεύτερη σταδιοδρομία[2].
Ο Γκόλντσμιντ αγόρασε ένα τηλεσκόπιο με διάμετρο 5,2 cm με τα χρήματα που απέκτησε πωλώντας δύο προσωπογραφίες του Γαλιλαίου, τις οποίες είχε ζωγραφίσει κατά τη διάρκεια μιας παραμονής του στη Φλωρεντία[3]. Ο Γκόλντσμιντ εγκατέστησε το τηλεσκόπιο στο μπαλκόνι του διαμερίσματός του, στον έκτο όροφο πάνω από το Καφέ Προκόπ. Πολύ σύντομα άρχισε να ενημερώνει τους αστρικούς χάρτες που είχε με νέους αστέρες. Κατά τη διάρκεια αυτής της ασχολίας παρατηρούσε την ίδια περιοχή του ουρανού (πεδίο) αρκετές φορές σε διαφορετικές νύχτες και έτσι μπορούσε να ανιχνεύει μεταβλητούς αστέρες, πλανήτες και αστεροειδείς. Για να επιβεβαιώσει την ανακάλυψη της Λουτησίας, επικοινώνησε με τον Φρανσουά Αραγκό στο Αστεροσκοπείο των Παρισίων. Ο Αραγκό πρότεινε το όνομα «Λουτησία» από τη λατινική ονομασία του Παρισιού, αφού ήταν ο πρώτος αστεροειδής που ανακαλυπτόταν από την πόλη αυτή (αλλά και από όλη τη Γαλλία). Η ανακάλυψη του νέου πλανήτη δημοσιεύθηκε στις 23 Νοεμβρίου 1852[3][4].
Προσωπογραφία του Χριστού από τον Χέρμαν Γκόλντσμιντ. Μελάνη σε χαρτί. Αχρονολόγητο.
Κατά τα επόμενα χρόνια ο Γκόλντσμιντ αγόρασε μεγαλύτερα τηλεσκόπια, το δεύτερο διαμέτρου 6,8 cm. Παρά τις περιορισμένες δυνατότητες των οργάνων του, μέχρι τον Μάιο 1856 είχε ανακαλύψει 4 ακόμα αστεροειδείς[3]. Το επόμενο τηλεσκόπιό του είχε διάμετρο 10 cm, πράγμα που του επέτρεψε να ανακαλύψει εννέα ακόμα αστεροειδείς. Αυτή την περίοδο η Γαλλική Ακαδημία Επιστημών βράβευσε τον Γκόλντσμιντ αρκετές φορές, ενώ του απονεμήθηκε ο τίτλος του ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής το 1857[5]. Για την ανακάλυψη των 13 πρώτων αστεροειδών του, τιμήθηκε με το Χρυσό Μετάλλιο της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας. Εκείνη την εποχή ο δεύτερος πιο επιτυχημένος σε ανακαλύψεις αστεροειδών αστρονόμος, ο Χιντ, είχε ανακαλύψει 10[3].
Ο Γκόλντσμιντ συνδύασε τις ικανότητές του ως ζωγράφου με την αγάπη του για την Αστρονομία, όπως γίνεται φανερό από τις απεικονίσεις του για τον Μεγάλο Κομήτη του 1858 και την έκλειψη Ηλίου της 18ης Ιουλίου 1860, την οποία είχε παρατηρήσει από την Ισπανία[6]. Τον Απρίλιο 1861 ο Γκόλντσμιντ ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός ένατου δορυφόρου του Κρόνου, ανάμεσα στον Τιτάνα και τον Υπερίωνα, τον οποίο ονόμασε «Χείρωνα». Ωστόσο, έκανε λάθος: αυτός ο δορυφόρος δεν υπήρχε. Σήμερα το όνομα «Χείρων» έχει δοθεί σε ένα διαφορετικού τύπου ουράνιο σώμα, τον κένταυρο 2060 Χείρωνα. Πάντως, οι ενημερώσεις αστρικών χαρτών και η ανακάλυψη αρκετών μεταβλητών αστέρων από μέρους του Γκόλντσμιντ εκτιμήθηκαν επίσης από τους αστρονόμους της εποχής του[3].
Ο Γκόλντσμιντ δεν ανήκε ποτέ στο προσωπικό του Αστεροσκοπείου των Παρισίων και γι' αυτό το εισόδημά του ήταν αβέβαιο. Ωστόσο, το 1862 του απονεμήθηκε μια σύνταξη 1500 φράγκων. Για λόγους υγείας, ο Γκόλντσμιντ μετακόμισε στο Φονταινεμπλώ, αλλά η κατάστασή του δεν βελτιώθηκε. Παρέμεινε στο Φονταινεμπλώ επί τρία χρόνια και πέθανε εκεί από επιπλοκές διαβήτη σε ηλικία 64 ετών[7].
Ονομάσθηκαν προς τιμή του
Ο αστεροειδής 1614 Γκόλντσμιντ (1614 Goldschmidt), που ανακαλύφθηκε το 1952.
Ο μεγάλος κρατήρας Γκόλντσμιντ στη Σελήνη.
Σημειώσεις
(Αγγλικά) Benezit Dictionary of Artists. 2006. B00076295. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017. ISBN-13 978-0-19-977378-7.
«Hermann Goldschmidt, Artist and Astronomer». The Gentleman's magazine (Printed by F. Jefferies) 223: 335–. 1867.
«Address delivered by the President, the Rev. Robert Main, on presenting the Gold Medal of the Society to M. Hermann Goldschmidt». Monthly notices of the Royal Astronomical Society (Priestley and Weale) 21: 129–138. 1861.
Goldschmidt, H.. «Entdeckung eines neuen Planeten von Herrn Goldschmidt in Paris». Astronomische Nachrichten 35: 343. Bibcode: 1852AN.....35..343G.
«Hermann Goldschmidt». La Revue scientifique 3: 744. 1866.
«Hermann Golschmidt». Monthly notices of the Royal Astronomical Society (Priestley and Weale) 27: 115–117. 1867.
Meyer, Herrmann Julius (1868). Ergänzungsblätter zur kenntniss der gegenwart. 3. Verlag des Bibliographischen Instituts, σελ. 356.
Βιβλιογραφία
Karl Christian Bruhns: "Goldschmidt, Hermann" στο Allgemeine Deutsche Biographie (ADB), τόμος 9, *Λειψία 1879: Duncker & Humblot. Σελ. 338 κ.ε. (στη γερμανική)
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
