Οι Κιμμέριοι ήταν αρχαίος λαός της στέππας της Κριμαίας και των περί τη λίμνη Μαιώτιδα παροικούντων (Αζοφική θάλασσα) που θεωρείται ότι διέσχισε τον Καύκασο περί τον 8ο-7ο αιώνα πΧ, συγκρούσθηκε με τους Ασσύριους στη βορειοδυτική Περσία και κατέλυσε το Φρυγικό και Λυδικό Βασίλειο στη Μικρά Ασία. Από το όνομά τους και η περιοχή Κιμμέρια ή Κιμμερία και Κιμμέριος Βόσπορος (σήμερα πορθμός Κερτς).

Στην αρχαία Ελλάδα είναι γνωστοί από τους Μυκηναϊκούς χρόνους. Ό Όμηρος τους αναφέρει σαν μέγα λαό σε βόρεια μέρη που «η νυξ διαρκεί μία μόνο ώρα» (Οδ. κ', λ', ξ'). Αυτό είχε σαν συνέπεια οι αρχαίοι Έλληνες να θεωρούν τη χώρα τους ως σημείο εισόδου στον Άδη και να παράγουν το όνομά τους από τους Κέρβερους (Κερβέριοι – Κιμμέριοι).
Περί το 900 π.Χ. οι Κιμμέριοι εκδιώκονται από τους βορειότερους αυτών τους Σκύθες και κατέφυγαν στην Ασία όπου από το 900 -700 π.Χ. διεξήγαγαν σημαντικούς αγώνες κατά των Ασσυρίων (λεπτομέρειες παρέχουν επιγραφές σε σφηνοειδή γραφή των Βασιλέων Μενούα και Σάργωνα) παρά τη λίμνη Ουρμία του σημερ. Αζερμπαϊτζάν. Σύμφωνες με αυτές τις επιγραφές επί των βράχων του Τας-Τεπέ και επιστολής του Σάργωνα είναι και οι μαρτυρίες του Ηρόδοτου.

Αργότερα φέρονται να στρέφονται δυτικά (πιθανόν να νικήθηκαν από τους ενωμένους "Ισκούζα" (Σκύθες) και Ασσύριους). Δύο δρόμοι υπήρχαν τότε ο βόρειος από σημ. Ερζερούμ και παράλια Ευξείνου και ο νότιος από σημ. Ντιγιάρμπακιρ. Επειδή από νότο ουδέν ίχνος αυτών βρέθηκε άρα ακολούθησαν το βόρειο. Φθάνοντας στη Σινώπη εξόρμησαν στη Βιθυνία και Φρυγία. Στο σύγγραμμα του Αρριανού "Βιθυνιακά" που δεν περισώθηκε, (αφορούσε περιγραφή αυτής της εξόρμησης) υπήρχε η λεπτομέρεια ότι παρά την Ηράκλεια του Πόντου πλείστοι Κιμμέριοι πέθαναν μετά από βρώση "ακονίτου" (δηλητηριώδους φυτού). Τα κατορθώματα των Κιμμερίων κατά τη διαδρομή από Ασσυρία στη Λυδία σχετίζονται με εκείνα των Αμαζόνων ίσως διότι οι γυναίκες τους να λάμβαναν πολύ ενεργό μέρος και πιθανόν σαν εμπροσθοφυλακή.

Αλλά και από πληροφορίες Ελλήνων συγγραφέων το 674 π.Χ. οι Κιμμέριοι εισέβαλαν στη Φρυγία και αργότερα στη Λυδία όπου Βασιλεύς των Λύδιων ο Γύγγης ή Γύγης δεν κατάφερε να εμποδίσει την κατάληψη των Σάρδεων το 652 π.Χ.. Για τη 2η αυτή πτώση των Σάρδεων 646 π.Χ. ο ποιητής Καλλίνος στις ελεγείες του ομιλεί για τους Τρήρεις που διαπερνώντας τη Θράκη εισέβαλαν στη Μικρά Ασία που ως σύμμαχοι αργότερα των Κιμμέριων επέδραμαν κατά των Ελληνικών πόλεων της Προποντίδας και θράκης. Η Έφεσος - «Επέρχεται νυν ο στρατός των "οβριμοεργών" (=βίαιων) Κιμμερίων». Τότε καταστράφηκε ο περίφημος Ναός της Αρτέμιδος της Εφέσου από τον Βασιλιά των Κιμμερίων Λύγδαμη, - και οι Κολοφώνα, Σμύρνη, Μαγνησία και Άνταδρος.

Για 75 χρόνια οι Κιμμέριοι υπήρξαν αληθινή μάστιγα των Μικρασιατικών παραλίων μέχρι το 575 π.Χ. όπου ο Βασιλεύς της Λυδίας Αλυάτης κατάφερε να τους εκδιώξει οριστικά προς τη Καππαδοκία και Αρμενία. Και όμως οι πληροφορίες γι΄ αυτό το λαό ακόμα είναι συγκεχυμένες. Οι Ασσυριακές παραδόσεις τους ονομάζουν "Γιμαράϊα" οι Εβραϊκές "Γομέρ" ή "Γαμέρ" συγχέοντάς τους με τους Φρύγες, ενώ στα Αρμένικα κείμενα αποκαλούνται "Καρμίκ" ή "καμέρκ" αλλά και ο Ποσειδώνιος τους θεωρεί συγγενείς των Κιμβρίων ενώ ο Προκόπιος με τους πολύ πιο βόρειους Βρετανούς και Ιρλανδούς.

* Στις γενικότερες απόψεις άλλος λαός είναι εκείνος του Ομήρου και άλλος λαός που επέδραμε από τη Θράκη. Συγκλίνουσα άποψη: Οι Κιμμέριοι είναι ο 2ος κλάδος των Κελτών που ο μεν 1ος εγκαταστάθηκε στη Δύση ο δε 2ος στη Κιμμερία (σημ. Κριμαία).
* Οι Κιμμέριοι αναφέρονται στη Παλαιά Διαθήκη (βιβλίο Ιεζεκιήλ: 38, 6).

Κόσμος

Αλφαβητικός κατάλογος

Hellenica World - Scientific Library