Ο Ιωάννης Μαλάλας ή Μαλέλας (περ. 491-578) ήταν Βυζαντινός χρονογράφος από την Αντιόχεια. Το όνομα Μαλάλας είναι μάλλον συριακή λέξη που σημαίνει «ρήτορας» και του αποδόθηκε πρώτη φορά από τον Ιωάννη το Δαμασκηνό (το Μαλέλας εμφανίζεται αργότερα, από τον Κωνσταντίνο Ζ' τον Πορφυρογέννητο) [1].
Ο Μαλάλας εκπαιδεύτηκε στην Αντιόχεια όπου ήταν μάλλον νομικός, αλλά μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο του Ιουστινιανού (πιθανώς μετά τη λεηλασία της Αντιόχειας από τους Πέρσες το 540) [2]. Γνωρίζουμε επίσης, από τον ίδιο, ότι ταξίδεψε στη Θεσσαλονίκη και την Πανειάδα [3]. Έγραψε τη «Χρονογραφία» του σε 18 βιβλία, η αρχή και το τέλος των οποίων έχουν χαθεί. Τα κείμενα που μας σώζονται ξεκινούν με την μυθολογία της αρχαίας Αιγύπτου και τελειώνουν με την εκστρατεία του Μαρκιανού, ανηψιού του Ιουστινιανού, στη βόρεια Αφρική το 563 (πιστεύεται ότι το πλήρες κείμενο σταματούσε στο θάνατο του Ιουστινιανού) [4].
Η εξιστόρησή του εστιάζει κυρίως στην Αντιόχεια και την Κωνσταντινούπολη, αλλά εκτός από τα γεγονότα σχετικά με τον Ιουστινιανό και τους διαδόχους του, η υπόλοιπη είναι μικρής ιστορικής χρησιμότητας. Ο συγγραφέας στηρίζεται στον Ευσέβιο Καισαρείας και άλλους συγγραφείς και φαίνεται πως αναμιγνύει πραγματικές ιστορίες με μύθους και εικόνες από τη Βίβλο[5]. Το 18ο βιβλίο του που ασχολείται με τον Ιουστινιανό είναι γεμάτο με στοιχεία της αυτοκρατορικής προπαγάνδας. Ο Μαλάλας ήταν υποστηριχτής της εκκλησίας και του κράτους και πραγματικός υπερασπιστής του θεσμού της μοναρχίας. Στη δουλειά του, ο Μαλάλας χρησιμοποιεί αρκετές προγεννέστερες πηγές (π.χ. τον Ευστάθιο Επιφανεύ) και το έργο του απευθύνεται όχι στους μορφωμένους αλλά στους μοναχούς και τον απλό κόσμο, κάτι που γίνεται για πρώτη φορά από χρονογράφο της εποχής του. Στο γραπτό του λόγο χρησιμοποιεί ακατάπαυστα λέξεις της καθομιλουμένης γλώσσας (όπως τεχνική ορολογία και γραφειοκρατικούς όρους) και παρά την επικείμενη στροφή της αυτοκρατορίας από τα λατινικά στα ελληνικά, εκείνος παραθέτει τους λατινικούς όρους παράλληλα με τους ελληνικούς. Το γενικότερο στυλ γραφής του είναι απλό, αποδίδοντας την επιθυμία του να επικοινωνήσει απευθείας με τον αναγνώστη μέσω της σύγχρονης ελληνικής γλώσσας όπως αυτή είχε εξελιχθεί στα χρόνια του[6].
Το έργο του Μαλάλα απέκτεισε μεγάλη φήμη και χρησιμοποιήθηκε πολύ μέχρι τον 9ο αιώνα. Μεταφράστηκε στα σλαβικά τον 10ο αιώνα ενώ κομμάτια του εμφανίζονται επίσης στην « Ιστορία των Περασμένων Χρόνων» που ήταν γραμμένη στα αρχαία Ρωσσικά [7]. Το αυθεντικό σύγγραμα φυλάσσεται σήμερα τόσο σε συντομευμένη μορφή όσο και σε επιμέρους τμήματα στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Παραπομπές
1. ↑ Thurn, Ioannis Malalae Chronographia, p. 1.
2. ↑ Geoffrey Horrocks, Greek: A History of the Language and its Speakers (Longman Linguistics Library, 1997: ISBN 0582307090), p. 180.
3. ↑ Thurn, Ioannis Malalae Chronographia, p. 1.
4. ↑ Thurn, Ioannis Malalae Chronographia, p. 2.
5. ↑ Warren Treadgold, A History of Byzantine State and Society (Stanford University Press, 1997: ISBN 0-8047-2421-0), p. 267.
6. ↑ Horrocks, Greek, σελ. 179-81, q.v. για λεπτομέρεις λεκτικών και συντακτικών όρων; δες επίσης σελ. 181-82 για κείμενο του Μαλάλα με μεταφράσεις που δείχνουν πώς θα ακούγονταν τα γραπτά του στην καθομιλουμένη Ελληνική της εποχής του (αγγλικά).
7. ↑ Oleg Tvorogov, Хроника Иоанна Малалы.
Αυτό το άρθρο βασίζεται ή περιλαμβάνει κείμενο από άρθρο της Encyclopædia Britannica του 1911 που αποτελεί κοινό κτήμα.
Επιπλέον πηγές
* E. Jeffreys, B. Croke, and R. Scott (eds.), Studies in John Malalas (Sydney: Australian Association for Byzantine Studies, 1990) (Byzantina Australiensia, 6), pp. 1-25. (αγγλικά)
* David Woods, "Malalas, Constantius, and a Church-inscription from Antioch," Vigiliae Christianae, 59,1 (2005), pp. 54-62. (αγγλικά)
* J. H. W. G. Liebeschuetz, "Malalas on Antioch," in Idem, Decline and Change in Late Antiquity: Religion, Barbarians and their Historiography (Aldershot, Ashgate, 2006) (Variorum Collected Studies). (αγγλικά)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
* Αγγλική μετάφραση του 8ου βιβλίου της «Χρονογραφίας»
* Catholic Encyclopedia (1910 ed.), John Malalas"
Εγκυκλοπαίδεια Βυζαντινής Αυτοκρατορίας
Hellenica World - Scientific Library
Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License
